Komedi Dükkanı fikri kimin? Okan Bayülgen, Tolga Çevik'e dava açıyor...

Komedi Dükkanı fikri kimin?
Okan Bayülgen, Tolga Çevik'e dava açıyor...

15.04.2008 10:28
Çevik, 'Komedi Dükkanı' isimli program için bir format ararken nasıl da bir gece uyurken ilham perilerinin bu projeyi kulağına fısıldadığından bahsediyordu. Üstelik şimdilerde bir de banka kartı reklamına imza atıyordu. 'Komedi Dükkanı' programının üzerine oturduğu fikri üç televizyon sezonu önce Zaga'da Engin Günaydın ile yapan ve sonra da aynı projeyi Engin Günaydın ile MyCep reklamına taşıyan Okan Bayülgen'i aradım.

OKAN DAVA AÇTI

Bu konu ile ilgili bir fikri olup olmadığını merak etmiştim. Ve ortaya hiç de beklemediğim bir haber çıktı. Lakin bugüne kadar susan Bayülgen, avukatı aracılığı ile Tolga Çevik, Reklam Denetim Üst Kurulu, Reklamcılar Derneği, TRT ve reklamı yapan ajansa ihtar göndermek için işlemleri başlattığını ve dava açacağını söyledi. Şu anda tazminat arayışında olmayan Bayülgen, ihtar belgesinde tüm bu ürünlere, "Bu fikir Okan Bayülgen'den alınmıştır" ibaresinin düşülmesini istediğini söyledi. İşte Okan'ın açıklamaları: "Amacım genç bir oyuncunun parasını almak değil. Benim genç insanlarla bir derdim yok. Türkiye bilgi çağını fikir hırsızları ile yakalayamaz. Fikir hırsızlarının, 'fikir hırsızı' olarak damgalanması gerekir. Bir genç oyuncu 'gece yattım, sabah kalktım' diye format üretemez. Bunu sahne sanatlarının doğasına aykırı bulduğum için, sahne sanatları yapmış bir kişiye bir fikrin, gece yatıp sabah gelemeyeceğini, bunların ancak yaşayan veya yaşamayan sahne adamlarının yaptıkları işlerin tekrarı ya da esinlenmesi olabileceğini düşündüğüm için bu mücadeleyi başlatıyorum. Talebim, arkadaşın işine engel olmak değil. Bu arkadaşı, yararlandığı kaynakları açıklamak zorunda bırakmak. Bugüne kadar hep destek olmaya çalıştığım genç insanlar, kaynaklarını açıklamasalar bile 'ben buldum, ben buldum' gibilerden yalancılık yapmasınlar. Ben Televizyon Çocuğu'nun ismini koyarken bilmediğim halde sonradan bunun eski bir Müjdat Gezen filminin adı olduğunu öğrendim. Ve sonra bunu hem programımda hem de röportajlarımda defalarca söyledim. Bu arada Zaga döneminde bu formatı uyguladığımız Engin Günaydın'ı konu ile ilgili olarak aramadım. Çünkü kendisi şu anda bu kişi ile aynı çatı altında çalışmaktadır. Bu nedenle ondan bir açıklama beklemiyorum.

ŞİMDİ AÇTIM ÇÜNKÜ...

Bu arada bizim bu fikri Zaga'da uygulama kararımız da Engin Günaydın'ın farklı oyunculuğunu programımıza kazandırmak içindi." Bugüne kadar neden beklediğini sorduğumda ise hayli ilginç bir cevapla karşılaştım: "Fikri kendi adına tescil ettirmesi, TRT'ye transfer olurken Salih Kalyon'a yaptıkları ve şimdi de fikri reklam amaçlı kullanması yüzünden şimdi geçtim harekete..." Durum ciddi. Görünüşe göre önümüzdeki günlerde hayli hareketli bir telif kapışmasına tanık olacağız...

