Þantaj mý tehdit mi?

[detlis]

Arkadaþým ile ayný evde kalmaktayýz. Bizim daha önceden tanýdýðýmýz biri telefon aracýlýðý ile tehdit ediliyormuþ. "Kýzýný niþanlý olduðu kiþiden ayýracaðýz kýzýnýn resmi bende var þerefsizler" diye. Bu tehdit karþýlýðýnda 4000 YTL para vermesini istemiþler. Ve bu parayý bizim kapýnýn 100 metre ilerisine koymasýný istemiþler. Bu durumu savcýlýða bildirmiþ müþtekiler. Savcýlýk müþtekilere tespit yetkisi vermiþ. Ancak arayan kiþi telefon kulübesinden aradýðý için kimin aradýðý belli deðil. Arkadaþ o poþeti tesadüfen aldýðý için ve bende onun yanýnda olduðum için birlikte yargýlanýyoruz. Arkadaþým þu an tutuklu ve cezaevinde. Ben ise 18 yaþýndan küçük olduðum için tutuksuz yargýlanýyorum.

Bu olay þantaj mý tehdit mi suçuna girer? Hukukçularýn genelde görüþü tehdit suçuna girdiði(internetten okuduðum kadarýyla) Eðer þantaj suçuna girmeyip tehdit suçuna giriyorsa üst sýnýrý 2 yýlý geçmediði için tutuklama yapýlabilir mi? Eðer tutuklama yapýldýysa devletten tazminat alýnabilirmi?

[Av.Duygu Tekay]

Madde 100 - (1) Kuvvetli suç þüphesinin varlýðýný gösteren olgularýn ve bir tutuklama nedeninin bulunmasý halinde, þüpheli veya sanýk hakkýnda tutuklama kararý verilebilir. Ýþin önemi, verilmesi beklenen ceza veya güvenlik tedbiri ile ölçülü olmamasý halinde, tutuklama kararý verilemez.

(2) Aþaðýdaki hallerde bir tutuklama nedeni var sayýlabilir:

a) Þüpheli veya sanýðýn kaçmasý, saklanmasý veya kaçacaðý þüphesini uyandýran somut olgular varsa.

b) Þüpheli veya sanýðýn davranýþlarý;

1. Delilleri yok etme, gizleme veya deðiþtirme,

2. Tanýk, maðdur veya baþkalarý üzerinde baský yapýlmasý giriþiminde bulunma,

Hususlarýnda kuvvetli þüphe oluþturuyorsa.


Arkadaþýnýzýn tutuklu olmasýnýn nedený yukarýda nedenlerin varlýðýnýn devamý konusunda savcýnýn talebi ve hakimin kanaati vardýr.

Yaþýnýz 18 den küçük olduðu için size bir müdafi tayin edilmiþ olmasý lazým.

[detlis]

5271 Nolu sizin belirttiðiniz ayný kanunda
4) Sadece adlî para cezasýný gerektiren veya hapis cezasýnýn üst sýnýrý iki yýldan fazla olmayan suçlarda tutuklama kararý verilemez.

yazýyor. Eðer iþlenilen bu suç tehdit suçuna giriyorsa tutuklama kararýnýn verilmemiþ olmasý gerekirdi. Hukukcularýn internetteki görüþü tehdit suçu iþlendiði konusunda. Ancak bizi þu an þantaj suçundan yargýlýyorlar.

5237 Nolu kanunda;
MADDE 106. - (1) Bir baþkasýný, kendisinin veya yakýnýnýn hayatýna, vücut veya cinsel dokunulmazlýðýna yönelik bir saldýrý gerçekleþtireceðinden bahisle tehdit eden kiþi, altý aydan iki yýla kadar hapis cezasý ile cezalandýrýlýr. Malvarlýðý itibarýyla büyük bir zarara uðratacaðýndan veya sair bir kötülük edeceðinden bahisle tehditte ise, maðdurun þikâyeti üzerine, altý aya kadar hapis veya adlî para cezasýna hükmolunur.

[Av.Duygu Tekay]

Savcýnýn hazýrlamýþ olduðu iddianamedeki sevk maddeleri uyarýnca yargýlamanýz yapýlýr.

Býr avukattan profesyonel yardým alýn.

[detlis]

Savcý Þantaj suçundan hakkýmýzda iddianame hazýrlamýþ. Ancak anlamadýðýnýz þu ki: Bu suç aslýnda kanunlara göre þantaj deðil tehdit suçudur. Bi avukattan profesyonel yardým alýyoruz ve o da ayný þeyi düþünüyor ama emin deðil.

[salih33]

107 .madde : ...(2) (Ek fýkra: 29/06/2005-5377 S.K./14.mad) Kendisine veya baþkasýna yarar saðlamak maksadýyla bir kiþinin þeref veya saygýnlýðýna zarar verecek nitelikteki hususlarýn açýklanacaðý veya isnat edileceði tehdidinde bulunulmasý halinde de birinci fýkraya göre cezaya hükmolunur.

Fotoðrafýn ifþasý kiþinin þeref ve saygýnlýðýna zarar verecek nitelikte ise -ki öyle anlaþýlýyor - þantaja girer. Bu nedenle hukuki nitelendirme bence doðru.

Þayet dava beraatla sonuçlanýrsa tutuklama nedeniyle tazminat hakký vardýr.

[Av.Mehmet Taylan Karakum]

Tüm bu olanlar, 1 Haziran 2005'ten önce olmuþsa; eski TCK'ndak ''korkutarak faydalanma'' suçundan iþlem görülmüþ olabilir ki; Aðýr Ceza'lýk suç olduðundan, CMUK'daki ilgili hükümler tâbi kýlýnmýþtýr.

Yeni TCK'nda, böyle bir suç tanýmý yapýlmamýþsa da; eylemin özelliðine göre, tehdit, þantaj ve gasp (yaðma) suçlarýndan iþlem görülmesi mümkündür.

Konuya iliþkin bir çalýþmayý, bilginize sunarým.

YTCK.da MALA KARÞI SUÇLAR
(YAÐMA)
Mehmet Reþat Koparan
Kayseri Hakimi
I-YAÐMA
A-YAÐMA SUÇUNUN TEMEL ÞEKLÝ
1-Genel Olarak
Yaðma suçunun temel þekli yeni yasamýzýn 148.,nitelikli halleri ise 149.maddesinde düzenlenmiþtir

148.madde; eski yasamýzdaki 495/1,496,498 ve 501. maddelerin karþýlýðýdýr.
Ancak eski kanunda yer alan,#8221;korkutarak faydalanma#8221; (ETCK md.498) #8220;adam kaldýrma#8221;( ETCK md. 499),#8221;adam kaldýrmada muhabere nakli#8221; ( ETCK md. 500), gibi düzenlemelere yeni yasada yer verilmediði görülmektedir.
Yaðma suçu bakýmýndan ETCK.na göre en radikal deðiþiklik bu suç için öngörülen özgürlüðü baðlayýcý cezanýn alt sýnýrýnýn 10 yýldan 6 yýla indirilmesi;ayrýca deðer azlýðýna baðlý ceza indirimine yer verilmesidir.
YTCK.da baðýmsýz bir suç olarak yer verilmeyen #8220;korkutarak yararlanma#8221; suçu basit yaðma suçundan birçok yönden farklýlýk göstermekteydi.
Ýlk olarak;yaðma suçunda cebir ve þiddet veya tehdit araç olarak kullanýlmakta iken, burada araç olarak yalnýzca tehdide baþvurulmaktadýr.
Ýkinci olarak; yaðma suçunda fail suça konu þeyi kendisi almakta, burada ise maðdura göndertmektedir.
Üçünçü olarak; tehdit ile teslim arasýnda, belli bir zaman aralýðý bulunmaktadýr.
Bu farklýlýklar göz önüne alýnýrsa,korkutarak yararlanma oluþturan bir eylemin yaðma suçunun temel þekline göre cezalandýrýlmasýnýn her zaman mümkün olamayacaðý gerçeði karþýsýnda, uygulamada bir eksiklik olarak karþýmýza çýkabilir.



