HILARY HEILBRON – Q.C., A PRACTICAL GUIDE TO INTERNATIONAL ARBITRATION IN LONDON, informa, London, 2008 ESER İNCELEMESİ Yrd. Doç. Dr. Emrehan İNAL*
Ekleyen: Av.tayfun Eyilik | Tarih: 15-07-2010 | Kategori: Uluslararası İçtihatlar | Not 
HILARY HEILBRON – Q.C., A PRACTICAL GUIDE TO INTERNATIONAL ARBITRATION IN LONDON, informa, London, 2008 ESER İNCELEMESİ Yrd. Doç. Dr. Emrehan İNAL*
Günümüzde Londra, uluslararası ticari uyuşmazlıkların dünyadaki
en önemli çözüm merkezlerinden biri durumuna gelmiş bulunmaktadır.
Bu eğilimin artarak devam edeceği de kolayca öngörülebilir. 1996 tarihli
İngiliz Tahkim Kanunu’nun (Arbitration Act 1996) bu sürecin çok önemli
bir tetikleyicisi ve parçası olduğu ve Londra’daki tahkim uygulamasının
hukuki alt yapısını oluşturduğunu vurgulanmak gerekir.
Gerçekten 1996 tarihli Tahkim Kanunu, tahkim yerinin İngiltere
(Galler ve Kuzey İrlanda da dahil olmak üzere) olduğu istisnasız tüm tahkimlere
uygulanacak temel kanunu oluşturmaktadır. Öyle ki tarafar, anlaşma
ile tahkim anlaşmasına uygulanacak hukuku veya tahkim prosedürüne
uygulanacak kuralları (ICC1 veya UNCITRAL2 tahkim kuralları gibi)
kararlaştırmiş olsalar dahi, temelde 1996 tarihli Tahkim Kanunu uygulama
alanı bulacaktır.
Şüphesiz gerek uluslararası tahkime, gerekse İngiliz tahkim hukukuna
ilişkin literatürde çok sayıda eser bulunmaktadır. Ancak bunların büyük
çoğunluğu –Türkiye’de de olduğu gibi– konuyu bilimsel bir şekillde ele
almakta ve tahkim hukukuna ilişkin belli bir bilgi ve uzmanlığı bulunan
kitleye hitap etmektedir. Halbuki uygulamada uluslararası tahkim, gerek
tahkim şartının/anlaşmasının hazırlanması gerekse uyuşmazlık çözümü
aşamasında olsun, artık ister istemez çok daha geniş bir hukukçu kitlesinin
karşısına çıkabilmektedir.
İşte inceleme konusu yaptığımız eser, esas olarak uygulamaya yönelik
olarak nispeten kısa fakat kapsamlı bir içerikte hazırlanmiş bulunmaktadı
r. Bu haliyle kitap, tahkim hukuku bilgisi veya uygulama tecrübesi
olsun ya da olmasın, İngiliz tahkim hukukuna veya uygulamasına
___________________________________________________
(1) International Chamber of Commerce.
(2) UN Commission on International Trade Law.
ilişkin bilgiye ihtiyacı olan tüm hukukçulara cevap verme, yardımcı olma
ve yol gösterme amacıyla kaleme alınmiştir.
Ancak belirtmek gerekir ki, esas olarak uygulamaya yönelik olmakla
birlikte eser, karşılaştırmalı çalışma yapan veya İngiliz tahkim hukuku
konusunda çalışan araştırmacılar ve akademisyenler için de, önemli bir
kaynak olarak göz önünde bulundurulmak gerekir. Kitabın ekler bölümünde3,
ICC, UNCITRAL, ICDR4 ve LCIA5 gibi en önemli uluslararası tahkim
kurumlarına ait tahkim kurallarının karşılaştırmalı metnine ve indeksine
yer verilmiş olması da araştırmacılar için önemli bir kolaylık sağ-
layacaktır.
