BA BS Formuna tabi olan dernekler

82 yaşındaki yasalara çok saygılı, çok çalışkan ve çok müteşebbis bir şahsın başkan olduğu Kırşehir Spastik ve Zihinsel Engelliler derneğine Ankara'dan destek olmaya çalışıyorum.

23/10/2013 tarihli ihbarname ile derneğe 01/2008 ve 03/2010 tarihleri için aşağıdaki açıklama ile yıllara göre her bir ay için 1490-1600 ve 1000 TL ceza kesildiği bildirilmiş:

"77-Mük. 355/1-1 213 Sayılı V.U.K. Mükerrer 355/1-1 Maddesi gereğince
İLGİLİ DÖNEME AİT BA BS FORMUNUN VERİLMEMESİ NEDENİYLE KESİLMİŞTİR. (381 SERİ NOLU V.U.K. GENEL TEBLİĞ)"

Derneğin 08/2011-04/2012 yılları arasında yaptığı bir AB projesinden ve düşük miktardaki bağışlardan başka geliri olmamıştır. Her hangi bir kar getirici iktisadi teşebbüsü olmadığı gibi, kamu yararına dernek statüsünde de değildir ve işletme defteri tutmaktadır.

1. İşletme defterine tabi olmak bu cezanın iptali için bir müracaat hakkı doğurur mu? Formatı için önerileriniz olur mu?
2. Böyle bir formun doldurulması gerekiyor ise ilgili kurumun daha önceden ceza kesmesi (dahası yardım kuruluşuna destek amaçlı uyarıda bulunması) gerekir miydi?

İtiraz süresinin kısalığı nedeniyle, siz değerli uzmanların vereceği acil görüşler çok değerli olacaktır ve merakla beklenmektedir. Şimdiden ayıracağınız zaman ve emek için teşekkür ederim.

Saygılarımla,

Firdevs A

Bu cezalarin cogu usule aykiri olup mahkemelerde kaldirilmaktadir. Sizin durumunuzdaki cezalarin coguda usule aykiri durumda. Ancak tamaminin kalkip kalkmayacagi yonunde yorum yapmak icin verdiginiz bilgi yetersiz. Ornegin derneginiktisadi faaliyet gosteren bir tesebbusu varmi? Normalde dernegin sadece stopaj mukellefiyeti olmai lazim(iktisadi faaliyeti.yoksa) sizin mukelefiyet meredem doguyor. Az bilgi verirseniz daha saglikli bilgi verebilirim. Bu arada dava acma suresi 30 gun ve daha sureniz.var

Ayrıca ba bs formu verme zorunluluğu bilanço usulü defter tutan mükellefler için geçerlidir.

Öncelikle ilginize teşekkür ederim.

Vergi dairesine işletme defteri tuttuğumuz için bu yükümlülük bizim için geçerli olmadığı, bu nedenle cezanın kaldırılması talebiyle dilekçe vermek istediğimizde, işletme defterimizi görmek istediler. Sonra her yıl onaylatmamışsınız, cezası daha ağır dediler, o gün için vazgeçtik. Sonra internetten araştırıp Dernekler Yönetmeliği Madde 36 gereği bunun gerekmediğini tespit ettim.

Bu arada bu cezanın takdir komisyonundan çıktığını öğrendim. (Anlamını ve önemini bilmiyorum maalesef.)

Ancak işletme defterini incelediğimde o yıllara dair kira geliri adlı bir kalemin mevcudiyeti ile konunun şununla ilgisi olabileceğini düşünüyorum:

Belediye Kütük Ev isimli göl kenarındaki bir binayı derneğe tahsis eder. Fakat kısa bir süre içinde bu işin mevcut üyelerle yürütülemeyeceği anlaşılınca bina tabipler birliğine kiraya verilir.

Bu durum derneğin başka bir defter/kayıt tutması için bir gerekçe oluşturur mu?

Kayıtları incelemek ve kesin tarihleri tespit etmek üzere yarın izin alıp Kırşehir'e gideceğim. Üzerinde özellikle durmam gereken bir şey var mı acaba?

Tavsiyeleriniz için şimdiden teşekkürler...

