eve tebligat geldi cagrı diye

Türk medeni Kanunu
http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx...urceXmlSearch=

ÜÇÜNCÜ KISIM
VESAYET
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
VESAYET DÜZENĠ
BĠRĠNCĠ AYIRIM
VESAYET ORGANLARI
A. Genel olarak
Madde 396- Vesayet organları, vesayet daireleri ile vasi ve kayyımlardır.
B. Vesayet daireleri
I. Kamu vesayeti
Madde 397- Kamu vesayeti, vesayet makamı ve denetim makamından oluĢan vesayet daireleri tarafından yürütülür.
Vesayet makamı, sulh hukuk mahkemesi; denetim makamı, asliye hukuk mahkemesidir.
II. Özel vesayet
1. Koşulları
Madde 398- Vesayet altındaki kiĢinin menfaatinin haklı gösterdiği, özellikle bir iĢletmenin, bir ortaklığın veya
benzeri iĢlerin sürdürülmesi gerektiği takdirde vesayet istisnaî olarak bir aileye verilebilir.
Bu durumda vesayet makamının yetki, görev ve sorumluluğu kurulacak aile meclisine geçer.
8109
2. Kurulması
Madde 399- Özel vesayet, vesayet altına alınan kiĢinin fiil ehliyetine sahip iki yakın hısımının veya bir hısımı ile
eĢinin istemi üzerine denetim makamı tarafından kurulur.
3. Aile meclisi
Madde 400- Aile meclisi, vesayet altındaki kiĢinin vasi olmaya ehil, denetim makamınca dört yıl için atanacak en az
üç hısımından oluĢur.
Vesayet altına alınanın eĢi de aile meclisine üye olabilir.
4. Güvence
Madde 401- Aile meclisi üyeleri, görevlerini gereği gibi yerine getireceklerine dair güvence vermek zorundadırlar.
Güvence sağlanmadan özel vesayet kurulamaz.
5. Sona ermesi
Madde 402- Aile meclisi görevini yapmadığı veya vesayet altındaki kiĢinin menfaati gerektirdiği takdirde, denetim
makamı her zaman aile meclisini değiĢtirebileceği gibi özel vesayeti de sona erdirebilir.
C. Vasi ve kayyım
Madde 403- Vasi, vesayet altındaki küçüğün veya kısıtlının kiĢiliği ve malvarlığı ile ilgili bütün menfaatlerini
korumak ve hukukî iĢlemlerde onu temsil etmekle yükümlüdür.
Kayyım, belirli iĢleri görmek veya malvarlığını yönetmek için atanır.
Bu Kanunun vasi hakkındaki hükümleri, aksi belirtilmiĢ olmadıkça kayyım hakkında da uygulanır.
ĠKĠNCĠ AYIRIM
VESAYETĠ GEREKTĠREN HÂLLER
A. Küçüklük
Madde 404- Velâyet altında bulunmayan her küçük vesayet altına alınır.
Görevlerini yaparlarken vesayeti gerektiren böyle bir hâlin varlığını öğrenen nüfus memurları, idarî makamlar,
noterler ve mahkemeler, bu durumu hemen yetkili vesayet makamına bildirmek zorundadırlar.
B. Kısıtlama
I. Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı
Madde 405- Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle iĢlerini göremeyen veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli
yardım gereken ya da baĢkalarının güvenliğini tehlikeye sokan her ergin kısıtlanır.
Görevlerini yaparlarken vesayet altına alınmayı gerekli kılan bir durumun varlığını öğrenen idarî makamlar, noterler
ve mahkemeler, bu durumu hemen yetkili vesayet makamına bildirmek zorundadırlar.
II. Savurganlık, alkol veya uyuşturucu Madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim
Madde 406- Savurganlığı, alkol veya uyuĢturucu Madde bağımlılığı, kötü yaĢama tarzı veya malvarlığını kötü
yönetmesi sebebiyle kendisini veya ailesini darlık veya yoksulluğa düĢürme tehlikesine yol açan ve bu yüzden devamlı
korunmaya ve bakıma muhtaç olan ya da baĢkalarının güvenliğini tehdit eden her ergin kısıtlanır.
8110
III. Özgürlüğü bağlayıcı ceza
Madde 407- Bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkûm olan her ergin kısıtlanır.
Cezayı yerine getirmekle görevli makam, böyle bir hükümlünün cezasını çekmeye baĢladığını, kendisine vasi
atanmak üzere hemen yetkili vesayet makamına bildirmekle yükümlüdür.
IV. İstek üzerine
Madde 408- YaĢlılığı, engelliliği, deneyimsizliği veya ağır hastalığı sebebiyle iĢlerini gerektiği gibi yönetemediğini
ispat eden her ergin kısıtlanmasını isteyebilir.(1)
C. Usul
I. İlgilinin dinlenilmesi ve bilirkişi raporu
Madde 409- Bir kimse dinlenilmeden savurganlığı, alkol veya uyuĢturucu Madde bağımlılığı, kötü yaĢama tarzı, kötü
yönetimi veya isteği sebebiyle kısıtlanamaz.
Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle kısıtlamaya ancak resmî sağlık kurulu raporu üzerine karar verilir. Hâkim,
karar vermeden önce, kurul raporunu göz önünde tutarak kısıtlanması istenen kiĢiyi dinleyebilir.
II. İlân
Madde 410-Kısıtlama kararı, kesinleĢince hemen kısıtlının yerleĢim yeri ile nüfusa kayıtlı olduğu yerde ilân olunur.
