Alacağın Temliki

[alevzerk]

Olay:Mal sahibi Aslan; kiracı Ali ve ortağı Ahmet'ten kirasına karşılık 10.000 ytl çek alır.Çeke imzayı Ali atar.Ali ve Ahmet ortaklığı bozarlar ve çekin vadesi gelmeden binayı boşaltırlar.Çek vadesinde yazılır.Ali borcu ödeyemeyeceğini söyler ve mal sahibi Aslan de keşideciden ister.Keşideci A firması bataktır.Ali ile Ahmet'in gereken işi yapmadıklarını ve çekin sadece 6.000 YTL sini ödeyeceğini söyler.Aslan; A firması ile sözleşme yapar.Sözleşmeye göre A firması; çekin sadece 6.000 YTL sinden sorumludur ve bunu da 3.000 ytl iki adet temlik ile ödeyecektir.Sözleşme ile beraber ilk temlik alınır diğeri de bir sonraki ay verilecektir ve her iki temlik alındıktan sonra 10.000 ytl çek keşideciye iade edilecektir.Fakat A firması temlikte paranın Aslan'ın hesabına havale yapılmasını istediği halde gidip; kendisine borçlu firmadan Aslan adına kesilmiş çeki almış ve sanki Aslanın cirosu varmış gibi çeke sahte imza atıp kendi elemanına cirolanmış gibi yapıp bankadan elemanı vasıtasıyla tahsil ettirmiştir.Aslan A firmasının borçlusundan yeniden ödeme isteyince firma vermemiştir ve 2. ödeme yapamayız demiştir.Fakat Aslan'ın çeki teslim aldığına dair ellerinde hiçbir kanıt yoktur.
Bu durumda Aslan A firmasına karşı ihtiyati haciz kararı almıştır.Fakat bunu nasıl kullanacağına karar verememektedir.Eğer A firmasın karşı vergi dairesinden alacağı KDV iadesi için kullanırsa vergi dairesi bu haczi kabul etmeyip önce vergi borçlarını tahsil yoluna gidebilir mi yoksa KDV iade alacağı ayrı vergi borcu ayrı deyip Aslan'ın alacağını öder mi?Aslan aynı anda hem vergi dairesine hem de A firmasının borçlusuna haciz talebinde bulunup da vergi dairesinden alamadığında hemen A firmasının borçlusuna yönelebilir mi?A firmasının borçlusu temlikin karşılığını havale yerine çek olarak A firmasına teslim ettiği için nasıl bir sorumluluk taşır ve A firması ile aranızdaki borç alacak beni ilgilendirmez diyebilir mi?Ya da A firması ile aramızda bir borç alacak ilişkisi yok derse bunun ispatını nasıl yapabiliriz?(temlikte a firması borçlusuna diyor ki'Firmanız üzerinden ihracaatını gerçekleştirdiğimiz ürünlerden doğan KDV alacağını...'bu ifade ispata yeter mi)A firmasının borçlusuna karşı çekin tamamı olan 10.000 ytl için haciz yapabilir miyiz?A firması ile aramızdaki sözleşmeye göre 10.000 ytl çekin 6.000 ytl sini üstlenip temlik vereceklerdi ve 1. temliki kendi elemanına usulsüz tahsil ettirdi; 2. temliki ise hiç almadık.Buna göre bu sözleşme hala geçerli midir yoksa gereken şartları yerine getirmediği için geçersiz olur ve biz alacağımızın tamamı 10.000 ytl yi A firmasının borçlusundan alabilir miyiz? A firmasının borçlusuna temlik ödenmeden evvel sözlü olarak ödemenin tarafımıza yapılmasını bildirdik mutabık da kaldık fakat görüştüğümüz kişi izindeyken bir başkası çeki bize vereceğine; borçlu olan A firmasına veriyor.A firmasının borçlusuna ihbarda bulunmadık.Baştan görüş alıp en kestirme ve doğru çözüme ulaşmak istiyoruz.İhtiyati haciz kararını pazartesi alacağız.Buna göre ihbari vergi dairesine mi yoksa borçlunun borçlusuna mı yapalım?

[Av.Ragıp Atay]

Olayı biraz karışık anlatmışsınız.
1- Öncelikle temlik sözleşmesi A frmasının borçlusuna ihbar edildi mi? Eğer edildiyse, çek aslan firması adına keşide edildiğine göre edildiği anlaşılıyor. A firmasının borçlusu, borçtan sorumlu. Çekin sahte imza ile cirolanması, aslan firmasının kusuru değil. A nın borçlusu çeki aslan firmasının yetkilisine teslim etmek zorundadır. Bu nedenle ikinci defa ödemek yükümlülüğü altındadır.
2-Afirmasının borçlusunun, kabulü var mı? anladığımıza göre bir kabul yok. Bu nedenle a firması aleyhinde aldığınız haciz kararı ile diğer firmaya haciz ihbarnamesi göndermeniz gerekecektir. Eğer itiraz ederlerse, alacağın varlığını kanıtlamanız gerekecektir.
3- Vergi dairesinin KDV alacağını vergi borcuna mahsup edebilmesi için, Kdv alacağından daha önceki bir tarihte ödenmesi gereken vergi borcunun olması gerekir.
Olay karışık ve içiçe geçmiş hukuki sorunlar var. Bu nedenle bir avukatta doğrudan yardım almanız daha uygun olacaktır