Uygulamaya yönelik olmakla birlikte, İngiliz tahkim hukukunu hemen
hemen tüm yönleriyle inceleyen ve oldukça kapsamlı bir içeriğe sahip
bulunan kitap, tahkim sürecini aşama aşama ele alan onyedi bölümden
oluşmaktadır.
Buna göre, 1. Bölümde genel olarak İngiliz hukuk sisteminin ve uygulaması
nın, özellikle tahkimle ilgili, bazı yönleri; 2. Bölümde uluslararası
tahkimin diğer uyuşmazlık çözüm yollarına göre avantajları ve dezavantajları;
3. Bölümde tahkim şartı; 4. Bölümde tahkim şartının kapsamı;
5. Bölümde tahkim kurulunun ve hukuki ekibin seçimi; 6. Bölümde
tahkime başvurmadan önceki faaliyet ve değerlendirmeler; 7. Bölümde
tahkim sürecinin ilk aşamaları; 8. Bölümde tahkim kurulunun olubumundan
sonraki faaliyet ve değerlendirmeler; 9 Bölümde yetki; 10. Bölümde
tahkim sürecinin idaresi ve zaman cetveli; 11. Bölümde, duruşma
öncesi mahkemeye başvuru; 12. Bölümde, süre giden işler ve duruşma
hazırlığı; 13. Bölümde duruşma; 14. Bölümde hakem kararları; 15. Bölümde
hakem kararlarına itiraz; 16. Bölümde hakem kararlarının yerine
getirilmesi ve 17. Bölümde yatırım anlaşması tahkimine ilişkin bazı hususlar
incelenmiştir.
Tahkim yerinin Londra olduğu bir uyuşmazlıkla karşılaşan ve bu konuda
bir tecrübesi olmayan taraf veya vekili, kendisine yol gösterecek bir
kaynağa ihtiyaç duyacaktır. Tabii imkan elverdiği ölçüde ya Londra’da
yerleşik ve tahkim uygulamasına aşina ya da Londra’da yerleşik olmasa
dahi, oradaki tahkim uygulamasına hakim bir avukatın desteğinden yararlanmak
yerinde olacaktır. Şüphesiz her durumda, İngiliz tahkim hukuku
ve uygulaması hakkında temel bilgiye sahip olmak gerekecektir. Zira
belirtmek gerekir ki, 1996 tarihli Tahkim Kanunu, kendine özgü farklı
lıklar taşıyan, son derece önemli ve teknik düzenlemeler içermektedir.
İşte kitap çoğu zaman tüm bu ihtiyaçlara cevap verebilecek bir başvuru
kaynağı niteliğine sahip bulunmaktadır.
338 İSTANBUL BAROSU DERGİSİ • Cilt: 83 • Sayı: 1 • Yıl 2009
___________________________________________________
(3) Kitabın sonunda, uluslararası tahkim hukukuna ilişkin, başta 1996 tarihli İngiliz Tahkim Kanunu’nu
ve 1958 tarihli New York Konvansiyonu’nu olmak üzere hemen tüm temel metinleri içeren zengin bir
ek kısmı yer almaktadır
(4) International Centre for Dispute Resolution.
(5) London Court of International Arbitration.
Kitap İngiltere’de bir tahkim prosedüründe başarı şansını artıracak
önemli bazı ipucu ve tavsiyeleri de içermektedir. Kitabın özellikle, tahkim
şartına ilişkin 3.; tahkim şartının kapsamına ilişkin 4.; yetkiye ilişkin 9.;
duruşma öncesi mahkemeye başvuruya ilişkin 11. ve hakem kararlarına
itiraza ilişkin 15. bölümlerinin, Londra’da bir tahkim uyuşmazlığı ile karşı
karşıya gelen tarafarca dikkate alınması mutlaka fayda sağlayacaktır.
İngiliz tahkim hukukunun önde gelen uzmanlarından ve seçkin hakemlerinden
biri olan yazar, bu çalışmasıyla önemli bir ihtiyaca cevap
vermiş ve büyük bir boşluğu doldurmuş bulunmaktadır.
Eser İncelemesi • Yard. Doç. Dr. Emrehan İnal 339