Hükmün açıklanmasının geriye bırakılması denetim süresi

2009 yılında 1 yıl 8 ay ceza aldım ve bir daha suç işlemeyeceğine kanaat oluştu denilerek, ceza ertelendi. Ancak hakim, bir daha suç işlemeyeceğine kanaat oluşmadı diyerek, hükmün açıklanmasını geriye bırakılmasına yer yoktur, kararı verdi. Temyize gittim, yargıtay çelişkili karar verilip, hükmün açıklanmasının geri bırakılması şartlarının gözetilmemesi sebebiyle kararı bozdu. Şimdi yeniden mahkeme var. Büyük ihtimallle hükmün açıklanması geri bırakılacak. Bu durumda, bir önceki mahkemeden bu zamana kadar geçen 5 yıla yakın süre denetim süresinden sayılır mı? Çünkü hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı o zaman verilmiş olsaydı, bu süre şimdi dolmuş olacaktır.

Hakkınızda mahkemece verilmiş olan ve temyiz neticesinde Yargıtay'ın ilgili Dairesince bozularak tekrar mahkemeye gelmiş olan dava dosyasında yeniden yargılama yapılıp hakkınızda atılı suçtan dolayı hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilirse, öngörülecek 5 yıllık denetim süresi bu kararın kesinleştiği tarihten itibaren işlemeye başlayacaktır.

Ekrem Bey öncelikle cevabınız için teşekkür ederim. Ancak ben bu durumda haksızlığa uğramış oluyorum. Net bir şekilde hakimin hatalı karar verdiği yargıtayca ispatlanmış durumda. 5 yıl önce doğru karar verilmiş olsa denetim süresi şimdiye kadar dolmuş olacaktı. Bu konuda hakkımı nasıl arayabilirim, nereye başvurmalıyım?

Yargıtay'ın kararı bozmuş olması ilk derece mahkemesinin hatalı bir karar verdiği anlamına gelmemektedir. Çünkü Yargıtay, bozma kararını hakkınızda CMK.nın 231/5-6. maddelerine göre hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilip verilmeyeceği hususunun karar gerekçesinde tartışılmaması sebebiyle vermiştir. İlk derece mahkemesi, Yargıtay'ın bozma kararına uymakla sizin hakkınızda kesinlikle hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı vermek mecburiyetinde değildir. Gerçekten de Yargıta'ın bozma ilamına uyan ilk derece mahkemesi hakkınızda hükmün açıklanmasının geri bırakılması şartlarının oluşup oluşmadığını karar gerekçesinde tartışacak ama bu değerlendirme neticesinde sizinle ilgili hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı vermeyebilecektir ya da mahkeme bozma sonrası yapmış olduğu değerlendirme sonucunda hakkınızda hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verecektir.

Ülkemizde mahkemelerce verilen nihai kararlar için kanun yolları öngörülmüştür; kararlardaki hukuki hatalar ve yanlışlıklar bu şekilde tespit olunur. Ancak ilk derece mahkemesinin hakkınızda 5 yıl önce hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı vermeyişinde ve kararın temyizi sonucu dosyanın Yargıtay'dan 5 yıl sonra gelmesinde hiç bir kusuru bulunmamaktadır. Temyizen incelenen dosya Yargıtay'dan 5 yıl sonra dönüyorsa ancak Yargıtay'ın sorumluluğundan bahsedilebilir ki iş yoğunluğu sebebiyle vâki olan bu gecikmeden dolayı sizin dahi somut maddi bir zararınız bulunmamaktadır. Ancak 5 yıllık denetim süresini yanlış bir algılamayla 5 yıl sonra suç işleme serbestliği şeklinde değerlendiriyorsanız ve bu serbestliği kullanamamış olmak nedeniyle bir hak kaybından söz ediyorsanız, düşünceme göre bu hukuki aykırı bir yaklaşımdır.

Ekrem Bey, cevabınız için tekrar teşekkür ederim.
Bugün yargılama yapıldı ve hakim hükmün açıklanmasını geri bıraktı. Size ilettiğim talebimi hakime söyledim ancak o da kabul etmedi.

