Murisin sağlığında dağıttığı malları miras paylaşımında nasıl değerlendirilir?

[VEGETA]

Merhaba arkadaşlar.
Meselem şu; M adlı kişinin A isimli ilk eşinden 4 çocuğu var ve bu eşi ölünce bu kez B ile evlenip bir tane de ondan çocuk sahibi oluyor.
M kişisi zamanında A dan olan 4 çocuğuna çeşitli mallar dağıtmış ama bunların değerleri çok düşük. En değerli malı olan oturduğu evi ise ölümüne az bir zaman kala ikinci karısı B'ye satış gibi göstererek (aslında ortada satış yok, tapuda öyle gösterilmiş) tapuyu ona devretmiş.
Şimdi M kişisi öldüğü zaman ilk karısı A dan olan 4 çocuğu bu evin satışını iptal ettirebilir veya mirasta denkleştirmeye gidebilir mi? Bunun için ne yapılması lazım?
Bir de miras hukuku ile alakalı değil ama M kişisi ölmemiş olsaydı bu satış yine muvazaa dolayısıyla (veya başka bir sebepten) iptal ettirilebilir miydi? İptal ettirilebilirse hangi yoldan ettirilebilir?
Şimdiden teşekkür ederim.

[Erdoğan Kırcalı]

Merhaba arkadaşlar.
Meselem şu; M adlı kişinin A isimli ilk eşinden 4 çocuğu var ve bu eşi ölünce bu kez B ile evlenip bir tane de ondan çocuk sahibi oluyor.
M kişisi zamanında A dan olan 4 çocuğuna çeşitli mallar dağıtmış ama bunların değerleri çok düşük. En değerli malı olan oturduğu evi ise ölümüne az bir zaman kala ikinci karısı B'ye satış gibi göstererek (aslında ortada satış yok, tapuda öyle gösterilmiş) tapuyu ona devretmiş.
Şimdi M kişisi öldüğü zaman ilk karısı A dan olan 4 çocuğu bu evin satışını iptal ettirebilir veya mirasta denkleştirmeye gidebilir mi? Bunun için ne yapılması lazım?
Bir de miras hukuku ile alakalı değil ama M kişisi ölmemiş olsaydı bu satış yine muvazaa dolayısıyla (veya başka bir sebepten) iptal ettirilebilir miydi? İptal ettirilebilirse hangi yoldan ettirilebilir?
Şimdiden teşekkür ederim.

M kişi sağken, satışın iptal ettirilebilmesi için, akıl sağlığının yerinde olmadığını ıspat ederek iptal isteğiyle dava açılabilir elbette.

[VEGETA]

Akıl sağlığı yerinde ama... Tapuda satış gösteriliyor ama aslında ikinci karısına bağış yapıyor. Bu durumda muvazaa nedeniyle iptal olmaz mı?
Bir de diğer sorularım hakkında bir fikriniz var mı? Asıl mesele onlar zira... Şimdiden teşekkürler.

[4/BHakkaniyetli]

SAKLI PAY NEDİR?
Saklı pay, miras bırakanın malvarlığının bir kısmına ilişkindir ve kanunca belirlenen kişilere yine kanun tarafından miras bırakanın malvarlığının bir kısmı üzerinde tanınan bir haktır. Saklı pay TMK 505 v.d. maddelerinde düzenlenmiştir.
Bir kişi hayatta olduğu sürece malvarlığı üzerinde istediği şekilde tasarruf edebilir. Bu tasarruflara kural olarak kişinin ölümüne bağlı olan tasarruflar da geçerlidir. Diğer bir ifadeyle, bir kişi kural olarak “mirasını”, yani öldüğü andaki malvarlığını, dilediği kişiye bırakabilir. Bu bırakma işlemini, yani tasarrufu, vasiyetname veya miras sözleşmesi yoluyla gerçekleştirir.
Kişinin ölmüş olması koşuluna bağlanmış olan tasarruflar için de, kural olarak tasarruf serbestîsi geçerli olmakla birlikte, bu durumda bir takım kısıtlamalar vardır. Bu kısıtlama malvarlığın kendisine ilişkindir, zira miras bırakan kişi, kendi malvarlığının bütünü üzerinde tasarruf edemez. Tasarruf edemediği kısım, kanun tarafından belirlenir ve bu kısım yine kanun tarafından öngörülen kişilere aittir. Bu kısma kanunda saklı pay denmiştir.
SAKLI PAY KİME AİTTİR?
Miras bırakan kişinin malvarlığının bir kısmı üzerinde hak sahibi olan kişiler, kanun tarafından belirlenmiştir. Bu kişiler aşağıda belirtilen kanuni mirasçılardır:
1.) Alt Soy (miras bırakanın çocukları ve torunları)
2.) Üst Soy (miras bırakanın annesi ve babası)
3.) Sağ Kalan Eş