Kısıtlama, iyiniyetli üçüncü kiĢileri ilândan önce etkilemez.
Ayırt etme gücüne sahip olmamanın sonuçlarına iliĢkin hükümler saklıdır.
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
YETKĠ
A. Vesayet işlerinde yetki
Madde 411- Vesayet iĢlerinde yetki küçüğün veya kısıtlının yerleĢim yerindeki vesayet dairelerine aittir.
B. Yerleşim yerinin değişmesi
Madde 412- Vesayet makamının izni olmadıkça vesayet altındaki kiĢi yerleĢim yerini değiĢtiremez.
YerleĢim yerinin değiĢmesi hâlinde yetki, yeni vesayet dairelerine geçer. Bu takdirde kısıtlama yeni yerleĢim yerinde
ilân olunur.
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
VASĠNĠN ATANMASI
A. Koşulları
I. Genel olarak
Madde 413- Vesayet makamı, bu görevi yapabilecek yetenekte olan bir ergini vasi olarak atar.
Gereken durumlarda, bu görevi birlikte veya vesayet makamı tarafından belirlenen yetkileri uyarınca ayrı ayrı yerine
getirmek üzere birden çok vasi atanabilir.
Rızaları bulunmadıkça birden çok kimse vesayeti birlikte yürütmekle görevlendirilemez.
__________________
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “sakatlığı” ibaresi “engelliliği” olarak değiştirilmiştir.
8111
II. Eşin ve hısımların önceliği
Madde 414- Haklı sebepler engel olmadıkça, vesayet makamı, vesayet altına alınacak kiĢinin öncelikle eĢini veya
yakın hısımlarından birini, vasilik koĢullarına sahip olmaları kaydıyla bu göreve atar. Bu atamada yerleĢim yerlerinin
yakınlığı ve kiĢisel iliĢkiler göz önünde tutulur.
III. İlgililerin isteği
Madde 415- Haklı sebepler engel olmadıkça, vasiliğe, vesayet altına alınacak kiĢinin ya da ana veya babasının
gösterdiği kimse atanır.
IV. Vasiliği kabul yükümlülüğü
Madde 416- Vesayet altına alınan kimsenin yerleĢim yerinde oturanlardan vasiliğe atananlar, bu görevi kabul etmekle
yükümlüdürler.
Aile meclisince atanma hâlinde vasiliği kabul yükümlülüğü yoktur.
V. Vasilikten kaçınma sebepleri
Madde 417- AĢağıdaki kiĢiler vasiliği kabul etmeyebilirler:
l. AltmıĢ yaĢını doldurmuĢ olanlar,
2.Bedensel engelleri veya sürekli hastalıkları sebebiyle bu görevi güçlükle yapabilecek olanlar,(1)
3. Dörtten çok çocuğun velisi olanlar,
4. Üzerinde vasilik görevi olanlar,
5. CumhurbaĢkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Bakanlar Kurulu üyeleri, hâkimlik ve savcılık mesleği
mensupları.
VI. Vasiliğe engel olan sebepler
Madde 418- AĢağıdaki kiĢiler vasi olamazlar:
1. Kısıtlılar,
2. Kamu hizmetinden yasaklılar veya haysiyetsiz hayat sürenler,
3. Menfaati kendisine vasi atanacak kiĢinin menfaati ile önemli ölçüde çatıĢanlar veya onunla aralarında düĢmanlık
bulunanlar,
4. Ġlgili vesayet daireleri hâkimleri.
B. Atama usulü
I. Vasinin atanması
Madde 419- Vesayet makamı, gecikmeksizin vasi atamakla yükümlüdür.
Gerek duyulduğunda henüz ergin olmayanların da kısıtlanmasına karar verilebilir; ancak, kısıtlama kararı ergin
olduktan sonra sonuç doğurur.
Kısıtlanan ergin çocuklar kural olarak vesayet altına alınmayıp velâyet altında bırakılır.
II. Geçici önlemler
Madde 420- Vesayet iĢleri zorunlu kıldığı takdirde vesayet makamı, vasinin atanmasından önce de re'sen gerekli
önlemleri alır; özellikle, kısıtlanması istenen kiĢinin fiil ehliyetini geçici olarak kaldırabilir ve ona bir temsilci atayabilir.
Vesayet makamının kararı ilân olunur.
__________________
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “özürleri” ibaresi “engelleri” olarak değiştirilmiştir.
8112
III. Tebliğ ve ilân
Madde 421- Atama kararı vasiye hemen tebliğ olunur.
Kısıtlamaya ve vasi atanmasına veya kısıtlanan velâyet altında bırakılmıĢsa buna iliĢkin karar, kısıtlının yerleĢim
yerinde ve nüfusa kayıtlı olduğu yerde ilân olunur.
IV. Kaçınma ve itiraz
1. Usul
Madde 422- Vasiliğe atanan kiĢi, bu durumun kendisine tebliğinden baĢlayarak on gün içinde vasilikten kaçınma
hakkını kullanabilir.
Ġlgili olan herkes, vasinin atandığını öğrendiği günden baĢlayarak on gün içinde atamanın kanuna aykırı olduğunu
ileri sürebilir.
Vesayet makamı, vasilikten kaçınma veya itiraz sebebini yerinde görürse yeni bir vasi atar; yerinde görmediği
takdirde, bu konudaki görüĢü ile birlikte gerekli kararı vermek üzere durumu denetim makamına bildirir.
2. Geçici görev
Madde 423- Vasiliğe atanan kimse, vasilikten kaçınmıĢ veya atanmasına itiraz edilmiĢ olsa bile, yerine bir baĢkası
atanıncaya kadar vasiye ait görevleri yerine getirmekle yükümlüdür.
