30 Nisan 2011 CUMARTESÝ
Resmî Gazete
Sayý : 27920
Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýndan:
KISA ÇALIÞMA VE KISA ÇALIÞMA ÖDENEÐÝ HAKKINDA YÖNETMELÝK
BÝRÝNCÝ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanýmlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliðin amacý, 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayýlý Ýþsizlik Sigortasý Kanununa göre sigortalý sayýlan kiþileri hizmet akdine tabi olarak çalýþtýran iþverenin, genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayýcý sebeplerle iþyerindeki haftalýk çalýþma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltmasý veya iþyerinde faaliyeti tamamen veya kýsmen geçici olarak durdurmasý hallerinde, iþçilere kýsa çalýþma ödeneði ödenmesine iliþkin usul ve esaslarý düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik 4447 sayýlý Kanunun Ek 2 nci maddesine dayanýlarak hazýrlanmýþtýr.
Tanýmlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmeliðin uygulanmasýnda;
a) Bakanlýk: Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýný,
b) Bölgesel kriz: Ulusal veya uluslararasý olaylardan dolayý belirli bir il veya bölgede faaliyette bulunan iþyerlerinin ekonomik olarak ciddi þekilde etkilenip sarsýldýðý durumlarý,
c) Genel ekonomik kriz: Ulusal veya uluslararasý ekonomide ortaya çýkan olaylarýn, ülke ekonomisini ve dolayýsýyla iþyerini ciddi anlamda etkileyip sarstýðý durumlarý,
ç) Kýsa çalýþma: Üç ayý geçmemek üzere; iþyerinde uygulanan çalýþma süresinin, iþyerinin tamamýnda veya bir bölümünde geçici olarak en az üçte bir oranýnda azaltýlmasýný veya süreklilik koþulu aranmaksýzýn en az dört hafta süreyle faaliyetin tamamen veya kýsmen durdurulmasýný,
d) Kýsa çalýþma ödeneði: 6 ncý maddede belirtilen koþullarýn saðlanmasý halinde iþçiye yapýlan ödemeyi,
e) Kurum: Türkiye Ýþ Kurumunu,
f) Kurum birimi: Türkiye Ýþ Kurumunun il ve ilçelerde kurulu birimlerini,
g) Kurum Yönetim Kurulu: Türkiye Ýþ Kurumu Yönetim Kurulunu,
ð) Sektörel kriz: Ulusal veya uluslararasý ekonomide ortaya çýkan olaylardan doðrudan etkilenen sektörler ve bunlarla baðlantýlý diðer sektörlerdeki iþyerlerinin ciddi anlamda sarsýldýðý durumlarý,
h) Zorlayýcý sebep: Ýþverenin kendi sevk ve idaresinden kaynaklanmayan, önceden kestirilemeyen, bunun sonucu olarak bertaraf edilmesine olanak bulunmayan, dýþsal etkilerden ileri gelen, geçici olarak çalýþma süresinin azaltýlmasý veya faaliyetin tamamen veya kýsmen durdurulmasý ile sonuçlanan deprem, yangýn, su baskýný, salgýn hastalýk, seferberlik ve benzeri nedenleri,
ifade eder.
ÝKÝNCÝ BÖLÜM
Bildirim ve Talebin Deðerlendirilmesi
Bildirim ve içeriði
MADDE 4 – (1) Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayýcý sebeplerle iþyerinde kýsa çalýþma yapýlmasýný talep eden iþveren, Kurum birimine, varsa toplu iþ sözleþmesi tarafý sendikaya yazýlý bildirimde bulunur.
(2) Ýþveren bildiriminde;
a) Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayýcý sebeplerin iþyerine etkilerini ve zorlayýcý sebebin ne olduðunu,
b) Ýþyerinin unvanýný, adresini, varsa toplu iþ sözleþmesi tarafý sendikayý ve sosyal güvenlik iþyeri sicil numarasýný,
c) Varsa iddiasýný kanýtlayýcý somut belgeleri,
belirtmek zorundadýr.