Kanaatimize göre; Korkutarak faydalanma yönünden ,yeni yasanýn #8220;malý teslime veya malýn alýnmasýna karþý koymamaya mecbur kýlan#8221; þeklindeki düzenlemesinin (bu kavramýda kapsar þekilde) uygulamada geniþ yorumlanmasý gerekir.


YTCK#8217;.da yer verilmeyen (ETCK md. 499#8217;daki) #8220;adam kaldýrma#8221; suçu, gerek araç ve gerekse amaç hareketler bakýmýndan yaðma suçunun temel þekline göre farklýlýk gösterdiðinden bu eylemlerin her zaman klasik yaðma suçu çerçevesinde cezalandýrma imkaný bulunmayabilir.
Kanaatimize göre Adam kaldýrma yönünden yeni yasanýn 109.maddesinin gerçek içtima kurallarý çerçevesinde uygulanabileceði düþünülmelidir
2-Koruna hukuki yarar
Yaðma, cebir kullanma (YTCK m. 108) ve hýrsýzlýk (YTCK m. 141 vd.) suçlarýnýn bir araya gelmesinden oluþan bileþik bir suçtur. Yaðma suçuyla bir taraftan hýrsýzlýk suçunda olduðu gibi zilyedlik ve mülkiyet; diðer taraftan kiþi özgürlüðü korunmaktadýr.
Hýrsýzlýk suçunun oluþmasý için aranan bütün koþullar burada da aranýr. Suçun maddi konusunu oluþturan #8220;taþýnabilir mal#8221;, maddi ögesini oluþturan #8220;malýn bulunduðu yerden alýnmasý#8221; ve manevi ögesini oluþturan #8220;faydalanma kasdý#8221; ile ilgili olarak hýrsýzlýk suçu bakýmýndan yapýlan açýklamalar burada da geçerlidir. Aradaki fark, malýn alýnmasý amacýyla kiþiye karþý cebir kullanýlmýþ olmasý zorunluluðundan kaynaklanmaktadýr. Kýsaca, cebir yoluyla iþlenen hýrsýzlýða yaðma denir.
3. Maddi Unsur
Suçun maddi unsuru cebir veya tehditle malýn alýnmasýdýr. Almanýn ne zaman tamamlanmýþ olduðu konusunda hýrsýzlýk suçundaki açýklamalara müracaat etmek gerekir.
a- Cebir
aa) Cebir ve amacý
Cebir, mevcut veya gerçekleþtirilmesi muhtemel direnci kýrmak yada engellemek amacýyla yapýlan kiþiye yönelik her türlü fiziki zorlamadýr. Ancak; vücuda temas þart deðildir. Korkutmak amacýyla silahý ateþlemek veya yýrtýcý bir köpekle saldýrmak üzere beklemek veya önceden maðdurun direnmesini engellemek için onu kapalý bir yere kilitlemek de cebrin varlýðý için yeterlidir. -
Cebir (veya tehdidin ) kullanýlma amacý, failin kendisine veya bir baþkasýna yarar saðlamaktýr.Maðdur malý teslime veya malýn alýnmasýna karþý koymamaya zorlamakta;cebir, (veya tehditle), malýn alýnmasý arasýnda nedensellik baðý bulunmaktadýr.
Cebir (veya tehdit) malike veya zilyede yönelebilir.ETCK.md. 495; cebir ve þiddet veya tehdidin #8220;zilyede ya da suç yerinde bulunan bir kimseye#8221; yönelmiþ olmasý gerektiðini açýkça belirtmiþtir.
bb) Cebrin yöneldiði hukuki deðerler
Cebir veya tehdidin yöneldiði deðerler yeni yasada sýnýrlayýcý olarak sayýlmýþtýr.Cebir veya tehdidin hayata,vücuda veya cinsel dokunulmazlýðýna yada malvarlýðýný büyük bir zarara uðratmaya yönelik olmasý gerekir. Cebir, þiddet veya tehdidin bunlardan baþka deðerlere yönelmesi (sözgelimi þerefe) durumunda yaðmadan bahsedilemez.
Cebir ve þiddet, eþyaya karþý kullanýlmýþ ve bu maðdur tarafýndan bedensel zorlama olarak algýlanýyorsa, dolaylý olarak kiþiye yönelmiþ olduðu da kabul edilmelidir. Kullanýlan cebrin maðdurun davranýþýna etkide bulunmaya yönelik olmasý þarttýr. Ölmüþ bir kiþi üzerinden malýn alýnmasý durumunda yaðma suçundan söz edilemez.
Kullanýlan cebir ve þiddetin,kasten yaralama derecesine ulaþmasý da gerekmez, ulaþmýþ ve bu suçun netice sebebiyle aðýrlaþmýþ halleri (YTCK m. 87) gerçekleþmiþ ise, ayrýca bu suçtan dolayý da failin cezalandýrýlmasý gerçek içtima kurallarýnýn gereðidir. (YTCK m. 149/2).
cc) Cebir (veya tehdidin )gerçekleþtirilme aný
Malýn teslim edilmesi veya alýnmasý,suçun konusunu oluþturan mal üzerinde maðdurun zilyetliðine son verilmesini,maðdurun bu eþya üzerinde zilyetlikten doðan tasarruf haklarýný kullanmasýnýn olanaksýz hale getirilmesini ifade eder.
Zilyedin tasarruf olanaðýnýn kalkmasýna kadarki aþamada kullanýlan cebir veya tehdit hýrsýzlýðý yaðmaya dönüþtürür.
Malýný hýrsýzlýk suçunun tamamlanmasýndan geri almak isteyen kiþiye (maðdura) karþý baþvurulan cebir veya tehdit, yaðma suçunu oluþturmaz.Ayrý bir tehdit veya yaralama suçlarý oluþtuðundan gerçek içtima kurallarýnýn uygulanmasý gerekir.
dd) Cebir Karinesi.( YTCK m. 148/3)
YTCK md. 149/3 uyarýnca #8220;maðdurun, herhangi bir vasýta ile kendisini bilmeyecek ve savunamayacak hâle getirilmesi de, yaðma suçunda cebir sayýlýr#8221;.
Maðduru ipnotize ederek, uyuþturucu madde, alkollü içki içirerek kendinden geçirmek,uyku ilacý ile uyutmak gibi durumlarda #8220;cebir karinesi#8221; gerçekleþmiþ olur.
b) Tehdit
Tehdit; maðdurun veya onun bir yakýnýnýn yaþamýna, beden veya cinsel dokunulmazlýðýna yönelik bir saldýrý gerçekleþtirileceði ya da malvarlýðý itibarýyla büyük bir zarara uðratýlacaðý yönündeki irade beyanýdýr.Yasada sayýlanlar dýþýndaki deðerlere yönelik tehdit yaðma suçunu oluþturmaz.
Tehdit, maðdurun yüzüne yada en azýndan duyabileceði þekilde olmalýdýr. Tehdit doðrudan maðdura karþý olabileceði gibi yakýnlýk duyduðu üçüncü bir kiþiye de yönelebilir.
Yaðma suçunun tanýmlanabilmesi için,kullanýlan ( cebir veya) tehdidin etkisiyle maðdur malý teslim etmeli veya malýn alýnmasýna karþý koymamalýdýr.Dolayýsýyla kullanýlan cebir veya tehdidin bunu saðlamaya elveriþli olmasý gerekir.
Maðdurun normalden çok fazla korkak olmasýndan dolayý malý teslim etmeye veya alýnmasýna ses çýkarmamaya yönelmesi halinde yaðma suçu oluþmaz,eylemin hýrsýzlýk olarak nitelenmesi gerekir.
c- Malýn Alýnmasý
Malýn alýnmasý ile ilgili olarak hýrsýzlýk suçu ile ilgili açýklamalar yaðma suçu içinde geçerlidir. Ancak kullanma hýrsýzlýðý YTCK m. 146#8217;da ayrýca bu suçta cezanýn indirilmesini gerektiren bir neden olarak düzenlendiði halde, #8220;kullanma yaðmasý#8221;na iliþkin kanunda bir düzenleme bulunmamaktadýr. Dolayýsýyla #8220;kullanmak#8221; maksadý ile malýn (zorla) alýnmasý durumunda yaðma suçu oluþmaz. Örneðin gezmek amacýyla zorla sahibinden otomobilin anahtarýný alan fail yaðma suçunu iþlemiþ olmaz. Bu durumda failin cebir kullanma (ETCK m. 188, YTCK m. 108) ve hýrsýzlýktan (ETCK m. 494, YTCK m. 141) cezalandýrýlmasý gerektiði belirtilmektedir.
4. Manevi Unsur
Hýrsýzlýk suçu açýsýndan aranan faydalanmak maksadýnýn burada da bulunmasý gerekir. Hýrsýzlýk suçundan farklý olarak, kast ayný zamanda cebir ve þiddet veya tehdide yönelik olmalýdýr.
5. Suçun Özel Görünüþ Biçimleri
a- Teþebbüs
Suç, malýn alýnmasýyla birlikte tamamlanýr. Bu yüzden yaðma, neticesi harekete bitiþik bir suç olup, teþebbüse elveriþlidir. Malýn teslim edilmesi veya alýnmasý, suçun konusunu oluþturan mal üzerinde maðdurun zilyetliðine son verilmesini, maðdurun bu eþya üzerinde zilyetlikten doðan tasarruf haklarýný kullanmasýnýn olanaksýz hâle gelmesini ifade eder.
b-Ýçtima
Yaðmada kullanýlan cebir, tehdit ve hýrsýzlýk, suçun unsurunu oluþturduðundan, #8220;bileþik suç#8221; ortaya çýkar ve faile yalnýzca yaðma suçundan dolayý ceza verilir. Mal,zilyedin tasarruf olanaðý,ortadan kalktýðý anda alýnmýþ olacaðýndan bu ana kadar yapýlan cebir veya tehdit,hýrsýzlýðý yaðmaya dönüþtürür.
Yaðma suçunun iþlenmesi sýrasýnda baþvurulan cebir, kasten yaralama derecesine ulaþmýþ ise,(YTCK m. 149/2) bu suçun neticesi sebebiyle aðýrlaþmýþ durumlarýnýn gerçekleþmesi koþuluyla, ayrýca kasten yaralama suçundan dolayý da failin cezalandýrýlacaðýna yer vermektedir. Dolayýsýyla, kasten yaralamanýn neticesi sebebiyle aðýrlaþmýþ halleri gerçekleþmiþ deðilse, failin ayrýca kasten yaralamadan dolayý cezalandýrýlamayacaðý düþünülmelidir.
c-Ýþtirak
Suç iþtirak açýsýndan özellik göstermez. Burada bileþik suç söz konusu olduðu için, cebir ögesini bir suç ortaðýnýn, alma ögesini da bir baþka suç ortaðýnýn gerçekleþtirmesi durumunda her ikisi de suçun birlikte faili (YTCK m. 37/1) sayýlýr.
B- SENEDÝN YAÐMASI SUÇU (ETCK m. 496, YTCK m. 148/2)
1. Genel olarak
Senedin yaðmasýnda da fail, maðdura karþý cebir veya tehdide baþvurmaktadýr. Sadece suçun konusu bakýmýndan ayrýlmaktadýr.Suçun konusu ETCK#8217;.da hukukça hükmü haiz, YTCK.da#8217; ise #8220;borç altýna sokabilecek#8221; bir senet olarak tanýmlanmýþtýr.