Öncellikle şunu belirteyim. Takdir komisyonlarının özel usulsüzlük ceası kesme yetkisi yoktur. Komisyon ancak matrah takdiri yapabilir. Kesilen cezanızın nedeni ba-bs formlarını vermemek. Ancak vergi daireleri ihbarnamede cezanın dayanağı olarak takdir komisyonunu belirtmiş olabilir. Ancak bu hatalı bir belirtmedir ve değeri yoktur.
Sonraki husus bu kütük evi hiç ticari olarak işlettinizmi?
Aşağıdaki açıklamadanda görebileceğiniz gibi burayı 3. şahısa kiralamanızdan vergi mükellefiyeti doğmaz.(ba-bs formu verme açısından)
DERNEKLERİN VERGİ KANUNLARI KARŞISINDAKİ DURUMU
2.1. Derneklerin Vergi Mükellefiyeti
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesine göre dernek kurumlar vergisi
mükellefleri arasında sayılmazken, aynı maddenin (ç) bendi ile derneklere ait iktisadi işletmeler
kurumlar vergisi mükellefiyeti kapsamına alınmışlardır. Aynı Kanunun 2 nci maddesinin beşinci
fıkrasında, derneklere ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve sermaye şirketleri ile
kooperatifler dışında kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin derneklerin iktisadi işletmeleri olduğu, aynı
maddenin altıncı fıkrasında da derneklere ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemelerinin,
faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunmasının, tüzel kişiliklerinin olmamasının,
bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya işyerlerinin bulunmamasının
mükellefiyetlerini etkilemeyeceği, mal ve hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar
olmasının, kâr edilmemesi veya kârın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi işletme
niteliğini değiştirmeyeceği hükme bağlanmıştır.
Buna göre, derneklerin tüzel kişiliği itibariyle kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmamaktadır.
Ancak, derneklerin devamlılık arz eden ticari, sınai veya zirai nitelikte diğer bir ifadeyle bir
organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal alım-satımı, imalatı ya da
hizmet ifası gibi bir faaliyetinin bulunması halinde bu faaliyetler nedeniyle oluşacak iktisadi işletme
nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmesi gerekecektir.
2.2. Derneklerin Yapacakları Ödemeler Üzerinden Gelir Vergisi Kesintisi
Dernekler, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94 üncü maddesinde nakden veya hesaben ödeme
yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur tutulanlar
arasında sayılmıştır. Bu madde hükmüne istinaden, derneklerin nakden veya hesaben yapacakları
ödemeler üzerinden yapmış oldukları tevkifatları, muhtasar beyanname ile ödeme veya tahakkukun
yapıldığı yer vergi dairesine beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

Örnek 1: (X) Derneği tarafından gelir vergisi mükellefi Bay (A)’ya ait işyeri aylık brüt 1.000
TL’ye kiralanmıştır. Dernek tarafından kişiye brüt 1.000 TL ödeme yapılması durumunda %20
oranında kesinti yapılarak, kesinti tutarı olan 200 TL, dernek tarafından ödeme veya tahakkukun
yapıldığı yer vergi dairesine ertesi ayın 23’ünde muhtasar beyanname ile beyan edilecektir. 9
Örnek 2: Dernekler tarafından esnaf muaflığından faydalanan bir mükelleften mal ve hizmet
alımında bulunulması halinde, Dernek tarafından mal alımı için %5, hizmet alımı için %10 tevkifat
yapılıp ödemenin yapıldığı ay muhtasar beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.
2.3. Derneklerin Elde Ettikleri Gayrimenkul Sermaye İratlarının Vergilendirilmesi
Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin (5/b) bendinde, vakıflar (mazbut vakıflar hariç)
ve derneklere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden gelir
vergisi tevkifatı yapılacağı hükme bağlanmıştır.
 Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan tevkifat yapmaya mecbur olanlar
tarafından derneklere ödenen kira bedellerinden gelir vergisi kesintisi yapılacaktır. Sendikalar,
ticaret odaları, sanayi odaları, ticaret borsaları, esnaf odaları ve bunların birlikleri ile diğer
mesleki kuruluşlara ait oda ve birlikler, siyasi partiler, emekli ve yardım sandıklarına yapılan
kira ödemelerinden de gelir vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.
 Derneklere ait taşınmazların bir iktisadi işletme oluşturacak şekilde kiralanması halinde,
oluşacak iktisadi işletme kurumlar vergisi mükellefi olduğundan elde edilen kira gelirleri
üzerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır. Diğer taraftan 5520 sayılı Kurumlar Vergisi
Kanununun Geçici 2. Maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre; 01.01.2008-31.12.2015
tarihleri arasında derneklerce elde edilen kesinti suretiyle vergilendirilmiş mal ve hakların
kiralanması dolayısıyla iktisadi işletme oluşmuş sayılmaz.
Bu tevkifatın yapılması bakımından kendisine kira ödemesinden bulunulan derneğin kamuya
yararlı dernek veya vakfın Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıf olması önem arz
etmemektedir. Ancak, özel kanunlarında gelir veya kurumlar vergisine ilişkin istisna veya muafiyet
hükümleri bulunan dernek ve vakıflara ait gayrimenkullerin kiralanması dolayısıyla bunlara yapılan
kira ödemelerinden tevkifat yapılmayacağı tabiidir.
2.3.1. Derneklere Ait Gayrimenkullerin Kiralanmasının KDV Karşısındaki Durumu
Derneklere ait aşağıdaki gayrimenkullerin kiralanması işlemleri KDV’den istisnadır:
 Arazi, bina (döşeli olarak kiraya verilenlerde döşeme için alınan kira bedelleri dahildir), maden
suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit
harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüz’üleri ve teferruatı,
 Voli mahalleri ve dalyanlar,
 Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüz’üleri ve teferruatı ile bilumum
tesisatı demirbaş eşyası ve döşemeleri.

