Dürüst Kullanım ve MP3'ler

Merhaba,

Hukuk dışı bir alandan geldiğim için bazı kavramları anlamakta güçlük çekiyorum. Mevzuata kendimce baktım ancak bir yorum getiremedim, sorum şu:

Yasal yollardan sahip olduğum müzik cd'lerinin kişisel kullanım amaçlarıyla kendi bilgisayarımda bir kopyasını bulundurma hakkına sahip olduğumu sanıyorum (doğru mu?). Bu cd'lerin orjinallerine sahip olduğumu kanıtlama şansım olmadığı durumlarda başıma ne gelir? Örneğin:

1) Bir ülkeye giriş yaparken bilgisayarımda bu mp3 dosyalarının bulunması durumunda.

2) Orjinal cd'leri kaybetmem ve bunları zamanında satın aldığıma dair belgeleri saklamamam durumunda.

İyi çalışmalar,

Recai Pembegül

Sahip olduğunuz verileri çoğaltma hakkınız mevcut değildir. Bir başka ülkeye giriş yaparken bilgisayarınızdaki mp3 verilerinin aranılacağını zannetmiyorum, böyle bir hususu şu ana kadar duymadım.

Yakalanan kopyacıların bir uydurmasıdır o orjinalinin bir kopyasını bulundurmak sakın inanmayın. '' Orjinaline bir şey olmasın diye bir kopyaya hak var ''' diye bir şey uyduruldu. Kesinlikle doğru değildir. Eğer öyle olsaydı orjinalini sakla bunu dinle diye bir kopya verirlerdi nedense kimse bunu sormadı...

İlginiz için teşekkürler. Bir ülkeye giriş yaparken bilgisayarın aranması sadece söylentisini duyduğum bir olay (bir arkadaşımın arkadaşının başına Brezilya'ya giriş yaparken gelmiş diyeyim), sorma amacım daha ziyade mevzuatı daha iyi anlamak ve nasıl yorumlandığını öğrenmekti. Şarkıların dijital kopyalarının rahatlıkla çıkarıldığı günümüzde bu tür eser sahiplerinin hakkı nasıl korunuyor merak ettim. Eğer mp3 bulundurmak suç ise de bunun kullanıcı hakkı ile çelişip çelişmediğini merak ediyorum.

Örneğin 5/12/1951 tarihli 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, Madde 38 şöyle başlıyor:

Alıntı:

---

Madde 38 - (Değişik: 7/6/1995 - 4110/14 md.)
Bütün fikir ve sanat eserlerinin, yayımlanma veya kar amacı güdülmeksizin şahsen kullanmaya mahsus çoğaltılması mümkündür. Ancak, bu çoğaltma hak sahibinin meşru menfaatlerine haklı bir sebep olmadan zarar veremez ya da eserden normal yararlanmaya aykırı olamaz.

---

Hukukçu olmadığım için, naif bir bakış açısıyla, bu maddenin kullanıcıya zaten yasal yollardan edinmiş olduğu bir müzik cd'sinin kopyasını çıkarma hakkı tanıdığı yorumunu yapıyorum. Zaten sahip olduğum cd'nin elektronik kopyasını yaratıp bilgisayarımda dinlemekle eser sahibinin hangi meşru menfaatlerine zarar verdiğim iddia edilebilir? Belki taşınabilir mp3 çalarıma atıp yolda dinlemem normal yararlanmaya aykırı olabilir ama o zaman da eser sahibinin bu elektronik ortamda zaten şarkı satışı yapıyor olması gerekmez mi?

B) ÇOĞALTMA HAKKI :
MADDE 22 - (Değişik: 4110 - 7.6.1995) (Değişik 1. fıkra: 4630 - 21.2.2001 / m.13) Bir eserin aslını veya kopyalarını, herhangi bir şekil veya yöntemle, tamamen veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli olarak çoğaltma hakkı münhasıran eser sahibine aittir.

