DENÝZ ÝÞ KANUNU


Kanun Numarasý: 854

Kabul Tarihi: 20/04/1967

Yayýmladýðý Resmi Gazete Tarihi: 29/04/1967

Yayýmladýðý Resmi Gazete Sayýsý: 12586
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
NOT : 193 sayýlý "Gelir Vergisi Kanununun" 17/10/1980 tarih ve 2320 sayýlý Kanunla deðiþik 25 inci maddesi gereðince bu Kanuna göre ödenen kýdem tazminatlarýnýn hizmet erbabýnýn 24 aylýðýný aþmayan miktarlarý (hizmet ifa etmeksizin ödenen ücretler) tazminat sayýlmaz.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Kanun kapsamý:

Madde 1 - Bu kanun denizlerde, göllerde ve akarsularda Türk Bayraðýný taþýyan ve yüz ve daha yukarý grostonilatoluk gemilerde bir hizmet akti ile çalýþan gemiadamlarý ve bunlarýn iþverenleri hakkýnda uygulanýr.

Ayný iþverene ait gemilerin grostonilatolarý toplamý yüz veya daha fazla olduðu veyahut iþverenin çalýþtýrdýðý gemiadamý sayýsý 5 veya daha fazla bulunduðu takdirde birinci bent hükmü uygulanýr.

Bu kanunun uygulanmasýnda; sandal, mavna, þat, salapurya gibi olanlar da (gemi) sayýlýr.

Bakanlar Kurulu, ekonomik ve sosyal gerekler bakýmýndan bu kanun hükümlerini yukardaki bentlerin kapsamý dýþýnda kalan gemilerle gemiadamlarýna ve bunlarýn iþverenlerine kýsmen veya tamamen teþmile yetkilidir.

Yukardaki bentlerde yazýlý gemilerin bu kanun kapsamýna alýnmalarý sebebiyle yapýlabilecek itirazlar Çalýþma Bakanlýðý tarafýndan incelenerek karara baðlanýr. Bu itirazlar kanunun uygulanmasýný durduramaz.

Ýþveren, gemiadamý, kaptan ve iþveren vekilinin tarifi:

Madde 2 - Bu kanunun uygulanmasýnda,

A) Gemi sahibine veya kendisinin olmýyan bir gemiyi kendi adýna ve hesabýna iþleten kimseye “iþveren” denir.

B) Bir hizmet aktine dayanarak gemide çalýþan kaptan, zabit ve tayfalarla diðer kimselere “gemiadamý” denir.

C) Gemiyi sevk ve idare eden kimseye veya zorunlu sebeplerle görevi baþýnda bulunmamasý halinde ona vekalet eden kimseye “kaptan” denir.

Ç) Kaptan veya iþveren adýna ve hesabýna harekete yetkili olan kimseye “iþveren vekili” denir.

Ýþveren vekilinin bu sýfatla gemiadamlarýna karþý muamele ve taahhütlerinden doðrudan doðruya iþveren sorumludur.

Saklý hükümler:

Madde 3 - Türk Ticaret Kanununun deniz ticaretinden bahseden dördüncü kitabýndaki kaptan ile iþveren arasýndaki iliþkilere ait hükümler saklýdýr.

Yabancý gemiadamlarý:

Madde 4 - Bu kanun hükümleri, mütekabiliyet esaslarýna göre Türk gemiadamlarýna ayný mahiyette haklar tanýyan devletlerin uyruðunda olup bu kanun kapsamýna giren gemilerde çalýþan gemiadamlarýna bu uygulanýr.

Yazýlý akit:

Madde 5 - Hizmet akti iþveren veya iþveren vekiliyle gemiadamý arasýnda yazýlý olarak iki nüsha yapýlýr ve taraflardan her birine birer nüsha verilir.

