Muhtemel Yeni Anayasada Değişmez Hükümlerin Akıbeti

Sevgili arkadaşlar,geçenlerde bir hakim arkadaşla tartışırken yeni yapılacak bir anayasa da ilk 3 yani değişmez madde blokunun süreçten dışlanamayacağını ,bir anayasal revizyon sürecinde değişmez maddeler dışında diğer her maddede nüans değişiklikleri yapılabilceğini düşündüğümü söyledim.Şimdi sizlere konuyu açmak istedim:Sizce yeni yapılacak bir anayasa süreci olsaydı bir türev kurucu irade asli kurucu iradenin koyduğu sınırları aşıp kendine bu yetkiyi görebilir mi? Bu süreçte değişmez maddeler süreçten dışlanarak yok sayılıp sayılmaması yeni anayasa metninde yer verilip verilmemesi hakkında görüşlerinizi merak ediyorum? Teşekkür Dilerim..

Benim fikrim; tali kurucu iktidar anayasa değişiklikleri yaparken asli kurucu iktidarın idaresiyle bağlıdır ve önceki anayasada belirtilen kurallar çerçevesinde anayasa değişikliği yapabilir.

Bu hususta benim kanımda yeni anayasaya ilişkin revizyon sürecinde hernekadar varlıkları pozitif anayasada da tartışmalı olan değişmez hükümlerin varlığının sürdürülmesine dairdir.Açıkçası hernekadar değişmez hükümlerin hukuki nitelikleri itibariyle birtakım siyasal unsurları içermesi ve sosyal gelişmeye uygun kurum ve kuralların getirilmesinde bir değişmezlik blokunun yarattığı sorunlar da olsa,mevcut bir anayasal metinde münferit hükümlerle bu işlevin devam ettirilmesi kanaatindeyim.

Bu konuda hatırlıyorum birtakım sivil toplum kuruluşları ve hukuk kurultaylarında toplumsal nitelikte bir muhalefet varlığını sürdürse de,karşılaştırmalı anayasa hukuku açısındanda bir devlet örgütünde mevcut siyasal sistemin özünü koruyucu ilkerlerin değişmezlik bloğu şeklinde ihdas edildiği sık rastlanan bir olgudur.Ayrıca 1987 ile başlayan revizyon sürecinden 2010 referandumuna dek geçen sürede kabul etsek de etmesekde değişmez hükümlerin var olduğu bir anayasanın herseferinde referandum vb.demokratik araçlarla oylanması ve kabul edilmesi,varlığı ve içeriği tartışılır nitelikte olan değişmez hükümleri meşrulaştırmıştır kanımca...Eğer meşruluk deyiminden anlaşılması gereken olgu,hukua uygunluk değil,halkın vicdanına uygunluk ise eğer değişmez hükümler kanımca yapılan referandumlar,değişiklikler neticesinde artık meşrulaşmıştır.Ve yeni bir anayasada değişmez maddelerin sistematik olarak bu süreçten dışlanması ve değişmez hükümlerin olmadığı bir anayasanın varlığı kanımca mümkün değildir...

Eğer anayamızın, filolojik olarak çok eksik ilk üç maddesine dokunamayacak isek doktrinimizdeki asli kurucu iktidar kavramını asli kurucu iktidar=Cunta İktidar olarak değiştirmeliyiz. Ve binlerce yıl boyunca 1982 anayasasını kullanmaya devam etmeliyiz.

Anayasamızın değişmezlik bloku olarak değerlendirilen ilk 3 mdsi kanımca filolojik olarak hatalı olmaktan ziyade,anayasal düzlemde hukuki olmaktan çok,siyasal nitelendirmelerle bir değişmezlik bloku yarattığı için tartışılmaktadır.Kanımca,ilk 3 mdsi meyanında anayasal hükümler,bir anayasal düzeninin demokratik sürekliliği ve varlığı açısından gereklidir ve emsallari karşılaştırmalı hukuktada mevcuttur.Yalnız,anayasa doktrinindeki asli-türev kururcu iktidar ayrımının diyalektiğinde de zaten türev kurucu iktidarın anayasayı değiştirme usülü açısından asli kurucu iktidarın çizdiği sınırlarla belirlenmiş olduğu kabul edilen bir olgudur.Kanımca,1987den beri yapılan referandum vb.demokratik oylama araçları istesek de istemesek de değişmez hükümleri göreceli olarak meşrulaştırmıştır ve bu mdlerdeki nitelendirmeler siyasallıktan hukuksal bir anlama kavuşturulmasıyla sorun çözümlenecektir.Bu hususta size katılıyorum,filolojik olarak daha hukuksal enstrümanlar kullanılmalıdır.