10
2.3.2. Derneklere Ait Gayrimenkullerin Kiralanmasının Katma Değer Vergisi
Karşısındaki Durumu
Katma Değer Vergisi Kanununun;
-1/3-f maddesinde; Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların
kiralanması işlemlerinin katma değer vergisine tabi olduğu,
-1/3-g maddesinde; genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler
ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara
ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli
kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticarî, sınaî, ziraî ve meslekî nitelikteki
teslim ve hizmetlerinin, katma değer vergisine tabi olduğu,
-17/4-d maddesinde ise iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması
işlemlerinin katma değer vergisinden istisna olduğu,
hüküm altına alınmıştır.
Derneklere ait gayrimenkullerin iktisadi işletmeye dahil olmamak kaydıyla kiraya verilmesi işlemi
Katma Değer Vergisi Kanununun 1/3-f maddesine göre katma değer vergisinin konusuna girmekle
birlikte, söz konusu kiralama işlemi Kanunun 17/4-d maddesine göre katma değer vergisinden istisna
tutulmaktadır.
Öte yandan, derneğe bağlı iktisadi işletmeye ait gayrimenkullerin kiraya verilmesi işlemi ise
Katma Değer Vergisi Kanununun 1/3-g maddesine göre katma değer vergisine tabi olacağından,
Kanunun 17/4-d maddesindeki istisna hükmü kapsamında değerlendirilmesi mümkün
bulunmamaktadır.
2.3.3. Gayrimenkul Dışındaki Diğer Mal ve Hakların Kiralanması İşlemlerinin Katma
Değer Vergisi Karşısındaki Durumu
GVK.nun 70. maddesinde sayılan gayrimenkul dışında kalan diğer mal ve hakların dernekler
tarafından kiraya verilmesi işlemleri, iktisadi işletmeye dahil olsun veya olmasın katma değer vergisine
tabi bulunmaktadır. Bunların kiraya verilmesi işlemlerinde, Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-d
maddesinde yer alan istisnanın uygulanması söz konusu değildir.
Dolayısı ile bu mal ve hakların dernekler tarafından kiraya verilmesi katma değer vergisine tabi
olacaktır. Böylece, motorlu tahmil-tahliye araçları, kara nakliye vasıtaları, uçaklar, gemiler, iş
makineleri, arama, işletme, imtiyaz hakları ve ruhsatları ile diğer haklar vb. nin kiraya verilmesi
işleminde bunların iktisadi işletmeye dahil olup olmamasına bakılmaksızın katma değer vergisi
hesaplanması gerekmektedir. Söz konusu mal ve hakların yurt dışından kiralanması da vergiye tabidir.
Bu mal ve hakları kiraya veren derneklerin gerçek usulde katma değer vergisi
mükellefiyetlerinin bulunmaması ve kiralayanın gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olması 11
halinde, bu işlem üzerinden hesaplanan katma değer vergisi kiralayan tarafından sorumlu sıfatıyla
beyan edilerek ödenecektir. Bu kapsamdaki kiralamalarda kiraya veren ve katma değer vergisi
mükellefiyeti bulunmayan dernek tarafından herhangi bir beyan yapılmayacaktır.
Bu mal ve hakları kiralayanların da gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyeti
bulunmaması halinde, dernek adına gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyeti tesis edilecek ve
bu işlem üzerinden hesaplanan katma değer vergisi dernek tarafından mükellef sıfatıyla 1 No.lu KDV
Beyannamesi ile beyan edilecektir.


