Alıntı:
ALTINCI BÖLÜM
Doktora Programı
Programın amacı ve kapsamı
MADDE 39 – (1) Doktora programının amacı; öğrenciye bağımsız araştırma yapma, bilimsel olayları geniş ve derin bir bakış açısı ile irdeleyerek yorum yapma ve yeni sentezlere ulaşmak için gerekli adımları belirleme yeteneği kazandırmaktır. Doktora çalışması sonunda hazırlanacak tezin;
a) Bilime yenilik getirme,
b) Yeni bir bilimsel yöntem geliştirme,
c) Bilinen bir yöntemi yeni bir alana uygulama
niteliklerinden birini yerine getirmesi gerekir.
(2) Doktora programı, tezli yüksek lisans derecesi olan öğrenciler için toplam yirmi bir krediden az olmamak koşuluyla en az yedi adet ders, yeterlik sınavı, tez önerisi ve tez çalışmasından oluşur. Lisans derecesi ile kabul edilmiş öğrenciler için de en az kırk iki kredilik on dört adet ders, yeterlik sınavı, tez önerisi ve tez çalışmasından oluşur.
(3) Lisansüstü dersler, ilgili enstitü anabilim dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulu onayı ile diğer yükseköğretim kurumlarında verilmekte olan derslerden de seçilebilir. Bu derslerin toplamı 9 kredi saatten fazla olamaz. Öğrencinin alacağı derslerin en çok iki tanesi danışman tarafından yüksek lisans öğrenimi sırasında alınmamış olması şartıyla, yüksek lisans derslerinden seçilebilir. Bu şekilde alınan dersler toplam kredi saatinden sayılır.
(4) Lisans dersleri doktora kredisine sayılmaz.
(5) Doktora programları, ilgili enstitünün teklifi ile yurt içi ve yurt dışı entegre doktora programları şeklinde de düzenlenebilir. Bu programlar, YÖK tarafından belirlenen usul ve esaslara göre yürütülür.
Süre
MADDE 40 – (1) Doktora programını tamamlama süresi yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için azami altı yıl, lisans derecesi ile kabul edilenler için azami dokuz yıldır. Derslerini başarıyla bitiren, yeterlik sınavında başarılı bulunan, tez önerisi kabul edilen ve tez çalışmasının gereklerini yerine getiren öğrencilerden, yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler tezini en erken altıncı, lisans derecesi ile kabul edilenler tezini en erken sekizinci yarıyıl final sınavlarının başlangıcında teslim edebilirler. Tıpta uzmanlık eğitiminin yapıldığı programlarda doktora bitirme asgari süresi, tıpta uzmanlık eğitim süresinin asgari süresinden az olamaz. Ayrıca öğrenci, tez önerisi kabul edildikten sonra en az iki dönem için başarılı tez çalışması ara raporu vermek zorundadır.
(2) Doktora programı için gerekli kredili dersleri başarıyla tamamlamanın azami süresi tezli yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için iki yıl, lisans derecesi ile kabul edilenler için üç yıldır. Kredili derslerini başarıyla tamamlayamayan öğrenciler, başarısız oldukları derslerden başarılı olmak zorundadır.
(3) Kredili derslerini başarıyla bitiren, yeterlik sınavında başarılı bulunan ve tez önerisi kabul edilen, ancak tez çalışmasını bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen altı yıl sonuna, lisans derecesi ile kabul edilmiş olan öğrenci için dokuz yıl sonuna kadar tamamlayamadığı için tez sınavına giremeyen bir öğrenciye, ilgili enstitü anabilim dalı başkanlığının önerisi ve ilgili enstitü yönetim kurulu onayı ile tezini jüri önünde savunması için her seferinde en az altı ay olmak üzere yeni süreler verilir.
