Mediatörler - Yargıda Mediatörler Dönemi

[Av.Feyz Pazarbaşı]

Kanımca avukatlık mesleği dışındaki kişilere bu yetki verilmemelidir. Onun dışında külliyen reddedebileceğimiz bir kurum olmadığını, roma hukukunda dahi uygulama alanı bulduğunu görmekteyiz.

[Av.Başak Şahin]

Hukukumuzun yıllardır uygulanmakta olan sisteminde köklü sayılabilecek değişikliler yapılırken neden toplumda hukukçuların bunu en son duyan kitlelerden olduğunu merak ediyorum. Neredeyse uygulamaya geçildiği an sistemin genel özelliklerinin farkına varmış oluyoruz. Bu gibi değişiklikler yapılacağı zaman, güçlü bir tartışma ortamının yaratılması, üniversitelerdeki akademisyenler ve diğer kurumlardaki fikir sahibi kişilerce uzun uzun münazaralar yapılması, basın ve yayın organlarında gerek bu müessesenin içinde olacak kişilere gerekse bu müesseseden yararlanacak olan kişilere sunulması ve değişik fikirler alınması, sadece bu değişikliğin yapılıp yapılmaması konusunda değil, yapılacaksa ülkemizin sistemine, sosyal ve ekonomik durumuna en uygun şekilde yürürlüğe konulmasının sağlanmaya çalışılması, uygulamaya konulduktan sonra ortaya çıkacak sorunların bertaraf edilmesi ve en az hatayla geçiş döneminin atlatılması bakımından önem arzetmektedir diye düşünüyorum. Ülkemizde uzun süredir süregelen bir sistemin bir takım kurumlarında değişiklik yapıldığı zaman, yukarıda bahsettiğim çalışmalar yapılmadığından, müesseseyi uygulayanlar ve kullananlar müessesenin özelliklerinden ve bu müessesenin yürütülmesi sırasında ortaya çıkabileceği öngörülen sorunlardan bihaber olduklarından geçiş dönemlerinde zorluklar yaşandığını görmekteyim. Bunu önlemek bu kadar zor olmasa gerek diye düşünüyorum. Mesela ben öğrenciyim ve hocalarımdan bu konu hakkında tek kelime duymadım henüz, belki de ben kaçırmışımdır.

Umardım ki, bu tür değişiklikler yapılırken, değişiklik sisteme sokulmadan önce yeterli donanıma sahip olabilsek ve Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde , biz yeniliklere uyum sağlama çabalarına girmemiş olsak.

[Av.Başak Şahin]

Sayın Av. Şamil Demir,
Hukuk Fakültesi mezunu kişiler ve diğer kişiler aynı kursu mu alacaklar? Bir de bu kursun içeriği nedir acaba? Ve kursa katılan herkes uzlaştırmacı olmaya hak kazanacak mı yoksa kursun ardından bir sınav yapılacak mı?

[erdiken]

bence bu işlemi ya noter huzurunda yapsınlar..yada tasdik ettirsinler..
sevgi ve saygılar

[admin]

bence bu işlemi ya noter huzurunda yapsınlar..yada tasdik ettirsinler..
sevgi ve saygılar

Neden böyle düşündüğünüzü bizlerle paylaşabilir misiniz?

[illegal]

Neden olacak? Yine güvensizlik...
Oysa avukatların zaten mediatörlük görevleri ve hakları mevcuttur ve bunu sadece tutanakla imza altına alırlar. Üstelik Noter'e de kesinlikle ihtiyaç yoktur.

Kimse kusura bakmasın ek bir şey daha yazmam farz oldu;
"Ey vatandaş, sizin 3 kuruşluk işleriniz için bizim yolsuzluk yapacağımızı sanmayın, hem o terbiyeyi aldık, hem de bunlara ihtiyacımız yok, bizler sadece profesyonel hizmetin karşılığı olan avukatlık ücretini alırız. Ne iş yaparsa yapsın herkes bilgisini satar. Biz buna meslek diyoruz. Ya siz?"