-------------------------------------------------------------------------
Eğer ticeri bir faaliyet yaptınız isede kurumlar vergisi mükellefi olacağını için bilanço usulüne göre defter tutmanız gerekmekte idi. aşağıdaki açıklama bununla ilgili
Vergi Usul Kanununun 172 nci maddesi uyarınca derneklere ait iktisadi işletmelerin mezkur
Kanunun esaslarına göre defter tutma zorunluluğu bulunmakta ve defter tutma bakımından
tüccarların tabi oldukları hükümlere uymaları icap etmektedir. Vergi Usul Kanununun 176 ıncı
maddesinde tüccarlar defter tutma bakımından iki sınıfa ayrılmış olup, I inci sınıf tüccarların
bilanço esasına göre, II nci sınıf tüccarların ise işletme hesabı esasına göre defter tutmaları
gerekmektedir. Bununla birlikte, aynı Kanunun 177 nci maddesinde, her türlü ticaret şirketleri ile
kurumlar vergisine tâbi olan diğer tüzel kişilerin I inci sınıfa dâhil oldukları hüküm altına
alınmıştır.
Bu çerçevede, derneklere ait iktisadi işletmelerin kazançları kurumlar vergisine tâbi
olduğundan, kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan iktisadi işletmelerin, bilanço esasında tutulan ...

sonuç olarak derneğin neden ba-bs formu vermesi gerektiğini vergi dairesinden sorun.duruma göre size detaylı bilgi veririm.

ayrıca bu hususlara aykırı bile davranmış olsanız, bazı nedenlerden dolayı bu cezaların mahkemede kalkma ihtimali çok yüksek. acil birşey sormanız gerekirse diye size mesajdan mail adresimi atıyorum iyi çalışmalar

Merhaba,

Size özelden daha sonra ulaşacağım. Ancak belki sizden önce görüp yanıtlayanlar olur diye acilen şu sorulara yanıt arıyorum :

1. Herhangi bir yaklaşımla mahkemeye gidersek, 30 günün dolması nedeniyle 6111'den yararlanma şansımızı kaybeder miyiz? Mahkeme red kararı verdiğinde bu yasa ile indirim alabilir miyiz?

2. 2010 yılında başkan tarafından kurumlar vergisi mükellefi olup olmadığına dair sorulan soruya 30.09.2010'da verilen cevap şöyle:
"Ancak kiraladığınız gayrimenkulü (masa, sandalye, buzdolabı, ocak,fırın vb. gibi demirbaş temin ederek, tadilat ve onarım yaparak) lokal, restoran, çayocağı, kafeterya vb. şeklinde işletmeye hazır hale getirip, bu şekilde kiraya vermeniz durumunda, işletme hakkının üçüncü kişiye kiralanması işlemi olarak değerlendirilmesi gerekmekte olup, derneğiniz adına kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmesi ve kurumlar vergisi beyannamesi verilmesi gerekmektedir."
Oysa
a. Dernek mobilya vb. alım yapacak bütçeye sahip değildir; belediyeden bina ile birlikte devralmıştır.
b. Onarım ve yenileme yapmamıştır. (Sadece 1 kez Tabipler Birliğine kiraya verdikten sonra oluşan bir arızanın giderilmesine katkıda bulunmuştur.)
c. Derneğin hiç bir zaman kar amacı olmamıştır, temel amaç engellilere yardım etmek, mümkün olduğunca tesiste çalışmaları ve bulunmaları yoluyla sosyal hayata katılımlarını sağlamaktır.
d. Maalesef yukarıdaki yazıya vaktinde itiraz edilmemiş, şimdi itiraz etmek mümkün müdür?

ilk sorunuzun cevabı hayır. yani mahkemeye gidilince indirimden yararlanamazsınız.
2009 yılı 4. ayı na kadar (2009/8 yasa değişti) bu ay dahil ba-bs formları için sıkıntı yok. bunlar mahkemelerde kalkıyor. sonraki dönemler için sıkıntı var. ancak kurumlar vergisi mükellefi olduğunuzla ilgili husus size 2010 9. ayda bildirildiği için sonraki dönemlerinde kalkma ihtimali çok yüksek. çünkü örnek mahkeme kararları bu yönde. gerekçede şudur mükellef olduğunu bilmeyen bir kişinin bilmediği dönemle ilgili yükümlülükleri yerine getirmesi imkansızdır (elekt. ort. beyan ve ba-bs formu için )

kurumlar vergisi mükellefi olmanız hususuna ise dava açma hakkınız tekrar kazanılabilir.

ayrıca anlattıklarınıza göre sizin durumunuz işletme hakkını kiralama değil g.menkul kiralamadır.
örnek verirsek, belediye size yol üstü bir büfe verseydi ve siz bunu üçüncü kişiye kiralasaydınız bu işletme hakkının kiralanmasıdır.
sizin anlattığınız duruma göre sizibki normal g. menkul kiraya verilmesi.
fazla vaktim olmadığı için acele yazdım cümle düşüklüğü varsa kusura bakmayın. iyi çalışmalar