(4) Bu süre içinde kredili derslerini başarıyla tamamlamayanlar ile azami süresi içinde tez çalışmasını tamamlayamayanlar, 2547 sayılı Kanunun 46 ncı maddesinde belirtilen koşullara göre ilgili döneme ait öğrenci katkı payı veya öğrenim ücretlerini ödemek koşulu ile öğrenimlerine devam etmek için kayıt yaptırabilir. Bu durumda, ders ve sınavlara katılma ile tez hazırlama hariç, öğrencilere tanınan diğer haklardan yararlandırılmaksızın öğrencilik statüleri devam eder. Lisans derecesi ile doktora programına başvurmuş olanlardan, gerekli kredi yükü, proje ve benzeri diğer şartları yerine getirmiş olmaları kaydıyla doktora tezinde başarılı olamayan öğrencilerin talepleri halinde kendilerine tezsiz yüksek lisans diploması verilir.
Tez danışmanı atanması
MADDE 41 – (1) Enstitü yönetim kurulu, doktora yapacak her öğrenciye, anabilim dalı başkanlığının görüşünü de alarak bir danışman tayin eder. Danışman, ilgili enstitünün yönetim kurulu kararıyla kesinleşir. Öğrencinin danışmanı ilk yarıyılın başında atanabilir. Tez danışmanı atanıncaya kadar öğrencinin danışmanlığını ilgili anabilim dalı başkanı yürütür. Ancak tez danışmanının, en geç üçüncü yarıyılın başına kadar atanması zorunludur.
(2) Danışman o anabilim dalında görevli profesör, doçent ve yardımcı doçentler; bunlar bulunmadığı veya sayıca yeterli olmadığı takdirde en yakın anabilim dalındaki profesör, doçent ve yardımcı doçentlerden seçilir. İkinci tez danışmanının en az doktora derecesine sahip olması gerekir. Tez çalışmasının niteliğinin birden fazla tez danışmanı gerektirdiği durumlarda ikinci tez danışmanı atanabilir. İlgili anabilim/anasanat dalı başkanlığının teklifi ile ikinci tez danışmanı yurt içi veya yurt dışında bulunan başka bir yükseköğretim kurumundan da atanabilir.
(3) Danışman, öğrencinin kabul edilmiş olduğu lisansüstü program için enstitü kurulu kararıyla belirlenmiş dersler arasından öğrencinin alacağı dersleri ve yapacağı uygulamaları belirler. Ders kayıt çizelgelerini, ders programlarını, ders belgelerini, sınav sonuçlarını, tespit edilen tez önerisini, tezini, ihtiyaç halinde izin, ek süre isteği gibi durumlarını zamanında enstitüye bildirir. Bu faaliyetlerdeki aksaklıkların somut bilgi ve belgelerle ilgili enstitü müdürlüğünce tespiti halinde anabilim/anasanat dalı başkanlığı görüşü alınarak öğrencinin tez danışmanı ilgili enstitü yönetim kurulu tarafından değiştirilebilir.
(4) Tez danışmanının başka bir yükseköğretim kurumuna geçmesi durumunda öğrenci ders safhasında ise yeni bir danışman atanır. Öğrenci, derslerini başarı ile tamamlamış ise danışmanın isteğine bağlı olarak danışmanlık görevi devam edebilir.
(5) Öğrenci ve/veya tez danışmanının talebi, anabilim/anasanat dalı başkanlığının görüşü ve ilgili enstitü yönetim kurulunun uygun görmesi halinde öğrencinin tez danışmanı değiştirilebilir.
Doktora yeterlik sınavı
MADDE 42 – (1) Yeterlik sınavının amacı; öğrencinin temel konular ve doktora çalışmasıyla ilgili konularda derinliğine bilgi sahibi olup olmadığının sınanmasıdır.
(2) Derslerini başarıyla tamamlayan, yüksek lisans derecesi ile kabul edilmiş olan öğrenci, en geç beşinci yarıyıl, lisans derecesi ile kabul edilmiş olan öğrenci en geç yedinci yarıyılın sonuna kadar yeterlik sınavına girmek zorundadır. Yeterlik sınavları Ocak-Şubat ve Haziran-Temmuz aylarında yılda iki kez yapılır. Bu iki sınav dönemi dışında yeterlik sınavı yapılmaz. Belirtilen süreler sonunda doktora yeterlik sınavına mazeretsiz olarak girmeyen öğrenci, izleyen ilk yeterlik sınav döneminde yeterlik sınavına girer.