Ancak ben yine tatmin olmuş değilim. Ben 5 yıl önce hakimin hatalı karar verdiği konusunda ısrarlıyım. Çünkü mahkeme kararında şu yazıyordu: "bir daha suç işlemeyeceğine kanaat getirildiği için cezanın ertelenmesine karar verilmiştir. Bir daha suç işlemeyeceğine kanaat getirilmediğinden hükmün açıklanması geriye bırakılmasına yer yoktur." Hiç bir hukuk bilgim olmamasına rağmen bu kararın hatalı olduğunu mahkemeden sonra hakime söyledim, fakat kabul etmedi. Nasıl oluyor da kararın iki farklı yerinde iki farklı şey söyleniyor. Eğer suç işlemeyeceğime kanaat getirdiyse, hükmü açıklanmasını geri bırakmalıydı. Eğer suç işlemeyeceğime kanaat getirmediyse, o zaman cezayı da ertelememesi gerekirdi. Yargıtay bozma gerekçesinde üzerine basa basa bu çelişkili kararın üzerinde durmuş. Bugün hükmün açıklanması geri bırakılmışsa ve şartlarım uygunsa bugün uygun olan şartlar 5 yıl önce mevcuttu. Ancak hakim bu kararı vermedi. Yazınızda hakim sizin hakkınızda hükmün açıklanmasını geriye bırakmak zorunda değildir, demiştiniz. Bunu anlayamadım, şartlar ortada ve bu şartlara uyduğum da ortada. Neden bu kararı vermek zorunda değilmiş, anlayamadım.

Netice olarak hükmün açıklanması geriye bırakıldı. 5 yıllık denetim süresinin bitmesini istememin sebebi, rahatlıkla suç işlemek değil. Değil 5 sene 50 sene bile olsa yine sorun değil. Ancak dünyanın 1001 türlü hali var. Hiç alakasız ve istemeyerek karıştığım bir suçtan dolayı başıma bu geldi. 2-3 sene sonra benzer bir olay bir daha başıma gelse ben derdimi kime anlatacağım.

Kesinlikle eminim ki bu işin ardına düşsem, gerekli her türlü kanuni yola başvursam, haklı olduğum ortaya çıkacaktır. Ancak haklılığım ortaya çıkana kadar Türkiye'de adalet sisteminde zaten denetim sürem çoktan dolmuş olacak, kaybettiğim zaman ve harcadığım para yanıma zarar kalacaktır.

Mahkemenin hakkınızda çelişkili bir karar vermiş olması şüphesiz hukuki eleştiriyi hak eden bir hatadır. Evet, mahkemenin hakkınızda hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı vermeyebileceğini ifade etmiştim. Şöyle ki, CMK.nın 231/6. maddesinde ''sanığın tekrar suç işlemeyeceği hakkında mahkemede olumlu bir kanaatin hasıl olması'' gerektiği, hükmün açıklanmasının geri bırakılması şartı olarak belirtilmektedir. Mahkeme somut olayı değerlendirerek suçun işleniş şeklinden, sanığın savunmaları ile yargılama aşamasında sergilediği tavır ve davranışlardan hareketle böyle bir kanaat edinemezse elbette hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı da vermeyebilecektir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması şartları bir taraftan daha önce kasten suç işlememiş olmak, kamunun veya mağdurun maddi zararını gidermiş olmak, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesini sanığın önceden kabul etmiş olması gibi nesnel, objektif sebeplere bağlandığı gibi, sanığın tekrar suç işlemeyeceği yönünde mahkemenin olumlu kanaate sahip olması şeklinde subjektif bir koşula da yer vermiştir.

Somut olayda anlattığınıza göre mahkeme hakkınızda hem olumlu kanaate varıp cezayı ertelemiş hem de olumsuz kanaate varıp hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı vermemiş, sonrasında ise kararın temyizi üzerine hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı vermiştir ki yukarıda da ifade ettiğim gibi bu çelişki arz eden karar hukuki eleştiriyi sonuna kadar hak etmektedir. Şayet mahkeme, erteleme müessesesinin hükmün açıklanmasının geri bırakılması hükümlerine göre daha lehinize olduğunu karar gerekçesinde tartıştıktan sonra cezayı ertelediğini belirtseydi daha hukuki bir yaklaşım sergilemiş olurdu ya da hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının lehinize olduğunu değerlendirip hükmü açıklamasaydı belki daha erken kesinleşen bir karar karşımıza çıkacaktı. Hal böyle iken mahkemenin iltibâsa meydan verecek şekilde birbiriyle çelişen karar vermiş olmasıyla maddi bir zarara uğramasanız da ''adaletin geç tecelli etmesi'' sonucunu doğurması münasebetiyle arzu edilmeyen, adalet duygusunu rahnedâr eden bir neticeyle karşılaşmış olduğunuzu ben de kabul ediyorum ve size geçmiş olsun temennilerimi iletiyorum.

