İş kazası örnek karar

YARGITAY 10.Hukuk Dairesi Esas Karar 2011/910 2011/2249 Y A R G I T A Y İ L Â M I Mahkemesi :Karadeniz Ereğli İş Mahkemesi Tarihi :24.09.2008 No :752-598 Davacı :Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı (devredilen SSK) adına Av.Hamdi Dade Davalılar :1-Bozkuşlar İnş.San.ve Tic.Ltd.Şti. adına Av.Banu Tabak 2-Hüseyin Tatlıbaş 3-Muammer Yeşilusta Dava, işkazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine bağlanan gelirler ile yapılan ödemelerden oluşan sosyal sigorta yardımlarının 506 sayılı Yasanın 26.ve 87.maddeleri uyarınca tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davacı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi Şerafettin Özyürür tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Dava, 29.05.2002 tarihli iş kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine bağlanan gelir ile yapılan ödemelerin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, asıl işveren davalı şirkete %20, alt işveren davalı Hüseyin'e %50 olmak üzere toplam %70 kusur veren 17.03.2008 tarihli bilirkişi raporu esas alınarak, ilk peşin değerli gelir ile ödemelerin %70 kusur karşılığı belirlenmek suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Mahkemenin hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır. Bilindiği gibi Borçlar Kanununun 53. maddesinde hukuk hakiminin ceza kararında kesinleşen maddi olgularla bağlı olduğuna ilişkin herhangi bir açıklık olmamasına karşın öğretinin ve uygulamanın getirip benimsediği “maddi olgularla bağlılık” ilkesinin temelinde Mahkemelere güven duygusu vardır. Somut olayda, kesinleşme durumu bilinmeyen ceza kararına göre davalı Muammer Yeşilusta'nın 2/8 ve yine dava dışı Şirket ortağı Halil Bozkuş'un 2/8 kusurla mahkum olmaları karşısında, anılan ceza dosyasının kesinleşmesi bekletici mesele yapılmalı ve kesinleşmeyi takiben, sözkonusu şahıslara ceza dosyasında kusur verilmiş olmasının iş bu davadaki kusur oran ve aidiyetlerini de etkileyeceği dikkate alınarak, dava konusu iş kazasındaki kusur oran ve aidiyetleri konusunda İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile iş kazasının vuku bulduğu iş kolunda uzman bilirkişi heyetinden yeniden kusur raporu alınarak, davacı Kurum'un alacağı belirlenmeli ve varılacak sonuca göre karar verilmelidir. -2- Esas :2011/910 Karar:2011/2249 Kuşkusuz bu belirleme ve sonuca gidilirken, davalı Şirketin 13.02.2008 günlü, diğer davalılar Hüseyin ve Muammer'in ise 28.11.2007 günlü davayı kabule yönelik beyan içerikleri de dikkate alınması gerektiği gibi; yaptırılacak kusur incelemesi sonucu, dava dışı Halil Bozkuş'a kusur verilmesi halinde, işbu davada teselsül hükümlerine dayanılmamış olması da ayrıca gözetilmelidir. Yukarıdaki maddi ve hukuki olgular birlikte gözetilerek yapılacak araştırma sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak, yazılı şekilde karar tesisi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir. O halde, davacı Kurum avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

[CENTER][LEFT][RIGHT][CENTER]YARGITAY 21. Hukuk Dairesi ESAS NO : 2009/16637 KARAR NO : 2011/914 Y A R G I T A Y İ L A M I MAHKEMESİ : İzmir 1. İş Mahkemesi TARİHİ : 05/08/2009 NUMARASI : 2004/757-2009/277 DAVACILAR : TURAN YILDIZ vs. Vek. Av. Cefer Özkan DAVALI : MUHAN DEĞİRMENCİ vek. Av. İsmet Kuşkonmaz Davacılar, murisinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir. Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Mehmet Yıldız tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi. K A R A R 1-Dosyadaki yazılara toplanan delillere kararın dayandığı gerektirici nedenlere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine, 2-Dava, davacılar murisinin iş kazası sonucu ölümü nedeniyle davacıların uğradıkları maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile; davacı annenin maddi tazminat talebinin reddine,davacı babanın fazlaya ilişkin hakkı saklı kalmak kaydıyla 500,00 TL maddi tazminat talebinin kabulü ile olay tarihi olan 01/08/2001 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davacı anne ve baba için ayrı ayrı 10.000,00 er TL, davacı kardeşler Mehtap ve Arzu için ayrı ayrı 5.000,00’ er TL olmak üzere toplam 30.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihi 01/08/2001 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine, fazla istemin reddine, karar verilmiştir. Uyuşmazlık davacı baba Turan Yıldız’ın maddi tazminat talebi yönünden yeterli araştırmanın yapılıp yapılmadığı, kusur raporları arasındaki çelişkinin giderilmesi gerekip gerekmediği ve davacılar Mehtap ve Arzu yararına hükmedilen manevi tazminat muktarının fazla olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır. Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacılar Murisi Tayfun Yıldız’ın dava dışı Volkan Trafo Elektrik Limited Şirketinin işçisi olarak 14.08.2001 tarihinde dik enjeksiyon pres makinesinde çıplak ayakla çalışmakta iken, tezgah gövdesi üzerinde kaçak elektrik akımının olması nedeniyle elektrik akımına kapılarak öldüğü, 31.01.2006 tarihli sigorta müfettişi raporunda olayın iş kazası olduğunun tesbit edildiği, Mahkemece endüstri mühendisi ve iş güvenliği uzmanı bilirkişisinden alınan 03.10.2008 tarihli raporda; “İşveren Volkan Trafo Elektrik San. Tic.Ltd.Şti nin %50, işyeri yetkilisi ve şirket ortağı Muhan Değirmenci'nin %45, davacılar murisinin de ceza davasında kusur verilmiş olması ve bu davanın kesinleşmiş olması nedeniyle azda olsa kusur verilmesi gerektiğinden %5 kusurlu olduğunun bildirildiği, İzmir 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 2004/289 Esas - 2004/616 Karar sayılı dosyasında,davalı Muhan hakkında taksirle adam öldürmeye neden olma suçundan kamu davası açıldığı,davalı Muhan’ın cezalandırılmasına karar verildiği, kararın kesinleştiği, bu ceza davasında alınan 04/10/2001 tarihli üç kişilik iş güvenliği uzmanı bilirkişi heyetince hazırlanan raporda, davalı Muhan Değirmencinin %75, davacılar murisi Tayfun Yıldız'ın %25 oranında kusurlu olduğunun tebbit edildiği,mahkemece 03.10.2008 ve ceza dosyasında alınan 04.10.2001 tarihli kusur raporları arasındaki çelişkinin giderilmediği, davacı Turan Yıldız’a Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından iş kazası nedeniyle gelir bağlanıp bağlanmadığının araştırılmadığı, anlaşılmaktadır. -/- -2- ESAS NO : 2009/16637 KARAR NO : 2011/914 Dava nitelikçe Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmayan zararın giderilmesi istemine ilişkindir. Bu nedenle, haksız zenginleşmeyi ve mükerrer ödemeyi önlemek için kurum tarafından hak sahiplerine bağlanan gelirin peşin sermaye değerinin belirlenen tazminattan düşürülmesi gerektiği Yargıtay'ın oturmuş yerleşmiş, görüşlerindendir. Bu bakımdan, davanın niteliği gözönünde tutularak öncelikle hak sahiplerine Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından iş kazası nedeniyle gelir bağlanıp bağlanmadığının araştırılması, gelir bağlanmış ise, bildirilen miktarın, tazminattan düşülmesi, gelir bağlanmamış ise bu yön, hak sahibinin tazminat hakkını doğrudan etkileyeceğinden hak sahibine; gelir bağlanması için Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına başvuruda bulunması, olmadığı takdirde gelir bağlanması için SGK Başkanlığı aleyhine dava açması için önel verilmesinde yasal zorunluluk olduğu açıktır. Başka bir anlatımla, hak sahibi tarafından Kurum aleyhine açılan davada, 506 Sayılı Yasanın 24.maddenin öngördüğü koşulların oluşmadığının saptanması durumunda; hak sahibine, gelir bağlanamayacağı, hak sahibinin, destekten yoksun kalma tazminat isteme hakkına sahip olmayacağı açık-seçiktir. 