Hafızamız bazı şeyleri gerçekten çok çabuk unutuyor.
Okan Bayülgen in progamını çok net hatırlıyorum. Evet kesinlikle bu format Tolga Çevik in şimdi gündemde olduğu format ile aynı idi. Bazen haber sunan, bazen at yarışı anlatan, konu hakkında becerisi olmayan spiker rolünü Engin Günaydın oynardı. İnanın sayın Av. Duygu Tekay'ın bu bilgilendirmesi olmasa bu çok beğendiğim formatın çalıntı olduğu aklıma gelmeyecekti.
Teşekkürlerimle.

Fikir Ve Sanat Eserleri Kanunu'na göre

I - Sahibinin adı belirtilen eserlerde:

Madde 11 - Yayımlanmış eser nüshalarında veya güzel sanat eserinin aslında, o eserin sahibi olarak adını veya bunun yerine tanınmış müstear adını kullanan kimse, aksi sabit oluncaya kadar o eserin sahibi sayılır.


Umumi yerlerde veya radyotelevizyon aracılığı ile verilen konferans ve temsillerde, mutad şekilde eser sahibi olarak tanıtılan kimse o eserin sahibi sayılır, meğer ki, birinci fıkradaki karine yoluyla diğer bir kimse eser sahibi sayılsın.


madde 13:Filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren film yapımcıları ile seslerin ilk tespitini gerçekleştiren fonogram yapımcıları, hak ihdas etmek amacı taşımaksızın, sahip oldukları hakların ihlal edilmemesi, hak sahipliklerinin belirlenmesinde ispat kolaylığı sağlanması ve mali haklara ilişkin yararlanma yetkilerinin takip edilmesi maksadıyla, sinema ve müzik eserlerini içeren yapımlarının kayıt ve tescilini yaptırırlar.

Evet bu formatı uzun bir süre Zaga'da izledik.
Benzerliği anımsamak açısından dört tane örnek link veriyorum.



Polat Alemdar
http://www.youtube.com/watch?v=DcVJy6pGbbc

Arapça Tercüman
http://www.youtube.com/watch?v=pz2RD...eature=related


Modacı
http://www.youtube.com/watch?v=u3ubV...eature=related

Kadının Sesi
http://www.youtube.com/watch?v=8y3Qa...eature=related

Aslında Türk televizyonlarındaki pek çok format yabancı formatlardan alıntı.
Bunların kaçı orijinaline telif hakkı ödüyor bilmiyorum. En başta Zaga programı veya Beyaz Show orijinal bir format değil ki.

Beyaz kah Conan O'brian, kah Jay Leno gibi bir program sunuyor.
Okan Bayülgen'in eski programlarından birinde (Televizyon çocuğu muydu, o kadar isim değiştirdi ki hatırlayamadım) siyah kartonların üzerine yapıştırılan gazete kupürlerini okuduğu kısım için Tonight Show with Jay Leno'ya telif ödemiş mi acaba?

TRT'nin eski yarışmalarından "bir kelime bir işlem"den, Cenk Koray'ın kutu açtıran yarışmasına kadar.

Cenk Koray'ın kutulu yarışması, MFÖ'nün çantalı yarışması ve Acun'un "var mısın yok musun?"u aslında aynı format. Sadece Acun "Deal or no deal" için telif ödemiş sanırım.

Türk Dizileri de yabancı dizilerden esinlenmekten de öte kopya.

Avrupa yakası'nın dergi ortamı aynen Brooke Shields'in "Suddenly Susan" dizisinden kopya. Üzerine Seinfeld'deki Kramer taklidi bir Burhan Altıntop ve Aslı'nın ailesi eklenmiş.

Doktorlar dizisi ne kadar Amerikan doktor dizisi varsa (Grey's Anatomy, House MD, Nip Tuck, ER) hepsinden harmanlanmış bir dizi.

Binbir gece veya Arka sokaklar'daki pek çok hikaye de yabancı dizilerden alıntı.

Reha Muhtar'ın iddiasına göre Elveda Rumeli dizisi de Makedonya 1900 romanının uyarlaması değil "Damdaki kemancı"dan çalıntı.

Yani...?

Ne demeye çalıştınız acaba?

