Kredi kartı sözleşmelerinin geçersizliği TBMM dilekçe komisyonu kararı

Haksız, kredi kartı icra takibine maruz kalan, yine elinde kredi kartı sözleşmesi olmadan, bankacılık hizmetleri sözleşmesine dayanılarak karar verilen davalarda Tüketici lehine maddeler ve TBMM Dilekçe komisyonu kararı;

Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun 8.maddesi, “Kart çıkaran kuruluşlar,
talepte bulunmayan veya sözleşme imzalamayan kişiler adına hiçbir şekil ve surette kart
veremezler.” hükmüyle, kişilerin talebi olmaksızın ya da bankalardan gelebilecek bir teklifi
onaylamak suretiyle sözleşme imzalamadıkça, bankalar tarafından onlar adına kredi kartı
çıkarılamayacağını açıkça düzenlemiştir. Aynı Kanun’un 35. maddesinde, yukarıda anılan
hükme aykırı uygulamaların tespit edildiği durumlarda, BDDK tarafından ilgili bankaya idari
para cezası verileceği hükme bağlanmıştır.
Bankacılık Kanunu’nun 93.maddesinde, BDDK’nın, tasarruf sahiplerinin haklarını ve
bankaların düzenli ve emin bir şekilde çalışmasını tehlikeye sokabilecek ve ekonomide önemli
zararlar doğurabilecek her türlü işlem ve uygulamaları önlemek, kredi sisteminin etkin bir
şekilde çalışmasını sağlamak üzere gerekli karar ve tedbirleri almak ve uygulamakla yükümlü
ve yetkili olduğu belirtilmiştir.
30.06.2010 tarih ve BDDK.DZM.9/12085 sayılı yazıda, “ 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi
Kartları Kanununun 8 inci ve Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmeliğin 21
inci maddesi hükümleri gereği, banka kartı veya kredi kartı düzenleme yetkisini haiz bankalar
ile diğer kuruluşları ifade eden kart çıkaran kuruluşların, talepte bulunmayan veya sözleşme
imzalamayan kişiler adına hiçbir şekil ve surette kart veremeyecekleri, basılı kartı hamilin
adresine göndermek veya fiziki varlığı bulunmayan kart numarasını bildirmek de dahil olmak
üzere herhangi bir yöntemle teslim edemeyecekleri,
Kurumca gerçekleştirilen denetimler sonucu, anılan Kanun’un ve ilgili hükmün lafzı ve
amacı göz önüne alındığında, kredi kartı sözleşmelerinde, kredi kartı hamillerinin kart
kullanımında karşılaşabileceği yükümlülükler ve sorumluluklar konusunda yeterince bilgi
sahibi olmasının sağlanması, kredi kartı sisteminin ve kart çıkaran kuruluşların, kart
hamilleri aleyhine oluşabilecek açıkça haksız veya dengesiz uygulamalarının önüne geçilmesi
ve gerek talepte bulunmayan gerekse sözleşme imzalamayan kişiler adına herhangi bir şekil
ve surette kart verilmemesi amacını taşıyan emredici mevzuat hükümlerinin dolanılmasına
neden olacak hükümlerin yer aldığının görüldüğü,
Halihazırda kredi kartı sözleşmelerinde yer aldığı tespit edilen "Banka, başka bir kart
sistemine de üye olduğu takdirde, mevcut kredi kartlarının yanı sıra yeni kart sisteminin kredi
kartım uygun gördüğü kart hamili/ek kart hamillerine verebilir. " şeklindeki ve benzeri,
mevcut kredi kartı limiti dahilinde olsa dahi, kart hamillerinin herhangi bir münferit talebi
olmaksızın çok sayıda kredi kartı verilmesine yol açacak nitelikteki ifadelerin, sözleşme
metinlerinden çıkarılması gereğinin ve imzalanan sözleşmelerdeki hükümlere istinaden kart
hamillerine talebi olmaksızın başka bir kredi kartı verilmesi halinde 5464 sayılı Kanunun
"idarî para cezaları" başlıklı 35 inci maddesinin ilgili hükümlerinin uygulanacağının
hatırlatılmasında fayda mülahaza edildiği,” belirtilmiş, bazı bankaların Kanun’un amacını
dolanmaya çalıştığına ilişkin tespitlere yer verilmiştir.
Sonuç olarak;
- Kredi kartı çıkaran kuruluşların, talepleri olmaksızın kişiler adına kredi kartları
çıkardıkları,
- Banka ile herhangi bir sözleşme ilişkisine giren kişilerin, kredi kartına ilişkin bir
talepte bulunmadıkları halde, sözleşmelerde genel işlem şartları arasında yer alan
ve genellikle kişilerin bilgisi ve tercihi dışında sözleşmelerde yer verilen haksız
şart niteliğindeki hükümleri onaylamak durumunda bırakıldıkları,
Komisyonumuzca tespit edilmiş, söz konusu sorunun yol açtığı mağduriyetlerin
giderilebilmesi bakımından,
- Kişilerin talebi ya da onayı olmaksızın adlarına kredi kartı çıkarılmasına ilişkin
uygulamanın engellenmesinin, ilgili mevzuatın açık hükümlerinin bir gereği
olduğu,
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından, Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı ile işbirliği geliştirilmek suretiyle bankaların denetimine yönelik
çalışmalarını tüketici haklarının korunmasına yönelik bir hassasiyetle sürdürülmesi
gerektiği,
- Bankaların, tüketicinin yazılı ve açık talebi olmadan, kredi kartı çıkartılmasına
ilişkin girişimlerine, kişilerin bu yönde ihbar ve şikâyetlerini beklemeksizin, re’sen
denetlenmesinin ve gerekli idari yaptırımların uygulanmasının gerektiği,
- Bankacılık sözleşmelerinde kişilerin müzakere edemeyeceği ve onlar aleyhine
dengesizlik yaratabilecek haksız şart niteliğindeki hükümlere yer verilmemesi
konusunda BDDK tarafından gerekli uyarıların yapılmasının gerektiği,
- Mevzuata ve mevzuat doğrultusundaki Kurul talimatlarına uyulmaması halinde
caydırıcı idari yaptırımların uygulanmasının sorunun çözümü açısından hayati
önemi haiz olduğu,
değerlendirilmiştir.