Yeni Cumhurbaşkanı'nı kim seçecek?

PARAGRAF 1) 5678 sayılı Kanun metni, aşağıdaki gibidir:

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI'NIN BAZI MADDELERİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN

Kanun No. 5678

Kabul Tarihi: 31/5/2007

MADDE 1- 7/11/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 77 nci maddesinin birinci fıkrasında geçen "beş" ibaresi "dört" olarak değiştirilmiştir.

MADDE 2- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 79 uncu maddesinin ikinci fıkrasında geçen "seçim tutanaklarını" ibaresinden sonra gelmek üzere "ve Cumhurbaşkanlığı seçimi tutanaklarını" ibaresi; son fıkrasında geçen "halkoyuna sunulması" ibaresinden sonra gelmek üzere ",Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi" ibaresi eklenmiştir.

MADDE 3- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 96 ncı maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Türkiye Büyük Millet Meclisi, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde üye tamsayısının en az üçte biri ile toplanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anayasada başkaca bir hüküm yoksa, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde, üye tamsayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaz.”

MADDE 4- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 101 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 101- Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş ve yüksek öğrenim yapmış Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları arasından, halk tarafından seçilir.

Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir.

Cumhurbaşkanlığına Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri içinden veya Meclis dışından aday gösterilebilmesi yirmi milletvekilinin yazılı teklifi ile mümkündür. Ayrıca, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında yüzde onu geçen siyasi partiler ortak aday gösterebilir.

Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer.”

MADDE 5- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 102 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 102- Cumhurbaşkanı seçimi, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki altmış gün içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde ise boşalmayı takip eden altmış gün içinde tamamlanır.

Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış bulunan iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.

İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oy*la*rın çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.

Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanının görevi devam eder.

Cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin usûl ve esaslar kanunla düzenlenir.”

MADDE 6- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 18- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 67 nci maddesinin son fıkrası, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılabilmesi için; çıkarılması gereken kanun hükümleri ile seçim kanunlarında yapılacak değişiklikler bakımından dikkate alınmaz.

GEÇİCİ MADDE 19- Onbirinci Cumhurbaşkanı seçiminin ilk tur oylaması, bu Kanunun Resmi Gazetede yayımını takip eden kırkıncı günden sonraki ilk Pazar günü, ikinci tur oylaması ise ilk tur oylamayı takip eden ikinci Pazar günü yapılır.

Anayasanın 101 inci maddesi uyarınca gösterilen adaylar, yazılı muvafakatları ve Anayasanın değişik 101 inci maddesindeki şartları ihtiva eden ve diğer ilgili belgelerle birlikte ilk tur oylama tarihinden otuz gün önce Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına başvururlar. Adayların başvurularında eksik bilgi ve belgelerin tespit edilmesi halinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı tarafından, eksikliklerin giderilmesi için üç günlük kesin süre verilir. Bu süre içinde eksikliklerin giderilmemesi halinde adaylar, kendiliğinden adaylıktan çekilmiş sayılırlar.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığınca, Anayasanın 101 inci maddesinde belirtilen nitelikleri taşıdıkları anlaşılan adaylara ilişkin kesin liste iki gün içinde ilan edilir ve Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına bildirilir.

Cumhurbaşkanı adayı gösterilen kamu görevlisi, aday gösterildiği tarihten itibaren görevinden ayrılmış sayılır. Görevinden ayrılan kamu görevlisinin Cumhurbaşkanı seçilememesi halinde, görevine geri dönmesi konusunda, ilgili kanun hükümleri uygulanır.

Birinci tur seçim sonuçlarının kesinleşmesinden ikinci tur oylamanın sonuçlanmasına kadar, ikinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki oy sıralaması esas alınarak sıradaki adayla doldurulması suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.

Cumhurbaşkanının seçilmesine ilişkin usûl ve esasların kanunla düzenlenmesine kadar, 10/6/1983 tarihli ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu, 26/4/1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun, 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu, 23/5/1987 tarihli ve 3376 sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun ile diğer kanunların bu maddeye aykırı olmayan hükümleri uygulanır.”

MADDE 7- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer ve halkoyuna sunulması halinde tümüyle oylanır.


PARAGRAF 2) Bu Kanun; 16 Haziran 2007 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış olup; Kanun'un en sonunda yer alan Madde 7 uyarınca, 16 Haziran 2007 gününden itibâren yürürlüktedir.