[klmakn]

Merhaba
Bana göre mediatörlük zaten adı konmamış bir şekilde taraflar veya avukatlar tarafından yıllardır yapılmakta...örneğin alacak verecek davalarının çoğu sevgili avukatların bürolarında hep yapılagelmektedir..yanılıyormuyum acaba..veya boşanma davaları vb...örnekler çoğaltılabilinir...türkiye gibi yargının son derece hantal olduğu bir ülkede mediatör veya türkçe arabuluculuk işlevinin yasalarla tanımlanması ve dah apofosyenel hale getirilmesi türk hukuk sistemi için pozitif getirileri olacaktır...profosyenel hukukçu olmayan ama son 10 ayı hukuksal sorunlarına çözüm üretme adına entellektüel arayışlara giren bir vatandaş olarak bunu olumlu karşılıyorum....
saygılarımla

[Av.Dilek Kuzulu Yüksel]

Uzlaşma müessesesinin faydalarını gören bir avukat olarak, bu tip bir uygulamanın yararlı olacağını düşünüyorum. Ceza yargılamasında henüz tam olarak oturmamış olmasına rağmen uzlaşma nın yargı sistemimizi epey rahatlattığı kanaatindeyim. Çoğu hazırlık soruşturması uzlaşma ile sonuçlanmakta, mahkemeye yük teşkil etmemektedir.

Aynı uygulamanın özel hukukta da yararlı olacağına inanıyorum. Görüşmeye gelen şahısların anlattıklarından ya da adliyede tanık olduğum duruşmalardan çıkardğım sonuç şu ki davaların çoğu inatlaşma, kin nedeniyle ya da haksız olduğunu bile bile sırf karşı tarafın hakkını almasını, kullanmasını geciktirmek için açılmaktadır. Bu durumda zaten yeteri kadar tıkanık ve hantal olan yargı daha da ağırlaşmakta adalet gecikmektedir, dolayısıyla halkımızın adalete olan güvenini de haklı olarak azaltmaktadır.

Bununla birlikte, bu uygulamanın kesinlikle hukuk eğitimi almış kişilerce yerine getirilmesi gerektiği inancındayım. 4 yıllık eğitimden sonra hala öğrenmeye devam ettiğimiz hukuk, sadece bir kursla öğrenilecek ve uygulamaya geçirilecek kadar kolay ve de dar kapsamlı bir alan değildir. Sadece kuralları, kanunları bilmek de yeterli değildir, yoksa hukuk fakültelerine gerek olmazdı, herkes ezberlerdi kanunları ve hukukçu olurdu. Önemli olan, teorik bilgiyi somut olaya uygulayabilmektir, bunu da ancak hukuk eğitimi almış, olayları hukukçu gözüyle görebilecek kişilerin başarabileceği kanaatindeyim.

[Şamil Demir]

Bu işin noter huzurunda yapılmasını dile getiren üye sanırım bir noter Eğer mediatörlüğü avukat yapacaksa onun huzurunda düzenlenecek hiçbir belgenin ayrıca tastike ihtiyacı olmayacağını düşünüyorum.

Ankara Barosu 16 kişilik gruplar halinde 35 er saatlik eğitimlerle yaklaşık 70 avukatı mediasyon eğitiminden geçirdi ve sertifikalandırdı. Mediasyon eğitimi veren mediatörler derneği gibi kuruluşlar var ama bunlar baronun 5 katı ücretle ve 4 yıllık fakülte mezunu 4 yıllık mesleki tecrübeye sahip 28 yaşını doldurmuş herkese eğitim veriyorlar. Tabii ki bu eğitim Baromuzca tanınmıyor. Baro nezdinde eğitim gören meslektaşlarımız öncelikle ceza uzlaşmasında görevlendirilecekler. Bunun için de aynı CMK da olduğu gibi uzlaştırıcı avukat sicili oluşturuldu. Savcılık ve mahkemelerden gelen talepler CMK atamalarında olduğu gibi sıraya tabi tutulacak.

Bu uygulamanın başlayabilmesi için Uzlaşma Yönetmeliğinin resmi gazetede yayınlanmasını bekliyoruz.

www.mediatorler.org

[Av.Fırat Bayındır]

Sevgili meslektaşımız Şamil Demir’in yazısı ile önceden duyduğumuz ancak pek de ilgilenmediğimiz şu MEDİATÖRLÜK neyin nesidir diye biraz araştırdık. Gördük ki biz zavallı taşra avukatları yontma taş devrinde yaşıyoruz. Meğer dünyada ve ülkemizde hukukun ne kadar ilerlediğinin, yargılama sürecinin nelere gebe olduğunun, daha da önemlisi yargının küresel ekonomiden nasıl etkilendiğinin de farkında değilmişiz.