3. Karar
Madde 424- Denetim makamı, vereceği kararı vasiliğe atanmıĢ olan kimseye ve vesayet makamına bildirir.
Vasiliğe atananın görevden alınması hâlinde vesayet makamı, hemen yeni bir vasi atar.
V. Görevin verilmesi
Madde 425- Atama kararı kesinleĢince vesayet makamı vasinin göreve baĢlaması için gerekli iĢlemleri yapar.
BEġĠNCĠ AYIRIM
KAYYIMLIK VE YASAL DANIġMANLIK
A. Kayyımlığı gerektiren hâller
I. Temsil
Madde 426-Vesayet makamı, aĢağıda yazılı olan veya kanunda gösterilen diğer hâllerde ilgilisinin isteği üzerine veya
re'sen temsil kayyımı atar:
1. Ergin bir kiĢi, hastalığı, baĢka bir yerde bulunması veya benzeri bir sebeple ivedi bir iĢini kendisi görebilecek veya
bir temsilci atayabilecek durumda değilse,
2. Bir iĢte yasal temsilcinin menfaati ile küçüğün veya kısıtlının menfaati çatıĢıyorsa,
3. Yasal temsilcinin görevini yerine getirmesine bir engel varsa.
II. Yönetim
1. Kanun gereği
Madde 427-Vesayet makamı, yönetimi kimseye ait olmayan mallar için gereken önlemleri alır ve özellikle aĢağıdaki
hâllerde bir yönetim kayyımı atar:
1. Bir kimse uzun süreden beri bulunamaz ve oturduğu yer de bilinemezse,
8113
2. Vesayet altına alınması için yeterli bir sebep bulunmamakla beraber, bir kiĢi malvarlığını kendi baĢına yönetmek
veya bunun için temsilci atamak gücünden yoksunsa,
3. Bir terekede mirasçılık hakları henüz belli değilse veya ceninin menfaatleri gerekli kılarsa,
4. Bir tüzel kiĢi gerekli organlardan yoksun kalmıĢ ve yönetimi baĢka yoldan sağlanamamıĢsa,
5. Bir hayır iĢi veya genel yarar amacı güden baĢka bir iĢ için halktan toplanan para ve sair yardımı yönetme veya
harcama yolu sağlanamamıĢsa.
2. İstek üzerine
Madde 428- Ġsteğe bağlı kısıtlama sebeplerinden biri varsa, ergin bir kiĢiye kendi isteği üzerine bir kayyım atanabilir.
B. Yasal danışmanlık
Madde 429- Kısıtlanması için yeterli sebep bulunmamakla beraber korunması bakımından fiil ehliyetinin
sınırlanması gerekli görülen ergin bir kiĢiye aĢağıdaki iĢlerde görüĢü alınmak üzere bir yasal danıĢman atanır:
1. Dava açma ve sulh olma,
2. TaĢınmazların alımı, satımı, rehnedilmesi ve bunlar üzerinde baĢka bir aynî hak kurulması,
3. Kıymetli evrakın alımı, satımı ve rehnedilmesi,
4. Olağan yönetim sınırları dıĢında kalan yapı iĢleri,
5. Ödünç verme ve alma,
6. Ana parayı alma,
7. BağıĢlama,
8. Kambiyo taahhüdü altına girme,
9. Kefil olma.
Aynı koĢullar altında bir kimsenin malvarlığını yönetme yetkisi, gelirlerinde dilediği gibi tasarruf hakkı saklı kalmak
üzere kaldırılabilir.
C. Yetki
Madde 430- Temsil kayyımı, kendisine kayyım atanacak kimsenin yerleĢim yeri vesayet makamı tarafından atanır.
Yönetim kayyımı, malvarlığının büyük bölümünün yönetildiği veya temsil edilen kimsenin payına düĢen malların
bulunduğu yer vesayet makamı tarafından atanır.
D. Usul
Madde 431- Vasinin atanması usulüne iliĢkin kurallar, kayyım ve yasal danıĢmanın atanmasında da uygulanır.
Kayyım veya yasal danıĢman atanmasına iliĢkin karar, ancak vesayet makamının gerekli görmesi hâlinde ilân olunur.
8114
ALTINCI AYIRIM
KORUMA AMACIYLA ÖZGÜRLÜĞÜN KISITLANMASI
A. Koşulları
Madde 432- Akıl hastalığı, akıl zayıflığı, alkol veya uyuĢturucu Madde bağımlılığı, ağır tehlike arzeden bulaĢıcı
hastalık veya serserilik sebeplerinden biriyle toplum için tehlike oluĢturan her ergin kiĢi, kiĢisel korunmasının baĢka Ģekilde
sağlanamaması hâlinde, tedavisi, eğitimi veya ıslahı için elveriĢli bir kuruma yerleĢtirilir veya alıkonulabilir. Görevlerini
yaparlarken bu sebeplerden birinin varlığını öğrenen kamu görevlileri, bu durumu hemen yetkili vesayet makamına bildirmek
zorundadırlar.
Bu konuda kiĢinin çevresine getirdiği külfet de göz önünde tutulur.
Ġlgili kiĢi durumu elverir elvermez kurumdan çıkarılır.
B. Yetki
Madde 433- YerleĢtirme veya alıkoymaya karar verme yetkisi, ilgilinin yerleĢim yeri veya gecikmesinde sakınca
bulunan hâllerde bulunduğu yer vesayet makamına aittir.