(3) Yeterlik sınavları, enstitü anabilim dalı başkanlığı tarafından önerilen, enstitü yönetim kurulu tarafından onaylanan ve iki yıl süre ile görev yapan beş kişilik doktora yeterlik komitesi tarafından düzenlenir ve yürütülür. Anabilim dalı başkanı, yeterlik komitesinin doğal başkanıdır. Komite; farklı alanlardaki sınavları hazırlamak, uygulamak ve değerlendirmek amacıyla en az üç asıl ve bir yedek üyeden oluşan sınav jürileri kurabilir. Jüri üyelerinden biri öğrencinin danışmanı olmak zorundadır.
(4) Doktora yeterlik sınavı, yazılı ve sözlü olmak üzere iki bölüm halinde yapılır. Yazılı ve sözlü sınav süreleri bir saatten az, iki saatten fazla olmaz. Bu sözlü sınav dinleyicilere açıktır. Doktora yeterlik komitesi, sınav jürisinin önerilerini ve öğrencinin yazılı ve sözlü sınavlardaki başarı durumunu değerlendirerek başarılı veya başarısız olduğuna salt çoğunlukla karar verir. Bu karar, yeterlik sınavını izleyen üç gün içinde enstitüye tutanakla bildirilir.
(5) Yazılı sınavı başaramayan öğrenci sözlü sınava alınmaz. Bir sonraki dönemde yazılı sınava tekrar girer. İkinci kez başarılı olamayan öğrenci, aynı jüri ile izleyen ilk sınav döneminde yeterlik sınavına girer.
(6) Yazılı sınavı başaran öğrenci sözlü sınavda başarılı olamadığı takdirde, aynı jüri ile bir sonraki yeterlik sınav döneminde sadece sözlü sınava girer. Öğrencinin sözlü sınavda başarılı olamaması hâlinde aynı jüri ile izleyen ilk sınav döneminde sözlü sınavına girer.
(7) Doktora yeterlik komitesi tarafından, yeterlik sınavını başaran bir öğrenciden, ders yükünü tamamlamış olsa bile, bu Yönetmeliğin 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen sürelerden sonra da toplam kredi miktarının 1/3’ünü geçmemek şartıyla yeni ders/dersler alması istenebilir. İlave olarak alınacak bu ders/dersler başarılmak zorundadır.
Tez izleme komitesi
MADDE 43 – (1) Yeterlik sınavında başarılı bulunan öğrenci için ilgili enstitü anabilim dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulu onayı ile bir ay içinde bir tez izleme komitesi oluşturulur.
(2) Tez izleme komitesi üç öğretim üyesinden oluşur. Komitede tez danışmanından başka ilgili anabilim dalı içinden ve dışından birer üye yer alır. İkinci tez danışmanı olması durumunda ikinci tez danışmanı dilerse komite toplantılarına katılabilir.
(3) Tez izleme komitesinin kurulmasından sonraki dönemlerde, ilgili enstitü anabilim dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulu onayı ile üyelerde değişiklik yapılabilir.
Tez önerisi savunması
MADDE 44 – (1) Doktora yeterlik sınavını başarı ile tamamlayan öğrenci, en geç altı ay içinde, yapacağı araştırmanın amacını, yöntemini ve çalışma planını kapsayan tez önerisini tez izleme komitesi önünde sözlü olarak savunur. Öğrenci, belirlenen formata uygun olarak hazırladığı tez önerisi ile ilgili yazılı bir raporu sözlü savunmadan en az on beş gün önce komite üyelerine dağıtır.
(2) Tez izleme komitesi, öğrencinin sunduğu tez önerisinin kabul veya reddine ilişkin kararını salt çoğunlukla alır. Bu karar, ilgili enstitü anabilim dalı başkanlığı tarafından üç gün içinde enstitüye tutanakla bildirilir.
(3) Tez önerisi reddedilen öğrenci, dilediği takdirde yeni bir danışman ve tez konusu seçilmesi için anabilim dalı aracılığı ile ilgili enstitüye başvurabilir. Bu talep, enstitü yönetim kurulunda görüşülerek karara bağlanır. Böyle bir durumda yeni bir tez izleme komitesi atanabilir.
