Annemin dul aylığı hakkindaki kanuni hakları
Oncelikle babam 2002 yılında vefat etti ve biz o zaman 4 kardestik en büyüğümuz ablam dahil olmak üzere hepimiz yetim aylığı aliyorduk ablam evlendi maasi kesildi abim sakat olduğu için ona sakat ayligi baglandi bem 18 yaşını doldurdugum icin bendende kesildi sadece kiz kardeşim ve annemde yetim ve dul aylığı kaldi bizden kesilenlerin hiçbiri ablaminkinin bir kismi haric diğerleri hiç yansımadı Annemin maaşına şimdi size sorum bunları annemin maasina yüzdesi neyse aktarmak zorundalarmi degillermi aydinlatirsaniz sevinirim Teşekkürler
Cevap: Annemin dul aylığı hakkindaki kanuni hakları
D) Dul ve Yetim aylık oranları;
Vefat eden devlet memuruna bağlanmış olan veya 5434 sayılı Kanuna göre hesaplanacak olan aylıkların (Not: Aylık oranları dul veya yetim sayısının bir kişi olması halinde %50'sini, iki kişi olması halinde %80'ini, üç kişi olması halinde ise %100'ünü geçmemektedir.);
- Dul karı ve koca için %50'si, aylık alan yetimi bulunmayanların dul eşlerine %75'i, Emekli, adi malûllük, vazife malûllüğü aylığı alan veya iştirakçi olan dul eşe ise %50 oranında dul aylığı olarak bağlanmaktadır. Burada emekli aylığı alan veya iştirakçi olan ifadesi yalnızca Emekli Sandığından aylık alıyor olması veya devlet memuru olarak çalışmayı kastetmekte olup, dul eşin SSK.lı Bağ-Kur'lu çalışması ya da buralardan aylık alması halinde dahi eşinden alacağı aylık oranı % 75 olmaktadır.
- Çocuklarla ana veya babanın her biri için %25'i
- Bir dul karı veya kocası ile bir yetimi bulunması halinde, dul karı veya kocaya %60, yetimine %30,
- Ölenin önceki eşinden olan çocukları ile, hem anadan hem babadan yetim olan veya af kanunlarına göre tescil edilmiş bulunan çocuklarına %30,
olmaktadır. Bu açıklamamızdan sonra aylık oranları;
1- Yalnızca eş olması halinde % 75,
2- Yalnızca eş var ancak eş Emekli Sandığından kendi aylığını alıyor olması veya devlet memuru olarak çalışıyor olması durumunda ise % 50,
3- Bir eş 1 yetim olması halinde; eş % 60, yetim % 30,
4- Bir eş 2 yetim olması halinde; eş % 50, her bir yetim için % 25'er,
5- Bir eş 3 yetim olması halinde; eş % 50, her bir yetim için % 25'er, ancak yüzde yüzü geçemeyeceği için tutarın paylaştırılması gerekmektedir.
6- Tek yetim olması halinde % 50
7- İki yetim olması halinde % 40'ar olmak üzere toplamda % 80,
8- Üç yetim olması halinde 1/3 er oranında toplamda % 100
9- Dört yetim olması halinde ¼'er oranında toplamda % 100
Bu şekilde paylaşım dul ve yetim sayısı arttıkça belirtilen şekilde paylaştırılmaktadır.
5434 Sayılı Kanuna göre dul eşler ve yetimlere ödenmekte olan asgari aylıklar; 1.7.2009-31.12.2009 tarihleri arası için
Yalnız bir eş olur ise ; 648 TL.
Bir eş bir çocuk olur ise ; 729 TL.
Bir eş ikiden fazla çocuk olur ise ; 810 TL,
5454 Sayılı Kanuna göre ek ödeme dahil tutarlar da;
Yalnız bir eş olur ise ; 674 TL.
Bir eş bir çocuk olur ise ; 758 TL.
Bir eş ikiden fazla çocuk olur ise ; 842 TL.
olmaktadır.
Örnek aylıklar; Vefat eden emeklinin bir aylık tutarı 1,100 TL.dir. Kişinin aylık alacak olan 1 eş bir yetimi bulunmaktadır. Bu tutarın % 60 ı eşe, % 30 u yetime bağlanacak olan tutar olacaktır. Ayrıca bu tutarların % 4 ü 5454 sayılı Kanuna göre ek ödeme ilavesi olacaktır.
1100 TL. % 60 ı 660 TL.
1100 TL. % 30 u 330 TL.
Örnek kişinin, 1 eş 2 yetimi olur ise; 1100 TL.nin % 50 si eşi, diğer % 50 si yetimlere % 25 er oranında paylaştırılacaktır.
Örnek kişinin, 1 eş 3 yetimi olur ise, ödenen tutar yüzde yüzü geçemeyeceği için 1100 TL. nin paylaştırılması gerekmektedir. Paylaştırma tutarın 2/5 inin eşe, 2/3 er oranın yetimlere paylaşımı şeklinde olması gerekecektir.
Böyle yapılan hesaplamada; eşe 440 TL. yetimlerin her birine 220 TL. aylık ödenmesi gerekecektir