Senedin,bunu imzalayan, için borç doðurucu olmasý gerekir.Bu borç para borcu olabileceði gibi,bir iþi yapmaya yapmamaya ,bir taþýnmazý hibe etmeye,kira ile oturulan bir taþýnmazý boþaltamaya,var olan bir borca kefil olmaya, iliþkin olabilir.
Buna göre,maðdurun iktisaden deðerlendirmeye elveriþli olan bir hakkýný kullanmamasýna yol açan her türlü belge,borç doðurucu senet tanýmý içinde yer alýr.
2. Suçun Konusu
Bu suçun konusunu ETCK. 496.md.de #8220;hukukça hükmü haiz#8221;, YTCK.148/(2).md.de ise maðduru veya bir baþkasýný #8220;borç altýna sokabilecek#8221; bir senet oluþturmaktadýr. #8220;Senet#8221; deyimine maðdura borç yükleyen veya faili borçtan kurtaran her türlü belge girmektedir. Ýçeriði itibariyle borç doðurucu olmayan belgenin zorla alýnmasý halinde yaðma suçundan bahsedilemez.
Suça konu senedin maðdurun malvarlýðý açýsýndan bir zarar ortaya çýkaracak nitelikte olmasý gerektiðinden, açýða imza ettirmek veya batýl senedi imza ettirmek buraya girmez.
3. Maddi unsur
Cebir, þiddet, tehdit kavramlarý için #8220;yaðma#8221; suçunun temel þekli ile ilgili olarak yapýlan açýklamalar burada da geçerlidir.Ancak yaðma suçunda tehdidin yönelik olduðu deðerler sýnýrlayýcý biçimde gösterilmiþ olduðu halde, senedin yaðmasýnda bu konuda bir sýnýrlamaya gidilmemiþtir. Bu fýkradaki verilen #8220;tehdit#8221; deyimine de YTCK m. 148/1#8217;deki tehdit deyimi ile ayný anlamýn verilmesi gerekir.
Suçun maddi unsurunu oluþturan hareketler ise ,borç doðuran bir senedi veya var olan bir senedin hükümsüz kaldýðýný açýklayan bir vesikayý vermeye, böyle bir senedin alýnmasýna karþý koymamaya, ilerde böyle bir senet hâline getirilebilecek bir kaðýdý imzalamaya veya var olan bir senedi imha etmeye veya imhasýna karþý koymamaya mecbur kýlma biçiminde seçimlik olarak sayýlmýþtýr.
4. Manevi unsuru
Suçun manevi unsurla ilgili olarak yaðma suçunun temel þekli ile ilgili açýklamalar burada da geçerlidir.Failin kastýnýn ayný zamanda senedin #8220;borç doðurucu#8221; nitelik taþýdýðýna da yönelik olmasý þarttýr.
C-NÝTELÝKLÝ YAÐMA HALLERÝ (YTCK.149/1-2)