YerleĢtirme veya alıkoymaya karar veren vesayet makamı, kurumdan çıkarmaya da yetkilidir.
C. Bildirim yükümlülüğü
Madde 434- Kısıtlı bir kiĢi bir kuruma yerleĢtirildiği veya alıkonulduğu ya da ergin bir kiĢi hakkında vesayete iliĢkin
diğer önlemlerin alınmasına gerek görüldüğü takdirde, kiĢinin bulunduğu yer vesayet makamı veya özel kanunlarda
öngörülen ilgililer, durumu yerleĢim yeri vesayet makamına bildirmekle yükümlüdürler.
D. İtiraz
Madde 435- Kuruma yerleĢtirilen kiĢi veya yakınları, verilen karara karĢı kendilerine bildirilmesinden baĢlayarak on
gün içinde denetim makamına itiraz edebilirler.
Bu hak, kurumdan çıkarılma isteminin reddi hâlinde de kullanılabilir.
E. Usul
I. Genel olarak
Madde 436- Koruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanması, aĢağıdaki kurallar saklı kalmak üzere, Hukuk Usulü
Muhakemeleri Kanununa tâbidir:
1. Karar verilirken ilgilinin bunun sebepleri hakkında bilgilendirilmesi ve karara karĢı denetim makamına itiraz
edebileceğine yazılı olarak dikkatinin çekilmesi zorunludur.
2. Bir kuruma yerleĢtirilen kiĢiye, alıkonulma kararına veya kurumdan çıkarılma isteminin reddine karĢı en geç on
gün içinde denetim makamına itiraz edebileceği derhal yazılı olarak bildirilir.
3. Mahkeme kararını gerektiren her istem, gecikmeksizin yetkili hâkime ulaĢtırılır.
4. YerleĢtirme kararı veren vesayet makamı veya hâkim durumun özelliklerine göre bu istemin görüĢülmesini
erteleyebilir.
5. Akıl hastalığı, akıl zayıflığı, alkol veya uyuĢturucu Madde bağımlılığı, ağır tehlike arzeden bulaĢıcı hastalığı
olanlar hakkında, ancak resmî sağlık kurulu raporu alındıktan sonra karar verilebilir. Vesayet makamının daha önceden
bilirkiĢiye baĢvurmuĢ olması hâlinde denetim makamı bundan vazgeçebilir.
8115
II. Yargılama usulü
Madde 437- Hâkim, basit yargılama usulüne göre karar verir.
Gerektiğinde ilgili kiĢiye adlî yardım sağlanır.
Hâkim, karar verirken ilgili kiĢiyi dinler.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
VESAYETĠN YÜRÜTÜLMESĠ
BĠRĠNCĠ AYIRIM
VASĠNĠN GÖREVLERĠ
A. Göreve başlama
I. Defter tutma
Madde 438- Vasiliğe atanma kararının kesinleĢmesi üzerine vasi ile vesayet makamının görevlendireceği bir kiĢi
tarafından, vakit geçirilmeksizin, yönetilecek malvarlığının defteri tutulur.
Vesayet altındaki kiĢi ayırt etme gücüne sahipse, olanak bulunduğu takdirde defter tutulurken hazır bulundurulur.
KoĢullar gerektirdiği takdirde denetim makamı, vasi ve vesayet makamının isteği üzerine vesayet altındaki kiĢinin
malvarlığının resmî defterinin tutulmasına karar verebilir. Bu defter, mirastaki resmî defterin alacaklılara karĢı doğurduğu
sonuçları doğurur ve oradaki usul uyarınca tutulur.
II. Değerli şeylerin saklanması
Madde 439- Kıymetli evrak, değerli eĢya, önemli belge ve benzerleri, malvarlığının yönetimi bakımından bir sakınca
yoksa, vesayet makamının gözetimi altında güvenli bir yere konulur.
III. Taşınırların satılması
Madde 440- Vesayet altındaki kiĢinin menfaati gerektirirse değerli Ģeylerin dıĢındaki taĢınırlar, vesayet makamının
vereceği talimat uyarınca, açık artırma ile satılır. Hâkim, özel durumları, taĢınırın niteliğini veya değerinin azlığını göz önüne
alarak pazarlıkla satıĢa da karar verebilir.
Vesayet altındaki kiĢinin kendisi veya ailesi için özel bir değer taĢıyan Ģeyler, zorunluluk olmadıkça satılamaz.
IV. Paraların yatırılması
1.Yatırma zorunluluğu
Madde 441- Vesayet altındaki kiĢinin kendisi veya malvarlığının yönetimi için gerekli olmayan paralar, faiz getirmek
üzere, vesayet makamı tarafından belirlenen millî bir bankaya yatırılır veya Hazine tarafından çıkarılan menkul kıymetlere
çevrilir.
Paranın yatırılmasını bir aydan fazla geciktiren vasi, faiz kaybını ödemekle yükümlüdür.
2. Yatırımların dönüştürülmesi
Madde 442- Yeteri kadar güven verici olmayan yatırımlar, güvenli yatırımlara dönüĢtürülür.
DönüĢtürme iĢleminin uygun zamanda ve vesayet altındaki kiĢinin menfaati gözetilerek yapılması gerekir.
8116
V. Ticarî ve sınaî işletmeler
Madde 443- Vesayet altındaki kiĢinin malvarlığı içinde ticarî, sınaî veya benzeri bir iĢletme varsa; vesayet makamı,
bunların iĢletilmesinin devamı veya tasfiyesi için gerekli talimatı verir.
