Hafta tatilinin 24 saatten az kullandırılması halinde ne olur?

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, hafta tatilinin 24 saatten az kullandırılması halinde,
hafta tatilinin hiç kullanılmamış sayılacağına karar verdi. Kararda, hafta tatillerinde
çalışıldığının ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı
gösteren belgeler, işyeri iç yazışmalarının yazılı delil niteliğinde olduğuna
dikkat çekildi. Eğer delil yoksa o zaman tanıkların beyanlarına bakılacak.

YARGITAY

9. HUKUK DAİRESİ

Esas Numarası: 2017/13991

Karar Numarası: 2020/1751

Karar Tarihi: 10.02.2020

HAFTA TATİLİNDE YAPILAN ÇALIŞMANIN HANGİ DELİLLE İSPATLANACAĞI – Hafta Tatillerinde
Çalışıldığının İspatı Konusunda İşyeri Kayıtları, Özellikle İşyerine Giriş Çıkışı
Gösteren Belgeler, İşyeri İç Yazışmalarının Yazılı Delil Niteliğinde Olduğu
– Çalışmanın Bu Tür Yazılı Belgelerle Kanıtlanamaması Durumunda Tarafların Dinletmiş
Oldukları Tanık Beyanları İle Sonuca Gidilmesi Gerektiği – Hafta Tatili Çalışmalarının
Yazılı Delil ya da Tanıkla İspatının İmkan Dahilinde Olduğu – İşyerinde Çalışma
Düzenini Bilmeyen ve Bilmesi Mümkün Olmayan Tanıkların Anlatımlarına Değer Verilemeyeceği
– İmzalı Ücret Bordrolarında Hafta Tatili Ücreti Ödendiği Anlaşılıyorsa, İşçi
Tarafından Daha Fazla Çalışıldığının İleri Sürülmesinin Mümkün Olmadığı – İşçinin
Hafta Tatili Alacağının Bordroda Görünenden Daha Fazla Olduğu Yönünde Bir İhtirazi
Kaydının Bulunması Halinde, Hafta Tatili Çalışmalarının İspatını Her Türlü Delille
Yapılabileceği – Bordroların İmzalı ve İhtirazi Kayıtsız Olması Durumunda Dahi,
İşçinin Bordroda Yazılı Olanın Dışında Hafta Tatillerinde Çalışmaların Yazılı
Delille Kanıtlamasının Mümkün Olduğu

HAFTA TATİLİNİN YİRMİDÖRT SAATTEN AZ OLARAK KULLANDIRILMASI HALİNDE HAFTA TATİLİNİN
HİÇ KULLANDIRILMAMIŞ SAYILACAĞI – Hafta Tatili İzninin Kesintisiz En Az Yirmidört
Saat Olduğu – Bunun Altında Bir Süre Haftalık İzin Verilmesi Durumunda, Usulüne
Uygun Şekilde Hafta Tatili İzni Kullanıldığından Söz Edilemeyeceği – Hafta Tatilinin
Bölünerek Kullandırılamayacağı

ÖZETİ: Hafta tatili çalışmalarının yazılı delil yerine tanık beyanlarına dayalı
olarak hesaplanması halinde, işçinin sürekli olarak aynı şekilde çalışması mümkün
olmadığından, hastalık mazeret izin gibi nedenlerle belirtildiği şekilde çalışamadığı
günlerin olması kaçınılmaz olup, bu durumda karineye dayalı makul indirim yapılmalıdır.
Hafta tatili çalışmalarının tanık anlatımları yerine doğrudan yazılı belgelere
ve işveren kayıtlarına dayanması durumunda böyle bir indirime gidilmemektedir.
Davacı haftalık tatil ücreti talep etmiş mahkemece davacının haftalık tatil
çalışması bulunmadığından talebin reddine karar verilmiştir.

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi
davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu
anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten
sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

A) Davacı İsteminin Özeti:

Davacı vekili; davacının uzun süreden beri davalı … şirketinde çalıştığını
2004 yılından beri ise …’nda görevlendirildiğini, …’nın gözetim ve emri
altında aralıksız çalıştığını, dini ve milli bayramlarda çalıştırıldığını, hafta
tatillerinde çalıştığını, fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini, söz konusu
ödemelerin yapılmasını isteyen davacının bu talebinin karşılanmadığını, alacaklarının
ödenmediğini iddia ederek alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen
tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

B) Davalı Cevabının Özeti:

Davalı … vekili, davacının müvekkili odanın çalışanı olmadığını diğer davalı
şirketin çalışanı olduğunu, dava edilen alacakların zamanaşımına uğradığını
savunarak davanın reddini istemiştir.

Davalı … Özel Güv. Kurum Eğitim Sistm. ve Hizm. Tic. Ltd. Şti. vekili, davacının
müvekkili şirketten herhangi bir alacağının bulunmadığını davacının hafta tatillerini
kullandığını savunarak davanın reddini istemiştir.

C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:

Mahkemece yapılan yargılama sonunda, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna
dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

D) Temyiz:

Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.

