FUTBOL KULÜPLERİ ile FUTBOLCULARIN KARŞILIKLI HAK ve YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Av. ŞEKİP HARDAL

A. GİRİŞ

Profesyonel anlamda sporcular ile kulüpler arasında yapılan profes­yonel spor sözleşmeleri; taraflara karşılıklı olarak sorumluluklar yükle­mekte ve bu sorumlulukların ihlali halinde hukuka aykırılıklar ortaya çıkmaktadır. Ülkemizde henüz  gelişmekte olan Spor Hukuku alanında yapılan çalışmalar ile kulüplerin veya sporcuların hukuka aykırı davra­nışları sonucunda ortaya çıkan hukuksal süreçte nelerle karşılaşılabi­leceği incelenmektedir. Biz de bu çalışmamızda Sporcuların ve Kulüplerin Hakları ve Borçları ile Borca Aykırılığın Sonuçlarını inceleyeceğiz.

 

B. PROFESYONEL SPOR SÖZLEŞMELERİ

Profesyonel sporcu, bir ücret karşılığında antrenör veya spor öğreti­cisinin idaresi altında spor karşılaşmalarına katılan, futbol, golf, tenis, atletizm gibi spor dallarında performansını arttırmak için düzenli olarak antreman yapan, belirli bir spor dalında uzmanlaşan kişilerdir⁽¹⁾ .

Yukarıda tanımını verdiğimiz Profesyonel sporcular ile Kulüpler ara­sında yapılan ve yanlara haklar ve borçlar yükleyen sözleşmelere profes­yonel sporcu sözleşmeleri denmektedir. Ülkemizde daha çok futbol ile il­gili hukuksal süreçler kamuoyunu meşgul ettiğinden biz de bu çalışma­mızda Spor Hukukuna ilişkin örneklerimizi ‘’futbol’’ üzerinden verecegiz.

Profesyonel Futbolcu Sözleşmesi’nin kapsamını, profesyonel futbolcu istihdam etmek isteyen kulüp ile futbolu akitsel bir bağ içinde oynamak isteyen futbolcu arasındaki karşılıklı hak ve borçları oluşturmaktadır. Bu nedenle profesyonel olmayan kulüpler ile sporcular bu sözleşmenin konusu olamayacaklardır.

Profesyonel Futbolcu Sözleşmesinde esasen bir iş görme edimi söz ko­nusudur. Taraflardan biri (iş gören), diğerine (iş sahibine) karşı, daima bir iş görme borcu altına girmekte ve ilişki bu şekilde kurulmaktadır. Ku­

(1)   STÜCHELI,Hans­Peter:Zivilrechtliche und strafrechtliche Aspekte des Spielertansfers im bezalhlten Fussballsport,Zürich 1975, s.34

lüp ile sporcu arasındaki sözleşme, iş görme sözleşmelerinden, Borçlar Kanunu’nun 313 ve devamı maddelerinde düzenlenen hizmet sözleşme­sidir. Zira; sporcunun yaptığı faaliyet bir hizmet edimini, bir kulübe bağ­lı olarak ücret karşılığında yerine getirmekten ibarettir. Bu nedenle söz­leşmenin hukuki niteliği iş görme sözleşmelerinden hizmet sözleşmesi­⁽²⁾. İş Kanunu da genel olarak bir hizmet sözleşmesiyle işverene bağlı olarak çalışma ilişkilerini düzenlediğinden⁽³⁾, Profesyonel Futbolcu Sözleş­mesi’nin de İş Kanunu’na tabi olacağı düşünülebilir; çünkü, İş Kanunu işçiyi çok daha fazla koruyan hükümler içermektedir. Ancak, 4587 sayılı İş Kanunu’nun 4. maddesinin (g) bendi (1475 sayılı önceki İş Kanunu’nun ise 5. maddesinin 9. bendi) uyarınca sporcular hakkında İş Kanunu hü­kümlerinin uygulanamayacağı açıkça ifade edildiğinden, futbolcu ile ku­lübü arasındaki ilişkiye Borçlar Kanunu’nun hizmet sözleşmesini düzen­leyen 313. vd. maddelerinin uygulanması gerekecektir⁽⁴⁾ . Her tür iş,hiz­met sözleşmesinin konusunu oluşturabileceğinden; bedeni, fikri, artistik, teknik, ilmi faaliyetler arasında bu bakımdan bir fark bulunmamaktadır. Bu nedenle, sporcuların yaptığı faaliyetlerin de hizmet sözleşmesinin kapsamına girmesine bir engel yoktur.

