Çöp evde yaşayan anneye vasi olunabilir mi?
Annem 70 yaşında.Eli ayağı tutuyor,ama 40 yaşından beri içinde bulunduğu kendine yetememe durumu yüzünden, (aslında kafası hesap kitap işlerine çok iyi çalışıyor,)yaşadığı ortamları çöp eve çeviriyor.Babam vefat etti.Zaten bizde çocukluğumuzdan beri bu ortamda yetiştik.O zamanlar neden böyle pis bir evde yaşadığımızı çözemiyorduk.Seneler sonra bunun bir hastalık olduğunun farkına vardık,ama annem genç olduğu için hiçbirşey yapamıyorduk.70 yaşına geldiği halde,kendisi inatla kendisine karışmamızı,kendi başına yaşayacağını söylüyor.Evden bir iğne dahi attırmıyor.Yazlık evi,çöp ev durumunda.Biz 2 kızkardeş evliyiz,bu durumdan yazlığa gitmiyoruz,çünkü gitsek hiçbirşeyi elletmiyor,ev yaşanıp,kalınacak gibi değil.Aldığı diğer evde aynı durumda, içi dolu kapısı kilitli,kimseyi sokmuyor,kendide oturmuyor,kirayada vermiyor.Ev pis oldu diye ,(aslında sebep,pis olması değil ona göre,yeni ev değilmiş,o yüzden hemen pisleniyormuş) 3.evini yeni aldı,ama 1 seneye kalmaz yine o vaziyete gelecek.Biz artık bu durumdan bıktık.Neyi nereye sokuyor belli değil,zaten bu rahatsızlığı 30-40 seneden fazladan beri var,ayrıca bizim olduğunu düşündüğümüz bazı kişilik
bozukluklarıda var,borderline ,narsistik,obsesif-kompulsif gibi çoklu kişilik bozukluklarının tümüne uyan tavırları var.Doktora da gitmek istemiyor.Ne yapacağımızı şaşırdık.Kızları olarak,söz geçiremiyoruz.Daha iyi şartlarda yaşamasını temin edebileceğimiz tek yol vasilik gibi geliyor.Çünkü gittikçe yaşı ilerliyor,bizde ona semt olarak uzağız.O Anadolu yakasında oturuyor,biz avrupa yakasındayız.Bizim çocukların okulları ve iş yerlerimiz yüzünden taşınmamız zor.İlerde bu vaziyette Allah gecinden versin ölür kalırsa,millet bize lanet okuyacak diye düşünüyoruz.Eğer vasi olursak,1+1 ev tutup,veya alıp,herhafta temizlikçi tutup,onun daha iyi olmasını sağlayabiliriz diye düşündüm.Bu sebepler ileri sürülüp,sulh hukuk mahkemesinde vasilik davası açabilir miyiz?Büyük kızı olarak benimle arası iyi değil,ben biraz sert çıkıyorum,lafımı dinletmek istiyorum,ama yapmıyor.O yüzden vasi kızkardeşim olabilir mi?[/B][/B]
Cevap: Çöp evde yaşayan anneye vasi olunabilir mi?
Vesayet, anne veya babasının velayeti altında bulunmayan küçük çocukların ve istisnai olarak, velayete tabi olmayan 18 yaşın üzerindeki kişilerin korunmasını amaçlayan hukuki kurumdur.
Vasilik kurumu sayesinde, anne ve babasını kaybetmiş yaşı itibariyle şahsi ve mali haklarını koruma gücünden yoksun olan küçükleri VE yetişkin olmalarına rağmen, Akıl Hastalığı ya da Akıl Zayıflığı, Savurganlık, Alkol veya Uyuşturucu Madde Bağımlılığı, Kötü Yaşama Tarzı, Kötü Yönetim, Bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkum olunması veya
kişi, yaşlılığı, sakatlığı, deneyimsizliği veya ağır hastalığı sebebi ile işlerini gerektiği gibi yönetemediğini ispat ederek, kendi isteğiyle kısıtlanmasını (vasi atanmasını) isteyebilir.