Modern toplumlarda bireysel özgürlüklerin genişlemesiyle birlikte bireyin birey olarak varlığının tanınması, ona değer verilmeye başlanması dolayısıyla bireyin hareket özgürlüğünün artması ile başlayan süreçte doğal olarak ticaret hayatı da gittikçe artan bir yer edinmeye başlamıştır. “Bırakınız yapsınlar-bırakınız geçsinler” ile başlayan dönem, modern toplumun da başlangıcı sayılabilir. Böylece sermayesine göre irili ufaklı tüccarların oluşmaya başladığı dönemden itibaren de bireyin kendi menfaatleri doğrultusunda hareket etmesi, doğal olarak bireysel çatışmaları,anlaşmazlıkları, uyuşmazlıkları da beraberinde getirmiştir.

Başlangıcında salt ceza hukukunda “savunma mesleği” olarak ortaya çıkan avukatlık, toplum ihtiyaçlarına göre şekillenerek “özel hukuk” alanında ortaya çıkan uyuşmazlıklarda da ihtiyaç duyulan bir meslek haline gelerek bir “savunma ve hak arama mesleği” olarak ifa edilmektedir.

Türkiye’de olduğu gibi pek çok ülkede bu meslek için tekel hakkı tanınmıştır. Avukat, müvekkiline hukuki yardım sağlar. Avukat, mesleğini bağımsız olarak ifa eder. Avukat, müvekkillerinin aleyhindeki delilleri kullanamaz, müvekkili ile ilgili edindiği bilgileri, sırları açıklayamaz.Avukat davanın tarafı değildir, kendisini müvekkili ve elindeki davası ile özdeşleştiremez. Kısacası avukat, hukuk ve meslek kurallarıyla bağlıdır ve varlığı, bir hukuk düzeni ile mümkündür.

Ancak gelişen dünyada (deyimden hiç hoşlanmasak da yaygınlaştığı için çaresizlikle yazmak durumundayız) küreselleşme-globalleşmenin etkisiyle toplumda farklı ihtiyaçlar ve bu ihtiyaçların doğurduğu değişik arayışlar gündeme gelmektedir. Avukatlık mesleği de kaçınılmaz olarak bu değişimden etkilenmekte, hizmet sektöründe olmakla birlikte “kamu hizmeti” olma vasfını bu ihtiyaçlar ve yasaları dolanarak yapılan uygulamalarla giderek yitirmekte ve “tüccar”laşmaktadır. Yakın zamanda ihtilaflarda yer almaları için kamunun dahi “avukatlık hizmet alımı” ihaleleri açtığı hatırlanmalıdır. Bunun dışında yine ülkemizden örnekler vermek gerekirse TMSF’nin el koyduğu Bankalar nedeniyle oluşan alacaklarını Varlık Şirketlerine ihale ile devrederken (ki bu şirketlerin tamamı yabancı sermayelidir ve belki de kurucuları/yöneticileri de hukukçudur, hatam var ise dostumuz mutlaka uyaracaktır) alacak hakları ile birlikte derdest dava ve takipler de devredilmiştir. Böylece Kamu bir dertten kurtulurken, toplumda ortaya çıkan ihtiyaçlar sonucu “Temlik” müessesesinin küreselleşme ile ulaştığı bu nokta dikkat çekicidir. Bu varlık şirketleri de alt taşeronlar olarak 30-40-50 avukat çalıştıran bazı hukuk büroları ile anlaşarak alacak tahsili işlemlerini yapmakta, sonuçta hukuk da avukatlık mesleği de “meta”laşmakta, “şirket”leşmektedir.

Hukukta uzmanlaşma bu anlamda giderek yaygınlaşmakta, benimsenmekte ve avukatlar arasında da bir özenme, öykünme, adeta mesleğin bir gereği ve reklam aracı haline gelmektedir. Alternative Dispute Resolution, kısaca ADR denilen Alternatif Uyuşmazlık Çözümleri olarak çevirebileceğimiz ve hizmet sektöründe yeni bir yer edinmeye çalışan Mediatörlük de bu çerçevede değerlendirilebilir. Ufak bir Google araştırması ile edindiklerimizi aktarmak gerekirse;

“Mediasyon hayatın hemen her alanında başarıyla uygulanan bir alternatif uyuşmazlık çözme yöntemidir. Bu alanlar çok çeşitli olmakla birlikte, boşanan veya sorun yaşayan ailelerin desteklenmesine yönelik aile, okullardaki şiddeti önlemeye yönelik okul ve akran, ticari anlaşmalardan doğan uyuşmazlıkların çözümüne yönelik ticari, işyerlerinde farklı sebeplerle yaşanabilecek uyuşmazlıklara yönelik işyeri, farklı kültürlerin bir arada bulunması sebebebiyle oluşan uyuşmazlıkların çözümüne yönelik olarak kültürlerarası ve diplomasi alanında uygulandığı şekliyle uluslar arası mediasyondan bahsedilebilir.