Nitekim, Yargıtay Onuncu Hukuk Dairesi’nin verdiği bir kararda⁽⁵⁾ da, futbolcu ile kulüp arasındaki akit ilişkisinin hizmet sözleşmesine da­yandığı belirtilmiştir. Zaman ve bağımlılık unsurları, hizmet sözleşmesi­nin ayırıcı özellikleri olup, bu özellikler, Profesyonel Futbolcu Sözleşme­si’nde bulunmaktdır⁽⁶⁾ .

 

C. KULÜP İLE SPORCUNUN HAKLARI VE BORÇLARI İLE BORCAAYKIRILI⁄IN SONUÇLARI

1. Kulüp ile Sporcunun Hakları ve Borçları

Sporcu(futbolcu) ve kulübün, karşılıklı ve birbirlerine uygun irade beyanlarının bir araya gelmesiyle, aralarında bir akit ilişkisi meydana ge­lir ve karşılıklı olarak bazı haklar iktisap ettikleri gibi, bazı borçları da yüklenmiş olurlar.

Her spor alanında sporcuların ve kulüplerin hakları ve borçları birbi­rinden ayrı unsurları içermekle birlikte, genel olarak benzer bir karakter taşımaktadır.

(2)       ‘’Hizmet sözleşmesi,bir gerçek kişinin başka birine tabi olarak onun yararına belirli veya belirsiz bir süre faaliyette bulunmayı,bu sonuncunun bu faaliyete karşılık bir ücret vermeyi üstlendikleri sözleş­medir.’’ ( NARMANLIO⁄LU,s.133 )

(3)       REİSO⁄LU,Hizmet Akdi,s.38

(4)       AKYİ⁄İT,Ercan:İş Hukuku Açısından Ödünç İş İlişkisi, Ankara 1995, s.57, dn.237;ALPAGUT, Gülse­vil:Belirli Süreli Hizmet Sözleşmesi, İstanbul 1998, s.91;KÜÇÜKGÜNGÖR, ABD, s.46­47

(5)       10.HD., T.24.1.1974,E.1974/199,K.1974/1274 ( YKD.,1975/1, s.81­83 )

(6)       Ancak, profesyonel Futbolcu Sözleşmesi’nin arma sözleşme niteliği taşıdığı da söylenebilir.Karma sözleşmelerde, kanunun başka sözleşme tiplerinde öngördüğü unsurların,kanunun öngörmediği bir şekilde bir araya gelmesi mevzubahistir.(TANDO⁄AN,C.I/1,s.69).

 

Kulübün hakları⁽⁷⁾ ; disiplin cezası verme hakkı, sporcudan işin görül­mesini isteme hakkı, bazı sporlarda sözleşmeyi uzatabilme hakkı, spor­cunun özel yaşamına müdahale edebilme hakkıdır. Buna karşılık  kulü­bün borçları ise⁽⁸⁾ ; ücret ödeme borcu, sporcuyu gözetme borcu, kulübün idari konularla ilgili borçları, sporcunun sigortalanmasıyla ilgili borçları, sporcunun işgöremezliği ve maluliyeti durumunda kulübün borçları, sporcunun hastalanması ve sakatlanması durumunda kulübün borçları, sporcunun ulusal takım maçlarına ve uluslararası organizasyonlara ka­tılmasına izin verme borcudur⁽⁹⁾ .

(7)       Kulübün hakları konusunda ayrıntılı bilgi için bkz . PETEK,Sözleşme,s.159 vd.

(8)       Kulübün borçları konusunda ayrıntılı bilgi için bkz . PETEK,Sözleşme,s.175 vd.

