Kıdem tazminatı

[berrak]

merhaba,

kıdem tazminatı hesabında,toplu iş sözleşmesinin,uygulamaya girmemiş bir maddesindeki değerlerde hesaplanır mı?

bu madde idare tarafından hiçbir dönemde uygulanmamış,bununla ilgili varsa yargıtay kararıda alabilirmiyim,
sağolun...

[Av.Ali Sinkay]

Bence bu konu Borçlar Kanununun sözleşmeyle ilgili hükümlerine göre değerlendirilmeli.Sözleşmedeki o maddenin neden uygulanmadığı sorusu hemen aklıma geliyor.Eğer belli bir tarihte uygulanmaya konulacağı karara bağlanmışsa bence o tarihten önceki kıdem tazminatları hesaplarında kullanılmamalı.Yok sözleşme de öyle bir madde var fakat işveren bunu bilinçli olarak uygulamamışsa kıdem tazminatında hesaba katılmalı ve sözleşmeye uygun davranmadığı için işverene tazminat davası da açılabilir.

Sayın Berrak.İş hukukunda açık bir düzenlemeye rastlamadım bu konuyla ilgili ama olayınızd Borçlar Kanunun sözleşmeyle ilgili hükümlerini değerlendirirseniz bence herşey açık olmalı.

Karşılıklı kabul edilen bir sözleşmeye her iki tarafta uymalı.Uymayan diğerinin zararını tazmin etmelidir.Ama sözleşmenin bir maddesi yürürlüğe girmemiş, kabul edilmemiş veya ihtilaf halindeyse ilk iki halde kıdem tazminatını etkilemeyeceğini 3. halde de ihtilaf çözülünceye kadar askıda kalacağını düşünüyorum

et son front etait mu comme une place vide entre deux armees

[berrak]

değerli meslektaşlarım,
konuyla ilgili bilgilerinizi sunarsanız çok memnun olurum,

sağolun

[Av.Ali Sinkay]

Sayın berrak yargıtay aşağıdaki kararında toplu iş sözleşmesindeki maddeye rağmen bunun uygulanmayacağını belirtmiştir.

Toplu iş sözleşmesinde yer alsa bile yıllık ücretli izin süresinin, ihbar sürelerinin mevcut izin süresine eklenerek bulunacak hizmet süresi üzerinden hesaplanması doğru değildir. Bu durumda sadece iş Kanununa göre çalışılmış olan ya da çalışılmış gibi sayılan günler hesaba dahil edilir.
Çalışılmayan süreler için ücret sözkonusu olmayacağından ücretsiz izin ve grevde geçen süreler için ücret farkı ödenemez.

Taraflar arasındaki, ihbar ve kıdem tazminatı ile ücret zamlarının ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda: İlamda yazılı nedenlerle gerçekleşen miktarın fazlasıyla birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalı avukatınca istenilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

1. Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı Kanuni gerektirici sebeplere göre. davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2. İşyerinde uygulanmakta olan Toplu İş Sözleşmesinin 26/A-b/4 maddesinde yıllık ücretli izin süresinin ihbar sürelerinin mevcut izin süresine eklenerek bulunacak hizmet süresi üzerinden hesaplanması öngörülmüştür. Mahkemece bu madde dikkate alınarak hüküm kurulmuş ise de, çalışılmayan böyle bir sürenin çalışılmış gibi kabul edilmesi 1475 sayılı İş Kanununun 49 ve 51. maddelerindeki ayrıntılı ve sınırlı düzenlemelere aykırılık oluşturur. Bu bakımdan sadece İş Kanununa göre çalışılmış olan ya da çalışılmış gibi sayılan günler gözönünde tutularak izin alacağı hesaplanmak suretiyle hüküm kurulmalıdır.

3. Yargılama aşamasında 01.08.1996 tarihindeki toplu iş sözleşmesi zammının davacı işçiye ödendiği savunulmuş ve ödeme belgesi de ibraz edilmiştir. Bu ödeme belgesi imzalı olup, davacıyı bağladığından bu zammın hüküm altına alınması doğru değildir.