Eserlerin aslından ikinci bir kopyasının çıkarılması ya da eserin işaret, ses ve görüntü nakil ve tekrarına yarayan, bilinen ya da ileride geliştirilecek olan her türlü araca kayıt edilmesi, her türlü ses ve müzik kayıtları ile mimarlık eserlerine ait plan, proje ve krokilerin uygulanması da çoğaltma sayılır. Aynı kural, kabartma ve delikli kalıplar hakkında da geçerlidir.

Çoğaltma hakkı, bilgisayar programının geçici çoğaltılmasını gerektirdiği ölçüde, programın yüklenmesi, görüntülenmesi, çalıştırılması, iletilmesi ve depolanması fiillerini de kapsar.

38. madde ile 22. madde kanaatimce çelişmektedir.

"...bağımsız olarak FSEK.nun 23 ncü maddesinde düzenlenen yayma hakkının, çoğu kez çoğaltmayı izleyen bir aşama olup, çoğaltılmış eserin dağıtım, satış, kiralama gibi ticarete sunulması hakkı olması, FSEK'daki düzenlenmiş sistematiği de nazara alındığında çoğaltma ve yayma haklarının ayrı haklar olduğunun açık olması ve dolayısıyla yayma hakkı ve çoğaltma haklarının ihlali nedeniyle ayrı ayrı tazminat hesaplanmasında bir isabetsizlik bulunmaması karşısında, temyiz eden davalılar vekilinin yerinde görülmeyen aşağıdaki bent dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir."

Eğer kullanıcının çoğaltma hakkı yasal olarak yoksa o zaman günlük hayatta yaptığımız birçok uygulama kanunsuz kabul edilmeli.

Örneğin ben işime ait bir kitabın kullanacağım bir sayfasının fotokopisini çekip işyerime kitabı taşımadan elimin altında bulundurup referans olarak kullanma hakkına sahip olamam. Bırakın fotokopiyi, o kitaptan notlar alıp gereğinde kullanmam bile yasal olmaz. Zira elyazısı ile çoğaltmış olurum o zaman.

Mp3 e gelince eğer bunu sahip olduğumuz CD lerden çoğaltma hakkımız yoksa piyasada bulunan ve çok fazla satılan mp3 çalarları suç aleti olarak toplatmak gerekmez mi? Bu aletlere mp3 leri kaydetmek genellikle bilgisayar aracılığı ile sahibi olduğumuz CD vs gibi kaynaklardan yapılıyor ancak. Bu da doğal olarak kopyalayarak çoğaltmak anlamına geliyor.

Hatta bilgisayarı her açtığımızda bile çoğaltma işini yapabiliyoruz. Örneğin bir müzenin sayfasına girip de copyright ı olan bir tabloyu bilgisayarımızda görüntülemek için önce "temporary internet files" klasöründe o görüntünün bir kopyası oluşuyor, bizim görüntülediğimiz karşı sunucudaki tablo değil, kendi bilgisayarımıza kopyalanmış olan veri. :)

Herhalde 22.maddede geçen "...çoğaltma hakkı" bölümünün, "....ticari olarak çoğaltma hakkı" olarak değiştirilmesi daha doğru olur, yoksa yukarıdaki örnekler doğrultusunda hemen herkes sürekli suç işlemekte sanki. :)

22. madde ile 38. maddenin çeliştiğini varsayarsak yapılması gereken benzer durumlarda önceden alınmış kararları mı incelemektir? Söylendiği gibi ne şekilde olursa olsun kopyalamanın yasaklanması kitaptan 1 sayfalık fotokopi çekmenin bile yasadışı olduğu anlamına gelir ki mevcut durumun bu olduğunu hiç sanmıyorum. Yine iş eser sahibinin haklarına zarar verip vermediğime geliyor ki bu kişisel kullanım için yasal yoldan sahip olduğum müzik cd'lerinin kopyasını bulundurabileceğimi düşündürtüyor bana.

Ancak ilk sorumun cevabının ne olabileceğini hâlen bilmiyorum. Kişisel kullanım için bir kopya bulundurma hakkım olsa bile, cd'leri yasal yoldan aldığımı ispat edemiyorsam suçlu durumuna mı düşerim?