Kira artisinin belirlenmesi, hangi TÜFE-ÜFE endeks degerleri kullanilmali? (Haziran 2008)

Merhaba,

Kira kontratimin baslangic tarihi 1 Haziran 2007, kontratta artis ile ilgili olarak ‘senelik kira artis bedelei D.I.E.nun belirledigi (TEFE + TUFE)/2 oraninda uygulanacaktir‘ demekte.

Iki sorum var:

1. Hangi ayin TUFE ve TUFE (UFE) degerleri alinmasi gerekiyor? 3.Haziran.2008’de aciklanan degerleri mi almak dogrusu yoksa 3.Mayis.2008’de aciklananlari mi?
2. TEFE ve UFE icin 4 deger aciklaniyor, bunlardan ikisi yillik: 12 aylik on iki aylık ortalamalara göre olan ve bir önceki yılın aynı ayına gore olan. Artis icin bunlardan hangisinin uygulanmasi gerekiyor? (Ornegin asagidaki tablodaki Üfe degerlerinden 17.03 mu alinmali, yoksa 8.39 mu?)

HAZIRAN -2008............................ÜFE(%).........TÜF E(%)
Bir Önceki Aya Göre.......................0,32...........-0,36
Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre.....13,76............6,00
Bir Önceki Yıla Göre......................17,03...........10,61
Oniki Aylık Ortalamalara Göre..........8,39.............8,64

Bunlarla ilgili hangi yasal belgeyi referans olarak kullanabilirim?

Simdiden tesekkur ederim.

Alıntı:

---

FireAtOlympos rumuzlu üyeden alıntı

HAZIRAN -2008............................ÜFE(%).........TÜF E(%)
Bir Önceki Yıla Göre......................17,03...........10,61

---

Alınacak rakam "bir önceki yıla göre" diye ifade edilen rakam olacak.

Yazdığınız haziran ayına ait enflasyon rakamları 3 temmuz 2008'de açıklandı.
Kira artışınız 1 haziranda olduğuna göre 3 haziranda açıklanan mayıs ayı rakamlarını veya 3 mayısta açıklanan nisan ayı rakamlarını kullanabilirsiniz.

3 Haziranda açılanan mayıs rakamları da mesela şöyleydi:
Mayıs 2008 Üfe (%) Tüfe (%)
Bir Önceki Yıla Göre .... 16,53 10,74

Yukarıdaki iki rakamın ortalaması %13,82, 1 hazirandaki artış için (3 haziranda açıklanan) mayıs ayı rakamlarının ortalaması ise 13.64. Aradaki fark on binde 18. Yani kiranız 1000 lira olsa 1 lira 80 kuruş fark edecek.

Yanitiniz icin tesekkur ederim. Ancak internette yaptigim arastirmada soyle bir ifadeye rastegeldim: ( Mevzuat dergisi haziran 2003 sayisinda YARGITAY’IN KİRA ARTIŞILARINDA UYGULADIĞI ENDEKS VE SORUNLAR http://www.mevzuatdergisi.com/2003/06a/03.htm )


12 aylık ortalamalara göre yılık değişim oranı hesaplanırken, hesaplanan tarihten itibaren son 12 ayın, daha önceki 12 aya göre ortalama ne kadar değişim gösterdiğine bakılır. Yani hesaplanan tarihten itibaren geriye dönerek 24 aylık bir dönem incelenir. Yargıtay bu ENDEKS TÜRÜNÜ kullanmaktadır.


Bu nedenle kafam karisti. Yargitay sayfalarindan hangi endeksin kullanildigina iliskin bir bilgi bulamadim. Karar ya da ictihat sayisini bilmek gerekiyor sanirim, arama fonksiyonu araciligi ile bir bilgiye ulasamadim.

Siz eger "bir önceki yıla göre" olan oran oldugundan eminseniz bununla ilgili bir yasal dokuman referans verebilirseniz cok sevinirim cunku kiracim "Oniki Aylık Ortalamalara Göre" olan orani alarak artis yapti. bu da 3.haziran'da aciklanan oranlarla hesaplandiginda (7.20+8.47)/2= % 7.835 ediyor. "bir önceki yıla göre" olan oranlari aldiginizda ise (16.53+10.74)/2=% 13.64. Bu durumda bir milyar kira bedeli icin ilki 136 milyon artisa karsilik gelirken, ikincisi 78 milyon artisa karsilik geliyor.

