Engelli Çocuğu Olan Annelerin Erken Emekliliği Hakkında

Okurumuz Mehmet Bey soruyor: “Engelli çocuğumuz var. Doğum borçlanması yaparsak borçlandığımız gün sayısına 1/4 oranında pirim gün sayısı eklenir mi? Mesela 1440 günümüz var. 2 çocuk için borçlansak 360 engelli çocuk için pirim eklenir mi?

Doğum borçlanması sonucu hizmet kazanma ile başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu olup hizmet kazanma farklıdır. Doğum borçlanması kadın sigortalının sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumlarında 2 çocuk için borçlanmayı ifade eder. Bakıma muhtaç derecede çocuk için hizmet süresine eklenen günler ise fiilen çalışma sonrası devletin kadınlara verdiği ek süredir. Doğum borçlanması ile kazanacağınız hizmet günlerine ek süre olarak bu günlerin ¼’ünün eklenmesi söz konusu değildir.

5510 sayılı Kanun’un 28. Maddesinde “Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten (01.10.2008) sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir” şeklinde belirtilmiştir. Bu şekilde yeni yasa ile birlikte engelli çocuğu olan annelere sosyal devlet ilkesinin bir gereği olarak vazgeçilmez bir hak verilmiştir. Ancak engelli çocuğu olupta bu haktan yararlanmak isteyen annelerin kendilerine getirilen kolaylıktan nasıl yararlanacakları konusunda çok soruları olduğunu görmekteyiz. Bu yazımızda 5510 sayılı Kanun’un 28. Maddesine yönelik akıldaki tüm sorulara yanıt vermeye çalışacağız.

Engelli Çocuğu Olan Annelere Sağlanan Emeklilik Avantajı

Engelli çocuğu olan annelerin 01.10.2008 tarihinden sonra geçen çalışmalarının dörtte biri prim ödeme gün sayılarına eklenecek ve eklenecek bu sürelerde emeklilik yaş haddinden indirilecektir. Yani 01.10.2008 tarihinde SGK’ya başvurup, başka birinin sürekli bakımına muhtaç çocuğu olduğunu belgeleyen kadın sigortalının, onay tarihinden itibaren 1000 gün çalışması varsa 250 günde devlet hizmet verecek ve 1250 gün çalışmış gibi olacaktır. Ayrıca eklenen süre kadar da emeklilik yaşından düşülecektir.

İlgili Kanun’un Kapsadığı Sigortalılar

5510 sayılı Kanun’un 4/a (SSK), 4/b (Bağ-kur), 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında olanlar ve eski yasalarda Tarım Sigortalısı, Tarım Bağkur’lusu olanlar bu kapsamda değerlendirilir. Ayrıca 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren 5510 sayılı Kanuna tabi olarak isteğe bağlı sigorta primi ödeyenler ile 2008 yılı Ekim ayı başından önce 506, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre isteğe bağlı sigortalı olup, 5510 sayılı Kanuna göre isteğe bağlı sigortalılıkları devam eden kadın sigortalılar da yararlanacaktır.

Malul (Engelli) Çocuğu Olanların Başvuru Şekli

Çocuğunun, başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda malul olduğunun tespitini isteyen kadın sigortalılar en son çalışmalarının geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvuracaklar, ilgili birimce çocukların sevk işlemleri yapılacaktır.

Birden çok çocuğu Engelli Olanların Başvuru Durumu

Kadın sigortalının başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğunun birden fazla olması halinde her çocuk için ayrı ayrı sevk yapılacaktır. Ancak sadece bir çocuk için bu haktan yararlanılacaktır.

Başvuru Yapıldığında Kimlerin Sevk İşlemi Yapılmaz?

Başvuru yapıldığında 4/a (SSK’lı) çalışan iseniz ve sigortalı olduğunuz yerden adınıza malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta primleri ödenmiyorsa sevk işleminiz yapılmaz. Örneğin İş kur tarafından bir meslek edindirme kursunda eğitim görürken sigortalı oldunuz. Burada adınıza iş kazası ve meslek hastalığı primleri ödenmektedir. Bu sigortalılıkla gidip başvuru yaptığınızda sevk işleminiz yapılmayacaktır.

2008 Ekim ayından önce sigortalılıkları Olan Kadın Çalışanların Durumu

2008 yılı Ekim ayından önce sigortalı olarak çalışıyor ve başka birinin sürekli bakımına muhtaç çocuk varsa, 2008 yılı Ekim ayı başlangıcından itibaren başvurulması halinde Kurum sağlık Kurulu raporunun çocuklarının durumunun tespiti tarihinden itibaren bu haktan yararlanılacaktır.

Örneğin; 01.01.2006 tarihinde çalışmaya başlayan kadın sigortalı başka birinin bakımına muhtaç çocuğunun durumu ile ilgili 01.03.2010 tarihinde Kurum sağlık Kurulu başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olduğuna ve kontrol muayenesi gerektiğine/gerekmediğine karar verilmişse bu haktan yararlanma tarihi 01.03.2010 olacaktır.

Engelli çocuğun Ölmesi durumunda Kadın Sigortalının durumu

Engelli çocuğun ölmesi durumunda çocuğun ölüm tarihinden itibaren ilave bir hizmet verilmeyecektir.

Evlat edinilen çocuğun engelli olması durumu

Evlat edinilen çocuğun başvuru halinde başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olduğu tespit edildiğinde evlat edinildiği tarihten itibaren bu hakten yararlanılacaktır.

Birden fazla çocuğu engelli olan kadın sigortalı

Birden fazla çocuğu başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan kadın sigortalılar maluliyet tarihi eski olan rapor esas alınarak bu haktan yararlanırlar. Yani sadece bir çocuk için bu haktan yararlandırılmaktadırlar.


Kaynak: www.osmanozbolat.com