İşten habersiz çıkarma ve tazminat ödemesi eksik yapılması ve daha bir çok şey.

[Selcuk.CUKUR]

Merhaba, olay 20 senelik bir olay öncelikle bunu belirteyim yani 20 senelik bir aynı yerde çalışma geçmişi var. Çok çok uzatmadan konuyu açık bir şekilde açıklamaya çalışacağım.

1 - Okuma yazma bilmediği için annemi habersiz şu kağıda imza at maaş bodron diye imza attırdılar ve işten giriş çıkışını yapmışlar habersiz. Ertesi günü tazminatını yatırdık deyip dalga geçer gibi 14.000 tl bankaya para yatırdılar.
2 - 3 sene sigortasız çalıştırdılar ve 20 senenin içerisinde 3 sene ara kısımda sigortasız habersiz işyerinde çalıştırıldı annem.
3 - Yıllık izinleri hiç bir şekilde ne ücreti ödendi ne yıllık izni verildi, yasal olarak izinde gösterildimi bilmiyorum ama kamera kayıtlarında orda olduğu apaçık ortada.
4 - Maaşı 20 sene boyunca 1000 tl maaş ile başlayıp 20 sene boyunca 1400 TL olarak zam yapıyoruz denılerek sureklı aynı fıyatta tutuldu. (10 sene kadar elden 400 tl verdiler sonra asgari ücret 1.400 tl çıktığında zam yaptık 1.400 tl bankaya yatırıyoruz dıye kandırıyorlarmış sonradan farkına vardık.)
5 - Bayram ve resmi tatillerde hiç bir şekilde izine çıkmayıp her hangi bir ödeme yapılmamıştır kendisine.
6 - İşten çıkması için zoraki şeyler yapılıp bırakıp gitmesi için işten atamadıkları için üstüne düştüler sürekli.
7 - İş yerinde çalıştığı süreçte belirli çalışma zorluklarına bağlı olarak sakatlıklar geçirdi (bel fıtığı, damar hastalıkları, kas hastalıkları)
8 - Normal izinlerinde dahil sürekli olarak iş yerine çağrıldı ve para vermeden çalıştırıldı.
9 - Yılbaşlarında 24 saat boyunca çalıştırıldı gelmediği taktirde işten çıkarılcağı söylendi. Çalıştığı süre boyunca.
10 - Sigortasız olarak annem gibi çok kişiyi sigortasız çalıştırmış şahıslar.
11 - Firmadaki muhasebeciler bir çok yalan dolan ve usulsuz sahte evraklar düzenlemişler ve daha bir çok şey.

Şimdi bizim nasıl bir yol izlememiz, gerekir ve nasıl bir işlem yapmamız gerekir kime hangi mecraya avukata girip işlem mi başlatalım ne yapalım hakları nelerdir, ne gibi bir süreç olur ne kadar sürer. Ve şuanda hala çalışıyor mecburiyetten işten çıkmadı tekrar giriş yaptıkları için çıkmıyorum dedi istiyosanız çıkarın ben emekli olduktan sonra görüşeceğiz diye onlarada durumla alakalı bildiride bulundu.

1- Şimdi bizim haklarımız nelerdir şirketten neler alabiliriz?
2- Üzerinden süre geçmesi bir şeyi değiştirirmi emekli olduktan sonra dava açmak istiyor emekli olmasına az bir süre kaldı 1 sene kadar felan.
3- Ödenmemiş sigorta primleri ne olacak?
4- Ödenmemiş yıllık izin ücretleri, özel gün ücretleri vb. ne olacak?
5- Kıdem tazminatı ihbar tazminatı ne olacak?
6- Ödenmemiş agi paraları ne olacak?
7- Yıpranma parası ne olacak?
8- Seneler boyu zam yapılmadan çalıştırıldı bunlar ne olacak?

[Av.Yusuf Selçuk Ateşkan]

Ücret alacakları için zamanaşımı 5 yıldır. Yani davadan geriye dönük olarak 5 yıllık ücret, fazla mesai, ulusal bayram genel tatil ücreti alacağı talep edebilirsiniz.
Yıllık izin ücreti için de zamanaşımı 5 yıldır. Ancak bu zamanaşımı iş akdinin sona ermesiyle başlar.

Yani bugün işten çıkan biri, bir hafta sonra 25.10.2017 tarihinde dava açarsa, 25.10.2012 tarihinden sonraki ücret, fazla mesai, ulusal bayram genel tatil ücretlerini talep edebilir.
Ancak yıllık izin ücreti 18.10.2017 tarihinde muaccel olduğu için eğer varsa 20 yılın tamamındaki alacağını dava edebilir.

İhbar ve kıdem tazminatı için zamanaşımı 10 yıldır. Bunlar da iş akdinin sona ermesi ile muaccel olur. Ancak yasa değişikliği ile bu zamanaşımı da 5 yıla indirilecek.

Bütün bu alacaklar için dava açmanız gerekir. Ancak yeni yasa 2018 yılında yürürlüğe girdikten sonra önce arabulucuya başvurmanız gerekiyor.

Annenizin bilmeden imzaladığı belgelerin aslında kandırılarak imzalatıldığının da ispatı gerekir.

Yatırılmayan veya ücretine göre eksik yatırılan sigortalar için hizmet tespiti davası açılmalıdır. Ancak bunda da 5 yıllık zamanaşımı işliyor.