VI. Taşınmazların satılması
Madde 444- TaĢınmazların satıĢı, vesayet makamının talimatı uyarınca ve ancak vesayet altındaki kiĢinin menfaati
gerekli kıldığı hâllerde mümkündür.
SatıĢ, vesayet makamının bu iĢ için görevlendireceği bir kiĢi tarafından vasi de hazır olduğu hâlde açık artırmayla
yapılır ve ihale vesayet makamının onamasıyla tamam olur; onamaya iliĢkin kararın ihale gününden baĢlayarak on gün içinde
verilmesi gerekir.
Ancak denetim makamı, istisnaî olarak özel durumları, taĢınmazın niteliğini veya değerinin azlığını göz önüne alarak
pazarlıkla satıĢa da karar verebilir.
B. Özen ve temsil
I. Kişiye özen
1. Küçüklerde
a. Genel olarak
Madde 445- Vesayet altındaki kiĢi küçük ise, vasi onun bakımı ve eğitimi için gereken önlemleri almakla
yükümlüdür.
Vesayet dairelerinin yetkilerine iliĢkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, vasi bu konuda ana ve babanın yetkilerine
sahiptir.
b. Koruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanması
Madde 446- Küçüklerin koruma amacıyla bir kuruma yerleĢtirilmesine vasinin baĢvurusu üzerine vesayet makamı
veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde bizzat vasi karar verir ve durumu derhâl vesayet makamına bildirir.
Bunun dıĢında usul ve yetkiyle ilgili konularda kısıtlı olsun veya olmasın erginlerin korunması amacıyla
özgürlüklerinin kısıtlanmasına iliĢkin hükümler uygulanır.
Onaltı yaĢını doldurmamıĢ çocuk bu konuda mahkemeye bizzat baĢvuramaz.
2. Kısıtlılarda
Madde 447- Vasi, kısıtlıyı korumak ve bütün kiĢisel iĢlerinde ona yardım etmekle yükümlüdür.
Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde vasi, koruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanmasına iliĢkin hükümlere göre
kısıtlıyı bir kuruma yerleĢtirebilir veya orada alıkoyabilir ve durumu derhal vesayet makamına bildirir.
II. Temsil
1. Genel olarak
Madde 448- Vesayet dairelerinin yetkilerine iliĢkin hükümler saklı kalmak kaydıyla vasi, vesayet altındaki kiĢiyi
bütün hukukî iĢlemlerinde temsil eder.
2. Yasak işlemler
Madde 449- Vesayet altındaki kiĢi adına kefil olmak, vakıf kurmak ve önemli bağıĢlarda bulunmak yasaktır.
8117
3. Vesayet altındaki kişinin görüşünün alınması
Madde 450- Vesayet altındaki kiĢi görüĢlerini oluĢturma ve açıklama yeteneğine sahipse, vasi önemli iĢlerde karar
vermeden önce olanak ölçüsünde, onun görüĢünü almakla yükümlüdür.
Vesayet altındaki kiĢinin iĢi uygun bulmuĢ olması vasiyi sorumluluktan kurtarmaz.
4. Vesayet altındaki kişinin yapabileceği işler
a. Vasinin rızası
Madde 451- Ayırt etme gücüne sahip olan vesayet altındaki kiĢi, vasinin açık veya örtülü izni veya sonraki
onamasıyla yükümlülük altına girebilir veya bir haktan vazgeçebilir.
Yapılan iĢlem diğer tarafın belirlediği veya baĢvurusu üzerine hâkimin belirleyeceği uygun bir süre içinde
onanmazsa, diğer taraf bununla bağlı olmaktan kurtulur.
b. Onamamanın sonucu
Madde 452- Vasinin onamadığı iĢlemlerde taraflardan her biri verdiğini geri isteyebilir. Ancak, vesayet altındaki
kiĢi, sadece kendi menfaatine harcanan veya geri isteme zamanında malvarlığında mevcut olan zenginleĢme tutarıyla ya da
iyiniyetli olmaksızın elden çıkarmıĢ olduğu miktarla sorumludur.
Vesayet altındaki kiĢi, fiil ehliyetine sahip olduğu hususunda diğer tarafı yanıltmıĢ ise, onun bu yüzden uğradığı
zarardan sorumlu olur.
5. Meslek veya sanat
Madde 453- Vesayet altındaki kiĢiye vesayet makamı tarafından bir meslek veya sanatın yürütülmesi için izin
verilmiĢ ise, o kiĢi bununla ilgili her türlü olağan iĢlemleri yapmaya yetkilidir ve bu tür iĢlemlerden dolayı bütün malvarlığı
ile sorumludur.
C. Malvarlığının yönetilmesi
I. Yönetim ve hesap tutma yükümlülüğü
Madde 454- Vasi, vesayet altındaki kiĢinin malvarlığını iyi bir yönetici gibi özenle yönetmek zorundadır.
Vasi, yönetimle ilgili hesap tutmak ve vesayet makamının belirlediği tarihlerde ve her hâlde yılda bir defa hesabı
onun incelemesine sunmakla yükümlüdür.
Vesayet altındaki kiĢi görüĢlerini oluĢturma ve açıklama yeteneğine sahip ise, hesabın hâkim tarafından incelenmesi
sırasında olanak ölçüsünde hazır bulundurulur.
II. Serbest mallar
Madde 455- Vesayet altındaki kiĢi, kendi tasarrufuna bırakılmıĢ olan mallar ile vasinin izniyle çalıĢarak kazandığı
malları serbestçe yönetir ve kullanır.
D. Görevin süresi
Madde 456- Vasi, kural olarak iki yıl için atanır.