4. Ücretsiz izin ve grevde geçen süreler için ücret farkı hesaplaması yapılması hatalıdır. Zira çalışılmayan bu süreler için ücret söz konusu olamaz.

5. Toplu İş Sözleşmesinin 59/c maddesinde kıdem tazminatının hakkın doğduğu tarihten itibaren 10 gün içinde ödenmesi öngörülmüş olup, bu tür kısa sürelerin toplu iş sözleşmeleriyle kabulü Dairemizin yerleşmiş uygulamaları gereği hükümsüz sayılamaz. Bu itibarla onuncu günü takip eden günden itibaren kıdem tazminatı faizi hüküm altına alınmalıdır.

Temyiz olunan kararın yukarıda belirtilen nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 04.05.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Başka bir yargıta kararı toplu iş sözleşmesindeki maddeleri borçlar kanununa dayandırıyor bu sanırım fazla işine yaramaz sadece özetini aktaracağım

Toplu iş sözleşmesinde öngörülen ve mahkemece hüküm altına alınan işgüvencesi tazminatı ile tenkisatta usulsüzlük tazminatı nitelikleri itibarıyla cezai şart olup, Borçlar Kanunu 161/son maddesi uyarınca bir takdiri indirime de tabi tutulmaları gerekir.

Kıdem tazminatı ile ilgili bir mahkeme kararı daha

İhbar tazminatı ihbar önellerine ait ücret olup, toplu iş sözleşmesi ile ihbar önellerinin arttırılması durumunda ihbar tazminatının da bu arttırılmış sürelere göre hesabı gerekir. İhbar tazminatının peşin ödenmediği durumlarda ihbar öneli içinde gerçekleşecek kıdem tazminat, tavanı artışından işçinin yararlandırılması gerekir. Kıdem tazminatına esas alınan ücrete ikramiyenin yansıtılması konusunda; sadece son ikramiye değil son bir yıl içinde ödenen ikramiyelerin 365’e bölünmesi suretiyle tazminata esas bir günlük ikramiye tutarı belirlenmelidir.

Taraflar arasındaki ihbar, kıdem tazminatı fark ve faiz alacağının ödetilmesi da yasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen miktarın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi taraflar avukatınca istenilmesi ve dayalı avukatınca da duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 1 .4.2003 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü dayalı adına Avukat (...........) geldi. Karşı taraf adına kimse gelmedi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın-sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

1. Dosyadaki yazılara, toplanan deliller/e kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında temyiz itirazları yerinde değildir.

2. İşyerinde 1.6.1999-31.5.2001 tarihleri arasında uygulanan toplu iş sözleşmesinin 28. maddesinde üç yıldan fazla hizmeti olanlar için ihbar öneli 10 hafta olarak belirlenmiştir. İhbarın tazminat ödenerek feshedilmesi halinde ise yasal önellere uyulacağı kurala bağlanmıştır. Somut olayda işveren ihbar tazminatını taksitler halinde ödemiştir.

İhbar tazminatı ihbar önellerine ait ücret olup, toplu iş sözleşmesiyle ihbar önellerinin arttırılması durumunda ihbar tazminatının da bu artırılmış sürelere göre hesabı gerekir. Mahkemece davacının 10 hafta olarak hesaplanan ihbar tazminatının kabulüne karar verilmelidir.

3. İhbar tazminatı peşin olarak ödenmediğine göre ihbar öneli içinde kıdem tazminatı ta yanının artması durumunda işçinin bundan yararlandırılması gerekir. Buna göre davacının kıdem tazminatı farkı isteği konusunda hesaplama yapılarak bir karar verilmelidir.

4. Tazminat esas alınan ücrete ikramiyenin yansıtılması konusunda hata yapılmıştır. Son ikramiye esas alınarak hesaplama yapılmışsa da Dairemizin kararlılık kazanmış uygulamasına göre son bir yıl içinde ödenen ikramiyelerin 365’e bölünmesi suretiyle tazminata esas alınacak bir günlük ikramiye tutarının belirlenmesi gerekir.