(3) Ýnceleme esnasýnda; kýsa çalýþma yaptýrýlacak iþçilere iliþkin bilgileri içeren liste, iþveren tarafýndan Kurumca belirlenen formatta hazýrlanarak, manyetik ve yazýlý ortamda Kurum yetkilisine teslim edilir.
Talebin deðerlendirilmesi
MADDE 5 – (1) Ýþverenin kýsa çalýþma talebi, öncelikle Kurum tarafýndan sebep ve þekil yönünden deðerlendirilir.
(2) Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel krizin varlýðý, iþçi ve iþveren sendikalarý konfederasyonlarýnýn iddia etmesi ya da bu yönde kuvvetli emarenin bulunmasý halinde, Kurum Yönetim Kurulunca karara baðlanýr.
(3) Ýkinci fýkrada belirtilen karar alýnmadan, genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayýcý sebeplerle baðdaþmadýðý halde, nakit darlýðý, ödeme güçlüðü, pazar daralmasý ve stok artýþý gibi sebeplere dayalý olarak yapýldýðý tespit edilen baþvurular Kurum tarafýndan reddedilir.
(4) Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayýcý sebeplerle yapýlan baþvurularýn uygunluk tespiti, Kurum yetkililerince ivedilikle yapýlýr. Ýnceleme sonucu, Kurum tarafýndan iþverene bildirilir. Ýþveren durumu, iþyerinde iþçilerin görebileceði bir yerde ilan eder ve varsa toplu iþ sözleþmesine taraf iþçi sendikasýna bildirir. Ýlan yoluyla iþçilere duyuru yapýlamadýðý durumlarda, kýsa çalýþmaya tabi iþçilere yazýlý bildirim yapýlýr.
(5) Kýsa çalýþma baþvurusu ve uygunluk tespitine iliþkin diðer iþlemler Kurum tarafýndan belirlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kýsa Çalýþma Ödeneði
Kýsa çalýþma ödeneðinden yararlanma koþullarý
MADDE 6 – (1) Ýþçinin kýsa çalýþma ödeneðinden yararlanabilmesi için;
a) Ýþverenin kýsa çalýþma talebinin Kurumca uygun bulunmasý,
b) Ýþçinin kýsa çalýþmanýn baþladýðý tarihte, 4447 sayýlý Kanunun 50 nci maddesine göre çalýþma süreleri ve iþsizlik sigortasý primi ödeme gün sayýsý bakýmýndan iþsizlik ödeneðine hak kazanmýþ olmasý,
gerekmektedir.
Kýsa çalýþma ödeneðinin miktarý ve ödenmesi
MADDE 7 – (1) Günlük kýsa çalýþma ödeneðinin miktarý, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayýlý Ýþ Kanununun 39 uncu maddesine göre 16 yaþýndan büyük iþçiler için uygulanan aylýk asgari ücretin brüt tutarýnýn % 150’sini geçmemek üzere, sigortalýnýn son on iki aylýk prime esas kazançlarý dikkate alýnarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancýnýn % 60’ýdýr. Kýsa çalýþma ödeneði, 4447 sayýlý Kanunun Ek 2 nci maddesine aykýrý olmamak koþuluyla ayný Kanunun 50 nci maddesindeki esaslara göre ödenir.
(2) Kýsa çalýþma ödeneðinin süresi üç ayý aþmamak üzere kýsa çalýþma süresi kadardýr.
(3) Kýsa çalýþma ödeneði, iþyerinde uygulanan haftalýk çalýþma süresini tamamlayacak þekilde, çalýþýlmayan süreler için aylýk olarak hesaplanýr.
(4) Kýsa çalýþma ödeneði, ekonomik geliþmelerin iþyerinin faaliyetleri üzerine etkileri doðrultusunda uygunluk tespitinde belirtilen süreyi aþmamak kaydýyla fiilen gerçekleþen kýsa çalýþma süresi üzerinden verilir.
(5) Zorlayýcý sebeplerle iþyerinde kýsa çalýþma yapýlmasý halinde, ödemeler 4857 sayýlý Kanunun 24 üncü maddesinin (III) numaralý bendinde ve 40 ýncý maddesinde öngörülen bir haftalýk süreden sonra baþlar.