Yazýlý aktin þekli:

Madde 6 - Bu kanuna göre yapýlacak yazýlý akitlerde aþaðýdaki hususlarýn bulunmasý gerekir:

1. Ýþverenin adý ve soyadiyle ikametgah adresi,

2. Gemiadamýnýn adý, soyadý, doðum tarihi ve yeri, sicil numarasý ve ikametgah adresi,

3. Gemiadamýnýn çalýþacaðý geminin ismi, sicil numarasý, grostonilatosu ve kaydedildiði sicil dairesi (Gemiadamýnýn ayný iþverenin muhtelif gemilerinde çalýþmasý ihtimali mevcutsa, bu hizmet aktinde ayrýca belirtilir.)

4. Aktin yapýldýðý yer ve tarih,

5. Gemiadamýnýn göreceði iþ,

6. Gemiadamýnýn hizmete baþlýyacaðý tarih ve yer,

7. Hizmet aktinin belli bir süre için yapýlmýþ olup olmadýðý, belli bir süre için yapýlmýþ ise süresi veya sefer üzerine ise hangi sefer olduðu,

8. Kararlaþtýrýlan ücret esasý ile miktarý,

9. Ücretin ödeme zamaný ve yeri,

10. Avans þartlarý,

11. Diðer iþ þartlarý,

12. Tirimciler ve ateþçiler ile yapýlacak hizmet akitlerinde 25/05/1959 gün ve 7292 sayýlý kanunla onanan sözleþmenin özeti.

Belirli süre veya sefer için akit:

Madde 7 - Hizmet akti belirli bir süre veya sefer için yahut süresiz olarak yapýlabilir.

I - Belirli bir süre için yapýlmýþ hizmet akti bu sürenin bitiminde sona erer. Hizmet akti gemi seyir halinde iken sona ererse akit, geminin ilk limana varmasýna ve güvenlik altýna alýnmasýna kadar devam eder.

II - Belirli sefer için yapýlmýþ hizmet akti, akitte yazýlý seferin sonunda geminin vardýðý limanda yükünü boþaltmasýyla sona erer.

Akit süresinin uzamasý:

Madde 8 - Belirli bir sefer için yapýlmýþ olan hizmet aktinin sonunda gemiadamý iþveren veya iþveren vekilinin muvafakatiyle iþe devam eder ve gemi de sefere çýkarsa, hizmet akti bu sefer süresince uzatýlmýþ sayýlýr.

Belirli bir süre için yapýlmýþ olan hizmet aktinin sonunda gemiadamý iþveren veya iþveren vekilinin muvafakatiyle iþe devam ederse hizmet akti, ayný süre için uzatýlmýþ sayýlýr.

Resim ve harçtan muafiyet:

Madde 9 - Gemiadamýyla iþveren veya iþveren vekili arasýnda yapýlacak hizmet akitleri, her türlü resim ve harçtan muaftýr.

Deneme süresi:

Madde 10 - Süresi belirli olmýyan hizmet akitlerinde deneme süresi en çok bir aydýr.

Bu süre içinde taraflar hizmet aktini bildirimsiz ve tazminatsýz bozabilirler. Ancak gemiadamýnýn çalýþtýðý günler için ücret hakký saklýdýr.

Çalýþma ve kimlik karnesi:

Madde 11 - Ýþveren veya iþveren vekili iþe aldýðý her gemiadamýna en geç onbeþ gün içinde gemiadamý çalýþma ve kimlik karnesi vermek zorundadýr. Deneme süresine tabi tutulan gemiadamlarý için bu onbeþ günlük süre deneme süresinin bitiminden sonra baþlar.

Bu karne, ancak Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu tarafýndan tek tip olarak ve parasý karþýlýðýnda iþverenlere verilir.

Çalýþma belgesi:

Madde 12 - Ýþinden ayrýlan gemiadamýna iþveren veya iþveren vekili tarafýndan iþinin çeþidinin ne olduðunu ve süresini gösteren bir belge verilir. Bu belgeye gemiadamý isterse, kendisinin durumu ve davranýþlariyle, çalýþmasýnýn ne yolda olduðu da ayrýca yazýlýr. Ýþveren veya iþveren vekilinin belgedeki imzasý, gemiadamý dilerse baðlama limanýndaki liman reisliði tarafýndan onaylanýr.

