Çocuk Kaçırma - Çocuğun İadesi Yargıtay Kararı

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2006/17627
K. 2007/12722
T. 27.9.2007

• VELAYET HAKKI ( İhlal Edilerek Çocuk Baba Tarafından Türkiye'de Haksız Olarak Alıkonulduğu - Davacı Annenin Bulunduğu Ülke Makamına Başvuru Anında Çocuğun Haksız Olarak Alıkonulmasından İtibaren Bir Yıldan Az Bir Süre Bulunduğundan Çocuğun İadesi Talebinin Kabulü Gerektiği )

• ÇOCUK KAÇIRMA ( Çocuğun Mutad Meskeninin Bulunduğu Ülkeye İade Edilebilmesi İçin Mutad Meskenin Olduğu Ülke Makamlarından Alınmış Velayete veya Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin Bir Kararın Bulunması veya Varsa Bu Kararın Çocuğun Haksız Alıkonulduğu Ülkece Tanınması ve Tenfizi Gerekmediği )

• ÇOCUKLARIN İADESİ ( Çocuk Baba Tarafından Türkiye'de Haksız Olarak Alıkonulduğu - Davacı Annenin Bulunduğu Ülke Makamına Başvuru Anında Çocuğun Haksız Olarak Alıkonulmasından İtibaren Bir Yıldan Az Bir Süre Bulunduğundan Çocuğun İadesi Talebinin Kabulü Gerektiği )

4721/m.323
ÖZET : Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Sözleşmeye göre, çocuğun mutad meskeninin bulunduğu ülkeye iade edilebilmesi için mutad meskenin olduğu ülke makamlarından alınmış velayete veya kişisel ilişki kurulmasına ilişkin bir kararın bulunması veya varsa bu kararın çocuğun haksız alıkonulduğu ülkece tanınması ve tenfizi gerekmemektedir.

Bu sözleşmenin amacı, çocuğun velayet hakkı ihlal edilerek bir ülkeden diğer ülkeye götürülmesi veya alıkonulması halinde çocuğun derhal mutad meskeninin bulunduğu ülkeye geri dönmesini sağlamaktır. Sözleşmenin uygulanması çocuk onaltı yaşına geldiğinde sona erer.

Olayda, annenin velayet hakkı ihlal edilerek, çocuk baba tarafından Türkiye'de haksız olarak alıkonulmaktadır. Davacı annenin bulunduğu ülke makamına başvuru anında çocuğun haksız olarak alıkonulmasından itibaren bir yıldan az bir süre bulunduğundan çocuğun iadesi talebinin kabulü gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre 1980 tarihli Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi, 16 ( onaltı ) yaşın altında bulunan çocuklar için uygulanır. Sözleşmenin uygulanması çocuk onaltı yaşına geldiğinde sona erer. ( Söz. m. 4 ) Bu sözleşme gereğince, mutad meskenine iadesi istenilen çocuklardan S., 25.05.1990 doğumlu olup, dava tarihinde onaltı yaşın içindedir. Bu çocuk, sözleşmenin uygulama alanından çıkmıştır. Mahkemece verilen red kararı, bu çocuk yönünden sonucu itibarıyla doğrudur. Bu çocukla ilgili temyiz itirazları yersizdir.

2- Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesine göre haksız olarak bir akit devlet ülkesinden diğerine götürülen veya haksız olarak diğer akit devlet ülkesinde alıkonulan çocuğun mutad meskeninin bulunduğu ülkeye iade edilebilmesi için önceden mutad meskeninin bulunduğu ülke makamlarından alınmış, velayete veya kişisel ilişki kurma hakkına bir kararın varlığı gerekmediği gibi, böyle bir kararın mevcut olması durumunda, bunun çocuğun haksız olarak götürüldüğü veya haksız alıkonulduğu Devlette tanınması ve tenfiz edilmesi zorunluluğu da bulunmamaktadır. Sözleşme, çocuğun velayet hakkı ihlal edilerek bir ülkeden diğer ülkeye götürülmesi veya alıkonulmasının zararlı etkilerinden uluslararası alanda korunması amacına yönelik olup, çocuğun derhal mutad meskeninin bulunduğu ülkeye geri dönmesini sağlama amacıyla akdedilmiştir. Çocuklardan F. 20.01.2001 doğumludur. Annenin velayet hakkı ihlal edilerek, bu çocuğun baba tarafından Türkiye'de haksız olarak alıkonulduğu dosyadaki delillerden anlaşılmaktadır. Davacı annenin bulunduğu ülke makamına başvuru anında çocuğun haksız olarak alıkonulmasından itibaren bir yıldan az bir süre bulunmaktadır. ( Söz. m. 12/1 ) Çocuğun iadesi talebinin reddedilmesini gerektiren şartlar bulunmamaktadır. O halde, bu çocuk yönünden davanın kabulü gerekirken isteğin reddi doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Hükmün yukarıda 2. bentte gösterilen sebeple ( BOZULMASINA ), hükmün diğer çocuk S. yönünden yukarıda 1. bentte gösterilen sebeple ( ONANMASINA ), 27.09.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Alıntı:

