Q (Qwerty) klavyenin hikayesi

Bu yazı da pek çok site üyesinin bilgisayar ve daktilosunda olduğu gibi Q yani QWERTY klavyeyle yazıldı, yani en üst sırada, en soldan itibaren altı harfin adıyla anılan klavyeyle. Şimdi belki inanmayacaksınız ama bu klavye 1873'te bir karşı-mühendislik tasarımıydı: Daktilo kullananları olabildiğince ağır yazmaya zorlamak için olmadık hilelere başvurulmuş, en çok kullanılan harfler klavyenin her sırasına dağıtılmış, (sağ elini kullanan insanları zayıf ellerini kullanmak zorunda bırakacak şekilde) harfler solda toplanmıştı.

Göründüğü kadarıyla verimliliğe aykırı olan bütün bu özelliklerin gerisinde yatan neden,o sıralarda yani 1873'te henüz çok gerilerde olan daktilo teknolojisi ve ürünleri karşısında daktilo kullanıcılarının yan yana iki tuşa art arda hızla bastığında harflerin birbirine karışmasıydı, bu yüzden üreticiler daktilo yazanları yavaşlatmak zorundaydı. Gerçekten de Q klavyede en çok kullanılan harfler insanın güçlü olduğu sağ ele göre ve toplu halde verilmek yerine hem klavyeye dağıtılmış ve hem de sol ele göre dizayn edilmiştir,yani harflerin dizilimi hızı azaltacak niteliktedir.

Daktilolardaki gelişmeler bu karışma sorununu ortadan kaldırınca 1932'de daha verimli olacak şekilde düzenlenmiş klavyelerle yapılan denemeler yazı yazma hızımızın iki katına çıkacağını ve harcanacak çabanın % 95 azalacağını gösterdi. Ama artık QWERTY klavyeler siperlere yerleşmişti. QWERTY klavyeyle yazan yüz binlerce daktilocunun, daktilo öğretmeninin, daktilo ve bilgisayar satıcısının, üreticisinin kazanılmış hakları, 60 yılı aşkın bir süredir klavyeleri etkili hale getirme yönündeki bütün girişimlerle çatışıyor.

QWERTY klavyelerinin öyküsü size komik gelebilir ama buna benzer pek çok durumda daha ağır ekonomik sonuçlar söz konusu olmuştur.
İlginç değil mi?...

Bir örnek de İngiltere'nin sokak aydınlatmasında elektriğe geçerken modern Dünyanın gerisinde kalması ve isteksizliği ile ilgili. Nitekim Alman ve Birleşik Amerika kentlerinde sokakların aydınlatılmasında elektrik çoktan kullanılmaya başlandığı halde niçin Britanya kentlerinin sokakları ta 1920'lere kadar gaz lambalarıyla aydınlatıldı? Çünkü Britanya'daki belediye idareleri gazla aydınlatmaya büyük yatırımlar yapmışlardı, rakipleri olan elektrik ışığı şirketlerinin önüne yasal engeller çıkardılar.

Evet ustadim ekonomik sebeplerle yapilan o kadar garip seyler var ki...Ataturk zamaninda demiraglarla orduk anayurdu dort bastan diyen gencligin nicin boyle dedigini daha yeni yeni anliyoruz.Marshall yardimiyla gonderilen araclar,yol yapimina hiz verilirken demiryollarinin ihmal edilmesi gibi olaylar adamlarin petrole ve araba endustrilerine yaptiklari yatirimlarmis megerse.

Cikar gruplari tarihin her doneminde yeni atilimlarin onune gecvmek icin olmadik seyler yapiyorlar.Kanadada su gunlerde federal hukumet ile eyalet hukumetlri arasinda gerginlige sebep olan bir konu var.1997 yilinda Kyotoda imzaya acilan Kyoto plani...Konusu kuresel isinmaya karsi gerekli onlemleri almak.Benim de bulundugum Quebec eyaleti plani sonuna kadar desteklerken Alberta gibi bazi eyaletler karsi cikiyor.Nicin peki?Cunku plan petrol uretiminin azaltilmasini ve yeni kaynaklara yonelinmesini gerektiriyor.Bu baglamda da ulkenin petrol uretimi ve her turlu atmosfere karisan gaz uretimi belli oranda kisitlanacak.Tabii petrolun para babalari daha az atmosferi zehirleyecekleri ve daha az para kazanacaklari icin karsi cikiyorlar plana.Ama sanirim federal hukumet bunu basaracak.

Cunku dunyada kuresel isinmadan en cok etkilenen ulkelerden biri Kanada.Iste birileri para kazanacak duzenini surdurecek diye insanlik icin yararli olan bircok seyin onu kesilmek isteniyor.Insanoglu ne kadar kuculebiliyor degil mi?
Ben de diyordum ki q klavyeyi ne kadar hizli kullaniyorum.Solak oldugum icinmis demek ki...