Eşler arasında tatbik edilecek mal rejimi
Kamuoyunda ilgi çekmesine rağmen, gerek anlaşılamayan ve gerekse benimsenemeyen Yeni Medeni Kanun'un mal rejimine dair sözleşme yapan eş sayısının çok az olduğuna dair Milliyet Gazetesi'nin 27.12.2002 tarihli haberi aşağıya eklenmiştir. Yorumlarınızı yapabileceğiniz gibi, Yeni Medeni Yasaya göre evlilikte mal rejimi ile ilgili sözleşmeleri program ve belgeler kısmından bilgisayarınıza indirebilirsiniz.
MİLLİYET 27/12/2002
Hayatı paylaşırım ama mallarımı asla
Mal paylaşımı için 5 gün kaldığını hatırlatan noterler, ‘Sözleşme imzalamak için tek tük çift geliyor, onlar da kavga ediyor’ diyor. Sosyologlar, kocanın baskısını gerekçe gösteriyor
ŞÜKRAN ÖZÇAKMAK İstanbul
Yeni Medeni Kanun’la yürürlüğe giren tartışmalı mal rejimi düzenlemesinden yararlanmak için eşlere tanınan sürenin dolmasına beş gün kaldı. Ancak mal paylaşımı için başvuranların sayısında pek gelişme yok. Nüfusu 10 milyonu aşmasına karşın İstanbul’da sadece 1778 çift notere başvurdu. İstanbul’daki 205 noteri tek tek arayarak yaptığımız araştırmaya göre, yasanın uygulanması eşler arasında huzursuzluğa neden oldu. Bazı eşler, sözleşme için gittiği noterden tartışarak ayrıldı, bazıları da sözleşme örneklerinden fotokopi aldı, ancak bir daha geri dönmedi.
NOTER DE GERİ ÇEVİRİYOR
Yasadan yararlanmak isteyen eşlerin bir kısmı da, "Bize genelge gelmedi", "Yasayı tam anlamadık, sorumluluk almayız" diyen noterler tarafından geri çevrildi. İstanbul Noter Odası, noterleri bilgilendirmek amacıyla üç gün önce toplantı yaptı, ancak sonuç değişmedi. İstanbul’un Fatih ve Eminönü ilçelerinin bulunduğu sur içindeki semtlerde eşler çoğunlukla "mal ortaklığı" sözleşmesi için başvururken; Kartal, Kadıköy gibi ilçelerde "mal ayrılığı" sözleşmesi yapıldı. 240 evli çiftin sözleşme yaptığı Bakırköy’de de en çok "mal ayrılığı" sözleşmesi gerçekleştirildi. Yasadan yararlanan eşlerin yapacağı noter sözleşmesinin fiyatı 40 - 100 milyon lira arasında değişiyor.
‘GÜVENMİYOR MUSUN?’
Noterlerin sözleşme için gelen çiftlerle ilgili gözlemleri şöyle: "Yasayı öğrenmek için başvuran çok, ancak işlem yaptıran az. Eşlerini notere götürenlerin birçoğu kadın. Ancak, erkeğin ‘Bana güvenmiyor musun?’ gerekçesi noterde bile tartışmalara yol açıyor. Yasa hazırlanırken geleneksel yapı da göz önünde bulundurulmalıydı. Erkeklerin en çok tereddüt ettiği nokta, ölüm halinde mirasın eşinin ailesine kalabileceği ihtimali. Ekonomik bağımsızlığını kazanmış kadın zaten edindiği malı üzerine aldığı için yasayla ilgilenmiyor. Çocuksuz eşler ise kocasının ölümüyle mağdur olabileceği endişesiyle yasaya sahip çıkıyor."
70’lik çift mallarını paylaştı!
Verilen sürenin dolmasına birkaç gün kalmasına rağmen mal paylaşımı sözleşmesi pek rağbet görmüyor ama imzayı basanlar da yok değil. Gaziantep’te dün 2. Noter’e giden emekli öğretmenler Nursel (67) ve Ziya Sayan (72) çifti, edindikleri mallar üzerinde eşit hak sahibi olduklarını belgeleyen sözleşmeye imza attı. Artık içinin rahat olduğunu belirten Ziya Sayan, "Güvenimiz sonsuz ama ölümlü dünya. Bu sözleşmeyle eşimin mallarımız üzerindeki hakkını belgelemiş olduk" dedi. n DHA
Göztepe 90, Adalar 0
İstanbul’da noterlerin en çok mal rejimi sözleşmesi yaptığı semt Göztepe (90) ve Bağdat Caddesi (50) bölgesi olurken, Adalar’da ise hiç işlem yapılmadı. Şile’de 1, Sultanbeyli’de 2, Çatalca’da 5, Zeytinburnu’nda 6, Silivri’de ise 11 çift yasadan yararlandı. Beşiktaş, Levent, Gayrettepe, Ulus ve Etiler gibi semtlerde ise toplam 145 sözleşme gerçekleşti.
Yurt genelinde ise, Adana’da 50, Mersin’de 500, Gaziantep’te de 100 çift notere başvurdu.
2003’ten sonra paylaşılacak
1 Ocak 2003 tarihine kadar Yeni Medeni Kanun’da yapılan düzenleme uyarınca notere başvurup bir sözleşme yapmayan ya da herhangi bir mal rejimini kabul ettiklerini beyan etmeyenlerin, boşanmaları veya çiftlerden birinin ölümü halinde kanundaki ‘edinilmiş mallara katılma rejimi’ uygulanacak. Ancak sadece 2002 yılından itibaren edinilen mallar, çiftler arasında eşit olarak paylaşılacak.
Psikolojik baskı altında olabilirler
Nilüfer Narlı
Türk kültürü için sözleşmenin yabancı bir kavram olduğunu söyleyen Marmara Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Nilüfer Narlı, mal paylaşımının ilgi görmemesinin gerekçesini şöyle açıkladı: "Ticarette de ‘Sözüm senettir’ deriz. Mal paylaşımı da bir bakıma sözleşme. Aslında evlilik de başlı başına sözleşme olsa bile bizim kültürümüzde evliliğe bu gözle bakılmaz. Evlilik sevgidir. Bu yüzden de eşler, mal paylaşımı için notere gitme fikrine ‘Bana güvenmiyor musun?’ diye sıcak bakmamış olabilir. Ortada bir psikolojik baskı oluşmuş olabilir. Ayrıca kocaların baskısı da olmuş olabilir."
‘Mal ortaklığı’ nedir
• Mal Ortaklığı: Eşlerin sözleşmeyle belirledikleri mallar paylaşılacak.
• Mal Ayrılığı: Mal kimin üzerindeyse onda kalacak.
• Paylaşmalı mal ayrılığı: Ortak kullanım için edinilen mallar eşit paylaşılacak.