(9)       Kulübün yükümlülükleri,Profesyonel Futbol ve Transfer Talimatı’nın 27. maddesinde gösterilmiştir. Bu maddeye göre kulübün borçları şunlardır:

 

Profesyonel futbolcu ile sözleşme imzalamış kulüpler ;
a) Sözleşmede yazılı ücreti (aylık ücret ve transfer ödemeleri) iş bu Talimat’ın 25 nci maddesi hü­
kümleri çerçevesinde futbolculara ödemek,

b) Hastalık ve sakatlığa dair maddelerdeki esaslar dahilinde futbolcunun sağlığı ile ilgilenmek, maç,

antrenman, kamp ve seyahatlerde gerekli tedbirleri almak,
c) Futbolcuların teknik bilgi alanında gelişimini sağlamak için dersler, konferanslar, kurslar tertip et­
mek, dergi, kitap v.s. temin etmek,

d) Federasyonun her türlü talimatlarını ve genelgelerini uygulamak,

e) Futbolcuların eğitimi ve sağlığı için belge almış teknik direktör, antrenör, masör ve doktor temin
etmek,
f) Futbol ile ilgili lüzumlu spor malzemelerini temin etmek,
g) Hazırlayacakları İç Yönetmeliklerini ve Disiplin Talimatlarını 1 Ağustos ­ 31 Ağustos tarihleri ara­

sında Federasyona göndermek,
(Süresinde Disiplin Talimatlarını Federasyona göndermeyen kulüplerin futbolculara sezon içerisinde

verecekleri para cezaları dikkate alınmaz. Kulüpler tarafından sezon içerisinde Disiplin Talimatları­
nın değiştirilmesi halinde, yapılan değişiklikler bir sonraki sezondan itibaren geçerli olur.)
h) Futbolcularına verdikleri para cezalarına ait kararlarını, nedenleri, miktarları ve Noterden onan­

mış karar örnekleri ile birlikte, karar tarihinden itibaren en geç 10 gün içinde futbolcuya ve Futbol
Federasyonu'na göndermek,

(Bu sürede gönderilmeyen kararlar dikkate alınmaz.)
ı) Kadro dışı bıraktıkları futbolcuların antrenman yapabilmeleri için en az bir antrenör nezaretinde,
antrenman yapabileceği bir saha göstermek,

i) Profesyonel futbolcularını 506 sayılı Kanun hükümlerine göre Sosyal Sigortalar Kurumu'na kay­

dettirmek, sözleşme süresince doğacak sigorta primlerini yatırmak,
(Emekli Sandığına veya Bağ­Kur'a bağlı olan futbolcuların Sosyal Sigortalar Kurumu'na kayıt ettiril­
mesi gerekmez. 

Profesyonel futbolculara Sosyal Sigortalar Kurumunca iş göremezlik ödeneği ödendiği sürece kulü­
bü tarafından ücret tediyesi yapılması mecburi değildir. Ancak, kurumca karşılanmayan kısım ku­
lübü tarafından ödenir. Bu süre altı ayı geçemez.)

j) Kulüpler, profesyonel futbolcularını yurt içinde ve dışında yapacakları maçlarda, antrenmanlar­
da, antrenmanlara gidiş ve gelişlerde, taşıt vasıtalarında meydana gelmesi muhtemel kazalar ve sa­
katlıklar için kısmi ve daimi maluliyet ve ölüm hallerine karşı Federasyonca belirlenmiş Özel Sigor­
ta Şirketlerine sigorta ettirmek zorundadır.

Futbolcunun sigortalanması esnasında sigorta primleri peşin olarak Federasyon tarafından ödenir
ve ilgili kulübe borç kaydedilir. Söz konusu sigorta primlerine ilişkin tahakkuklar kulübün Federas­
yon nezdinde doğmuş alacaklarından mahsup edilebilir.

Federasyon her yıl birinci transfer döneminden önce özel sigorta teminat miktarlarını tespit ve ilan eder

Sporcunun Akitten kaynaklanan hakları⁽¹⁰⁾; ücret talep etme hakkı,­her ne kadar önceki Profesyonel Futbol Talimatının aksine olarak Profes­yonel Futbol ve Transfer Talimatı’nda düzenlenmemiş olsa da­yıllık ücret­li izin hakkıdır. Buna karşılık sporcunun borçları ise⁽¹¹⁾; işi (sporu) yapma borcu, özen gösterme borcu,sadakat borcu,kulübün yönergelerine uyma borcu, idareci ve yöneticilere karşı saygılı olma borcu, kulüpten izinsiz sportif faaliyetlere katılmama borcu, özel hayatına ve sağlığına özen gös­terme borcu, teknik bilgisini geliştirme ve idari işlemlerle ilgili borçlarıdır.