---

Av.Mehmet Yeni rumuzlu üyeden alıntı

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2006/17627
K. 2007/12722
T. 27.9.2007

• VELAYET HAKKI ( İhlal Edilerek Çocuk Baba Tarafından Türkiye'de Haksız Olarak Alıkonulduğu - Davacı Annenin Bulunduğu Ülke Makamına Başvuru Anında Çocuğun Haksız Olarak Alıkonulmasından İtibaren Bir Yıldan Az Bir Süre Bulunduğundan Çocuğun İadesi Talebinin Kabulü Gerektiği )

• ÇOCUK KAÇIRMA ( Çocuğun Mutad Meskeninin Bulunduğu Ülkeye İade Edilebilmesi İçin Mutad Meskenin Olduğu Ülke Makamlarından Alınmış Velayete veya Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin Bir Kararın Bulunması veya Varsa Bu Kararın Çocuğun Haksız Alıkonulduğu Ülkece Tanınması ve Tenfizi Gerekmediği )

• ÇOCUKLARIN İADESİ ( Çocuk Baba Tarafından Türkiye'de Haksız Olarak Alıkonulduğu - Davacı Annenin Bulunduğu Ülke Makamına Başvuru Anında Çocuğun Haksız Olarak Alıkonulmasından İtibaren Bir Yıldan Az Bir Süre Bulunduğundan Çocuğun İadesi Talebinin Kabulü Gerektiği )

4721/m.323
ÖZET : Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Sözleşmeye göre, çocuğun mutad meskeninin bulunduğu ülkeye iade edilebilmesi için mutad meskenin olduğu ülke makamlarından alınmış velayete veya kişisel ilişki kurulmasına ilişkin bir kararın bulunması veya varsa bu kararın çocuğun haksız alıkonulduğu ülkece tanınması ve tenfizi gerekmemektedir.

Bu sözleşmenin amacı, çocuğun velayet hakkı ihlal edilerek bir ülkeden diğer ülkeye götürülmesi veya alıkonulması halinde çocuğun derhal mutad meskeninin bulunduğu ülkeye geri dönmesini sağlamaktır. Sözleşmenin uygulanması çocuk onaltı yaşına geldiğinde sona erer.

Olayda, annenin velayet hakkı ihlal edilerek, çocuk baba tarafından Türkiye'de haksız olarak alıkonulmaktadır. Davacı annenin bulunduğu ülke makamına başvuru anında çocuğun haksız olarak alıkonulmasından itibaren bir yıldan az bir süre bulunduğundan çocuğun iadesi talebinin kabulü gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre 1980 tarihli Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi, 16 ( onaltı ) yaşın altında bulunan çocuklar için uygulanır. Sözleşmenin uygulanması çocuk onaltı yaşına geldiğinde sona erer. ( Söz. m. 4 ) Bu sözleşme gereğince, mutad meskenine iadesi istenilen çocuklardan S., 25.05.1990 doğumlu olup, dava tarihinde onaltı yaşın içindedir. Bu çocuk, sözleşmenin uygulama alanından çıkmıştır. Mahkemece verilen red kararı, bu çocuk yönünden sonucu itibarıyla doğrudur. Bu çocukla ilgili temyiz itirazları yersizdir.

2- Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesine göre haksız olarak bir akit devlet ülkesinden diğerine götürülen veya haksız olarak diğer akit devlet ülkesinde alıkonulan çocuğun mutad meskeninin bulunduğu ülkeye iade edilebilmesi için önceden mutad meskeninin bulunduğu ülke makamlarından alınmış, velayete veya kişisel ilişki kurma hakkına bir kararın varlığı gerekmediği gibi, böyle bir kararın mevcut olması durumunda, bunun çocuğun haksız olarak götürüldüğü veya haksız alıkonulduğu Devlette tanınması ve tenfiz edilmesi zorunluluğu da bulunmamaktadır. Sözleşme, çocuğun velayet hakkı ihlal edilerek bir ülkeden diğer ülkeye götürülmesi veya alıkonulmasının zararlı etkilerinden uluslararası alanda korunması amacına yönelik olup, çocuğun derhal mutad meskeninin bulunduğu ülkeye geri dönmesini sağlama amacıyla akdedilmiştir. Çocuklardan F. 20.01.2001 doğumludur. Annenin velayet hakkı ihlal edilerek, bu çocuğun baba tarafından Türkiye'de haksız olarak alıkonulduğu dosyadaki delillerden anlaşılmaktadır. Davacı annenin bulunduğu ülke makamına başvuru anında çocuğun haksız olarak alıkonulmasından itibaren bir yıldan az bir süre bulunmaktadır. ( Söz. m. 12/1 ) Çocuğun iadesi talebinin reddedilmesini gerektiren şartlar bulunmamaktadır. O halde, bu çocuk yönünden davanın kabulü gerekirken isteğin reddi doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Hükmün yukarıda 2. bentte gösterilen sebeple ( BOZULMASINA ), hükmün diğer çocuk S. yönünden yukarıda 1. bentte gösterilen sebeple ( ONANMASINA ), 27.09.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.