Vesayet makamı, bu süreyi her defasında ikiĢer yıl uzatabilir.
Dört yıl dolunca vasi, vasilikten kaçınma hakkını kullanabilir.
E. Vasinin ücreti
Madde 457 - Vasi, vesayet altındaki kiĢinin malvarlığından, olanak bulunmadığı takdirde Hazineden karĢılanmak
üzere kendisine bir ücret verilmesini isteyebilir. Ödenecek ücret, yönetimin gerektirdiği emek ve yönetilen malvarlığının
geliri göz önünde tutulmak suretiyle her hesap dönemi için vesayet makamı tarafından belirlenir.
8118
ĠKĠNCĠ AYIRIM
KAYYIMIN GÖREVLERĠ
A. Kayyımın konumu
Madde 458- Bir kimseye kayyım atanması onun fiil ehliyetini etkilemez. Yasal danıĢmanlığa iliĢkin hükümler
saklıdır.
Kayyımın görev süresi ve ücreti vesayet makamı tarafından belirlenir.
B. Kayyımlığın kapsamı
I. Belli bir iş
Madde 459- Belli bir iĢ için görevlendirilmiĢ olan kayyım, vesayet makamının talimatına aynen uymak zorundadır.
II. Malvarlığının yönetimi
Madde 460-Kayyım bir malvarlığının yönetimi ve gözetimi ile görevlendirilmiĢ ise, yalnız o malvarlığının yönetim
ve korunması için gerekli olan iĢleri yapabilir.
Kayyımın, bunun dıĢındaki iĢleri yapabilmesi, temsil olunanın vereceği özel yetkiye, temsil olunan bu yetkiyi verecek
durumda değilse vesayet makamının iznine bağlıdır.
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
VESAYET DAĠRELERĠNĠN GÖREVLERĠ
A. Şikâyet ve itiraz
Madde 461- Ayırt etme gücüne sahip olan vesayet altındaki kiĢi ve her ilgili, vasinin eylem ve iĢlemlerine karĢı
vesayet makamına Ģikâyette bulunabilir.
Vesayet makamının kararlarına karĢı tebliğ gününden baĢlayarak on gün içinde denetim makamına itiraz edilebilir.
B. İzin
I. Vesayet makamından
Madde 462- AĢağıdaki hâllerde vesayet makamının izni gereklidir:
1. TaĢınmazların alımı, satımı, rehnedilmesi ve bunlar üzerinde baĢka bir aynî hak kurulması,
2. Olağan yönetim ve iĢletme ihtiyaçları dıĢında kalan taĢınır veya diğer hak ve değerlerin alımı, satımı, devri ve
rehnedilmesi,
3. Olağan yönetim sınırlarını aĢan yapı iĢleri,
4. Ödünç verme ve alma,
5. Kambiyo taahhüdü altına girme,
6. Bir yıl veya daha uzun süreli ürün ve üç yıl veya daha uzun süreli taĢınmaz kirası sözleĢmeleri yapılması,
7. Vesayet altındaki kiĢinin bir sanat veya meslekle uğraĢması,
8. Acele hâllerde vasinin geçici önlemler alma yetkisi saklı kalmak üzere, dava açma, sulh olma, tahkim ve
konkordato yapılması,
8119
9. Mal rejimi sözleĢmeleri, mirasın paylaĢtırılması ve miras payının devri sözleĢmeleri yapılması,
10. Borç ödemeden aciz beyanı,
11. Vesayet altındaki kiĢi hakkında hayat sigortası yapılması,
12. Çıraklık sözleĢmesi yapılması,
13. Vesayet altındaki kiĢinin bir eğitim, bakım veya sağlık kurumuna yerleĢtirilmesi,
14. Vesayet altındaki kiĢinin yerleĢim yerinin değiĢtirilmesi.
II. Denetim makamından
Madde 463- AĢağıdaki hâllerde vesayet makamının izninden sonra denetim makamının da izni gereklidir:
1. Vesayet altındaki kiĢinin evlât edinmesi veya evlât edinilmesi,
2. Vesayet altındaki kiĢinin vatandaĢlığa girmesi veya çıkması,
3. Bir iĢletmenin devralınması veya tasfiyesi, kiĢisel sorumluluğu gerektiren bir ortaklığa girilmesi veya önemli bir
sermaye ile bir Ģirkete ortak olunması,
4. Ömür boyu aylık veya gelir bağlama veya ölünceye kadar bakma sözleĢmeleri yapılması,
5. Mirasın kabulü, reddi veya miras sözleĢmesi yapılması,
6. Küçüğün ergin kılınması,
7. Vesayet altındaki kiĢi ile vasi arasında sözleĢme yapılması.
C. Rapor ve hesapların incelenmesi
Madde 464- Vesayet makamı, vasinin belli dönemlerde vereceği rapor ve hesapları inceler; gerekli gördüğü hâllerde
bunların tamamlanması veya düzeltilmesini ister.
Vesayet makamı, rapor ve hesapları kabul veya reddeder; gerektiğinde vesayet altındaki kiĢinin menfaatini korumak
için uygun önlemleri alır.
D. İznin bulunmaması
Madde 465- Kanunen gerektiği hâlde vasinin yetkili vesayet dairelerinin iznini almadan yapmıĢ olduğu iĢlemler,
vesayet altındaki kiĢinin vasinin izni olmaksızın yaptığı iĢlem hükmündedir.
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
VESAYET ORGANLARININ
SORUMLULUĞU
A. Özen yükümü
Madde 466-Vesayet organları ve vesayet iĢleriyle görevlendirilmiĢ olan diğer kiĢiler, bu görevlerini yerine
getirirlerken iyi bir yönetimin gerektirdiği özeni göstermekle yükümlüdürler.