5. Toplu iş sözleşmesinin 43. maddesinde işçilere ulaşım hizmeti verileceği, ancak iki ay içinde bu uygulamaya başlanamadığı takdirde işçilere her iş günü için 300.000 TL. cezai şart ödeneceği kurala bağlanmıştır. Aynı maddenin son fıkrasında bu ödemenin kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmayacağı da belirtilmiştir. Toplu iş sözleşmesinin anılan düzenlenmesi cezai şart niteliğinde olup, buna göre söz konusu ödemenin kıdem tazminatı hesabında dikkate alınması doğru değildir. Mahkemece bu konuda gerekirse ek rapor alınarak kıdem tazminatı belirlenmelidir.

Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, davalı yararına takdir edilen 275.000.000 TL. duruşma avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 1.4.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Görüş bildirilmemiş bence sorunuzu bir kez daha okuyun ve bir avukatın bu soruyu sorduğunu varsayın nasıl bir cevap alabilirsiniz.Değerlendirilmesi gereken nokta bence borçlar hukukundaki sözleşme geçerlilik şartları emredici kanunlar ardından sözleşme hükümleri o maddenin geçersizliğinin bir dayanağı varsa uygulanmaması son derece normal ama keyfi bir uygulama ise idare buna uymak zorundadır.Ama mesela belediye işcilerinde birtakım görevlerdeki çalışanların grev asakları vardır.Bu yasağa rağmen grev yapılabileceğine dair bir hüküm varsa

Mesela grev süresinde ücret ödenir diye bir madde varsa o madde hükümsüz sayılmalı ama diğer maddeler uygulama alanı bulmalıdır.(grev yasağı olduğu için) o madde otomatikman uygulama imkanı bulamayacaktır.Somut olay olmadan nasıl cevap verilebilir ki sayın berrak.Siz bu olayı çözmek istediğiniz zaman karşı tarafa eminim pek çok soru sordunuz sözleşmeyi incelediniz kaynaklara başvurdunuz.Bence sözleşmedki o maddeyi yazarsanız uygulama imkanı var mı yok mu diye tartışabiliriz.Elimden geldiği kadar da yardımcı olmaya çalıştım.

et son front etait mu comme une place vide entre deux armees

[berrak]

sağolun sayın alisinkay,sizden başkada soruma cevap veren olmamış,

işyerinde bu uygulamamanın yapılmamasının sebebi,;o yerde o uygulamamnın daha önce hiç yapılmamış olması,yapılma imkanınında olmaması,
aslında TİS deki madde BK daki emredici i kurallara aykırı değil,

[Av.Ali Sinkay]

Bu imkansızlık sorumlulardan kaynaklanmıyordur umarım.Konusu imkansız borç ilişkileri bildiğiniz gibi geçersizdir

et son front etait mu comme une place vide entre deux armees

[Av.Fırat Bayındır]

öncelikle belirteyim ki soru bana çok açık gelmedi.

TİS'nde, kıdem tazminatına esas günlük ücretin hesaplanmasına dahil edilmesi gereken bir unsur var ise, kıdem tazminatı hesabına dahil edilmelidir. Ör. aile yardımı ödemesi TİS'de yer almış ama işveren bunu hiç bir zaman işçiye ödememiş ve kıdem tazminatına da yansıtmamışsa, hem eksik ücret ödemesi hem de eksik kıdem tazminatı ödemesi söz konusudur.Zamanaşımı süresi içinde ve ihtirazi kayıtla ödemeleri kabul etmiş olan işçi bu eksik ödemeleri talep edebilir.

" uygulamaya girmemiş bir madde" den kastınız nedir?
"işyerinde bu uygulamamanın yapılmamasının sebebi,;o yerde o uygulamamnın daha önce hiç yapılmamış olması,yapılma imkanınında olmamasıaslında TİS deki madde BK daki emredici i kurallara aykırı değil," doğrusu bu ifade de bana açık gelmedi. TİS ndeki hüküm ahlaka,adaba,kanuna aykırı olmadığı halde fiili imkansızlık mı var?
TİS nin ilgili maddesini tam olarak yazarsanız fikir yürütmek daha kolaylaşacaktır.


ceteris paribus