PARAGRAF 3) Cumhurbaşkanı; bu Kanun'u referanduma götürmüş olup; 21 Ekim 2007 günü, tümüyle oylanacaktır. Aynı zamanda, yine Cumhurbaşkanı'nca Anayasa Mahkemesi'nde açılan iptal davasında talep edilen, Kanun'un yürürlüğünün durdurulması talebi, Yüksek Mahkeme tarafından reddedilmiştir.

PARAGRAF 4) 21 Ekim referandumunda, sandıktan "hayır" çıkarsa; bu Kanun, kabul edilmemiş olacaktır.

PARAGRAF 5) Bu durumda; Kanun yürürlüktedir ve Anayasa'nın konuya değinen eski kuralları kaldırılmıştır.

PARAGRAF 6) Öyleyse;

A) Yeni TBMM, en azından 21 Ekim'de "hayır" çıkıncaya kadar, Cumhurbaşkanı seçemez;

B) 4 Ağustos'ta yapılacak yemin töreninden sonra, Anayasa ve içtüzük kuralları gereğince; ilk yapılacak iş, Meclis Başkanı ve Başkanlık Divanı'nın oluşturulması olmak zorundadır ki; bu da, sürelere tâbidir;

C) 5678 sayılı Kanun'la getirilen Geçici 19. maddede;

"""Onbirinci Cumhurbaşkanı seçiminin ilk tur oylaması, bu Kanunun Resmi Gazetede yayımını takip eden kırkıncı günden sonraki ilk Pazar günü, ikinci tur oylaması ise ilk tur oylamayı takip eden ikinci Pazar günü yapılır"""

denilmekle; 29 Temmuz 2007 Pazar günü, Cumhurbaşkanı seçimi yapılmalıydı ve yapıl(a)madı (Meclis, erken seçim ve tatil kararı aldı).

PARAGRAF 7) Peki; 21 Ekim'de sandıktan "evet" çıkarsa; durum ne olacak? Çünkü; Kanun yürürlükte ve Anayasa, değişmiş durumda ve Onbirinci Cumhurbaşkanı da, halkoyuna sunulmamış durumda.

PARAGRAF 8) Ya da, Cumhurbaşkanı; """Sayın Tayyip Erdoğan; siz en çok oy alan partinin genel başkanı olabilirsiniz; ancak, ben, Hükümeti kurma görevini size veya başkasına veremem; çünkü, bunu, yeni Cumhurbaşkanı yapmalıdır; o nedenle, önce yeni Cumhurbaşkanı seçilsin""" derse, ne olacaktır?

PARAGRAF 9) Dahası; Anayasa'nın 114/son maddesi uyarınca, geçici bakanlar kurulu'nun görevi de, seçim süresince ve yeni Meclis toplanıncaya kadar görev yapacağı için; yeni Bakanlar Kurulu'nun da oluşturulması ve güvenoyu alması gerekmektedir.

PARAGRAF 10) Ancak, Anayasa'nın 116. maddesine göre; 45 gün içinde Bakanlar Kurulu'nun kurulamaması hâlinde, Cumhurbaşkanı, Meclis Başkanı'na danışarak, seçimlerin yenilenmesine karar verebilecektir. Bu durumda da; 4 Ağustos'tan başlayarak 45 gün içinde, yani 19 Eylül'e kadar Bakanlar Kurulu oluşturulmazsa (ki; yukarıda açıklanan nedenlerle, ihtimâl dahilindedir); seçimlerin yenilenmesi kararı alınabilir (mi?)

Demem o ki; HUKUKLA OYNANMAZ! Oynarsanız, dayatırsanız; işte böyle olur!

SORU : Şimdi ne olacak?

Sayın Taylan..
hoş ve ilginç konu ama neden kanunu heceler gibi yazdınız bunu anlamış değilim..ayrıca bu kadar zamanı nasıl bulup yazdınız...ve en önemlisi sitemizin dilimize olan hassasiyeti nerede kaldı....
saygılarımla...

Sayın klmakn,

Taylan Bey, Anayasa ile oynamaya, oynamanın sonuçlarına ilişkin ironik bir örnek vermiş, gerek sitemizin kurallarına gerekse Türkçe yazım ve dilbilgisi kurallarına yönetim olarak sonuna kadar sahip çıkmaktayız bu hususta kuşkunuz olmasın lütfen.