 

2. Borca Aykırılığın Sonuçları

Sözleşme ilişkilerinde karşılıklı yükümlülüklerin ihlal edilmesi söz konusu olduğunda, başka bir ifade ile taraflardan birinin edimini yerine getirmemesi durumunda, diğer taraf ödemezlik def’ini ileri sürerek kendi edimini ifadan kaçınabileceği gibi, zararının giderilmesini de isteyebilir⁽¹²⁾. Ayrıca, bu tarafın, akdi fesih hakkı da saklıdır. Ancak, Türkiye Futbol Fe­derasyonu tarafından hazırlanan Profesyonel Futbol ve Transfer Talimatı hükümlerinde, kulüp veya futbolcunun edimini ifa etmemesi durumun­da söz konusu olabilecek yaptırımlar özel olarak düzenlenmiştir⁽¹³⁾. Pro­fesyonel Futbolcu Sözleşmesi imzalayan tarafların borçlarına uygun ha­reket etmemeleri sonucunda tarafların sahip oldukları olanaklar ise şun­lardır:

k) Profesyonel futbolcunun, sözleşme süresi içinde, mesleki faaliyetinden doğan maluliyeti ve bu se­beple 506 Sayılı Kanun hükümlerine göre maluliyet aylığı bağlanması halinde, futbolcuya ücretin­den bakiye alacağını bir ay içinde ödemek,

l) Futbolcunun mesleki faaliyetlerinden doğan hastalık ve sakatlıklarında aşağıda belirtilen hüküm­

leri yerine getirmek ;
1­ Futbolcu Sağlık Bakanlığı’na Bağlı Devlet Hastanesinde tedavi edildiği ve bu belgelendirildiği tak­
dirde her türlü tedavi ameliyat giderleri kulübü tarafından karşılanır.

2­ Kulüp, tedavi ve ameliyatı özel hastanelerde yaptırdığı takdirde tüm giderleri öder, kulübün ona­yı dışında futbolcu tarafından tedavi ve ameliyat özel hastanede yaptırıldığı takdirde, kulüp sade­ce Sağlık Bakanlığı’na Bağlı Devlet Hastanesinde belirlenen “Sağlık Bakanlığı Bütçe Uygulama Ta­limatında” yer alan miktarları ödemekle yükümlüdür.

3­ Kulüp, tedavi ve ameliyat süresince, futbolcu futbol oynayıncaya kadar (işgörmezlik ve maluliyet

hallerindeki hakları saklı kalmak kaydı ile) futbolcunun hak edişlerini ödemeye devam eder. m) Profesyonel bir futbolcunun ölümü halinde, kanuni mirasçılarına futbolcunun tahakkuk etmiş ve henüz kulübü tarafından ödenmemiş ücreti ve sair alacaklarını ödemek,

n) Ücretin (aylık ücret veya transfer ödemesi) doğrudan futbolcuya ödenmesi sırasında vergi kesin­tisi yapıp vergi dairesine yatırmak, (Federasyona herhangi bir nedenle yatırılan ücret veya diğer hak edişler net olarak yatırılır. Vergi kesintisi kulüpçe yapılır.)

o) Futbolcu ile sözleşme imzalayan kulüp bu sözleşmenin geçerliliğini, sağlık muayenesinin olumlu sonuçlanması koşuluna bağlayamaz. Bu tür hususların sözleşme imzasından önce kulüp tarafından tetkiki, kulübün sorumluluğundadır. Aksi takdirde yeni kulüp eski kulüplerin ve futbolcunun sözleş­meden doğan tüm haklarını Federasyonca sözleşme tescil edilmese dahi ödemek, zorundadır.

(10)      Sporcunun (futbolcunun) hakları konusunda ayrıntılı bilgi için bkz. PETEK, Sözleşme,s.219 vd.

(11)      Sporcunun (futbolcunun) borçları konusunda ayrıntılı bilgi için bkz. PETEK, Sözleşme s.222 vd.

(12)      FRITZWEILER/PFISTER/SUMMERER, s.233,kn.39;PETEK,Sözleşme,s.242

(13)      Akde aykırılık durumunda,Talimat’ın kendilerine verdiği hakları kullanmadan, taraflar, Federas­yondan arabuluculuk da talep edebilirler.Profesyonel Futbol ve Transfer Talimatı’nın 36. maddesi­ne göre; ‘’ Kulüpler ile kulüpler ve kulüpler ile futbolcular arasında çıkacak ihtilaflarda taraflar Fe­derasyondan ihtilafın çözümü için arabuluculuk etmesini talep edebilirler.Bu durumda, Hukuk Ku­rulu diğer taraf ya da tarafları da dinleyerek ihtilafın halli için çaba gösterir.’