Mediasyon sürecinin yönetimi;- doğuştan gelen bilgelik olgusu dışında, yüksek seviye beceriler, sürekli eğitim ve güncelleme, diğer kültürlerle gerçekleştirilen uygulama değişim programları, zihinsel denge ve sağduyu, zekâ ve felsefik bir zihin gerektirmektedir. Mediasyonun işleyen bir süreç olması, hiçbir resmi oturumunun bir diğeriyle eş olmaması, zaman ve mekan gibi kavramlara ve sadece üzerinde durulan soruna değil, aynı zamanda tartışma içindeki insanlara göre de değişiklik göstermesi sebebiyle bir mediatör çok hassas bir şekilde ve yüksek bir algılama seviyesiyle davranmalıdır. Mediasyonu yönetebilmek ve gerekli yetenekleri kazanabilmek isteyen herkes bunun gereği olan profesyonel mediatör lük eğitimleri almalıdır.

Mediasyon hızlı, ucuz ve gizli bir alternatif uyuşmazlık çözme yöntemidir ve günümüz şirketleri için en ideal çözümdür. Mediasyon gerçekten günümüzün küresel devrimi olarak adlandırılabilir. Bir Alman firma ile Türk firma, Çin’de üretim yapmak için anlaşmış olsunlar. Alıcı firma da bir Belçikalı şirket olsun. Üretim aşamasına gelindiğinde, sorunlar çıktığını varsayalım. Bu durumun mahkeme sürecini düşünün: Hangi ülkede, hangi kanunlarla, ne kadara, nasıl bir zaman dilimi içinde sorun çözümlenebilir?

Herhangi firmanın, bir başka firma ile patent sorunu olduğunu varsayın.

Bir aile şirketinin, kurumsallaşma sürecinde, aile üyeleri arasında sorunlar yaşadığını varsayın.

Sorunlar alt alta sıralandığında bitmeyecek gibi görünebilir. Ancak saydığımız tüm sorunlar hızlı, ucuz ve gizli bir süreç olan medisyon kullanılarak başarıyla çözümlenebilir.”

Şaşırdınız değil mi?

“HÇ: Ben hakimin karşına çıkıp, biz mediatör yardımıyla anlaştık, bizi hızla boşayabilirsiniz mi diyeceğim. Kafam karıştı biraz. Mahkemelerin mediasyona tavrı veya kabullenişi ne durumda ki? Ben hakime mediatör yoluyla anlaştık dersem, o da bana “Mediatör mü, o da kim?” diye sorar mı?
DK: Öncelikle, eşler mediasyon ile anlaşırlar ve boşanmayı başlatırlarsa, hakim bu kararı
kabul etmek durumundadır. Hakime mediatörle karar verdik denmesine gerek yok, çünkü süreç sonunda taraflar ortak karar alıyor. Bununla birlikte, mahkemeye gelen bir dava, mahkeme dışında mediasyon ile sürdürülebilir. Bu durumda da, mediasyon sonunda çıkan kararı hakim kabul eder. Çünkü karar tarafların ortak kararıdır. Ancak kararların hukuka aykırı olmaması gerekir. Aslına bakarsanız, sorunlar zaten mahkeme de çözümlenmiyor ki. Mahkeme kazan-kaybet anlayışıyla karar veriyor. Yani kanunda yer alan maddelere ve tarafların sundukları delillere göre biri kazanıyor ve diğeri kaybediyor. Kaç boşanma davasında hakim taraflara duygularını soruyor? Oysa, yakın ilişkilerde sorun çoğunlukla duygusal boyuttadır. Mediasyonla, kazan-kazan anlayışıyla sorunları çözmüş oluyorsunuz. O sebeple de, mediasyonla çözümlenen davalar, mahkeme kararlarına göre çok daha başarılı.”


