Ceza Muhakemesinde Uzlaşma

Uzlaşma Nedir?

Uzlaşma, suçtan mağdur olan kişinin suç şüphelisi ile anlaşması sonucunda ceza kovuşturmasının sona ermesidir.


Uzlaşma Nasıl Yapılır?

Soruşturmayı yürüten makamlar taraflara uzlaşma isteyip istemediklerini sorarlar. Her iki taraf da uzlaşma istediğini belirtirse bir uzlaştırmacı tarafından yürütülecek uzlaşma süreci başlar. Taraflar uzlaştırmacı aracılığı ile görüşür ve uzlaşmayı sağlayacak bir sonuca varılırsa, suç şüphelisinin ortaklaşa kararlaştırılan şeyi yapmasıyla uzlaşma süreci tamamlanır, ceza kovuşturması biter.


Her Suçta Uzlaşma Mümkün müdür?

Hayır. Uzlaşma ancak kanunda belirtilen suçlara ilişkin soruşturma ve kovuşturmalarda mümkündür. Bu suçlar şunlardır:
• Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olan suçlar (cinsel saldırı suçları ve etkin pişmanlık hükümleri olan suçlar hariç)
• Kasten yaralama suçu (üçüncü fıkrası hariç, TCK madde 86; madde 88),
• Taksirle yaralama (TCK madde 89),
• Konut dokunulmazlığının ihlali (TCK madde 116),
• Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması (TCK madde 234),
• Ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması (dördüncü fıkrası hariç, TCK madde 239),



Uzlaşma Teklifini Kim Yapar?
Uzlaşma Cumhuriyet savcısının gözetimi altında yapılan bir süreçtir. Uzlaşma teklif Cumhuriyet savcısı veya onun talimatı ile kolluk (polis ve jandarma) tarafından yapılır. Eğer yapılmamışsa ve dava açılmışsa ceza mahkemesi hâkimi yapar. Uzlaşma teklifinin kabul edildiği üç gün içerisinde bildirilmezse teklif reddedilmiş sayılır.

Uzlaşma Teklifini Kabul Edersek Ne Olur?
Uzlaşma süreci başlamış olur. Bir uzlaştırmacı aracılığı ile devam eden bu süreçte taraflar ile görüşülür ve suçtan zarar gören kişinin maddi veya manevi zararlarının nasıl giderileceği konusunda taraflar müzakere ederler.

Uzlaştırmacı Kimdir?
Uzlaşma sürecini yürüten kişidir. Cumhuriyet savcısı bu işi bizzat yapabileceği gibi hukuk eğitimi almış bir kişiyi de uzlaştırmacı olarak görevlendirebilir. Taraflar anlaşarak kendilerinin seçtiği bir avukatın veya hukuk eğitimi almış bir diğer kişinin uzlaştırmacı olarak görevlendirilmesini isteyebilirler.

Uzlaşma Süreci Ne Demektir?
Tarafların uzlaştırmacı gözetiminde müzakere ettiği süreç demektir. Bu süreç gizlidir. Taraflar arasındaki konuşmalar ileride aleyhlerine kullanılamaz.

Uzlaşmayı Kabul Edersem Oyalanmış mı Olurum?
Mağdurlar uzlaşma sürecinin zaman kaybı olduğunu ve suç şüphelisi de zaman kazanacağını düşünebilir ancak bu doğru değildir. Uzlaşma hızlı birsüreçtir. Uzlaştırmacı 30 gün içinde süreci tamamlamakla yükümlüdür. Cumhuriyet savcısı gerek görürse bu süreyi 20 gün uzatabilir. Uzlaşma süresince zamanaşımı süresi işlemez.

Uzlaşmayı Kabul Edersem Aldatılabilir miyim?
Hayır. Uzlaşma, Cumhuriyet savcısının kontrolü altındaki birsüreçtir. Serbest iradenizle karşı tarafın teklifini kabul etmezseniz süreç sona erer.

Suç Şüphelisi Beni Kandırmak İçin Uzlaşmayı Kabul Edip, Anlaştığımız Şeyi Yapmazsa Ne Olur?
Böyle bir şey mümkün değildir. Uzlaşma sonucunda varılan anlaşma yerine getirilmeden soruşturma dosyası kapatılmaz. Eğer karşı taraf vaadini yerine getirmezse uzlaşma yapılmamış sayılır.

Uzlaşmayı Kabul Edersem Suçlu Çıkar mıyım?
Hayır. Uzlaşma teklifini kabul etmek, suç itirafı demek değildir. Uzlaştığınız ve uzlaşma konusunu yerine getirdiğiniz takdirde hakkınızdaki soruşturma kapatılır ve adli sicile (sabıka kaydı) kaydedilmez.

Uzlaşma Teklifini Kabul Ettim! Ne Üzerine Anlaşabiliriz?
Uzlaşma taraflara bırakılmış bir süreç olduğundan taraflar hukuka aykırı olmamak koşulu ile maddi veya manevi herhangi bir konu üzerinde anlaşmak konusunda serbesttirler.

• Fiilden kaynaklanan maddî veya manevî zararın tamamen ya da kısmen tazmin edilmesi veya eski hâle getirilmesi,
• Mağdurun veya suçtan zarar görenin haklarına halef olan üçüncü kişi ya da kişilerin maddî veya manevî zararlarının tamamen ya da kısmen tazmin edilmesi veya eski hâle getirilmesi,
• Bir kamu kurumu veya kamu yararına hizmet veren özel bir kuruluş ile yardıma muhtaç kişi ya da kişilere bağış yapmak gibi edimlerde bulunulması,
• Mağdurun, suçtan zarar görenin veya bunların gösterecekleri üçüncü şahsın, bir kamu kurumunun ya da kamu yararına hizmet veren özel bir kuruluşun belirli hizmetlerini geçici süreyle yerine getirmesi veya topluma faydalı birey olmasını sağlayacak bir programa katılması gibi diğer bazı yükümlülükler altına girilmesi,
• Mağdurdan veya suçtan zarar görenden özür dilenmesi.

Uzlaştık, Şimdi Ne Olacak?
Uzlaştığınız takdirde anlaştığınız şeyi yapmakla yükümlüsünüz. Örneğin tazminat ödemek, ya da bir derneğe bağış yapmak konusunda anlaştıysanız, ödemeyi veya bağışı yaptığınızda, savcılık aşamasında iseniz hakkınızda dava açılmayacak, mahkeme aşamasında iseniz açılmış olan dava düşecektir.