Bu koşullar varsa ise hakim kararı ile vasi tayini yapılır. Vasi, vesayeti altındaki kişilerin malları için defter tutar, sulh hakimine hesap verir ve bu mallar üzerinde kural olarak tek başına tasarruf edemez. Ayrıca, yaptığı vasilik hizmeti için ücret de talep edebilir.
Sadece yaşlılık ve buna bağlı fiziksel yetersizlik eğer akıl sağlığını etkilememiş ise kişi kendi rızası ile dilemedikçe vesayet sebebi değildir.
''Vesayet altına alınması talep edilen A.Çekli'nin 1322 ( Miladi: 1906 ) doğumlu olduğu; yaşlı olması ve ayaklarının sakat olması sebebiyle fiziksel yetersizlikten dolayı kendi işlerini göremeyecek durumda olduğu, bu fiziksel yetersizliğinin ve geniliteye bağlı kognitif fonksiyonlardaki kısmı azalma nedeniyle bakıma muhtaç olduğu; bu durumun idrak ve muhakeme melekelerini bozmadığı, akıl hastalığı veya akıl zayıflığının bulunmadığı, toplanan delillerle alınan raporlarla sabittir. Açıklanan ve kişide saptanan bu olgular, kişinin kendisinin istemesi halinde vesayet altına alınmasını gerektiren sebeplerdir. 355. maddede ( yeni Yasanın 405. maddesindeki ) sebeple kanıtlanmamıştır.Ret kararı doğrudur.''
MEDENİ KANUN VASİ OLMA HAKKINDA ŞARTLAR
MEDENİ KANUN:
Madde 404- Velâyet altında bulunmayan her küçük vesayet altına alınır.
Görevlerini yaparlarken vesayeti gerektiren böyle bir hâlin varlığını öğrenen nüfus memurları, idarî makamlar, noterler ve mahkemeler, bu durumu hemen yetkili vesayet makamına bildirmek zorundadırlar.
Madde 405- Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini göremeyen veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gereken ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokan her ergin kısıtlanır.
Görevlerini yaparlarken vesayet altına alınmayı gerekli kılan bir durumun varlığını öğrenen idarî makamlar, noterler ve mahkemeler, bu durumu hemen yetkili vesayet makamına bildirmek zorundadırlar.
Madde 406- Savurganlığı, alkol veya uyuşturucu Madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı veya malvarlığını kötü yönetmesi sebebiyle kendisini veya ailesini darlık veya yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açan ve bu yüzden devamlı korunmaya ve bakıma muhtaç olan ya da başkalarının güvenliğini tehdit eden her ergin kısıtlanır.
Madde 407- Bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkûm olan her ergin kısıtlanır.
Cezayı yerine getirmekle görevli makam, böyle bir hükümlünün cezasını çekmeye başladığını, kendisine vasi atanmak üzere hemen yetkili vesayet makamına bildirmekle yükümlüdür.
Madde 408- Yaşlılığı, engelliliği, deneyimsizliği veya ağır hastalığı sebebiyle işlerini gerektiği gibi yönetemediğini ispat eden her ergin kısıtlanmasını isteyebilir.
Madde 409- Bir kimse dinlenilmeden savurganlığı, alkol veya uyuşturucu Madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetimi veya isteği sebebiyle kısıtlanamaz.
Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle kısıtlamaya ancak resmî sağlık kurulu raporu üzerine karar verilir. Hâkim, karar vermeden önce, kurul raporunu göz önünde tutarak kısıtlanması istenen kişiyi dinleyebilir.
Madde 410-Kısıtlama kararı, kesinleşince hemen kısıtlının yerleşim yeri ile nüfusa kayıtlı olduğu yerde ilân olunur.
Kısıtlama, iyiniyetli üçüncü kişileri ilândan önce etkilemez.
Ayırt etme gücüne sahip olmamanın sonuçlarına ilişkin hükümler saklıdır.