Miras - Ortak hesap

Dedemi(Annemin babası) 10 aylık bir koma döneminden sonra geçen yıl kaybettik. Miras olarak bankada, eşi yani anneannem ile ortak hesapta bulunan 60.000 ytl para bıraktı. Banka bu hesabın ayrı imzalı bir ortak hesap olduğunu söyledi, sekizde ikisini eşe yani anneanneme, sekizde altısınıda dedemin çocukları olan annem ve teyzeme verdi.

Daha sonra bu hesapta aslında 300.000 ytl para olduğunu, anneannemin dedem komada yattığı dönemde bu paranın 240.000 ytl sini çektiğini öğrendik. Yani annem ve teyzeme daha fazla bir para miras kalacakken anneannem dedem hasta yatarken hesabı boşaltmış, miras paylaşımı 60.000 ytl üzerinden yapıldı.

Öncellikle böyle bir durumda, yani dedem hasta yatmakta iken, anneannemin hesaptan para çekebilmesi normalmi ve yasalmı? Banka, hesabın ayrı imzalı ortak hesap olduğunu söylüyor. Yani dedem yada anneannem tek başına para çekebilirmiş. Ama dedemin sağlığında anneannemin bu hesaptan hiç bir şekilde para çekemediğini de biliyoruz. Bu nasıl olabilir?

Çevremizden bu işlemin usulsüz olduğunu, annem ve teyzemin mahkemeye başvurarak hesapta yapılan işemleri inceletmesi gerektiğini söyleyen kişiler var. Böyle bir inceleme için ölümden sonra yasal olarak bir süre varmıdır? Hangi mahkemeye nasıl bir dilekçe vermek gerekir? Annemde teyzemde sağlık nedenleri ile bu işlerle uğraşamayacak durumdalar ve anneannem onlara hiç bir şekilde yardım eli uzatmıyor, görüşme isteklerini geri çeviriyor. Anneannemin kendi üstüne kayıtlı 4 evi bunlardan bayağı bir kira geliri zaten var, yani durumu iyi. Burada Annemin ve teyzemin hakkı yendi diye düşünüyorum ve bu konuda bir şeyler yapmak istiyorum. Cevaplarınız ve yardımlarınız için teşekkür ederim.

Banka hesabı müşterek hesap ise hesap sahiplerinden birinin imzası ile tasarruf yapılması mümkündür. Dedeniz de henüz yaşarken anneanneniz yasal hakkını kullanmış ve tek imzayla tasarruf yapılabilen hesabından parasını çekmiştir. Buna yapılabilecek bişey yoktur. Zira dedeniz henüz yaşıyormuş o vakit.

Para çekme işleminin usülsüz olduğunu bize düşündürten şu oldu: Anneannem bir akrabamıza bankadan çektiği miktarı söylemiş ve normalde bunu yapamayacağını ama şube müdürünü tanıdığı için olabildiğini söylemiş, akrabamızda bunu bize söyledi. Dedem eskiden beri parasını anneannemle ortak yatırırmış, bunun ölüm hali olursa az veraset vergisi ödemek için olduğunu söylermiş. Şu an şüphemiz hesap ortak (ayrı imzalı) olmasına rağmen dedemin sadece kendisinin para çekebileceği şekilde bir düzenleme yapmış olması, bankaya bu yönde bir talimat vermiş olması. Ancak dedem komaya girince anneannem bir şekilde bankayı ikna edip parayı çekti gibi düşünüyoruz. Anneannemden bu konuda hiç bir sorumuza cevap alamıyoruz, annem ve teyzemle görüşmüyor bile.

Böyle bir hesap üzerinde mahkemenin inceleme yapmasını istemek için bir zaman sınırı varmıdır? Ölüm tarihinden itibaren şu kadar gün gibi. (Dedemi geçen yıl eylül ayında kaybettik)

Böyle bir inceleme için hangi mahkemeye nasıl bir yazı vermek gerekir? Bu bizim yazabileceğimiz basit bir dilekçe mi yoksa daha komplike bir şey mi?

Sulh mahkemesine bu talebinizi içeren bir tesbit davası açıp hesapta kimlerin tasarruf yapabileceğini dedenizin bu hususta verdiği talimatları tespit ettirebilirsiniz. Sonuçta da bir usulsüzlük yapıldığı tespit edilirsea yrıca bankaya karşı da sorumluluk davası açabilirsiniz.