1) Suçun silahla iþlenmesi (YTCK.md.149/1-a)
ETCK.da silahýn sadece tehdit sýrasýnda kullanýlmasý aranmýþ,cebir þiddet yönünden nitelikli unsur öngörülmemiþtir. YTCK.da böyle bir ayrým yapýlmamýþtýr.Silah, ister #8220;cebir#8221;, isterse #8220;tehdit#8221; unsurunu gerçekleþtirmek amacýyla kullanýlsýn, her iki durumda da nitelikli halin uygulanmasý yoluna gerekir. #8220;Silah#8221; tanýmý için YTCK. md. 6/(1)-f.bendine müracaat edilmelidir.
Silahýn tehdit veya cebir vasýtasý olarak kullanýlmasý gerekir. Silahýn yöneltilmeyip kiþinin elinde veya üstünde bulundurulmasý halinde tehdit aracý olarak kullanýlýp kullanýlmadýðý, failin söz ve davranýþlarý ile birlikte deðerlendirilmelidir. Örneðin failin belinde olan tabancayý örten giysinin açýlmasýný saðlayýp gösterdikten sonra silahýn ele alýnmamýþ olmasý halinde dahi fiilin silahla iþlendiði kabul edilmelidir.
Yaðmada gerçek silah kullanýlabileceði gibi,suçun maðduru üzerinde silah izlenimi uyandýran ve korkutan aletlerin kullanýlmasý halinde dahi bu fýkra hükümleri uygulanabilecektir. Örneðin maðdura silah olduðu izlenimi veren oyuncak tabanca dahi bu bendin uygulanmasýný gerektirir.
2) Kiþinin kendisini tanýnmayacak bir hale koymasý suretiyle iþlenmesi (YTCK.md.149/1-b)
Suçun, failin kendisini tanýnmayacak hale koymak suretiyle iþlenmesi durumunda sonradan kimliðinin tespitini zorlaþtýrmasý durumunda bu nitelikli halin uygulanmasý gerekir. Bu nitelikli halden maksat, failin kendisini dýþ görünüþ bakýmýndan kendisine benzetilemeyecek duruma getirmiþ olmasýdýr. Ýþtirak halinde iþlenen suçlarda, ortaklardan birinin dahi kendisini tanýnmamýþ hale getirmiþ olmasý yeterledir. Diðerleri tanýnsa bile, faillerden yalnýzca birisinin kendisini tanýnmayacak hale getirmesi durumunda da nitelikli hal, yalnýzca o suç ortaðý açýsýndan uygulanabilir.
Fýkrada #8220;kendisini tanýnmayacak bir hâle koyma#8221; denilerek ETCK.nun 497/2. maddesinde belirtilen #8220;kýyafetini tebdil etmiþ olan þahýslar tarafýndan iþlenmesi#8221; halinden daha geniþ kapsamlý olarak düzenlendiði görülmektedir.Failin kendisini tanýnmayacak hale koymak için yaptýðý her türlü deðiþiklik ve tedbir de nitelikli neden için yeterlidir. .
3) Suçun birden fazla kiþi tarafýndan birlikte iþlenmesi (YTCK.md.149/1-c)
ETCK.da yaðma suçunda nitelikli halinin uygulanmasý için #8220;ikiden çok kiþinin#8221; varlýðý ve ayrýca bunlardan en az birisinin #8220;görünür biçimde silahlý#8221; olmasý aranmýþtýr. YTCK.da ise iki kiþi yeterli görülmüþ, ayrýca bunlarýn silahlý olmasý da aranmamýþtýr.
Birden fazla kiþinin müþterek (birilikte) fail olarak suçu iþlemiþ olmasý arandýðýndan,azmettiren veya yardým eden bakýmýndan nitelikli halin uygulanmasý mümkün deðilidir.
4)Yol kesmek suretiyle ya da konut veya iþyerinde iþlenmesi(YTCK.md.149/1-d)
Burada,iki ayrý nitelikli hale ayný bent içinde yer verilmiþtir.Bunlardan#8220;yol kesme#8221; seyahat özgürlüðünün kýsýtlanmasý anlamýnda olup, nitelikli halin dayanaðýný oluþturur.#8220;Yol#8221; deyimi, yalnýzca araçlarýn deðil, insanlarýn geçeceði umulan her türlü yeri ifade eder. Yolun #8220;kesildiðinden#8221; söz edilebilmesi için maðdurun yoldan geçmesinin beklenmiþ olmasý aranacaðýndan rastlantý sonucu yol üzerinde iþlenen yaðma suçlarýnda bu nitelikli hal uygulama alaný bulmaz. Nitelikli halin uygulanmasý için faillerin birden fazla veya silahlý olmasýna gerek yoktur. Yaðma suçunun #8220;konut veya iþyerinde#8221; iþlenmesi,nitelikli hal haline getirilmiþ olup, bunlarýn #8220;eklentilerinden#8221; ayrýca söz edilmediði için, eklentilerde iþlenen yaðma suçu bakýmýndan nitelikli halin uygulanmasý yoluna gidilemez.
Yol kesme halinde fiilin doðrudan doðruya maðdura karþý iþlenmesi gerekir;yol kesme süresi kýsa veya uzun olabilir.
5) Suçun, beden veya ruh bakýmýndan kendisini savunamayacak durumda olan kiþiye karþý iþlenmesi (YTCK.md.149/1-e)
Zilyedin, #8220;kendisini savunamayacak durumda olmasý#8221;, aðýr hastalýk, sakatlýk, engelli olma gibi nedenlerle, maðdurun mal üzerinde yeterli fiili hakimiyet kuramamasý anlamýna gelir. Maðdurun bizzat fail tarafýndan bu duruma getirilmiþ olmasýna gerek yoktur.Maðdurun içinde bulunduðu bu durumdan yararlanýlmýþ olmasý nitelikli halin uygulanmasý açýsýndan yeterlidir. Suçun maðdurunun söz gelimi intihar giriþiminde bulunmasý veya alkol almasý suretiyle savunmasýzlýk durumunu bizzat yaratmýþ olmasý nitelikli halin uygulanmasýna engel oluþturmaz.YTCK.md.148/(3)#8217;de maðdurun fail tarafýndan kendisini savunamayacak duruma getirilmesinin bu suçun #8220;cebir ögesini#8221; oluþturacaðýna yer verilmiþ olmasý karþýsýnda, suçun ögesini oluþturan bir durumun, ayný zamanda nitelikli hal olarak kabulünün yerinde olmadýðý ifade edilmektedir .
6) Suçun var olan veya var sayýlan suç örgütlerinin oluþturduklarý korkutucu güçten yararlanýlarak iþlenmesi (YTCK.md.149/1-f)
Örgütün gerçekten mevcut ve failin de bu örgütün mensubu olmasýna gerek yoktur; gerçekte mevcut olmayan bir örgütün korkutucu gücünden yararlanýlmasý, nitelikli halin oluþmasý için yeterlidir. Ancak her halde örgütün #8220;korkutucu bir güç oluþturmasý#8221; nitelikli halin uygulanmasý için zorunludur.
7)Suçun suç örgütüne yarar saðlamak maksadýyla iþlenmesi(YTCK.md.149/1-g)
Bu bentte #8220;suç iþlemek amacýyla örgüt kurma#8221; suçu ile (YTCK m. 220) ile yaðma suçu arasýnda amaç-araç suç iliþkisi bulunmaktadýr. Yaðma suçunun, suç örgütüne yarar saðlamak amacýyla iþlenmiþ olmasý yeterli olup, örgütün münhasýran yaðma suçu iþlemek amacýyla oluþturulmuþ bulunmasýna gerek yoktur. Bu itibarla söz gelimi terör örgütüne yarar saðlamak amacýyla iþlenen yaðma suçu bakýmýndan da nitelikli halin uygulanmasý gerekir. Ancak yaðma suçuna konu para ,mal veya diðer malvarlýðý deðerinin suç örgütüne aktarýlmasý þart deðildir.Maðdurun böyle bir örgüte üye olmaya ve aidat ödemeye mecbur edilmesi de nitelikli halin uygulanmasý için yeterlidir.
8) Suçun gece vakti iþlenmesi (YTCK.md.149/1-h)
Bu nitelikli unsur yönünde,hýrsýzlýk suçu ile ilgili yapýlan açýklamalar geçerlidir. Geceleyin maðdurun daha þiddetli bir korkunun tesirinde kalacaðý deðerlendirilerek bu nitelikli unsur öngörülmüþtür.
Bu halde, cebir ve þiddet veya tehdit veya malýn alýnmasý unsurlarýndan herhangi birisinin #8220;gece#8221; sayýlan bir zaman diliminde gerçekleþtirilmiþ olmasý, nitelikli halin uygulanmasý için yeterli alacaðý belirtilmiþtir. Gece vaktinin tespiti konusunda YTCK.nun 6.md.deki tanýma müracaat edilmesi,kesin olarak belirlenememesi durumunda fail lehine yorumlanmasý gerekir .
9-Yaðma suçunun nitelikli yaralama suçuyla birleþmesi (YTCK m. 149/2)
Maddenin ikinci fýkrasýnda, yaðma suçunun iþlenmesi sýrasýnda kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle aðýrlaþmýþ hâllerinin gerçekleþmesi durumunda, ayrýca kasten yaralama suçuna iliþkin hükümlerin uygulanacaðý kabul edilmiþtir.
ETCK.da bir hüküm bulunmamasýna karþýn Yargýtayýn;10 günden fazla iþ göremeyecek þekilde yaralama halinde, yaðma suçunun yanýnda ayrýca etkili eyleme iliþkin hükümlerin uygulanacaðý yönündeki içtihatlarýna paralel bir düzenlemeyle maðdura karþý YTCK.nun 87. maddesin de gösterilen nitelikte etkili eylemde bulunulmasý halinde etkili eylem fiilinin yaðma suçu içinde erimeyeceði ve baðýmsýz suç þeklini koruyacaðý kabul edilmiþtir.
D-DAHA AZ CEZAYI GEREKTÝREN HALLER (YTCK M. 150)
ETCK.dan farklý olarak yeni yasada; yaðma suçunda daha az cezayý gerektiren iki nedene yer verilmiþtir.
1)Alacaðýn Tahsili Amacýyla Cebir ve þiddet Kullanýlmasý (YTCK m. 150/1)
YTCK.da kendiliðinden hak alma suçuna yer vermemiþ, söz konusu olabilecek boþluðu bu yolla gidermek istemiþtir. Alacaðý tahsil amacýyla #8220;cebir#8221; kullanýlmasý durumunda failin kasten yaralama, tehdit kullanýlmasý durumunda ise tehdit suçundan dolayý failin cezalandýrýlmasý gerekir. Öðretide; failin böyle bir durumda yalnýzca kasten yaralama veya tehdit suçundan dolayý cezalandýrýlmakla yetinilmesi, fiilin haksýzlýk içeriðini karþýlamadýðý belirtilerek eleþtirilmiþtir
Bu durumda; hukuki iliþkiye dayanan alacaðýn sabit olmasý ve hukuka uygun bir zeminde oluþmasý gerekir. Meþru olmayan bir alacaðýn hukuk sistemi tarafýndan korunmasý söz konusu olamaz.
Ancak; alacaklý adýna hareket eden hukuki iliþkinin taraflarýndan olmayan üçüncü kiþi faillerin borçlu maðdura, alacaðý tahsil etmek kastýyla tehdit ve cebir uygulamasý durumunda yaðma hükümleri uygulanacaktýr.
Bunun yanýnda ;cebir ve tehdit edilen maðdurun hukuki iliþkinin doðrudan borçlusu olmasý gerekir. Borçlu yerine borçtan sorumlu olmayan bir yakýnýna karþý tehdit ve cebir uygulanmasý halinde de yaðma hükümleri uygulanacaktýr
2) Malýn Deðerinin Az Olmasý (YTCK m. 150/2)
Yaðma suçuna konu olan mal veya paranýn deðerinin az olmasý durumunda verilecek ceza üçte birden yarýya kadar indirilir.
ETCK. md. 522.de malýn deðerinin az olmasý yaðma suçu açýsýndan bir hafifletici neden deðil iken, YTCK, yaðma suçlarýnda da uygulanabilecek bir indirim nedeni saymýþtýr. Öðretide deðer azlýðýnýn indirim sebebi olarak öngörülmesi, yaðma ile yalnýzca malvarlýðýnýn deðil, ayný zamanda kiþi özgürlüðünün de korunduðu gerçeðine iþaretle eleþtirilmiþtir .
Ancak hýrsýzlýk suçlarýnda malýn deðerinin azlýðý ceza indirimi yanýnda bir cezasýzlýk hali olarak da öngörülmesine karþýlýk ,yaðma suçunda malýn deðerinin azlýðý sadece indirim sebebi olarak kabul edilmiþtir.Bu düzenlemenin yerindeliði öðretide, hiçbir hukuk sisteminin hangi sebeple olursa olsun kiþiler üzerindeki hukuka aykýrý cebir ve tehdit fiillerini mazur göremeyeceðine iþaretle savunulmaktadýr. Ayrýca ETCK.nun 523.mad.deki #8220;iade#8221; yaðma suçu bakýmýndan indirim sebebi olarak düzenlenmemiþtir.Kanaatimizce yaðma suçunun malvarlýðýndan daha önce kiþi hürriyetini koruduðu dikkate alýnacak olursa yeni yasanýn yaklaþýmý yerindedir.
3)Etkin Piþmanlýk (YTCK m. 168/1-2.cümle,(2)
Yaðma suçunda suçun tamamlanmasýndan sonra fakat kovuþturma baþlamadan evvel ,fail,azmettiren,veya yardým edenin piþmanlýk göstererek maðdurun uðradýðý zararý aynen geri verme veya tazmin suretiyle gidermesi halinde,cezasýnda altýda birden,üçte bire kadar indirim yapýlýr.
Kýsmen iade veya tazmin halinde, etkin piþmanlýk hükümlerinin uygulanabilmesi için maðdurun rýzasý þarttýr.