(4) Tez önerisi kabul edilen öğrenci için tez izleme komitesi, Ocak-Haziran ve Temmuz-Aralık ayları arasında birer kere olmak üzere yılda iki kez toplanır. Öğrenci, toplantı tarihinden en az bir ay önce komite üyelerine yazılı bir rapor sunar. Bu raporda o ana kadar yapılan çalışmaların özeti ve bir sonraki dönemde yapılacak çalışma planı belirtilir. Öğrencinin tez çalışması, komite tarafından başarılı veya başarısız olarak belirlenir. Raporları komite tarafından üst üste iki kez veya aralıklı olarak üç kez başarısız bulunan öğrenci, anabilim dalı önerisi ve ilgili enstitü yönetim kurulu kararı ile mevcut danışman veya farklı bir konuda yeni bir danışman ile çalışmasına devam edebilir.
Doktora tezinin sonuçlandırılması
MADDE 45 – (1) Doktora tez çalışmasını tamamlayan öğrenci, elde ettiği sonuçları ilgili enstitü tarafından belirlenen yazım kurallarına uygun biçimde yazmak ve tezini jüri önünde sözlü olarak savunmak zorundadır.
(2) Doktora tez jürisi, ilgili enstitü anabilim dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulu onayı ile atanır. Jüri, üçü öğrencinin tez izleme komitesinde yer alan öğretim üyeleri, en az biri başka bir yükseköğretim kurumunun öğretim üyesi ve diğeri öğrencinin aynı veya yakın anabilim dalından olmak üzere beş asıl, iki yedek üyeden oluşur. İkinci tez danışmanı olan tezler için jüri yedi asıl, iki yedek üyeden oluşur ve ikinci tez danışmanı da jüri üyesi olarak atanır. Ancak, o anabilim dalı için yeterli jüri üyelerinin olmaması halinde jüri beş kişiden oluşur ve ikinci tez danışmanı jüri üyesi olamaz. İlgili enstitü, öğrenciden jürinin oluşturulabilmesi için nitelikleri ilgili enstitü uygulama esasları ile belirlenen bir yayını/çalışmayı enstitüye teslim etmesini isteyebilir.
(3) Jüri üyeleri, söz konusu tezin kendilerine teslim edildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde toplanarak öğrenciyi tez sınavına alır. Tez sınavı, tez çalışmasının sunulması ve bunu izleyen soru – cevap bölümünden oluşur ve dinleyicilere açıktır. Sınav süresi bir saatten az, iki saatten fazla olmaz.
(4) Tez jürisinin oluşturulmasından, jürinin toplanmasına kadar geçen süreçle ilgili işlemler ilgili enstitünün uygulama esaslarına göre yürütülür.
(5) Tez sınavının tamamlanmasından sonra jüri tez hakkında salt çoğunlukla kabul, ret veya düzeltme kararı verir. Bu karar, enstitü anabilim dalı başkanlığınca tez sınavını izleyen üç gün içinde ilgili enstitüye tutanakla bildirilir. Tezi hakkında düzeltme kararı verilen öğrenci en geç altı ay içinde gereğini yaparak tezini aynı jüri önünde yeniden savunur. Tezi reddedilen veya düzeltme sonrası savunmada tezi reddedilen öğrenciye yeni bir tez konusu verilir. Lisans derecesi ile doktoraya kabul edilmiş olanlardan tezde başarılı olamayanlar için talepleri hâlinde bu Yönetmeliğin 38 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre tezsiz yüksek lisans diploması verilir.
Doktora diploması
MADDE 46 – (1) Tez sınavında başarılı olmak ve diğer şartları da sağlamak kaydıyla doktora tezinin ciltlenmiş en az üç kopyasını tez sınavına giriş tarihinden itibaren bir ay içinde ilgili enstitüye teslim eden ve tezi şekil yönünden uygun bulunan öğrenci doktora diploması almaya hak kazanır.
(2) Doktora diploması üzerinde, öğrencinin izlemiş olduğu enstitü anabilim dalındaki programın YÖK tarafından onaylanmış adı bulunur.