SAKLI PAY ORANLARI NELERDİR?
TMK 506: Saklı pay aşağıdaki oranlardan ibarettir:
1.) Altsoy için yasal miras payının yarısı,
2.) Ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri,
3.) Sağ kalan eş için, altsoy veya ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması halinde yasal miras payının tamamı, diğer hallerde yasal miras payının dörtte üçü.

ÖRNEK HESAPLAR:
Altsoyun Saklı Payı:
Örneğin, eşi hayatta olan tek çocuklu bir kimsenin ölmesi ve 100.000TL miras bırakması halinde, normal olarak bunun dörtte biri olan 25.000TL'nin eşe, kalan 75.000TL'nin çocuğa yasal miras payı olarak kalması gerekmektedir. Ölen kişinin vasiyetname ile mirasını başkasına bırakmak istediğini varsayalım. Çocuğun saklı payı, yasal miras payı olan 75.000TL'nin yarısıdır (37.500TL).
Üstsoyun Saklı Payı:
Miras anne baba arasında paylaşılacaksa onların saklı payları yasal miras paylarının dörtte biridir. Yukarıdaki örnekte ölen kişinin çocuğunun olmadığını ve eşinin hayatta olduğunu varsayalım. Bu durumda eşin yasal miras payı, mirasın yarısıdır (50.000TL). Kalan kısım, ölenin anne ve babası arasında paylaşılır (50.000TL).
Örneğimize göre vasiyetname ile bütün miras başkasına bırakılsa bile anne ve baba normal miras paylarının (50.000TL) dörtte biri (12.500TL) üzerinde saklı pay olarak hak sahibi olurlar.
Eşin Saklı Payı:
Sağ kalan eşin saklı payı ise mirasın altsoy veya üstsoy ile paylaşılması halinde yasal miras payının tamamı; diğer hallerde ise yasal miras payının dörtte üçüdür.
Yani eş, mirası ölenin çocukları, torunları veya anne babası ile paylaşıyorsa; yasal miras payının tamamı üzerinde hak sahibi olacaktır. Bu durumda sağ kalan eş çocuğuyla birlikte mirasçı olursa, 100.000TL'lik miras üzerinden yasal miras payının tümünü, yani 25.000TL'lik miras payını, saklı pay olarak alacaktır. Sağ kalan eş ölenin anne ve babası ile birlikte mirasçı olursa (ve çocuk yoksa) yine yasal miras payının tümüne saklı pay olarak almaya hak kazanacaktır ki bu durumda bu miktar 50.000TL'dir.
NASIL KULLANILIR?
Saklı pay, mirasın paylaşılması sırasında kendiliğinden dikkate alınmaz. Saklı paya sahip kişilerin, saklı paylarının ihlali halinde tenkis davası açmaları gerekiyor.
MİRASTAN ÇIKARMA:
Aşağıdaki durumlarda miras bırakan, ölüme bağlı bir tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarabilir:
1. Mirasçı, miras bırakana veya miras bırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse,
2. Mirasçı, miras bırakana veya miras bırakanın ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse.
Mirasçılıktan çıkarılan kimse, mirastan pay alamayacağı gibi; tenkis davası da açamaz.