Mehmet Reþat Koparan
Kayseri Hakimi

[detlis]

Hayýr bence ayrýca bakýn bu konuda kim ne demiþ:

I- TEHDÝT SUÇU (5237 S.lý TCK. m. 106)
Tehdit Suçu yeni TCK.nun #8220;Tehdit#8221; baþlýklý 106 ýncý maddesinde; #8220;(1) Bir baþkasýný, kendisinin veya yakýnýnýn hayatýna, vücut veya cinsel dokunulmazlýðýna yönelik bir saldýrý gerçekleþtireceðinden bahisle tehdit eden kiþi, altý aydan iki yýla kadar hapis cezasý ile cezalandýrýlýr. Malvarlýðý itibarýyla büyük bir zarara uðratacaðýndan veya sair bir kötülük edeceðinden bahisle tehditte ise, maðdurun þikâyeti üzerine, altý aya kadar hapis veya adlî para cezasýna hükmolunur.
(2) Tehdidin;
a) Silâhla,
b) Kiþinin kendisini tanýnmayacak bir hâle koymasý suretiyle, imzasýz mektupla veya özel iþaretlerle,
c) Birden fazla kiþi tarafýndan birlikte,
d) Var olan veya var sayýlan suç örgütlerinin oluþturduklarý korkutucu güçten yararlanýlarak,
iþlenmesi hâlinde, fail hakkýnda iki yýldan beþ yýla kadar hapis cezasýna hükmolunur.
(3) Tehdit amacýyla kasten öldürme, kasten yaralama veya malvarlýðýna zarar verme suçunun iþlenmesi hâlinde, ayrýca bu suçlardan dolayý ceza verilir#8221; þeklinde düzenlenmiþtir .
Madde, tehdit fiilini müstakil olarak suç saymaktadýr. Tehdit suçunun ihdasýyla ferdin, korkusuz, endiþe duymadan, huzur içinde ve emniyet duygusuyla yaþamasý saðlanmak istenmiþtir. Suçun oluþmasý için fiilin, maðdurun güvenlik duygusunu, iç huzurunu etkileyici, onu endiþeye, korkuya sevk etmeye elveriþli olmasý gerekir. Maðdurun iç huzurunun bozulmasý, onun serbestçe karar vermesini veya verdiði kararlara göre hareket edebilmesini tehlikeye sokar. Bu bakýmdan tehdit; maðdurun karar veya hareket hürriyetini tehlikeye koyan bir fiildir. Tehdit halinde maðdur tehdit konusu tecavüzün ileride gerçekleþeceði beyanýyla korkutularak belli bir davranýþta bulunmaya zorlanmaktadýr.
Tehdit suçu ile korunan hukuki yararýn ne olduðu hususu 106 ýncý maddenin gerekçesinde; #8220; ... tehdidin koruduðu hukuki deðer, kiþilerin huzur ve sükunudur; böylece kiþilerde bir güvensizlik duygusunun meydana gelmesi engellenmektedir. Bu nedenle söz konusu madde ile, insanýn kendine özgü sulh ve sükununa karþý iþlenen saldýrýlar cezalandýrýlmýþ olmaktadýr. Fakat tehdidin bu maddeyle korumak istediði esas deðer, kiþinin karar verme ve hareket etme hürriyetidir#8221; þeklinde açýklanmýþtýr.
Bu suçun maðduru herkes olabilir. Tehdidin mutlaka maðdurun þahsýna yöneltilmesi gerekmez. Maðdurun yakýnlarýna (örneðin, ana, baba, çocuklar, arkadaþlar) karþý gerçekleþtirilen tehdit de, maðduru korku ve endiþeye sevk etmeye elveriþli olmasý þartýyla ona karþý yapýlmýþ sayýlýr. Bu husus madde metninde #8220;kendisinin veya yakýnýnýn#8221; þeklinde ifade edilmiþtir. Yakýn kavramý, maðdur ile üçüncü kiþi arasýnda belli bir akrabalýk yahut diðer bir suretle edinilmiþ yakýnlýk iliþkisini ifade etmektedir.
Ruhi veya fiziki durumlarý itibariyle algýlama kabiliyeti olmayanlara karþý tehdit suçu iþlenemez. Fiil bu kimselerin yakýnlarýný (örneðin, akýl hastasýnýn babasýný) korku ve telaþa düþürmeye, iç huzurlarýný bozmaya elveriþli ise, onlara karþý tehdit suçu söz konusu olabilir.
Bu baþlýkta ele alýnmasý gereken bir baþka konu yeni TCK.nun Yaðma suçuna iliþkin daha az cezayý gerektiren hali düzenleyen 150 nci maddesinin 1 inci fýkrasýndaki hükümdür. Buna göre; #8220;Bir kiþinin bir hukuki iliþkiye dayanan alacaðýný tahsil amacýyla tehdit veya cebir kullanmasý halinde, ancak tehdit veya kasten yaralama suçuna iliþkin hükümler uygulanýr#8221;. Bilindiði gibi bir kiþinin alacaðýný tahsil amacýyla tehdit fiilini iþlemesi 765 s.lý TCK.nun 308 inci maddesi kapsamýnda deðerlendirilmektedir. Yeni Kanunun 150 inci maddesi uyarýnca bu durumda tehdit söz konusu ise 106 ncý madde uygulanacaktýr.