Peki Ekrem Bey, ortada sizin de kabul ettiğiniz gibi çelişkili ve kişiyi mağdur edebilecek bir karar var. Bunun düzeltilmesini sağlayacak bir kurum yok mu, başvurabileceğim bir makam yok mu? Ben şunu istiyorum: "Kişi denetim süresini daha önceden geçen 5 yıllık süre zarfında doldurmuştur. Davanın düşürülmesi." kararının verilmesi. Bu karar için nereye başvurmalıyım. Yargıtaya mı veya başka bir yere mi? Teşekkür ederim.

5 yıl önce denetim süresinin dolduğu yönündeki düşünceniz ve iddianız Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine uymamaktadır.5 yıllık denetim süresinin başlayabilmesi için hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilerek bu kararın kesinleşmesi gerekir. 5 yıl önce hakkınızda hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmediği için bir denetim süresinden de bahsedilemeyecektir. Mahkemenin verdiği hatalı bir kararın mevcut olduğu ortadadır; ancak ülkemizde hukuki hata içeren kararlara karşı kanun yollarına başvurularak bu hatalar giderilebilir. Siz verilen karara karşı kanun yoluna başvurmuşsunuz ve temyiz mercii tarafından hukuki hata tespit edilmiş ve ilk derece mahkemesi yeniden bir karar vererek bu hatayı ortadan kaldırmış. Bence bu gayet doğal ve olması gereken bir süreçtir ve bu süreç içerisinde ülkemizde mer'i hukuk düzeni yönünden bir hak ihlali göremiyorum. Mahkemenin hukuki hataya düşerek karar vermiş olması, karar veren mahkeme hakiminin görevi ile ilgili bir suç işlediğini göstermediği gibi, diğer ülkelerde de mahkemelerce hukuki hatalarla malul kararlar verilip bu kararlar için de kanun yollarının öngörülmüş olması sebebiyle karar veren hakim ve görevlilerin görevlerini kötüye kullandıkları ya da görevlerini ihmal ettikleri suçlamaları ile itham edilmedikleri herkesin malumudur. Dolayısıyla hukuki hata içeren kararlar sadece ülkemizde değil her yerde verilebilir ve verilmektedir; ancak bu kararlara karşı da kanun yollarına her zaman başvurulabilmektedir. Şu halde, Ceza Muhakemesi Kanunu ile başka bir özel kanunda geçmeyen hak ihlali iddianızın hiç bir şekilde dinlenme şartının bulunmadığını düşünüyorum. Hakkınızda 5 yıl önce hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmediği ve denetim süresi başlamadığı halde bu davanın geçmişe dönük olarak düşürülmesi talebinizi, zaten kanuna aykırı olduğu için kararı veren mahkemeye ya da temyiz mercii olan ilgili Yargıtay Dairesine iletmiş olsanız da reddedilecektir.

Yani şuna benziyor. Hakem penaltı olmadığı halde takım aleyhine penaltı veriyor. Herkes bunun penaltı olmadığı görüyor, tesbit ediyor ama hakemin verdiği karar hatalı da olsa gol geçerli oluyor ve hakemin hatası bir takımı yakıyor. Burada da hakim açıkça saçma sapan bir karar veriyor ve bundan dolayı mağdur olan kişinin yapabileceği hiç bir şey yok.

Neyse verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim. Zaten benim için 5 yıl değil 50 yıl bile denetim süresi verseler problem değil. 5 yıl bitsin de hemen suç işleyeyim diye düşünen biri değilim. Ama ülkemizde böyle çözümsüz durumların olması da son derece üzücü.

- - - Updated - - -

Yani şuna benziyor. Hakem penaltı olmadığı halde takım aleyhine penaltı veriyor. Herkes bunun penaltı olmadığı görüyor, tesbit ediyor ama hakemin verdiği karar hatalı da olsa gol geçerli oluyor ve hakemin hatası bir takımı yakıyor. Burada da hakim açıkça saçma sapan bir karar veriyor ve bundan dolayı mağdur olan kişinin yapabileceği hiç bir şey yok.

Neyse verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim. Zaten benim için 5 yıl değil 50 yıl bile denetim süresi verseler problem değil. 5 yıl bitsin de hemen suç işleyeyim diye düşünen biri değilim. Ama ülkemizde böyle çözümsüz durumların olması da son derece üzücü.