E) Gerekçe:

1.Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici
sebeplere göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları
yerinde değildir.

2.Davacı işçinin hafta tatili ücretine hak kazanıp kazanmadığı hususu taraflar
arasında uyuşmazlık konusudur.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 46’ncı maddesinde, işçinin tatil gününden önce aynı
Yasa’nın 63’üncü maddesine göre belirlenmiş olan iş günlerinde çalışmış olması
koşuluyla, yedi günlük zaman dilimi içinde yirmidört saat dinlenme hakkının
bulunduğu belirtilmiş, işçinin hafta tatili gününde çalışma karşılığı olmaksızın
bir günlük ücrete hak kazanacağı da 46’ncı maddenin ikinci fıkrasında hüküm
altına alınmıştır.

Hafta tatili izni kesintisiz en az yirmidört saattir. Bunun altında bir süre
haftalık izin verilmesi durumunda, usulüne uygun şekilde hafta tatili izni kullandığından
söz edilemez. Hafta tatili bölünerek kullandırılamaz. Buna göre hafta tatilinin
yirmidört saatten az olarak kullandırılması halinde hafta tatili hiç kullandırılmamış
sayılır.

2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’un 3’üncü maddesine
göre, hafta tatili Pazar günüdür. Bu genel kural mutlak nitelikte olmayıp, hafta
tatili izninin Pazar günü dışında da kullandırılması mümkündür.

Hafta tatili gününde çalıştığını iddia eden işçi, norm kuramı uyarınca bu iddiasını
ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir.
İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil
niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça,
imzalı bordroda yer alan hafta tatili ücreti ödemesinin yapıldığı varsayılır.
Bordroda ilgili bölümünün boş olması ya da bordronun imza taşımaması halinde,
işçi hafta tatilinde çalışma yaptığını her türlü delille ispat edebilir.

Hafta tatillerinde çalışıldığının ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle
işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları, yazılı delil
niteliğindedir. Ancak, sözü edilen çalışmanın bu tür yazılı belgelerle kanıtlanamaması
durumunda tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmesi
gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz
önüne alınabilir. Hafta tatili çalışmalarının yazılı delil ya da tanıkla ispatı
imkan dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan
tanıkların anlatımlarına değer verilemez.

İmzalı ücret bordrolarında hafta tatili ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi
tarafından daha fazla çalışıldığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak,
işçinin hafta tatili alacağının bordroda görünenden daha fazla olduğu yönünde
bir ihtirazi kaydının bulunması halinde, hafta tatili çalışmalarının ispatı
her türlü delille yapılabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız
olması durumunda dahi, işçinin bordroda yazılı olanın dışında hafta tatillerinde
çalışmaların yazılı delille kanıtlaması mümkündür.

Hafta tatili ücretlerinin tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda
ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, tahakkuku aşan çalışmalar
her türlü delille ispat edilebilir ve bordrolarda yer alan ödemelerin mahsubu
gerekir.

Hafta tatili çalışmalarının uzun bir süre için hesaplanması ve miktarın yüksek
çıkması halinde Dairemizce son yıllarda taktiri indirim yapılması gerektiği
istikrarlı uygulama halini almıştır. Ancak, hafta tatili çalışmasının taktiri
delil niteliğindeki tanık anlatımları yerine, yazılı belgelere ve işveren kayıtlarına
dayanması durumunda, böyle bir indirime gidilmemesi gerekir.

Hafta tatili çalışmalarının yazılı delil yerine tanık beyanlarına dayalı olarak
hesaplanması halinde, işçinin sürekli olarak aynı şekilde çalışması mümkün olmadığından,
hastalık mazeret izin gibi nedenlerle belirtildiği şekilde çalışamadığı günlerin
olması kaçınılmaz olup, bu durumda karineye dayalı makul indirim yapılmalıdır(Yargıtay
HGK, 06.12.2017 tarih 2015/9-2698 E.-2017/1557 K.).

Hafta tatili çalışmalarının tanık anlatımları yerine doğrudan yazılı belgelere
ve işveren kayıtlarına dayanması durumunda böyle bir indirime gidilmemektedir.

Hafta tatili ücretinden karineye dayalı makul indirime gidilmesi nedeniyle
reddine karar verilen miktar bakımından, kendisini vekille temsil ettiren davalı
yararına avukatlık ücretine hükmedilemez.

Somut uyuşmazlıkta, davacı haftalık tatil ücreti talep etmiş mahkemece davacının
haftalık tatil çalışması bulunmadığından talebin reddine karar verilmiştir.

Dairemizden geçen davacı vekilinin dosyada sunulu vekaletnamesinde ismi yer
alan diğer çalışan F. M.D.’e ait emsal nitelikte ki dosyada davalı iş yerinde
ayda 2 hafta tatili çalışması olduğu tespit ve kabul edilmiştir. Mahkemece bu
kabule göre yeniden bilirkişi raporu alınmak suretiyle değerlendirme yapılması
için kararın bozulması gerekmiştir.

F) SONUÇ:

Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan
temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 10.02.2020 tarihinde oybirliğiyle
karar verildi.