Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 21.04.2008 tarih 2007/ 30777 E. 2008/ 9219 K. sayılı ilamı ile işçinin davranışlarından ötürü yapılacak fesihlerde, işçinin savunmasının alınması gerektiğine vurgu yapmıştır. Karar esasında 4857 sayılı İş Kanunu'nun 19. maddesinde yazan kurala ve sonuca paraleldir. Ancak bu kararda Yargıtay, yasada öngörülen işçinin savunmasının alınmasına dair zorunluluğu zikretmekten daha da öteye giderek alınacak savunmanın usül ve esaslarını da göstermiştir. Bu açıdan karar çok büyük önem arz etmektedir.

İncelememize konu kararda davacı, iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan davalı işveren tarafından feshedildiğini belirterek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece davacının tutanaklara göre işyerinde olumsuz davranışları bulunduğu, en son şirket e-mail adresini özel işlerinde kullandığı, davranışlarının işyerinde olumsuzluklara yol açtığı, feshin geçerli nedene dayandığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.

Yargıtay meseleyi 4857 İş Kanunu'nun 19'uncu maddesine göre değerlendirmiştir. Bahse konu madde aynen şu şekildedir: "Hakkındaki iddialara karşı savunmasını almadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi, o işçinin davranışına veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez. Ancak, işverenin 25'inci maddenin (II) numaralı bendi şartlarına uygun fesih hakkı saklıdır." Bu hükümle, işçinin savunmasının alınması, işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle iş sözleşmesinin feshi için bir şart olarak öngörülmüş ve salt işçinin savunmasının alınmamasının tek başına, süreli feshin geçersizliği sonucunu doğuracağı ifade edilmiştir. Yargıtay yasa maddesi dairesinde işverenin savunma alma mükellefiyetinin sadece fesihten önce olduğunu, işçiye ihtar verilirken ise bu şekilde bir yükümlülük bulunmadığına dikkatleri çekmiştir. Dolaylısıyla, işçiye davranışı nedeniyle ihtar verilirken, savunmasının alınmaması ihtarı geçersiz kılmayacaktır. İşçinin savunmasının, sözleşmenin feshinden önce alınması gerekli ve yeterlidir. Yargıtay işçinin davranışlarından ötürü yapılması düşünülen fesihlerde öncelikle işçinin savunma vermeye davet edilmesi gerektiğini, davet yazısında davranışı nedeniyle işten çıkarma sebebinin açık ve kesin bir şekilde belirtilmesi gerektiğini, makul bir süre önceden belirtilen yer, gün ve saatte hazır bulunması, bulunmadığı takdirde yazılı bir savunma verebileceğinin; bildirilen yerde belirtilen gün ve saatte hazır bulunmadığı ve de buna rağmen yazılı bir savunma vermediği takdirde savunma vermekten vazgeçmiş sayılacağının kendisine hatırlatılması gerektiğini önemle Fesih bildirimiyle birlikte veya fesihten sonra savunma istenmesi feshi geçersiz kılacaktır. Keza, ihbar önel süreleri içinde savunma alınması da feshin geçersiz olması sonucunu doğuracaktır.

Bahse konu olayda; Dosya içeriğine göre davalı işverenin davacı isçinin iş sözleşmesini 4857 sayılı İş Kanunu'nun 18. maddesi uyarınca davranışlarından kaynaklanan nedenlerle feshettiği, ancak davacı isçinin savunmasını almadığı, feshin salt bu nedenle geçersiz nedene dayandığı anlaşılmaktadır. Bu sebeple Yargıtay yerel mahkemenin kararını bozmuştur.

Bu kararda özellikle dikkat çekici olan nokta işçiden alınacak savunmanın şekli ve usülüdür. Hiç şüphesiz işverenlerce işçinin davranışlarından ötürü yapılacak fesihlerde bu usüle uyularak savunma alınması halinde sorun yaşanmayacaktır.

Kaynak