 

a) Sözleşmeyi Feshetme Hakkı 

Sözleşme taraflarından birinin yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda, spor dalına ilişkin özel düzenlemeler varsa, emredici hü­kümlere aykırı olmayan bu düzenlemelerin öncelikle uygulanması; yoksa Borçlar hukukunun genel hükümleri ile hizmet sözleşmesine ilişkin özel düzenlemelerin uygulanması gerekir. Profesyonel futbolda ise, sözleşme­nin diğer tarafına, Profesyonel Futbol ve Transfer Talimatı’nın 31, 32 ve

33. maddelerinde, sözleşmeyi feshedebilme hakkı özel olarak tanınmak­tadır. Ancak söz konusu fesih, İş Hukuku veya Borçlar Hukuku’ndaki fe­sih kavramından farklı olup, bildirimli fesih veya bildirimsiz fesih şeklin­de bir ayırım yapılmamıştır. Bu bakımdan, kendisine özgü bir nitelik ta­şımaktadır. Lakin, akdin feshi konusunda, Talimat hükümleri yanında, emredici nitelik taşıyan Borçlar Kanunu’nun haklı sebeple feshe ilişkin hükümleri de uygulanır. Ancak Talimat hükümleri dikkatle incelendiğin­de görülecektir ki; fesih konusunda kulüp daha çok korunarak sporcuya karşı kulüp lehine önemli bir himaye sağlanmıştır. Talimattaki düzenle­meye karşın hem kulübün hem de sporcunun (futbolcunun) Borçlar Ka­nunu’nun emredici nitelikteki haklı nedenle feshe ilişkin 344. maddesin­den yararlandırılması gerekmektedir. Zira, sözleşme ilişkisine devam et­melerinin artık kendilerinden beklenemeyeceği bir durum ortaya çıkma­sına karşın, taraflardan özellikle futbolcudan bu ilişkiyi devam ettirmele­rini beklemek doğru olmayacağı gibi hukuka da uygun değildir. Bu ne­denle, Talimat’ta belirtilen fesih sebepleri yanında, tarafların bu ilişkiye devam etmelerinin kendilerinden beklenemeyeceği diğer durumlarda da sözleşmeyi feshedebilmeleri hukuka uygun olacaktır.

aa) Kulübün Sözleşmeyi Fesih Hakkı 

Profesyonel Futbol ve Transfer Talimatı’nın 31. maddesinde öngörü­len durumlarda kulüp, sözleşmeyi feshedebilir. Bu sebepler, aynı zaman­da, Borçlar Kanunu’nda belirtilen haklı sebeple fesih için de yeterli bir se­bep oluşturur. Zira, bu durumlardan biri varsa, kulüpten sözleşme iliş­kisini sürdürmesi beklenemeyecektir.

Kulüp, fesih hakkını öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde bu hakkını kullanmak mecburiyetindedir. Fesih hakkını kullanmadığı tak­dirde, akit gereğince futbolcunun doğacak haklarını ödemek ve borçları­nı yerine getirmek zorunda kalacaktır (PFTT. m. 31/II).

Kulübün, Profesyonel Futbol ve Transfer Talimatı’nın 31. maddesi hükümlerine göre, fesih isteminde bulunabileceği durumlar şu şekilde sı­ralanmıştır:

Aşağıdaki hallerde kulüp :

a) Futbolcunun futbol etkinliği dışında vaki hastalık ve istirahat ha­linin altı ayı aşması ve futbolcunun ne sebeple olursa olsun sürekli beş

gün veya aralıklı on gün veya daha fazla bir müddetle kulübü ile fiilen ir­tibatını kesmiş olması,

b) Futbolcuya Profesyonel Futbol Disiplin Kurulunca en az altı ay müd­detle hak mahrumiyeti veya müsabakadan men cezası verilmiş olması,

c) Futbolcunun 28. madde de sayılan yükümlülüklerini ağır surette ihlali,

d) Futbolcunun daimi hak mahrumiyeti cezası alması, (Ancak, ceza­nın tamamen veya kısmen kaldırılması ve kulübün sözleşmeyi yürütmeyi arzu etmesi halinde, kulüp keyfiyeti, cezanın kaldırılmasının kesinleştiği tarihi takip eden onbeş gün zarfında futbolcuya noter aracılığı ile tebliğ et­mek mecburiyetindedir. Bu tebligat yapılmadığı takdirde futbolcu ifa etme­diği müddete ait transfer ücretini iade etmek şartı ile serbest kalır.)

e) Futbolcunun yasalarda öngörülen ceza süresi üst limiti altı ayı aşan yüz kızartıcı bir suçtan hüküm giymiş olması,

Durumlarında fesih ihbarında bulunabilir.