Alıntı:

---

sdt23 rumuzlu üyeden alıntı

Alınacak rakam "bir önceki yıla göre" diye ifade edilen rakam olacak.

Yazdığınız haziran ayına ait enflasyon rakamları 3 temmuz 2008'de açıklandı.
Kira artışınız 1 haziranda olduğuna göre 3 haziranda açıklanan mayıs ayı rakamlarını veya 3 mayısta açıklanan nisan ayı rakamlarını kullanabilirsiniz.

3 Haziranda açılanan mayıs rakamları da mesela şöyleydi:
Mayıs 2008 Üfe (%) Tüfe (%)
Bir Önceki Yıla Göre .... 16,53 10,74

Yukarıdaki iki rakamın ortalaması %13,82, 1 hazirandaki artış için (3 haziranda açıklanan) mayıs ayı rakamlarının ortalaması ise 13.64. Aradaki fark on binde 18. Yani kiranız 1000 lira olsa 1 lira 80 kuruş fark edecek.

---

Yargıtay kararı bilmiyorum. Makalenin 2003 yılında yazıldığına da dikkatinizi çekerim. Zaten makale de kararın yanlışlığına dikkat çekiyor ve daha sonraki bir kararla değişmiş de olabilir.

Ben olaya mantık ve hakkaniyet ilkesi ışığında bakıyorum.

3 haziran tarihinde açıklanan "son 12 aya göre ÜFE ve TÜFE rakamları"
1 haziran 2007 tarihinden 31 mayıs 2008'e kadar geçen 12 aylık süredeki artışı gösterir. Kiracının eve girdiği 1 haziran 2007 tarihinde 100 lira olan bir mal üretici fiyatları açısından 116,53, tüketici fiyatları açısından 110,74 lira olmuştur. Herşey bu oranda artarken kiranın 12 aylık ortalamalar alınarak daha az veya daha çok arttırılması hakkaniyetle bağdaşmaz. Şu anda enflasyon artış trendinde olduğu için kiracının lehine görünen bu durum, enflasyon azalmaya başladığında aleyhine dönecektir.

12 aylık ortalama ile kastedilen ise :
1 temmuz 2006 - 30 haziran 2007'den başlayarak 1 haziran 2007 - 30 mayıs 2008'e kadar 12 farklı dönemi kapsayan 12 aylık rakamların ortalamasıdır.

Bunu almak mantıklı olmayacaktır.

Mantikli olmayacaktir diyorsunuz ancak asagidaki yargitay karari onu almis durumda:


**************
KİRA PARASININ TESPİTİ - KİRA SÖZLEŞMESİNİN BAŞLANGICINDAN TESPİT İSTENİLEN TARİH ARASINDA ÜÇ YILLIK ZAMANIN GEÇMEMESİ - TOPTAN EŞYA FİAT ENDEKSİNDEKİ ARTIŞ ORANI
KAYIT NO : 70145
**************
Esas Yılı : 2004
Esas No : 1330
Karar Yılı : 2004
Karar No : 1038
Karar Tarihi : 19.02.2004
Daire No : 3
Daire : HD
**************
ÖZET : İlk kira sözleşmesini takip eden üç dönem objektif ve özel/şartlarda bir değişiklik olmazsa TEFE oranı gözetilmek suretiyle endeks uygulanarak bulunacak bedelin hak ve nesafete uygun olduğu kabul edilerek hüküm kurulmalıdır. Ancak, özel nedenlerin varlığı halinde, bu nedenlerin de araştırılıp dikkate alınması gerekir.
**************
(818 S. K. m. 257)
DAVA : Dava dilekçesinde kira parasının 01.08.2003 gününden başlayarak aylık 973.653.750 lira olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile aylık kira parasının 594.450.000 lira olarak tesbiti cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
KARAR : Davada, 01.08.2003 tarihinde başlayan dönem kira parasının aylık 973.653.750 lira olarak tesbiti istenilmiş davalı taraf istenen miktarın emsallerine göre çok olduğunu savunmuş olup mahkemece 1.8.2001 tarihli kira sözleşmesinde kararlaştırılan ve halen ödenmekte olan aylık 450.000.000 lira kira parasına TEFE endeksi artış oranı % 32.1 uygulanarak aylık 594.450.000 lira kira parasının tesbitine karar verilmiştir.
Davalı, 01.08.2001 başlangıç tarihli 1 yıl süreli, aylık kira parası 450.000.000 lira olan kira sözleşmesi ile dava konusu yerde kiracıdır. 01.08.2002 yılında kira parasına artış yapılmamış ve aynı kira parası ödenmektedir. Davacı 01.08.2002 ve 01.08.2003 tarihindeki TEFE endeks artış oranları uygulanarak kira parası tesbitini istemektedir.
Yerleşmiş Yargıtay uygulamalarına göre ilk kira sözleşmesini takip eden üç dönem objektif ve özel/şartlarda bir değişiklik olmazsa TEFE oranı ( 01.08.2002 için % 66.3 olup, % 65'i ve 01.08.2003 için % 32.1 ) gözetilmek suretiyle endeks uygulanarak bulunacak bedelin hak ve nesafete uygun olduğu kabul edilerek hüküm kurulmalıdır. Ancak, özel nedenlerin varlığı halinde, bu nedenlerin de araştırılıp dikkate alınması gerekir.
O halde mahkemece yukarıda açıklanan ilke dikkate alınarak yapılacak araştırma ve incelemeye göre bir karar verilmelidir.
Eksik inceleme ile hüküm tesis edilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 19.02.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Endeksler ise soyle:

TEFE...........12 aylik ortalama............Bir onceki yilin ayni ayina gore
1.8.2002..........66.3............................ ......43.9
1.8.2003..........32.1............................ ......22.7

Yani yargitay kararinda '12 aylik ortalama' degerleri almis. Bu kararin tarihi 2004. Bu ictihat yeni bir karar ile degistirilmediyse gecerli olan bu olacaktir diye dusunuyorum.

Kanimca fikirden cok yasa, kural ve yururlukteki uygulama uzerinden konusmak gerekli cunku ihtilaf durumunda mahkemeye basvurdugunuzda bunlar gecerli olacaktir.

Verdiğiniz yargıtay kararları kira tespit davası için.
Sözleşmede yazılı olan ÜFE-TÜFE ortalamasının nasıl anlaşılacağına dair değil.

Alıntı:

---

sdt23 rumuzlu üyeden alıntı

Verdiğiniz yargıtay kararları kira tespit davası için.
Sözleşmede yazılı olan ÜFE-TÜFE ortalamasının nasıl anlaşılacağına dair değil.

---

Dogru oyle. Ancak avukata danistim 12 aylik ortalama diyor, genel uygulama %7-8 civarinda artis, ki bu da yine 12 aylik ortalamaya karsilik geliyor. Yargitay uygulamalari da yine bu degeri aliyor.

Bir onceki yilin ayni ayina ait TÜFE ve ÜFE degerlerinin kira artsina baz alinmasi ile ilgili de herhangi bir referans, uygulama, ictihat bulamadim. Bu degerleri baz alan bir artis iddia edebilmek icinse bir referansin olmasi gerekiyor.

Sizin varsa siz iletin lutfen.

Alıntı:

---

FireAtOlympos rumuzlu üyeden alıntı

Dogru oyle. Ancak avukata danistim 12 aylik ortalama diyor, genel uygulama %7-8 civarinda artis, ki bu da yine 12 aylik ortalamaya karsilik geliyor. Yargitay uygulamalari da yine bu degeri aliyor.

Bir onceki yilin ayni ayina ait TÜFE ve ÜFE degerlerinin kira artsina baz alinmasi ile ilgili de herhangi bir referans, uygulama, ictihat bulamadim. Bu degerleri baz alan bir artis iddia edebilmek icinse bir referansin olmasi gerekiyor.

Sizin varsa siz iletin lutfen.

---

Size Tamamen katılıyorum.
Şüphesi olanlar aşağıdaki linkleri inceleyebilirler
http://legalbank.net/belge2.asp?id=358084
http://legalbank.net/belge2.asp?id=358083

Kısaca Yargıtay uygulamasına göre kira artış oranı 12 aylık ortalamaya göre belirlenen ÜFE oranıdır.