Farklar:
1- Öncelikle maddede maðdur bakýmýndan yeni bir düzenleme yer almaktadýr. 765 sayýlý TCK da #8220;bir baþkasýnýn aðýr ve haksýz bir zarara uðratýlmasý#8221;ndan bahsedilmesine karþýlýk yargý kararlarýnda maðdurun kendisine veya yakýnýna karþý bu suçun iþlenebileceði kabul ediliyordu. Örneðin A#8217;nýn, B nin babasýna karþý bir saldýrý gerçekleþtireceðinden bahisle B#8217;ye karþý tehdit suçunu iþleyebileceði içtihatlarla kabul edilmekteydi. Yeni düzenleme ile bu husus yasal bir zemine kavuþturulmuþ ve #8220;kendisine veya yakýnýna#8221; yönelik bir saldýrý olmasý halinde de suçun oluþacaðý hükme baðlanmýþtýr.
2- Ýkinci olarak 765 sayýlý TCK.nun 191 inci maddesinde; tehdidin yöneldiði hukuki deðer açýkça belirtilmemiþtir. Buna karþýlýk 5237 sayýlý Kanunda tehdidin hedef aldýðý hukuki deðer net bir þekilde ortaya konulmak suretiyle kiþi haklarýnýn daha etkin bir biçimde korunmasý amaçlanmýþtýr. Maddede suçun oluþmasý için, bir kimsenin kendisinin veya yakýnýnýn #8220;hayatýna, vücut veya cinsel dokunulmazlýðýna yönelik#8221; bir saldýrý gerçekleþtireceðinden bahisle tehdit edilmesi aranmaktadýr.
1. fýkranýn 2. cümlesi ile yapýlan yeni düzenlemede ise #8220;kiþinin malvarlýðý bakýmýndan büyük bir zarara uðratýlacaðýndan veya sair bir kötülük edileceðinden bahisle tehdit edilmesi#8221; halinde, suçun takibi þikayete baðlý kýlýnmýþtýr. Bu suçun karþýlýðý olan TCK.nun 191 inci maddesinin son fýkrasýndaki #8220;sair tehdidat#8221; da ayný þekilde takibi þikayete baðlý olarak soruþturulan bir suçtur.
3- Bir baþka deðiþiklik nitelikli hallerden fiilin #8220;silah#8221;la iþlenmesi bakýmýndan gerçekleþtirilmiþtir.
765 sayýlý TCK.nunda silah tabirinden ne anlaþýlmasý gerektiði hususu 7.12.1988 tarihinde 3506 sayýlý Kanunun 10 uncu maddesiyle yürürlükten kaldýrýlmýþ olan TCK.nun 189 uncu maddesinde düzenlenmiþti.
5237 sayýlý Kanunda silah kavramýnýn tanýmý #8220;Tanýmlar#8221; baþlýklý 6 ýncý maddenin f bendinde; #8220;Silâh deyiminden;
1. Ateþli silâhlar,
2. Patlayýcý maddeler,
3. Saldýrý ve savunmada kullanýlmak üzere yapýlmýþ her türlü kesici, delici veya bereleyici alet,
4. Saldýrý ve savunma amacýyla yapýlmýþ olmasa bile fiilen saldýrý ve savunmada kullanýlmaya elveriþli diðer þeyler,
5. Yakýcý, aþýndýrýcý, yaralayýcý, boðucu, zehirleyici, sürekli hastalýða yol açýcý nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeler#8221; þeklinde yapýlmýþtýr. Burada yapýlan taným, 765 sayýlý TCK.nun 189 uncu maddesindeki tanýma benzemekle beraber, daha kapsamlýdýr.
4- Maddede nitelikli haller bakýmýndan herhangi bir deðiþiklik yapýlmamýþtýr. Ancak 188 inci maddenin 3 üncü fýkrasýnda yer alan #8220;bir kaç kiþi tarafýndan birlikte#8221; ibaresi bilindiði gibi Yargýtay tarafýndan en az üç kiþi olarak anlaþýlmaktaydý. Yeni düzenlemede bu ifade deðiþtirildi ve #8220;Birden fazla kiþi tarafýndan birlikte#8221; ibaresi kullanýlarak iki kiþi tarafýndan fiilin iþlenmesi halinde de bu aðýrlatýcý sebebin uygulanabileceði kabul edilmiþ oldu.
5- Bir baþka yeni düzenleme 106 ýncý maddenin son fýkrasýnda yer almaktadýr. Fýkrada ; #8221;Tehdit amacýyla kasten öldürme, kasten yaralama veya malvarlýðýna zarar verme suçunun iþlenmesi hâlinde, ayrýca bu suçlardan dolayý ceza verilir#8221; denilmektedir. Kiþi tehdidinin ciddiliðini göstermek için bir baþkasýný öldürebilir, yaralayabilir ya da malýna zarar verebilir. Bu gibi durumlarda eskiden olduðu gibi gerçekleþen aðýr suçtan deðil, her iki suçtan ayrý ayrý ceza verilecektir.
6- Yeni TCK.nun 150 inci maddesi uyarýnca, kiþinin bir hukuki iliþkiye dayanan alacaðýný tahsil amacýyla tehdit fiilini iþlemesi halinde sorun 106 ncý madde kapsamýnda çözülecektir. 765 s.lý TCK.da ise alacaðý tahsil maksadýyla tehdit fiilinin iþlenmesi halinde 308 inci maddede düzenlenen Ýhkak-ý Hak suçu oluþmaktadýr.
7- Yeni TCK.nunda suçun cezasý artýrýlmýþtýr. Buna göre tehdidin basit halinde ceza 765 sayýlý TCK nun 191 inci maddesinde; #8220;altý aya kadar hapis#8221; iken yeni TCK.nda #8220;altý aydan iki yýla kadar hapis#8221; olarak kabul edilmiþtir. 765 sayýlý TCK.da nitelikli tehdidin cezasý #8220;altý aydan iki seneye#8221; kadar iken, 5237 sayýlý Kanunda, ceza; #8220;iki yýldan beþ yýla#8221; kadar hapse çevrilmiþtir.
#8220;Sair tehdidat#8221; için 765 sayýlý TCK.da #8220;otuz lira aðýr para cezasý#8221; iken 5237 sayýlý TCK. da bu ceza #8220;altý aya kadar hapis veya adlî para cezasý#8221; olarak öngörülmüþtür.
8- 5237 s.lý TCK.nun 111 inci maddesine göre; Tehdit suçunun iþlenmesi sonucunda yararýna haksýz menfaat saðlanan tüzel kiþiler hakkýnda bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunacaktýr.
II- ÞANTAJ SUÇU (5237 S.lý TCK. m. 107)
Þantaj Suçu yeni TCK.nun 107 inci maddesinde; #8220;(1) Hakký olan veya yükümlü olduðu bir þeyi yapacaðýndan veya yapmayacaðýndan bahisle, bir kimseyi kanuna aykýrý veya yükümlü olmadýðý bir þeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksýz çýkar saðlamaya zorlayan kiþi, bir yýldan üç yýla kadar hapis ve beþbin güne kadar adlî para cezasý ile cezalandýrýlýr#8221; þeklinde düzenlenmiþtir .
Þantaj suçunun oluþmasý bakýmýndan kiþinin bir þeyi yapmaya veya yapmamaya zorlanmasý gerekmektedir.
Þantaj suçunda kiþi, hakký olan veya yükümlü olduðu bir þeyi yapacaðýndan veya yapmayacaðýndan bahisle maðduru belli þekilde hareket etmeye zorlamaktadýr. Þantaj suçu ile tehdit suçunun farký; tehdit suçunda; haksýz olarak doðrudan kiþisel deðerlere saldýrýda bulunulacaðý veya herhangi bir kötülük yapýlacaðýndan bahisle bir zorlama söz konusu olmasýdýr.
Madde gerekçesinde de ifade edildiði üzere; #8220;Kiþinin, suç iþlemiþ olan bir kimseyi ihbar edeceðinden bahisle, kendisine bir menfaat temin etmeye zorlamasý hâlinde, þantaj suçu oluþur. Ýþlenmiþ olan bir suçu ihbar etmek, kiþiler açýsýndan hem bir haktýr hem de bir yükümlülüktür. Ayný þekilde, bir gazetecinin, bir siyasî þahsîyeti, kendisine muayyen miktar para verdiði takdirde, hakkýnda ileri sürülen yolsuzluk iddialarýný haber konusu yapmayacaðýndan bahisle, menfaat teminine zorlamasý hâli de bu suça örnektir#8221;.
Þantaj suçunun oluþabilmesi için, maðdurun zorlanmasý yeterlidir. Bu zorlama karþýsýnda, maðdurun isteneni yapmasý suçun oluþmasý için gerekli deðildir. Buradaki zorlama maddi nitelikte bir zorlama deðildir.
Farklar:
1- Madde metninden anlaþýlacaðý üzere suçun maddi unsuru deðiþtirilmiþtir. Buna göre fail kendi hakký olan veya yapmakla yükümlü olduðu bir þeyi yapacaðýndan veya yapmayacaðýndan bahisle, bir kiþiyi kanuna aykýrý bir þeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksýz çýkar saðlamaya zorlarsa cezalandýrýlacaktýr. Bu suretle suçun kapsamý, hangi fiillerin suç sayýldýðý, þantaj suçunun diðer suçlardan farký net bir þekilde ortaya konulmuþtur.
2- 5237 sayýlý Kanunun ile #8220;Fail, arzu ettiði para veya diðer bir menfaati elde etmiþ ise ceza üçte bir oranýnda artýrýlýr#8221; hükmü maddeden çýkarýlmýþtýr.
3- Yeni düzenleme ile hapis cezasý ayný kalmýþ ancak para cezasý miktarý arttýrýlmýþtýr.
4- 5237 S.lý TCK.nun 111 inci maddesine göre; þantaj suçunun iþlenmesi sonucunda yararýna haksýz menfaat saðlanan tüzel kiþiler hakkýnda bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunacaktýr.