---

iyi günler benim çok büyük bir sorunum var çok çaresizim cumhur başkanlığı başbakanlık adalet bakanlığı dış işleri bakanlığı her yere derdimi anlatmaya çalıştım bir sonuç alamıyorum kısaca özetleyeyim benim eşim kırgızistan vatandaşı juldyz ryskeldieva 2005 yılında evlendik türkiyede bursada 20.02.2006 daoğlum emir enes vardar doğdu türkiyede bir sorunumuz yoktu herşeyimiz yasal eşimin babası vefat etmesi sebebiyle eşimi oğlumu 17mayıs 2008 de kırgızistan bişkeke gönderdim dönecekti telefonla konuşuyorduk ne olduysa orda değişti oğlumu eşimi göndermeme kararı almışlar ben askeri ücretle çalışmak zorunda olan bir insanım izin bile zor alıyorum işyerimden bursa çocuk şube müdürlüğüne oğlum kaçırıldı diye ifade verdim derdimi anlattım bana şu cevap geldi 13.08.2008 günü 2008\1071 sayılı yazı kırgızistanın ülkemiz taraf olduğu uluslar arası çocuk kaçırmanın hukuki veçhelerine dair lahey sözleşmesine taraf bulunmadığından konu hakkında adalet bakanlığının yapılacak bir işlem bulunmadığı şok oldum ben tc vatandaşıyım herşeyden önce insanım babam yok tekbaşına mücadele veriyorum kalbim kan ağlıyor ağlıyorum işyerinde bile annem ben akrabalarım perişan babalık hakkım elimden alındı ölmeyi bile düşünüyorum inanç olmasa 1 dk durmam manevi olarak pisikolojik olarak çöktüm gücüm kalmadı ben ne yapmalıyım bu insanlığa vicdanlara sığarmı rusçam yok derdimi anlatamıyorum ailesine kahroldum ben sırtımdan vuruldum lütfen lütfen yüce allah rızası için yardım edin bana türk vatandaşı olmaktan gurur duymalımıyım kırgızistandan oğlunu alamazsın diyorlar ailesi ben kimim neyim vatansızmıyım şaşırdım türkiye cumhuriyetinden yardım bekliyorum allah rızası için eşimin abisinin yaşadığı ev teli 00996312511717 benim tel 05354533384 özür dilerim rahatsız ettiğim için mecburum oğlumu 110gündür görmüyorum eşimi seviyordumm sırtımdan vurdular yardım edin eşimi oğlumu çok seviyorum ben dönsünler türkiyeye yengesinin teli 00996502533378 bişkeke gelmeyi düşünüyorum adresleri yok bende bulabilirmiyim bilmiyorum yardım edin lütfen pasaportumu yaptırıyorum eşim gelmediği için ben gelcem kırgızcam rusçam yok çok çaresizimm mecburum heryere başvuruyorum özür dilerim rahatsız ettiğim için