Kulüp, fesih hakkını öğrenme gününden itibaren onbeş gün içinde kullanmak zorundadır. Fesih hakkını süresinde kullanmadığı takdirde sözleşme gereğince futbolcunun doğacak haklarını ödemek ve vecibeleri­ni yerine getirmek zorundadır.

bb) Futbolcunun Sözleşmeyi Fesih Hakkı

Profesyonel Futbol ve Transfer Talimatı’nın 32. maddesinde, futbol­cunun fesih hakkını kullanabilmesi için gerekli şartlar düzenlenmiştir; bu talimat ve yapılan akit gereğince hak edişleri kulüp tarafından ödeme tarihini takip eden yedi gün içerisinde ödenmemiş olması halinde futbol­cu, on beş gün içerisinde sözleşmesinin feshi ihbarında bulunabilir⁽¹⁴⁾.

Bu düzenleme dışında, futbolcu, bir sezonun sonunda, kulübün oy­nadığı resmi karşılaşmaların % 10’undan daha azında görevlendirildiğini kanıtladığı takdirde, sözleşmesini sportif haklı nedenle feshetme hakkına sahip olacaktır.

Ancak, futbolcunun akdi feshedebileceği durumlar sadece Talimat’ta­ki nedenlerle sınırlı olmamalıdır. Bu durumlarda Borçlar Kanunu’nun 344. maddesi hükmüne başvurmak yerinde olacaktır. Kulübün bir borca aykırılığı o kadar etkili olmuştur ki, artık hakkaniyet gereği futbolcunun sözleşmesini feshetme hakkı doğmuştur. İşte bu gibi durumlarda Borçlar Kanunu’nun 344. maddesinden yararlanılabilir. Zira, kulübün sözleşme­yi fesih hakkını kullanabileceği durumlar oldukça kapsamlı tutulduğu halde, futbolcunun (sporcunun) durumu böyle değildir.

(14)  Sözleşmelerde edimlerin yerine getirilmeyişi sebebiyle fesih hakkının kullanılabilmesi için, öncelikle alacaklı tarafından borçlunun Borçlar Kanunu’nun 101. maddesine göre temerrüde düşürülmesi ge­rekir; daha sonra ise Borçlar Kanunu’nun 106. maddesine uygun olarak sözleşmeyi fesih hakkı kul­lanılabilir.Ancak, profesyonel futbolcunun sözleşmeyi feshetmesi,Talimat’taki özel düzenlemelere uyulması halinde geçerli olacaktır.Borçlar Kanunu’ndaki düzenlemelere uyulması zarureti yoktur 

cc) Feshin Şekli

Profesyonel Futbol ve Transfer Talimatı’na göre kulüp ve futbolcunun kendisi sözleşmeyi noter kanalıyla feshedebilecektir, ancak fesih bildiri­minin bir suretinin, bilgi için federasyona ibrazı gerekmektedir. Haksız fe­sih tazminatından yararlanabilmek için ise, Federasyon’a başvuruda bu­lunulması gerekmektedir.

Talimat’ın 34. maddesine göre de, tek taraflı fesih ihbarı üzerine Fe­derasyon Yönetim Kurulu konuyu inceleyerek kusurlu tarafı belirler. Haksız fesih halinde, diğer tarafın lehine,talebine bağlı olarak ilgili sözleş­meye ilişkin ücretler ve diğer haklar, sözleşmenin kalan süresi, yapılmış ödemelerin kulübe futbolcunun edimi olarak geri dönme oranı, ihlalin 29. maddede öngörülen sürelerde olup olmaması gibi tüm nesnel ölçütler dikkate alınarak, Federasyonca haksız fesih tazminatına karar verilir. Sözleşmede açıkça öngörülmüş bir tazminat hükmü varsa, bu tutar esas alınır. Talimatın 20. maddesinde öngörülen yetiştirme tazminatı, fesih tazminatının söz konusu olduğu durumlarda da, bu tazminattan bağım­sız olarak aynen geçerlidir. Ayrıca şartları varsa, 35. maddede yer alan sportif cezalara Yönetim Kurulu re’sen karar verir.