Doç. Dr. Ahmet GÖKCEN
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Ceza ve Ceza Usul Hukuku Öðretim Üyesi

[detlis]

* Tehdit
MADDE 106- (1) Bir baþkasýný, kendisinin veya yakýnýnýn hayatýna, vücut veya cinsel dokunulmazlýðýna yönelik bir saldýrý gerçekleþtireceðinden bahisle tehdit eden kiþi, altý aydan iki yýla kadar hapis cezasý ile cezalandýrýlýr. Malvarlýðý itibarýyla büyük bir zarara uðratacaðýndan veya sair bir kötülük edeceðinden bahisle tehditte ise, maðdurun þikâyeti üzerine, altý aya kadar hapis veya adli para cezasýna hükmolunur.
(2) Tehdidin;
a) Silâhla,
b) Kiþinin kendisini tanýnmayacak bir hâle koymasý suretiyle, imzasýz mektupla veya özel iþaretlerle,
c) Birden fazla kiþi tarafýndan birlikte,
d) Var olan veya var sayýlan suç örgütlerinin oluþturduklarý korkutucu güçten yararlanýlarak,
iþlenmesi hâlinde, fail hakkýnda iki yýldan beþ yýla kadar hapis cezasýna hükmolunur.
(3) Tehdit amacýyla kasten öldürme, kasten yaralama veya malvarlýðýna zarar verme suçunun iþlenmesi hâlinde, ayrýca bu suçlardan dolayý ceza verilir.
AÇIKLAMA:

Yeni TCK da hükümlerin deðiþmesi ile birlikte anlayýþý, felsefesi de deðiþti. Mevcut TCK da 19 yüzyýl hukuk anlayýþýnýn etkisi nedeniyle devletçi bir anlayýþ hakimdi ve kusur sorumluluðu ile birlikte objektif sorumluluk da dikkate alýnýyordu. Yani fail meydana gelen neticede kusuru olmasa da cezalandýrýlmasýný öngören hükümler vardý (m.451, 452). Yeni düzenlemede modern ceza hukukuna uygun olarak kusur sorumluluðu esasý getirilmiþtir. Failin kasýtlý veya taksirli bir sorumluluðunun olmasý gerekir. Artýk objektif sorumluluk esasý kalmamýþtýr. Herkes kusuru oranýnda cezalandýrýlacaktýr.
Yeni TCK da maddeler azaltýlmýþtýr. Ancak azaltma suçlarýn azaltýlmasý veya etkin bir ceza adaleti saðlanmasýndan vazgeçilmesi anlamýna gelmez. Mevcut kanunda ayný konuyu düzenleyen bir çok madde yeni düzenlemede derli toplu olarak bir yere toplanmýþ olmasý nedeniyle madde sayýlý azalmýþtýr. Hakimlerin deðerlendirme yetkisi artýrýlmýþtýr.
TCK nun 188 ve 191 de düzenlenen tehdit suçlarý yeni TCK da 106. maddede düzenlenmiþtir.
Tehdidin suç olarak düzenlenmesi ile kiþinin iç huzuru ve özgürce karar verme yetisinin korunmasý istenmiþtir. Tehdit suçunun müstakil olarak cezalandýrýldýðý hal burada yer almýþtýr.
#8220;Kendisinin veya yakýnýnýn#8221; deyimi ile suçun alaný geniþledi. #8220;Senin oðlunu öldürürüm#8221; demesi tehdittir. Buradaki yakýný kavramýnda bir akrabalýk iliþkisi zorunlu deðildir. Somut olaya göre tehdide konu yapýlan kiþi ile maðdur arasýndaki yakýnlýk, kiþisel ve sosyal iliþkiler dikkate alýnýr ve yapýlan eylem maðdurun iç huzurunu bozacak nitelikte ise tehdit suçu oluþturacaktýr.
Tehdidin konularý sayýlmýþtýr.
a)Hayatýna,
b)Vücut dokunulmazlýðýna,
c)Cinsel dokunulmazlýðýna yönelik bir saldýrýda bulunacaðýný beyan eder ise eylem kamu davasý vasfýndadýr ve cezasý daha fazladýr.
Eðer fail, maðduru #8220;malvarlýðý itibarýyla büyük bir zarara uðratacaðýndan bahisle#8221; tehdit etmiþ ise veya #8220;sair bir kötülük edeceðinden bahisle#8221; (örneðin eþcinsel olduðu yolunda haber yayacaðýný söylemek) tehdit etmiþ ise failin eyleminin takibi þikayete baðlýdýr ve cezasý daha azdýr.
Yeni yasada þartlý tehdit ayrýca bir suç olarak düzenlenmemiþtir. Þartlý tehdit halinde de tehdit söz konusu olduðundan ve kiþinin karar verme yetisine açýk bir saldýrý bulunduðundan böyle bir durum olduðunda hakim cezanýn üst sýnýrýna yaklaþarak karar verebilir.
Tehdidin suç olarak düzenlenmesi ile, kiþinin ve toplumun huzur ve sükunu korunmak istenmiþtir. Kötülüðün yöneldiði kiþi ile muhatap alýnan kiþi arasýndaki iliþkinin boyutu ve samimiyeti, muhatap alýnan kiþinin iradesini etkileyebilecek boyutta olup olmadýðýna bakýlacaktýr.