4958 sayılı Yasa'nın 35. maddesi ile 506 sayılı Yasa'nın 24. maddesindeki “geçimi sigortalı tarafından sağlandığı belgelenen” ibareleri değiştirilerek yerine” Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmayan veya 2022 sayılı Kanuna göre bağlanan aylık hariç olmak üzere bunlardan her ne ad altında olursa olsun gelir veya aylık almayan” ibareleri getirtilmiş 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasanın 34. Maddeside hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması halinde her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartıyla ana ve babaya toplam %25'i oranında, ana ve babanın 65 yaşın üstünde olması halinde ise artan hisseye bakılmaksızın yukarıdaki şartlarla toplam %25 oranında gelir bağlanacağı bildirilmiştir. Yapılacak iş; SGK Başkanlığından davacı babaya iş kazası sigorta kolundan gelir bağlanıp bağlanmadığını, bağlanmamış ise nedenlerini sormak yukardaki açıklanan doğrultuda işlem yapılarak çıkacak sonuca göre karar vermektir. Öte yandan, insan yaşamının kutsallığı çevresinde işveren, işyerinde işçilerin sağlığını ve iş güvenliğini sağlamak için gerekli olanı yapmak ve bu husustaki şartları sağlamak ve araçları noksansız bulundurmakla yükümlü olduğu İş Kanununun 77.maddesinin açık buyruğudur.Somut olayda,iş kazası olayı ile ilgili olarak düzenlenen 03.10.2008 tarihli kusur bilirkişi raporunda işverenliğin toplamda % 95 , kazalının % 5 oranında kusurlu olduğu, 04.10.2001 tarihli kusur raporunda ise işverenliğin %75, kazalının ise %25 oranında kusurlu olduğu belirlenmiştir.Bu duruma göre kusurun aidiyeti ve dağılımı açısından aynı olay nedeniyle farklı değerlendirmelerinin bulunduğu ortadadır. Mahkemece kusur raporları arasındaki çelişki giderilmeden 03.10.2008 tarihli kusur raporu esas alınarak yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olmuştur. Mahkemenin kabulüne göre de hükme esas alınan 03.10.2008 tarihli kusur raporunda sigortalının kusurunun %5 olduğu kabul edilse dahi ölenin kardeşi olan davacılar Mehtap ve Arzu yararına hükmedilen 5000.00'er TL manevi tazminat miktarlı fazla olmuştur. Yapılacak iş; işçi sağlığı-iş güvenliği konularında uzman ehil bilirkişi kuruluna konu yeniden inceletilerek, İş Kanununun 77.maddesinin öngördüğü koşullar ve özellikle işyerinin niteliğine göre, işyerinde uygulanması gereken İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin ilgili maddeleri de göz önünde tutularak işverenin, işyerinde alması gerekli önlemlerin neler olduğu, hangi önlemleri aldığı, hangi önlemleri almadığı, alınan önlemlere işçinin uyup uymadığı gibi hususlar ayrıntılı bir biçimde değerlendirilerek, kusurun aidiyeti ve oranına ilişkin rapor alarak kusur raporları arasındaki çelişkiyi gidermek, davacı baba Turan Yıldız’a Kurumca aylık bağlanıp bağlanmadığını yukarıda belirtildiği şekilde araştırmak, ölenin kardeşi olan davacılar Mehtap ve Arzu yararına hükmedilen manevi tazminat miktarlarının sigortalının kusurunun %5 olduğu kabul edilse dahi fazla olduğunu da gözetilerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir. -/- -3- ESAS NO : 2009/16637 KARAR NO : 2011/914 Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. O halde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.