B. Vasinin sorumluluğu
Madde 467- Vasi, görevini yerine getirirken kusurlu davranıĢıyla vesayet altındaki kiĢiye verdiği zarardan
sorumludur.
Kayyım ve yasal danıĢmanlar hakkında da aynı hüküm uygulanır.
8120
C. Devletin sorumluluğu
Madde 468- Devlet, vesayet dairelerinde görevli olanların hukuka aykırı olarak sebebiyet verdikleri zararlardan
doğrudan doğruya sorumlu olduğu gibi; vasi, kayyım ve yasal danıĢmanlara tazmin ettirilemeyen zararlardan da sorumludur.
Zararı tazmin eden Devlet, zararın meydana gelmesinde kusurlu olanlara rücu eder.
Zararın doğmasına kusurları ile sebep olanlar, rücu hakkını kullanan Devlete karĢı müteselsilen sorumludurlar.
D. Görev ve yetki
Madde 469- Devletin vesayet dairelerinde görevli kiĢilere karĢı rücu davasına bakmaya, vesayet dairelerinin
bulunduğu yere en yakın asliye mahkemesi yetkilidir.
Vesayetle ilgili tazminat ve diğer rücu davaları vesayet dairelerinin bulunduğu yer asliye mahkemesinde görülür.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
VESAYETĠN SONA ERMESĠ
BĠRĠNCĠ AYIRIM
VESAYETĠ GEREKTĠREN HÂLLERĠN
SONA ERMESĠ
A. Küçüklerde
Madde 470- Küçük üzerindeki vesayet, onun ergin olmasıyla kendiliğinden sona erer.
Erginliğe mahkemece karar verilmiĢ ise, mahkeme aynı zamanda küçüğün hangi tarihte ergin olacağını tespit ve ilân
eder.
B. Hükümlülerde
Madde 471- Özgürlüğü bağlayıcı cezaya mahkûmiyet sebebiyle kısıtlı bulunan kiĢi üzerindeki vesayet, hapis hâlinin
sona ermesiyle kendiliğinden ortadan kalkar.
C. Diğer kısıtlılarda
I. Kaldırılması
Madde 472- Diğer kısıtlılar üzerindeki vesayet, yetkili vesayet makamının kararıyla sona erer.
Vesayeti gerektiren sebebin ortadan kalkması üzerine vesayet makamı vesayetin sona ermesine karar verir.
Kısıtlı ve ilgililerden her biri, vesayetin kaldırılması isteminde bulunabilir.
II. Usulü
1. İlân
Madde 473- Kısıtlama ilân edilmiĢse, kaldırılması da ilân olunur.
Fiil ehliyetinin yeniden kazanılması, ilânın yapılmasına bağlı değildir.
2. Akıl hastalığı veya akıl zayıflığında
Madde 474- Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı yüzünden kısıtlanmıĢ olan kiĢi üzerindeki vesayetin kaldırılmasına,
ancak kısıtlama sebebinin ortadan kalkmıĢ olduğunun resmî sağlık kurulu raporu ile belirlenmesi hâlinde karar verilebilir.
8121
3. Savurganlık, alkol veya uyuşturucu Madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetimde
Madde 475- Savurganlığı, alkol veya uyuĢturucu Madde bağımlılığı, kötü yaĢama tarzı veya malvarlığını kötü
yönetmesi sebebiyle kısıtlanmıĢ olan kiĢinin vesayetin kaldırılmasını isteyebilmesi, en az bir yıldan beri vesayet altına
alınmasını gerektiren sebeple ilgili olarak bir Ģikâyete meydan vermemiĢ olmasına bağlıdır.
4. İstek üzerine kısıtlamada
Madde 476- Kendi isteğiyle kısıtlanmıĢ olan kiĢi üzerindeki vesayetin kaldırılması, kısıtlamayı gerektiren sebebin
ortadan kalkmasına bağlıdır.
D. Kayyımlıkta ve yasal danışmanlıkta
I. Genel olarak
Madde 477- Temsil kayyımlığı, kayyımın yapmakla görevlendirildiği iĢin bitirilmesiyle sona erer.
Yönetim kayyımlığı, kayyımın atanmasını gerektiren sebebin ortadan kalkması veya kayyımın görevden alınmasıyla
sona erer.
Yasal danıĢmanlık, vesayetin kaldırılmasına iliĢkin hükümler uyarınca vesayet makamının kararıyla sona erer.
II. İlân
Madde 478- Atamanın ilân edilmiĢ olması veya vesayet makamının gerekli görmesi hâllerinde, kayyımlığın sona
erdiği de ilân olunur.
ĠKĠNCĠ AYIRIM
VASĠLĠK GÖREVĠNĠN SONA ERMESĠ
A. Fiil ehliyetinin yitirilmesi ve ölüm
Madde 479- Vasilik görevi, vasinin fiil ehliyetini yitirmesi veya ölümüyle sona erer.
B. Sürenin sona ermesi ve uzatılmaması
I. Sürenin dolması
Madde 480- Vasilik görevi, uzatılmadığı takdirde, sürenin dolmasıyla sona erer.
II. Engelin veya kaçınma sebebinin ortaya çıkması
Madde 481- Vasi, vasiliğe engel bir sebebin ortaya çıkması hâlinde görevinden çekilmek zorundadır.