Bunlar avukatlık mesleğinin tekel hakkını çok yakından ilgilendirmektedir. Soru ve cevabın içinde mesleğin geleceği gizlidir.Mediasyon’ nun ne olduğunu anlatanın hukukçu olmadığını söylemek için kahin olmaya gerek yoktur. Cevabında belirttiği “Mahkeme kazan-kaybet anlayışıyla karar veriyor.” düşüncesi, aslında bu gün yerleşik genel bir şikayetin yansımasıdır. Uzayan davalar, karışık ve karışık olduğu gibi alt üst edilen adeta ırzına geçilen usul kuralları, yetersiz incelemeler yargının giderek taraflar açısından zaman zaman katlanamaz hale gelen masrafları, yargılamanın aleni olarak yapılması, yargılama sürecinde taraflarda inisiyatifin azalması ve sonuçtan bir türlü tatmin olmayan, kazananın da kaybedenin de “böyle kanun mu olur” yakınmaları içindeki taraflar. Arabulucu-uzlaştırıcı olarak da adlandırılabilecek bu yeni sektör ve meslek grubu genelde hukukun, özelde avukatlık mesleğinin en yakın tehlikesi olarak görünmektedir. Sadece çek-senet tahsilatından çıkıp, önemli ticari, boşanma, tahliye davalarında gayrımeşru olarak boy gösteren mafyöz çözümler, böylece yasal bir zemine oturtulmak istenmektedir. Aslında yukarıda alıntıladığımız soru ve cevap, gerek usul hukukumuzda ve gerekse diğer yasalarda “sulh” adı altında düzenlenmiş, Avukatlık K. 2. maddesinde de “ Avukatlığın amacı hukuki münasebetlerin düzenlenmesini, her türlü hukuki mesele ve anlaşmazlıkların adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesini ve hukuk kurallarının tam olarak uygulanmasını her derecede yargı organları, hakemler,resmi ve özel kişi,kurul ve kurumlar nezdinde sağlamaktır. Avukat bu amaçla hukuki bilgi ve tecrübelerini adalet hizmetine ve kişilerin yararlanmasına tahsis eder” demek suretiyle, ihtilafların mutlak surette yargı önünde çözümlenemeyeceğini, yargı dışında da hukuka ve adalete uygun çözümlerde avukata görev düştüğünü ifade etmektedir. Yukarıdaki alıntının sahibince kurulan mediasyon şirketi, kaçınılmaz olarak hukukçulardan yardım almak zorunda kalacak, bünyesinde avukat çalıştıracaktır. Böyle bir şirkette çalışacak olan avukatın, avukatlık mesleğini yaptığından söz etmek mümkün olmayacaktır. Tıpkı sigorta şirketlerinin hasar servislerinde istihdam edilen ruhsat sahibi avukatların mesleklerini yapamadıkları gibi.
Belki bir hukukçu olarak şunu söylemek aşırı bir düşünce olabilir ancak çoğu kez dillendirilmekte, genel bir kanı haline gelerek toplumda giderek kabul görmektedir ki artık klasik hukuk ve avukatlık anlayışı çağını kapatmak üzeredir. Yukarıdaki alıntıda geçen “kazan-kaybet” yerini uzlaşma kültürü ile “kazan-kazan” yöntemine bırakmak üzeredir. Mediasyon, görüldüğü üzere uzmanlaşmayı gerektirmektedir. Özellikle son on yıllarda uzmanlaşma küresel dünyada özellikle Finans sektöründe önemli bir yer işgal etmekte, ticari hayatın çeşitliliğinin yansıması olarak ortaya çıkan yeni kurum ve kavramlara göre çıkartılan yasalarla da hukukta uzmanlaşma da kaçınılmaz olmaktadır. Nitekim Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi, Tüketici Mahkemesi, Aile Mahkemesi yeni yeni oluşturulan müstakil mahkemeler ve bazı hukuki konuları görmek üzere görevlendirilen numaralı uzman mahkemeler dönemi açılmıştır. Avukatlık mesleği ve avukatlık hizmetlerinde de bu değişimi görmek mümkündür. Bünyesinde çok fazla sayıda avukat çalıştıran bürolar, dış bağlantılara da ulaşmış ve yabancı avukatlık büro ve firmalarının Türkiye şubesi olma görevlerini üstlenmiş durumdadır. Bu büroların çoğu da belli hukuk dallarında iddialıdır.
Mediatörlük belki bu gün için ceza yargılamasında uygulanmaya başlanmış ise de, süreç içinde giderek yaygınlaşacak, mediatörlük sertifikaları havalarda uçuşacak, belki açık öğretim programlarına da dahil edilecek ve avukatlık tekeli de ister istemez kırılacaktır, tıpkı Marka-Patent vekilliğinde olduğu gibi .