(6) Ýþçinin kýsa çalýþma ödeneði aldýðý süre için, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayýlý Sosyal Sigortalar ve Genel Saðlýk Sigortasý Kanunu gereði ödenecek sigorta primi, Ýþsizlik Sigortasý Fonu tarafýndan Sosyal Güvenlik Kurumuna aktarýlýr.
(7) Kýsa çalýþma ödeneðinden yararlanan iþçi, iþsizlik sigortasýndan yararlanmak için 4447 sayýlý Kanunun 50 nci maddesinde öngörülen koþullar gerçekleþmeden iþsiz kalýrsa, kýsa çalýþma ödeneði aldýðý süre düþüldükten sonra, daha önce hak ettiði iþsizlik ödeneði süresini dolduruncaya kadar iþsizlik ödeneðinden yararlanýr.
(8) Kýsa çalýþma ödeneði, iþçinin kendisine, aylýk olarak her ayýn sonunda ödenir.
(9) Kýsa çalýþma ödeneði nafaka borçlarý dýþýnda haciz veya baþkasýna devir veya temlik edilemez.
(10) Ýþverenin hatalý bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapýlan fazla ödemeler, yasal faizi ile birlikte iþverenden, iþçinin kusurundan kaynaklanan fazla ödemeler ise yasal faizi ile birlikte iþçiden tahsil edilir.
Kýsa çalýþma ödeneðinin durdurulmasý
MADDE 8 – (1) Kýsa çalýþma uygulamasý devam eden iþyerlerinde yapýlan inceleme sýrasýnda iþverenin ödenek alan iþçilerin çalýþma süreleri ile ilgili hatalý bilgi ve belge verdiðinin tespit edilmesi ve Kurum müfettiþinin yazýlý talebi halinde hakkýnda hatalý bilgi verilen iþçi sayýsý da dikkate alýnarak kýsa çalýþma ödeneði durdurulur.
Kýsa çalýþma ödeneðinin kesilmesi
MADDE 9 – (1) Kýsa çalýþma ödeneði alanlarýn iþe girmesi, yaþlýlýk aylýðý almaya baþlamasý, herhangi bir sebeple silâhaltýna alýnmasý, herhangi bir kanundan doðan çalýþma ödevi nedeniyle iþinden ayrýlmasý hallerinde veya geçici iþ göremezlik ödeneðinin baþlamasý durumunda geçici iþ göremezlik ödeneðine konu olan saðlýk raporunun baþladýðý tarih itibariyle kýsa çalýþma ödeneði kesilir.
Ýþverenin kayýt tutma zorunluluðu
MADDE 10 – (1) Kýsa çalýþma yapan iþveren, iþçilerin çalýþma sürelerine iliþkin kayýtlarý tutmak ve istenilmesi halinde ibraz etmek zorundadýr.
Kýsa çalýþmanýn erken sona ermesi
MADDE 11 – (1) Ýþveren, ilan ettiði süreden önce normal faaliyetine baþlamaya karar vermesi halinde durumu; Kurum birimine, varsa toplu iþ sözleþmesi tarafý sendikaya ve iþçilere altý iþgünü önce yazýlý olarak bildirmek zorundadýr. Bildirimde belirtilen tarih itibariyle kýsa çalýþma sona erer. Geç bildirimlere iliþkin oluþan yersiz ödemeler hakkýnda 7 nci maddenin 10 uncu fýkrasýna göre iþlem yapýlýr.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeþitli ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldýrýlan yönetmelik
MADDE 12 – (1) 13/1/2009 tarihli ve 27109 sayýlý Resmî Gazete’de yayýmlanan Kýsa Çalýþma ve Kýsa Çalýþma Ödeneði Hakkýnda Yönetmelik yürürlükten kaldýrýlmýþtýr.
Yürürlük
MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik yayýmý tarihinde yürürlüðe girer.
Yürütme
MADDE 14 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakaný yürütür.