Mal varlýðý bakýmýndan büyük bir zarara uðratmadan ne kast ediliyor? Tehdit ile muhataptan ne istendiði açýkça ortaya konulmuþ olabilir. Maðdurdan belirli bir þey istenmektedir. Burada istek konusu olan husus ile saldýrý tehlikesi karþýsýnda bulundurulan mal varlýðý arasýnda bir deðerlendirme yapýlmalýdýr. Failin isteði ile isteðinin yerine getirilmemesi durumunda vereceðini iddia ettiði zararýn karþýlaþtýrýlmasý gerekir. Örneðin #8220;þunu öldürmezsen arabaný yakarým#8221; dediðinde istenen þey ile yapýlacaðý söylenen zarar oransýz olduðundan mal varlýðýna büyük bir zarar verileceði söylenemez. Bu düzenleme ile basit nitelikli korkutmalarýn suç olarak düzenlenmemesi hedeflenmiþtir. Bir anlamý ile söylenen sözlerin maðdur üzerindeki korkutucu etkisi deðerlendirilmiþ, mal varlýðýna yönelik basit zarar verme tehditlerinin maðdurun iç huzurunu bozmayacaðý ve onun karar verme yetisini etkilemeyeceði var sayýlmýþtýr.
Yeni TCK 106/2 maddesinde tehdit suçunun nitelikli halleri düzenlenmiþtir.
Suçun nitelikli hallerini oluþturan hareketler seçimliktir. Yani bunlardan birisinin gerçekleþmesi suçun nitelikli halinin oluþmasý için yeterlidir. Eðer fail bu hallerden birden fazlasýný ihlal ederse yine suç tektir. Ancak hakim bu durumda alt sýnýrdan uzaklaþarak karar vermelidir.Kararýnda ihlal edilen hareketleri belirtmelidir.
Yeni TCK 106/3 maddesinde yeni bir durum getirilmiþtir. Buna göre; kasten öldürme ve kasten yaralama veya mal varlýðýna zarar verme suçlarý tehdit amaçlý ile iþlenir ise hem tehditten ve hem de bu suçlara iliþkin hükümlerden dolayý faile ceza verilir. Burada gerçek içtima hükümleri uygulanýr. Böylece, #8220;topuktan vurma#8221;, #8220;evini kurþunlama#8221;, #8220;arabasýný yakma#8221; gibi eylemler tehdit amaçlý yapýlmýþ ise, faile hem tehdit suçundan ve hem de iþlediði yaralama ve mala zarar verme suçlarýndan ceza verilecektir. Eðer fail bir kiþiyi tehdit etmek için bir baþkasýný öldürmüþ ise o takdirde de hem kasten öldürme ve hem de tehdit suçu oluþmuþ olacaktýr.
Tehdit suçu ile kiþinin iç huzurun korunmak istenmiþtir. Suçta kullanýlan araç iç huzurunu bozmaya elveriþli ise ayrýca maðdurun iç huzurunun bozulup bozulmadýðýna bakýlmaz. Suç #8220;tehlike suçu#8221; olduðundan maðdurun tehdit nedeniyle korkmuþ olup olmadýðýnýn önemi yoktur. Önemli olan failin davranýþlarýný buna elveriþli olmasý gerekir. Ayný nedenlerle, failin kullandýðý silah kiþinin iç huzurunun bozmaya elveriþli ise onun oyuncak olmasýnýn önemi yoktur. Söz konusu silah korkutucu ve gerçeðine benzer nitelikte ise fiil silahla iþlenmiþ sayýlmalýdýr.
Ayrýca 5237 sayýlý yasanýn 106/1-ikinci cümlesinin takibinin þikayete baðlý olmasý nedeniyle uzlaþma kapsamýnda bir suç olduðunu da belirtmek isterim.

*Þantaj
MADDE 107- (1) Hakký olan veya yükümlü olduðu bir þeyi yapacaðýndan veya yapmayacaðýndan bahisle, bir kimseyi kanuna aykýrý veya yükümlü olmadýðý bir þeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksýz çýkar saðlamaya zorlayan kiþi, bir yýldan üç yýla kadar hapis ve beþbin güne kadar adli para cezasý ile cezalandýrýlýr.
AÇIKLAMA:
Þantajda da kiþiyi bir þeyi yapmaya veya yapmamaya zorlama söz konusudur. Ancak, bu durumda kiþiye bir kötülük yapýlacaðýndan, kiþinin sahip bulunduðu bir deðere saldýrýda bulunulacaðýndan bahisle bir zorlama söz konusu deðildir. Aksine, kiþi, hakký olan veya yükümlü olduðu bir þeyi yapacaðýndan veya yapmayacaðýndan bahisle baþkasýný zorlamaktadýr. Örneðin, kiþinin suç iþlemiþ olan bir kimseyi ihbar edeceðinden bahisle, kendisine bir menfaat temin etmeye zorlamasý hâlinde, þantaj suçu oluþur. Ýþlenmiþ olan bir suç vakýasý karþýsýnda ihbarda bulunmak, kiþiler açýsýndan hem bir haktýr hem de bir yükümlülüktür. Ayný þekilde, bir gazetecinin, bir siyasî þahsîyeti, kendisine muayyen miktar para verdiði takdirde, hakkýnda ileri sürülen yolsuzluk iddialarýný haber konusu yapmayacaðýndan bahisle, menfaat teminine zorlamasý hâlinde þantaj suçu oluþur.
Þantaj yapýlmakla, kiþi kanuna aykýrý bir davranýþta bulunmaya zorlanmýþ olabilir. Örneðin belediyede meclis üyesinin, yaptýrmýþ bulunduðu kaçak inþaatý yýktýrmasý hâlinde belediye meclisinde muhalefetle iþbirliði yapacaðýndan bahisle belediye baþkanýnýn bu inþaatý yýktýrmamaya zorlamasý; keza, taahhüt iþleriyle uðraþan bir kiþinin, belediye baþkanýný bir yol inþaatýna iliþkin ihalenin kendilerine verilmemesi hâlinde hakkýnda rüþvet suçundan dolayý ihbarda bulunacaðýndan bahisle bu ihaleyi mevzuata aykýrý olarak kendisine verdirmeye zorlamasý, þantaj suçunu oluþturur.
Þantaj yapýlmakla, kiþi yükümlü olmadýðý bir davranýþta bulunmaya zorlanabilir. Örneðin, bir iþ adamýnýn, kamu oyunda gündemde olan yolsuzluk olaylarýyla ilgili olarak hazýrlanan gazete haberinde adýndan söz etmeme karþýlýðýnda menfaat teminine veya bir kuruluþa baðýþta bulunmaya zorlanmasý hâlinde, þantaj suçu oluþur.
Þantaj suçunun oluþabilmesi için, maðdurun zorlanmasý yeterlidir. Bu zorlama karþýsýnda, maðdurun isteneni yapmasý suçun oluþmasý için gerekli deðildir.
Þantaj suçunun arz ettiði özellik, kiþinin hak veya yükümlülüklerini kötüye kullanarak haksýz bir çýkar saðlamaya çalýþmasý ya da baþkasýný bir þeyi yapmaya veya yapmamaya mecbur etmesidir.



http://www.mersin.adalet.gov.tr/semi...%20106-124.doc

[detlis]

Bu kiþilerin dedikleri mi doðru yoksa sizin dedikleriniz mi? Hukuk kendisiyle mi çeliþiyor yoksa?