Haklı fesih ve işverenin alkol alması

[Auditorre]

Öncelikle sorumu okuyan herkese teşekkür etmek istiyorum. Soru üç aşamadan oluşmaktadır. İlki, işverenin iş yerinde alkol alması, ikincisi işverenin, işçinin kişiliğine yönelik ithamlarda (ispatlamak şart mıdır? Malum tutanağa hiçbir işçi yanaşmayacaktır) bulunması, üçüncüsü ise sözleşmede belirtilmese dahi uygulamada olan ay sonu ayrıca yatırılan primlerin kasten hatalı (hata düzensizdir bir ay 100- bir ay 50 tl eksik gibi) hesaplanmasıyla eksik ödenmesi sebeblerinden hangisi veya hangileri işçi açısından haklı fesih sebebi sayılabilir? Ayrıca, işverenin toplantı sırasında alkol alması 3361 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunun 28 maddesinin ihlali sayılır mı?

[Av. Alihan Yaşar AKKOÇ]

4857 Sayılı Iş Kanununun 24.maddesine gore süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini derhal feshedebilir. Kanunun deyimi ile belirli süreli iş sözleşmelerinde belirlenen iş süresinin bitiminden önce veya süresi belirsiz iş akitlerinde fesih bildirim süresini yani ihbar önellerini beklemeksizin feshedebilir, denilmektedir.

24.Maddenin b fıkrasının ikinci bende de ahlak ve iyiniyet kurallarına uyulmaması veya benzeri haller başlığı ile de iş ortamında işçinin onur, güven ve haysiyetinin korunması amaçlanmıştır. Buna son zamanlarda “işyerinde mobbing” de denilmektedir. Hiçbir işveren sırf yanında çalışıyor diye bir işçiye hakaret edemez veya asla şaka ile de olsa onu aşağılayamaz. Personelinin onurunu kırıcı davranışlarda bulunamaz. Köle çalıştırma dönemlerinden kalan bu alışkanlık işverenlerde malesef halen devam etmektedir. Fakat hayatı emekleri ile yaratan işçi ve emekçilerin bu konuda çok hasaas olmaları gerekmektedir. İşçi kendisi ve ailesine karşı aşağıda belirtilen hallerin biri dahi meydana geldiğinde iş sözleşmesini kıdem tazminatına da hak kazanarak derhal fesedebilir. Yani işten kendi isteği ile de olsa tazminatını alarak ayrılabilir. İşçi ye yapılan bu davranışlar başka bir suçun konusu teşkil ediyorsa bu suç nedeni ile de savcılıklar kanaılı ile cezaşi yönde kovuşturulması için gerekli müracaatlar yapılmalıdır. Ayrıca işçinin kişilik haklarına saldırı nedeni ile de ayrıca Borçlar kanunu hükümlerine gore maddi ve manevi tazminat hakları da saklıdır.

İŞÇİNİN ÜCRETİNİN TAM OLARAK HESAP EDİLİP ÖDENMEMESİ
4857 Sayılı İş Kanunu 34 maddesi uyarınca işveren, işçi ücretlerini ödeme gününden itibaren 20 (yirmi) gün içinde zorlayıcı bir neden (sel, yangın, deprem vs.) dışında ödemezse, işçi iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir.
Ayrıca İş kanununun 24.maddesi II-e fıkrası gereğince işveren işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap etmez veya ödemezse işçi iş akdinin tazminata hak kazanarak fesedebilecektir. Ücret kavramı içerisine yalnız çıplak ücret değil, fazla mesai ücreti, bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti gibi tüm ücretler dahildir. İkramiye, prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil gibi alacakların ödenmemesi durumunda da işçinin haklı fesih imkânı bulunmaktadır (Yargıtay 9. HD. 16.7.2008 gün 2007/22062 E, 2008/16398 K.)