Federasyon’un kararını beğenmeyen taraf, konuyu Tahkim Kuru­lu’na götürebilir. Bu Kurul’un kararı kesindir.

dd) Profesyonel Futbol ve Transfer Talimatı’nın 29. maddesiyle, “Söz­leşmeye Bağlılık’’ başlığı altında, daha önce mevcut olmayan yeni bir düzenleme getirilmiştir. Söz konusu düzenlemeye göre;

1­ a) Futbolcunun 28 yaşından önce imzaladığı sözleşmelerde:

Sözleşme haklı sebebe ya da sportif haklı sebebe dayanmadan ilk üç yılında tek taraflı olarak feshedilirse, haksız tarafa sportif cezalar uygula­nır ve tazminatla sorumlu tutulur.

b) 28 yaşından sonra imzalanan sözleşmelerde yukarıda anılan mü­eyyideler haksız fesih ilk iki yıl içinde gerçekleşirse uygulanır. 

2­ Yukarıda anılan çerçevede duruma uygun olarak ilk üç yıl veya ilk iki yıldan sonra sözleşmenin haklı sebebe dayanmayan tek taraflı feshi halinde taraflar için sportif ceza uygulanmaz. Ancak, feshi teşvik eden kulüp ve/veya futbolcu temsilcisi söz konusu ise bunlar hakkında bu ce­

zalar uygulanabilir. Diğer tarafın tazminat hakkı saklıdır.

b) Tazminat İsteme Hakkı

Borca aykırılık sebebiyle, diğer tarafça sözleşmenin feshedebilmesi dışında, Borçlar Kanunu’nun borçların ödenmemesinin sonuçlarını dü­zenleyen 96 ve sonraki maddeleri, gerek kulübün ve gerekse futbolcunun borçlarına aykırı davranması durumunda da uygulanmalıdır.

Talimatın 29. madde hükmü, sözleşmenin haksız olarak feshedilme­si durumunda, haksız feshe maruz kalarak sözleşmesi sona erdirilen ta­rafa ödenecek tazminatı düzenlemektedir. Burada üzerinde durduğumuz konu ise, sözleşmeyi fesheden tarafın, kendisinin uğradığı zararın gideril­mesidir.

c) Sportif Cezalar

Profesyonel Futbol ve Transfer Talimatı’nın ‘’Sportif Cezalar’’başlığını taşıyan 35. maddesinde, daha önceki Talimat’ta bulunmayan yeni bir dü­zenlemeye gidilmiştir. Söz konusu Hükme göre;

İstisna durumlar haricinde haklı veya sportif haklı sebebe dayanma­yan tek taraflı fesihlere uygulanacak sportif yaptırımlar aşağıda belirtil­miştir :

1­ Futbolcular için : 

a) Eğer fesih sözleşmenin ilk veya ikinci yılının sonunda meydana ge­lirse yeni kulübün ulusal şampiyonasının başlangıcından itibaren dört ay süreyle tescilinin askıya alınması yolu ile herhangi bir resmi müsabaka­da yer almasının engellenmesi,

b) Sözleşmenin üçüncü yılının sonunda (veya 28 yaşından sonra im­zalanan sözleşme için eğer söz konusu durum sözleşme ikinci yılı sonun­da) gerçekleşen fesihlerde sportif yaptırım uygulanmaz. Ancak sezonun son maçından sonra uygun ihbar yapılmamış ise oransal sportif ceza uy­gulanır.

c) İhbar gönderilmemesi veya tekerrür eden ihlal gibi ağırlaştırıcı şartların varlığı halinde sportif ceza altı aylık bir süreye kadar arttırılabi­lir. Ancak bu süreyi geçemez.