Vasi, bir kaçınma sebebi ortaya çıktığı takdirde sürenin bitiminden önce görevinden alınmasını isteyebilir; ancak,
önemli sebeplerin varlığı hâlinde görevine devam etmek zorundadır.
III. Göreve devam zorunluluğu
Madde 482- Görevi sona eren vasi, yenisi göreve baĢlayıncaya kadar zorunlu iĢleri yapmakla yükümlüdür.
C. Görevden alınma
I. Sebepleri
Madde 483- Vasi, görevini ağır surette savsaklar, yetkilerini kötüye kullanır veya güveni sarsıcı davranıĢlarda
bulunur ya da borç ödemede acze düĢerse, vesayet makamı tarafından görevden alınır.
8122
Vasinin görevini yapmakta yetersizliği sebebiyle vesayet altındaki kiĢinin menfaatleri tehlikeye düĢerse, vesayet
makamı kusuru olmasa bile vasiyi görevden alabilir.
II. Usulü
1. İstek üzerine veya re'sen
Madde 484- Ayırt etme gücüne sahip olan vesayet altındaki kiĢi veya her ilgili, vasinin görevden alınmasını
isteyebilir.
Görevden alınmayı gerektiren sebebin varlığını baĢka bir yoldan öğrenen vesayet makamı, vasiyi re'sen görevden
almakla yükümlüdür.
2. Araştırma ve uyarı
Madde 485- Vesayet makamı, ancak gerekli araĢtırmayı yaptıktan ve vasiyi dinledikten sonra onu görevden alabilir.
Vesayet makamı, ağır olmayan hâllerde vasiye görevden alınacağı konusunda uyarıda bulunur.
3. Geçici önlemler
Madde 486- Gecikmesinde tehlike bulunan hâllerde vesayet makamı, vasiye geçici olarak iĢten el çektirip bir kayyım
atayabileceği gibi; gerekirse muhtemel zararı göz önünde bulundurarak vasinin mallarına ihtiyati haciz koyabilir ve
tutuklanmasını da isteyebilir.
4. Diğer önlemler
Madde 487- Vesayet makamı, görevden alma ve uyarıda bulunmanın yanı sıra, vesayet altındaki kiĢinin korunması
için gerekli diğer önlemleri de almakla yükümlüdür.
5. İtiraz
Madde 488- Ġlgililer, vesayet makamının kararlarına karĢı, tebliğ gününden baĢlayarak on gün içinde denetim
makamına itiraz edebilirler. Denetim makamı, gerektiğinde duruĢma da yaparak bu itirazı kesin karara bağlar.
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
VESAYETĠN SONA ERMESĠNĠN
SONUÇLARI
A. Kesin hesap ve malvarlığının teslimi
Madde 489- Görevi sona eren vasi, yönetimle ilgili son raporu ve kesin hesabı vesayet makamına vermekle yükümlü
olduğu gibi; malvarlığını vesayet altındaki kiĢiye, mirasçılarına veya yeni vasiye teslim edilmek üzere hazır bulundurmak
zorundadır.
B. Rapor ve hesabın incelenmesi
Madde 490- Son rapor ve kesin hesap belli zamanlarda verilen rapor ve hesaplar gibi vesayet makamı tarafından
incelenir ve onaylanır.
C. Vasinin görevine son verilmesi
Madde 491- Son rapor ve kesin hesap onaylandıktan ve malvarlığı vesayet altındaki kiĢiye, mirasçılarına veya yeni
vasiye teslim edildikten sonra, vesayet makamı vasinin görevinin sona erdiğine karar verir.
Vesayet makamı, son rapor ve kesin hesabın onaylanması veya reddi konusundaki kararı ile birlikte kesin hesabı
vesayet altındaki kiĢiye, mirasçılarına veya yeni vasiye, tazminat davası açma hakları bulunduğunu da belirtmek suretiyle
tebliğ eder. Bu tebliğde vasinin görevine son verildiği de belirtilir.
8123
D. Sorumluluk davasında zamanaşımı
I. Olağan zamanaşımı
Madde 492- Sorumlu vasi ve kayyıma karĢı açılacak tazminat davası kesin hesabın tebliğ edildiği tarihten baĢlayarak
bir yıl geçmekle zamanaĢımına uğrar.
Tazmin ettirilemeyen zararlar için Devlete karĢı açılacak tazminat davasının zamanaĢımı süresi, zararın vasi, kayyım
ve yasal danıĢmana tazmin ettirilemeyeceğinin anlaĢılmasından baĢlayarak bir yıldır.
Vesayet dairelerinde görevli olanların sebebiyet verdikleri zararlardan dolayı Devlete karĢı açılacak davaların
zamanaĢımı genel hükümlere tâbidir.
Devletin rücu davası, rücu hakkının doğumunun üzerinden bir yıl geçmekle zamanaĢımına uğrar.
II. Olağanüstü zamanaşımı
Madde 493- Olağan zamanaĢımı süresi iĢlemeye baĢlamadan önce zarar gören tarafından bilinmesi veya anlaĢılması
olanağı bulunmayan bir hesap yanlıĢlığına veya bir sorumluluk sebebine dayanan tazminat davası, hesap yanlıĢlığının veya
sorumluluk sebebinin öğrenilmesinden baĢlayarak bir yıl içinde açılabilir.
Vesayetten doğan tazminat davaları, her hâlde kesin hesabın tebliğinin üzerinden on yıl geçmekle zamanaĢımına
uğrar.
E. Vesayet altındaki kişinin alacağı
Madde 494- Vesayet altındaki kiĢinin vasi veya Devlete karĢı alacakları imtiyazlı alacaktır.