Öncelikle herkesten çok özür diliyorum. İlgili Kanun'u kopyala-yapıştır yaptığımda, yazarken hecelemedi; ancak, yeni forum açtığımda, böyle çıktı. Biraz düzeltmeye çalıştım, ama; zamanım yetişmediği için, tamamını düzeltemedim.

Tekrar özür diliyorum.

Harika iki açıklama...
işte sitemizin aşık olduğum yanı...
her iki açıklama sahibine saygılarımı sunarım..
ellerinize sağlık...

Ben, metindeki hecelemeyi düzelttim. Ancak; ilgil Kanun metninde, maalesef, pek çok Türkçe imlâ hataları mevcuttu. Önce "düzelteyim" dedim. Sonra, "bu ayıp bana ait değil; ellemeyeyim" dedim.

Bilgilerinize,

hukukla oynamanın yukarda izah edilen sakıncaları sitemiz tarafından yazılı bir açıklama ile basın yayına duyurularak yapılması gereken tartışma açılsa nasıl olur...hem böylelikle hoş bir kamu hizmetide verilmiş olur...site reklamıda her ne kadar birincil amaç olmasada sağlanmış ve sitemizin masrafları reklam yoluyla karşılanmış olur...
Malumunuz 367 davasınıda bir hukuçu ortaya çıkarmıştı(doğal olarak).
Saygılarımla

Meclisce üye tamsayısının beşte üçü ile veya üçte ikisinden az oyla kabul edilen Anayasa değişikliği hakkındaki Kanun, Cumhurbaşkanı tarafından Meclise iade edilmediği takdirde halkoyuna sunulmak üzere Resmî Gazetede yayımlanır.

Doğrudan veya Cumhurbaşkanının iadesi üzerine, Meclis üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile kabul edilen Anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya gerekli görülen maddeleri Cumhurbaşkanı tarafından halkoyuna sunulabilir. Halkoylamasına sunulmayan Anayasa değişikliğine ilişkin Kanun veya ilgili maddeler Resmî Gazetede yayımlanır.

Halkoyuna sunulan Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların yürürlüğe girmesi için, halkoylamasında kullanılan geçerli oyların yarısından çoğunun kabul oyu olması gerekir.


MADDE 7- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer ve halkoyuna sunulması halinde tümüyle oylanır.

PARAGRAF 2) Bu Kanun; 16 Haziran 2007 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış olup; Kanun'un en sonunda yer alan Madde 7 uyarınca, 16 Haziran 2007 gününden itibâren yürürlüktedir.

Anayasa mahkemesi, anayasa değişiklerini sadece şekil yönünden (teklif ve oylama çoğunluğuyla, 2 defa görüşülme şartı)denetleyebildiği için Anayasanın 175. maddesinin 6. fıkrasına esas yönünden aykırı olan bu düzenleme Anayasada çelişki yaratmıştır ama malesef ki yürürlüktedir ve Sayın Avukat Mehmet Taylan Karakumun da dediği gibi bu düzenleme değişmeden meclisin cumhurbaşkanını seçmesi mümkün değildir,nasıl ki sayın başbakan, zamanında anayasada çelişki yaratan bir değişiklikle siirtten seçildiyse 175/6ya göre bir istisna olarak kabul edilmesi gereken yeni anayasa değişikliklerinin uygulanması gerekir.Bu durumda değişikliğe ilişkin 7. madde değişmediği sürece meclis cumhurbaşkanını seçemez seçerse de yine eylemli içtüzük değişikliği nedeniyle bu seçim anayasa mahkemesince iptal edilir.Halkın reddettiğini varsayarsak da yeni anayasa değişikliğini, eski anayasa metni yürürlükten kalktığından, ortada mevzuat boşluğu söz konusu olacaktır ve yeni bi düzenleme yapılmadan cumhurbaşkanı seçilemeyecektir.Her ne kadar geçici maddeye gere cumhurbaşkanı seçilme süresi geçmişse de cumhurbaşkanının meclis tarafından seçilmesini öngeren bir hüküm de yoktur,bu durumda ya yeni bi takvim yapılıp cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesine dair kanun oylanmalıdır,ya da anayasa tekrar değiştirilerek cumhurbaşkanını meclisin seçmesi olanağı getirilmelidir,bu durumda meclis cumhurbaşkanını seçemez.

Paragraf 8'de ne demişim?!!