2­ Kulüp için;

a) İhlalin sözleşmenin birinci veya ikinci yılının sonunda gerçekleş­mesi halinde takip eden ikinci transfer aralığının sona ermesine kadar gerek ulusal, gerek uluslararası transferi yapılmış herhangi bir yeni oyuncunun kayıt edilmesini yasaklama. Bütün durumlarda sözleşmenin feshi için kısıtlama ihlalin teşviki veya ihlali takip eden 12 aylık süreyi (süreden fazla olamaz) geçemez.

b) Sözleşmenin üçüncü yılının sonunda (veya 28 yaşından sonra im­zalanan sözleşme için eğer söz konusu durum sözleşme ikinci yılı sonun­da) gerçekleşen fesihlerde sportif yaptırım uygulanmaz. Ancak sezonun son maçından sonra uygun ihbar yapılmamış ise oransal bir sportif ceza uygulanır.

c) Madde 29’da tarif edilen koruma süresinde sözleşmeyi tek taraflı fesih eden futbolcuyu transfer etmek isteyen kulüp sözleşmenin ihlalini teşvik eden olarak kabul edilir. Her halükarda yukarıdaki süre kayıtları­na bağlı olmaksızın haksız feshi teşvik eden kulübe "a" fıkrasında öngö­rülen ceza kısmen veya tamamen uygulanabilir.

d) Federasyon Yönetim Kurulu genel kurallarına göre söz konusu ku­lüplere aşağıdakilerle sınırlı olmaksızın sportif cezalar dışında diğer ceza­ları da verebilir.

­Para cezaları,

­Puanların silinmesi,

­ Karşılaşmadanmen,
Bu cezalara karşı itiraz Tahkim Kurulu’na yapılır.

3­ Futbolcu temsilcilerinin ihlale karışması :

Sözleşmenin ihlalinde futbolcunun temsilcisi de etkili olmuş ise Fe­derasyon Yönetim Kurulu temsilci aleyhine cezalar uygulayabilir. Bu ce­zalara karşı itiraz Tahkim Kurulu’na yapılır.

D) REDİ JUPİ İLE DİYARBAKIRSPOR KULÜBÜ ARASINDAKİ
İHTİLAF 

Diyarbakırspor Kulübü ile Profesyonel Sporcu (Futbolcu) Redi Jupi arasında 2005/2006 ve 2006/2007 sezonlarında geçerli olmak üzere iki yıllık bir Profesyonel Spor Sözleşmesi imzalanmıştır.

Bu sözleşme gereği Diyarbakırspor Kulübü peşinat olarak 175.000 USD ve garanti 125.000 USD’yi on (10) eşit taksitte ödemeyi taahhüt et­miştir. Ayrıca Futbolcuya 1 adet ev ve 1 adet araba kaldığı süre içerisin­de tahsis edilecek, ülkesine gidiş gelişi için ise yol masrafları kulüpçe kar­şılanacaktır. Taraflar arasında herhangi bir anlaşmazlık olduğu takdirde TFF, UEFA ve FIFA tek yetkili merci olacaktır.

Ancak Diyarbakırspor Kulübü tarafından futbolcunun alacakları za­manında ödenmemiş ve futbolcunun Mayıs 2005 tarihli Profesyonel Fut­bol ve Transfer Talimatı’nın 32. ve 33. maddeleri gereğince fesih hakkı doğmuştur.

Profesyonel Futbolcu Redi Jupi’nin Avukatı tarafından keşide edilen 22 Mayıs 2006 tarihli Fesih İhbarnamesinde;

Diyarbakırspor Kulübü’nün TFF Profesyonel Futbolcu Tip Sözleşme­si ile kararlaştırılan tüm aylık asgari ücretleri ödemediği gibi; 01.09.2005 tarihli özel sözleşme uyarınca anlaşılan aylık ödemeler ile maç başı öde­melerin toplamı olan 87.780 USD’nin hala ödenmediği belirtilmiştir.

Mayıs 2005 tarihli TFF Profesyonel Futbol ve Transfer Talimatı’nın

32. ve 33. maddelerinde futbolcunun fesih hakkı ve bu hakkının kulla­

nım koşullarını düzenlemektedir. İşbu maddeler uyarınca fesih hakkı aşağıdaki gibi düzenlenmiştir.

 

FUTBOLCUNUN FESİH HAKKI

MADDE 32­ Bu talimat ve sözleşmesi gereğince hak edişleri kulüp ta­rafından ödeme gününü takip eden yedi gün içerisinde ödenmemiş olma­sı halinde futbolcu onbeş gün içerisinde sözleşmesinin fesih ihbarında bulunabilir.