Ortak hesapları ikiye ayırarak incelememiz gerekir. Birinci tür ortak hesaba müşterek hesap denir. Bu hesap türünde hesap sahiplerinden her biri diğerinin imzası olmadan hesabın tamamı üzerinde tasarrufta bulunma hakkına sahiptir. Ancak bu hesap türünde hesap sahiplerinin hisseleri de bellidir. Mesela iki kişinin bankaya müşterek hesap şeklinde 300 bin YTl yatırması halinde, her bir müşterek hesap sahibinin payı 150 şer bin YTL olsa da, her bir hesap sahibi hesabın tamamını tek başına çekebilmektedir. Ortak hesabın ikinci türü ise iştirak halinde hesap olup, burada hesaptan para çekebilmek için tüm hesap sahiplerinin imzası şarttır. Dolayısıyla dedenizin Öte yandan annenizin dedenizin mirası üzerinde, kimsenin dokunamayacağı bir hissesi vardır. Buna saklı pay denir. Dedeniz sağlığında olsa bile annenizin saklı payını zedeleyen işlemler yapamaz. Bu durum Medeni Kanunun 565.maddesinde açıkça hükme bağlanmıştır. Olayımızda, dedenizin bu işleminin saklı payın ihlali olarak değerlendirilmesi mümkündür. Bu takdirde yapılması gereken iş "tenkis davası" adı verilen dava açmaktır. Yine de tenkise tabi işlemin bankada hesap açmak suretiyle yapılmış olmasının size ispat açısından bir kolaylık sağlayacağı kanaatindeyim. Ancak genel olarak tenkis davaları özellikle ölen kişinin sağlığında yaptığı tasarruflar bakımından iddianın ispatının çok zor olduğu davalardır .

Ayrıca hesabın niteliğinin tespitinden sonra yerine göre bankaya sorumluluk davası açma imkanınızda var

Öncelikle yanıtlarınız için çok teşekkür ederim.

Hesaptan para çekildiği konusunda elimizde bir belge yok, sadece duyum var. BU durumda önce mahkemece hesabın incelenip çekilen miktarın tesbiti gerekir herhalde. Bunun için 1 yıl içinde mahkmeye başvurulmalı şeklinde bir bilgi aldım.

Dedem 2005 kasım ayından itibaren komadaydı ve 2006 eylül de kaybettik. Anneannem parayı 2005 kasım yada aralık ayında çektiyse bu işlemin yapılış tarihi çoktan bir yılı geçmiştir. Ama böyle bir paranın çekildiğinden bizim yeni haberimiz oldu. Vefat tarihinden itibaren ise henüz 11 ay geçmiş durumda, yani 1 yıl dolmadı. Acaba burada vefat tarihimi, bankadan paranın çekildiği tarih mi, yoksa bizim para çekildiğini duyduğumuz tarih mi önemli?

Kafam karmakarışık durumda, öncelikle ne için nereye başvurmamı önerirsiniz?
Teşekkürler.

Burada açacağınız davanın tenkis davası olduğunu söylemiştim. Ölen kişinin sağlığında yaptığı işlemlerinde tenkise tabi olduğunu dün söylemiştim. Konuyla ilgili Medeni Kanunun 565.maddesinin sizi ilgilendiren hükmü şöyledir:
"Madde 565 - Aşağıdaki karşılıksız kazandırmalar, ölüme bağlı tasarruflar gibi tenkise tabidir:

Mirasbırakanın saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla yaptığı açık olan kazandırmalar."
Gördüğünüz gibi burada yaşarken yapılan tasarruflarla ilgili, işlemin ne zaman yapıldığı ile ilgili bir süre yoktur.
Tenkis davası açma süresi ise mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayarak bir yıl ve her halde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın açılması tarihinin üzerinden on yıldır. Dolayısıyla size tavsiyem öncelikle dedenizin hesabının bulunduğu bankadan dedenizin vefat tarihinden itibaren geçmiş 2 yıla kadar olan hesap ekstresini almanız ve eğer bu şekilde bir para çekimi yapılmışsa bir an önce avukata başvurup davanızı açmanızdır. Tabii, dün bahsettiğim şekilde hesabın niteliğini de öğrenmeniz, ileride bankaya sorumluluk yüklemek açısından faydalı olacaktır. Saygılarımla

Verdiğiniz bilgiler için çok teşekkür ederim.