T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ
E. 2009/29600
K. 2010/11340
T. 6.5.2010

• KATMA DEĞER VERGİSİNDEN MUAFİYET ( Alacaklı Bankanın Alacağına Karşılık Borçlu ve Kefilinin Borçları İle İlgili Olarak Onlara Ait Taşınmazları Cebri İcra Yolu İle Aldığı Taktirde KDV'den Muaf Olduğu )

• İPOTEĞİN PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLUYLA TAKİP ( Alacaklı Banka KDV Uygulamasından Muaf Olacağı İçin Kendisinden Bu Konuda Ödeme Yapılması İstenemeyeceği - Şikayetin Kabulü İle KDV Alınmasına İlişkin İcra Memuru İşleminin İptaline Karar Verilmesi Gerektiği )

• İCRA MEMURU İŞLEMİ ( İpoteğin Paraya Çevrilmesi Yoluyla Takip - Alacaklı Banka KDV Uygulamasından Muaf Olacağı İçin Kendisinden Bu Konuda Ödeme Yapılması İstenemeyeceği/KDV Alınmasına İlişkin İcra Memuru İşleminin İptali Gerektiği )
2464/m.68
3065/m.1, 11, 17

ÖZET : Katma Değer Vergisi kanunun 17. maddesinin değişik ( r ) bendinde bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmaz ve iştirak hisselerinin ( müzayede mahallinde yapılan satışlar dahil ) bankalara devir ve teslimlerinin KDV'den muaf olduğu açıkça belirtilmiştir. Bu durumda Danıştay kararları Yargıtay ve diğer daire görüşlerine ve uygulamaya uygun olarak yeniden oluşturulan içtihatlarımız doğrultusunda, alacaklı bankanın alacağına karşılık borçlu ve kefilinin borçları ile ilgili olarak onlara ait taşınmazları cebri icra yolu ile aldığı taktirde KDV'den muaftır.

Somut olayımızda alacaklı banka kredi borcuna karşılık almış olduğu ipoteğe dayalı olarak takip başlatmış kesinleşen takip üzerine taşınmazı ihalede alacaklı banka alacağına mahsuben almıştır. Bu durumda alacaklı banka KDV uygulamasından muaf olacağı için kendisinden bu konuda ödeme yapılması istenemez. Mahkemece şikayetin kabulü ile KDV alınmasına ilişkin İcra Memuru işleminin iptaline karar verilmesi gerekir.

DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının onanmasını mutazammın 13.01.2009 tarih, 2008/20010/268 sayılı daire ilamının müddeti içinde tashihen tatkiki davacı vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği düşünüldü:

KARAR : 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 68. maddesinde; tellallık harcından mal ve ürünlerini satan gerçek ve tüzel kişilerin ödemekle yükümlü olduğu getirilmiştir. Bu durumda, harcın sorumlusu ihalede malı satılan borçludur. Ancak, bu harç borçluya ait ise de, onun adına bu harcı yatıran alıcı daha sonra bu parayı borçludan geri alır. Bu durumda, alacaklının harçtan sorumlu olmadığına Harçlar Kanunu'nda, muafiyete ilişkin hükümler uygulanmaz. Alacaklının tellaliye harcına ilişkin temyiz itirazları yerinde görülmediğinden REDDİNE,

Ancak, alacaklının KDV alınmasında sorumlu olmadıklarına ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinde;

Alacaklı banka, kredi alacağı sebebi ile ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takibe geçildiğini alacağa mahsuben banka adına alınan taşınmazlara ilişkin olarak KDV bedelinin ve tellaliye ücretinin bankadan talep edilmemesi gerektiğini KDV ve tellaliye bedelinin ödenmesine ilişkin kararın kaldırılmasını talep etmiştir. Mahkemece bankanın bu kalemlerden muaf olmadığından şikayetin reddine karar verilmiştir.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1. maddesinde “Türkiye'de yapılan aşağıdaki işlemler katma değer vergisine tabidir” hükmü yer almaktadır. Aynı kanunun 1. maddesinin ( d ) bendinde müzayede mahallerinde ve gümrük depolarında yapılan satışların katma değer vergisine tabi olduğu hükme bağlanmış 15 ve 48 seri nolu Katma Değer Vergisi genel tebliğlerinin müzayede mahallinde yapılan satışları düzenleyen bölümünde cebri icra izaleyi suyu, ipoteğin paraya çevrilmesi ve tasfiye nedenlerle müzayede mahallerinde yapılan açık artırma, pazarlık ve diğer şekillerdeki satışların katma değer vergisine tabi olduğu açıkça belirtilmiştir. Yasa maddesi ve uygulamaya ilişkin tebliğler birlikte değerlendirildiğinde müzayede mahallerinde müzayede mahallerinde yapılan aleni ve özel satışlar ile cebri satışların ticari olup olmadığına bakılmaksızın katma değer vergisine tabi olması gerekmektedir. Yüksek Mahkeme olan Danıştay'ın kararları da bu yöndedir. Uygulamada Cebri icra satışlarında KDV alınmakta olup KDV kanununda cebri icra ile ilgili özel bir düzenleme mevcut değildir. Cebri icradaki KDV alımı Katma Değer Vergisi kanunun 11. ve sonraki maddelerinde kanunun 1. maddesine göre KDV'den sorumlu olanlarla ilgili olarak bazı hallerde muafiyete ilişkin düzenlemeler getirmiştir. Katma Değer Vergisi kanunun 17. maddesinin değişik ( r ) bendinde bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmaz ve iştirak hisselerinin ( müzayede mahallinde yapılan satışlar dahil ) bankalara devir ve teslimlerinin KDV'den muaf olduğu açıkça belirtilmiştir. Bu durumda Danıştay kararları Yargıtay ve diğer daire görüşlerine ve uygulamaya uygun olarak yeniden oluşturulan içtihatlarımız doğrultusunda, alacaklı bankanın alacağına karşılık borçlu ve kefilinin borçları ile ilgili olarak onlara ait taşınmazları cebri icra yolu ile aldığı taktirde KDV'den muaftır.

Somut olayımızda alacaklı banka kredi borcuna karşılık almış olduğu ipoteğe dayalı olarak takip başlatmış kesinleşen takip üzerine taşınmazı ihalede alacaklı banka alacağına mahsuben almıştır. Bu durumda yukarıda açıklandığı üzere alacaklı banka KDV uygulamasından muaf olacağı için kendisinden bu konuda ödeme yapılması istenemez. Mahkemece şikayetin kabulü ile KDV alınmasına ilişkin İcra Memuru işleminin iptaline karar verilmesi gerekir iken aksi düşünce ile şikayetin reddi isabetsiz olup kararın bu nedenle bozulması gerekirken onandığı anlaşılmakla alacaklı vekilinin karar düzeltme işleminin kabulü gerekmiştir.

SONUÇ : Alacaklı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 13.01.2009 tarih ve 2008/20010 E - 2009/268 K sayılı onama kararının kaldırılarak mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK. 336 ve HUMK.'nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 06.05.2010 gününde oybirliği ile karar verildi.