Tren Faciasi, Demokrasi ve Savcilar
Haluk Sahin'in asagidaki yazisini bu site icin cok yararli buldum. Savcilar, demokrasinin "denetleme ve dengeleme" adli cok onemli islevinin bir parcasi ama Turkiye'de neden gorevlerini yeterince yapamadiklarini anlatiyor yazi.
Haluk Sahin, Temmuz 28, 2004
Hızlandırılmış tren faciası sadece demokrasimizin değil, <span id='hl' style='background-color: #FFFF00'>adalet</span id='hl'> sistemimizin de bazı önemli zaaflarının açıkça görülmesini sağladı. Yavaş trenler için yapılmış raylarda zoraki biçimde hızlı giderken devrilen vagonlar sayesinde bazı eski yaralar ortaya çıktı.
Gazete okuyorsanız biliyorsunuz, hızlandırılmış tren kazasının ardından 'delilllerin karartılıp karartılmadığı' tartışması patlak verdi. Bölge savcısının olaydan çok geç haberdar edildiği, olay yerine kimilerine göre 19 saat sonra gelebildiği, bu arada onarım bahanesiyle pek çok delilin kaybolduğu öne sürüldü.
Pamukova savcısı delillerin karartıldığı iddiasını yalanladı, olay yerine 19 saat değil 19 dakika sonra geldiğini ve soruşturmanın selameti açısından her türlü önlemi aldığını belirtti. Radikal'de iki gün önce çıkan haberden anladığıma göre durumundan pek şikâyetçi görünmüyordu.
Oysa konuştuğum savcıların çoğu onun gibi düşünmüyor, bu gibi durumlarda görevlerini yerine getirmekte <span id='hl' style='background-color: #FFFF00'>çok zorlandıklarını </span id='hl'>belirtiyorlar. Bunun bir nedeni savcılık kurumunun <span id='hl' style='background-color: #FFFF00'>tam bağımsız</span id='hl'> olmaması ise, bir diğer temel nedeni ülkemizde adli kolluk gücünün bulunmaması... Savcıların birçok konularda geniş yetkileri var ama bu yetkileri kullanacak araçları yok. Kanun ona uçabilirsin diyor, ama uçak vermiyor!
Örneğin Pamukova gibi küçük bir ilçenin savcısı bu kadar büyük bir kazanın soruşturmasını kimlerin yardımıyla yapıyor? Elinde ne gibi imkânlar var? Delillerin araştırılmasında doğrudan doğruya kendi emrinde olan kaç eleman bulunmakta? Deliller nereye giderse gitsin peşine düşebilir mi? İstediği tanığı karşısına çağırabilir mi?
Türkiye'nin <span id='hl' style='background-color: #FFFF00'>adli gerçeklerini bilenler</span id='hl'> bu sorular karşısında 'Çok zor' demekteler. Kendi kolluk gücüne sahip olmayan savcılar araştırma ve soruşturma için mecburen yürütmenin emrindeki polise ve jandarmaya dayanmak zorundalar. O zaman karşınıza <span id='hl' style='background-color: #FFFF00'>yürütme ile yargının</span id='hl'>kısa devre yaptığı, demokrasi açısından çok sakıncalı bir durum çıkıyor.
Önceki gün Ege'de bir savcıyla bu konuda dertleşiyorduk. Şöyle diyordu:
"Buna benzer bir kaza oduğu zaman genellikle en geç haber alan bölgenin savcısı oluyor. Çünkü yurttaş önce polise ya da jandarmaya haber veriyor, oradan valiye, bakana, siyasi mercilere bilgi uçuyor. Birtakım emirler veriliyor, gerekirse önlemler alınıyor. Devre dışı olan savcı duruma el koyuncaya kadar pek çok şey değişmiş olabiliyor. Peki, geç de olsa el koyduktan sonra savcı kiminle çalışacak? Gene yürütmenin emrindeki polis ve jandarmayla..."
Savcılar hazırlık soruşturması sırasında salt kendilerine bağlı bir kolluk gücünün bulunmasını adaletin iyi işlemesi açısından zorunlu görüyorlar. Pek çok hukukçu ve siyasi de sözüm ona onlarla aynı fikirde ama, adli kolluk yasası yıllardır Meclis'te pinekliyor.
Belli ki, siyasiler <span id='hl' style='background-color: #FFFF00'>yargı üzerindeki etkilerini azaltmak</span id='hl'> yanlısı değiller. Avrupa Birliği'nin yararlarına rağmen gereken adımlar bir türlü atılamıyor. Bu yüzden, son tren kazası gibi facilardan geriye net yanıtlar değil, bulanık sorular kalıyor.
İdari - adli yargı yeri meselesi..
adlı yargı ıdarı yargı meselesınde kafma takılan bır durum var.dıyelımkı ben trende bıletlı bır yolcuyum.ve tren kaza yaptı,benım acacagım dava,trenle aramda olan hızmet sozlesmesı geregı olan ozel hukuk hukumlerı uyarınca adli yargı mı yoksa tcdd her durumda ıdarı bır kamu hızmetı sunmasından dolayı ıdarı yargıda mı acılacak?pekı trenın dısındaysam ne olacak? tren rayda arabamı ezse ben tcddye hangı yargı kolunda dava acmam gerekecek?...guzel bir konu goruslerınızı beklıyorum..
serkan dönmez