Neyi iddia ettiğinizi ya da savunduğunuzu anlayamadım .

Alıntı:

---

Av.Duygu Tekay rumuzlu üyeden alıntı

Yani...?
Ne demeye çalıştınız acaba?
Neyi iddia ettiğinizi ya da savunduğunuzu anlayamadım .

---

Bu fikir Tolga Çevik'in olmayabilir. Ama Okan Bayülgen'in de değil.
Okan Bayülgen zamanında adına tescil ettirmediği için hak iddia edemez. Tescil ettirmeye kalksaydı, benzer formatı daha önce yapmış olanlar itiraz ederdi.

Yine Tolga Çevik'in de bunu orijinal bir fikir olarak tescil ettirmeye hakkı yok.

Bu daha önce de benzerleri yapılan orijinal olmayan bir fikirdir.
Aynı hassasiyeti televizyonlardaki reklamlarda gösterecek olsak kimse reklam yayınlayamaz.

Patent yasalarındaki kuralların benzerlerinin burada da olduğunu düşünüyorum.
Bir fikir patent alınmadan kamuya mal edildiyse daha sonra bu fikri öne süren veya başkası bu konuda patent alamaz.

Mesela bir kişi buluşunu bir makalede yayınlar, ardından patent başvurusunda bulunursa patent alamaz. Önce patent başvurusu sonra bilimsel yayın yapması gerekir.

Sayın sdt23 bilmediğimden soruyorum
Patent ne için alınır?

Bir bilimsel buluş için mi yoksa sanat ve sinema eserleri için mi?

Diğer sorum ise FSEK kapsamındaki eserler nerelere tescil ettirilir?

Konuyu biraz dağıttığım için söylemek istediğimin ana fikrinden uzaklaşmış olabilirim. Hukuki mevzuatı tam olarak bilemiyorum.

Demek istediğim:
"Komedi dükkanı" formatı ne Tolga Çevik'e ne de Okan Bayülgen'e ait olmalı. Çünkü Türk televizyonlarında olmasa da yabancı televizyonlarda bunun daha önce yapılmış benzerleri var.

Eser sahipliği iddiasında bulunması gereken bunu ilk yapan olmalı. Komedi dükkanı programının başına "Bu fikir Okan Bayülgen'den alınmıştır" yazmak yanlış olur.

Kaldı ki, Okan Bayülgen'in yaptığı programların çoğu da yabancı formatlardan bire bir kopyadır. Jay Leno'nun siyah karton üzerine yapıştırılmış gazete kupürleri aklıma gelen ilk örnek.

Duygu hanım çok güzel bir konuyu tartışmaya açmış. Ben sdt23 ün söylediklerini çok haklı buluyorum. Çünkü televizyonculukla ilgili Amerikada sayısız fikir ve proje üretiliyor. Orada ki yapım şirketleri bu yapımları tüm dünyaya satmak üzere tanıtıyor. Bizim ülkemizdeki yapımcılarda o platforma giderek bu yapımları inceliyorlar, demolarını izliyorlar ve bizim ülkemize veya hedef kitlemizin beğenilerine uyacağını düşündükleri yapımları satın alıp Türkiye'ye getirip televizyonlarda yayınlıyorlar. Sistem bu şekilde işliyor. Tabii Amerikalı yapımcılar bu formatları bir kişiye sattık, başkasına vermeyiz demiyorlar. Bir formattan 100 lerce defa para kazanabiliyorlar. Bu durumda Komedi dükkanı formatını bende Duygu hanımın anımsatması ile Zaga'dan çok iyi hatırlıyorum. Bu durumda bunu Türkiye'de ilk uygulayan Okan BAYÜLGEN. Ama bunun Dünyada ilk bulan Okan BAYÜLGEN'midir, yoksa yurtdışından bir formatın satın alınmış veya kopyalanmış halimidir bilemiyorum. Tüm bu haklılıklarda Telif hakkı ve patent konularının tüm dünyadaki açıklarını sergiliyor. Bu sanat eserleri paranın esiri olmuş durumda savruluyor.