Sayın büyüklerim,
Ben Artvin Arhavi doğumluyum,12/01/1995 senesinde Artvin’in Hopa ilçesinde resmi olarak evlendiğim Gürcistan uyruklu Nina lobjanidze ile anlaşmali olarak iki medeni insan gibi 07/09/1999 senesinde Tiflis Gürcistan mahkemelerince boşandık.Boşanma sonucu 29/09/1995 Artvin Hopa doğumlu Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı kızım Melis Eva CEBECİ yaşı küçük olduğundan dolayı annesinin refakatine bırakıldı. Mahkeme babayı, yani beni, çocuğun yetiştirilmesinde ve geleceği ile ilgili karaların annesi Nina Lobjanidze ile birlikte alınması ve hiçbir yasal kısıtlama olmaksızın görebilme hakkı vermiştir, bu mahkemenin verdiği yasal bir karardır.boşanma sonucu ben ve eski eşim ve kızım gurcistanda yaşamaktaydık,gurcistanda yaşadığımız süre zarfinda eşim çocuğun geleceği ile ilgili alacağı kararda benim rızam olmadan hareket etme yetkisi olmamakla birlikte babalık haklarım herzaman var idi,
Ancak eşim çocuğumun adını ve soyadını değiştirerek çocuğumu da alarak ortadan kayboldu. 8 senedir ben çocuğumu göremiyor,kendisiyle hiçbir şekilde bağlantı kuramıyorum. Bu 8 sene içerisinde benim çocuğumla görüşme yapmak ve çocuğumu görmek için sarf ettiğim bütün iyi niyetli uğraşlarıma rağmen hiçbir netice alamamışımdır. Çocuğuma kavuşabilmek için her zaman iyi niyetle yaklaştığım eski eşimin ailesinden de hiçbir netice alamadım. Yaptığım bütün uğraşlar ve çabalar hiçbir netice vermemiştir, eski eşimle en son görüşmem zannedersem 2001 senesinde haziran ayında olmuştur, bu görüşmeden sonra kendisine bir daha ulaşamadım ve bütün uğraşlarıma rağmen hiçbir şekilde bağlantı kuramadım.
Gürcistan Türkiye Büyükelçiliği’ne yazdığım 7 mart 2008 yazılı başvuru sonucunda elçilik bana 30 nisan 2008 tarihinde cevap yazdı. Gelen cevapta benim öz kızımı annesinden izinsiz Türkiye’ye kaçırdığım belirtilmiş ve eski eşimin de büyük gayret göstererek geri getirebildiği ve buna istinaden benim şahsına ve ailesine bir zarar verebileceğim düşüncesini beyan ederek; kızımın adını ve soyadını değiştirmiştir ve Gürcistan vatandaşı kimliği verilmiştir. Bunun hiçbir yasal dayanağı yoktur ve olamaz. Bu durum babası olarak beni yok saymak demek değil midir, bu hangi kanunda yasaldır? Hangi devlet kanununda babanın vekaleti olmadan veya hiçbir yasal belgesi, raporu ve dayanağı olmadan bir çocuğun kimliği ve uyruğu değiştirilebilir. Bu haksızlık bana ve öz evladıma yapılmış kanunsuz ve yasal olmayan bir haksızlık değil midir? Ayrıca eski eşimle halen evli olduğum bir süreçte ve kızımın benim pasaportuma kayıtlı olduğu bir durumda onu Türkiye’ye seyahate götürmemin neresi suç teşkil edebilir? Soruyorum sizlere; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan ben, Türkiye Cumhuriyeti’nde doğmuş ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan kızım Melis Eva CEBECİ’ yi, yurt dışına götürmek için kendi şahsi pasaportuma kaydettirmem gerekmez mi? Benimle birlikte seyahat etme hakkı verilmiş ve ben yurtdışına giderken benimle çıkış yapan kızımın, ben Türkiye’ye dönerken benimle birlikte gelmesi zaten yasal değil midir? Bu şekilde ben 3 veya 4 kez kızımla birlikte yurt dışına çıkış ve giriş yaptım. Eşimin anlatmakta olduğu çocuk kaçırma meselesini ben anlayabilmiş değilim. Bununla ilgili elinde yazılı bir belge olmadan veya bunu bahane ederek nasıl oluyor da benim şahsına ve ailesine bir zarar verebileceğimi bahane edip benim öz kızımı benden 9 sene saklıyor. Çocuğumun öz babasıyla irtibat kurmasını engellediği gibi, bir çocuğun öz babasından haksız bir şekilde ayırmak bu çocuğa yapılan en büyük haksızlık değilmidir, kim bilir kızımı bana karşı nasıl bir psikolojide yetiştirdiğini dahi bilmemekteyim. Soruyorum sizlere, elinde herhangi bir rapor belge veya benim kendilerine zarar verebileceğimi ispatlayacak bir kanıt olmaksızın kızımın adını ve soyadını benim vekaletim olmadan nasıl değiştirebiliyor ve kendi ülkesi vatandaşlığına nasıl geçirebiliyor? Benim bu konuda yetkime hiç mi ihtiyaç duyulmuyor. Bu işler keyfi şekilde yapmak mümkün müdür? Ben yasal olarak bana ve kızıma yapılan bu haksızlığın giderilmesi ve bu konuyla ilgili yasal inceleme başlatılmasını yetkili mercilerden dilekçeyle istedim, halen daha görüşüyorum. T.C Adalet Bakanlığı'na Lahey sözleşmesi gereğince başvuruda bulundum. Ancak halen bir netice alamadım.

Sizden ricam, bana yol göstermenizdir. Bu konuda başka ne gibi girişimlerde bulunabilirim? Haklarım nelerdir?


Saygılarımı sunarım.

Fahrettin CEBECİ

(05378175913/=/05558173520)

Konuyu Yanlış Yere Açtığımdan Dolayı, Konuyu Gerekli Yere Actım,