Kamu hizmeti gören idarelere yahut kamu yararýna yardýmcý derneklere baðlý gemilerden çýkan gemiadamýnýn aldýðý belgeler hakkýnda yukarýki onay hükmü uygulanmaz.

Ýþveren veya iþveren vekili, gemiadamýnýn istediði belgeyi vermemekte direnirse veyahut belgeye gemiadamý için doðru olmýyan yazýlar yazarsa, gemiadamýnýn yahut yeni iþine girdiði iþverenin isteði üzerine, baðlama limanýndaki liman reisliðince yapýlacak inceleme sonucunu gösteren bir belge gemiadamýna veya yeni iþverene verilir. Liman reisliði tarafýndan yapýlacak inceleme bir haftada bitirilir.

Kamu hizmeti gören idarelere baðlý gemilerden çýkan gemiadamýna belge verilmek istenmez veyahut belgeye doðru olmýyan yazýlar yazýlýrsa, gerekli incelemenin yapýlmasý için bu gemilerin baðlý olduklarý makamlara baþvurulur.

Belgenin vaktinde verilmemesi veyahut belgede doðru olmýyan yazýlar bulunmasýndan zarar gören gemiadamý veyahut gemiadamýný iþe alan yeni iþveren eski iþverenden tazminat isteyebilir.

Bu belgeler her türlü resim ve harçtan muaftýr.

Sakat ve eski hükümlü çalýþtýrma:

Madde 13 - Bu kanunun kapsamýna giren iþveren veya iþveren vekilleri, iþyerlerinde Ýþ Kanununun ve bununla ilgili tüzüðün bu konuda koyduðu hükümler, esaslar, ölçüler ve þartlara göre sakat ve eski hükümlü gemiadamý çalýþtýrmak zorundadýr.

Önelsiz fesih ve infisah:

Madde 14 - Süresi belirli olan veya olmýyan yahut da sefer üzerine yapýlan hizmet akti:

I - Ýþveren veya iþveren vekili tarafýndan:

a) Gemiadamýnýn herhangi bir limanda geminin hareketinden önce gemiye dönerek hizmete girmemesi veya gemiye hiç dönmemesi,

b) Gemiadamýnýn gemide hizmet görmesinin tutukluluk, hapis veya gemide çalýþmaktan menolunmasý gibi sebeplerle imkansýz bir hal almasý,

c) Gemiadamýnýn iþveren veya iþveren vekiline karþý, kanuna, hizmet akitlerine sair iþ ve çalýþma þartlarýna aykýrý hareket etmesi,

ç) Gemiadamýnýn iþveren veya iþveren vekiline karþý denizcilik kural ve teamüllerine veya ahlak ve adaba aykýrý hareket etmesi,

II - Gemiadamý tarafýndan:

a) Ücretin kanun hükümleri veya hizmet akti gereðince ödenmemesi,

b) Ýþveren veya iþveren vekilinin gemiadamýna karþý, kanuna, hizmet akitlerine veya sair iþ þartlarýna aykýrý hareket etmesi,

c) Ýþveren veya iþveren vekilinin gemiadamýna karþý denizcilik kural ve teamüllerine veya ahlak ve adaba aykýrý hareket etmesi,

III - Ýþveren, iþveren vekili veya gemiadamý tarafýndan:

a) Geminin herhangi bir sebeple 30 günden fazla bir süre seferden kaldýrýlmasý,

b) Gemiadamýnýn herhangi bir sebeple sürekli olarak gemide çalýþmasýna engel bir hastalýða veya sakatlýða uðramasý,

Hallerinde feshedilebilir.

IV - Geminin kayba uðramasý, terk edilmesi veya harp ganimeti ilan edilmesi veyahut Türk Bayraðýndan ayrýlmasý hallerinde ise hizmet akti kendiliðinden bozulur.

Fesih hakkýný kullanma öneli:

Madde 15 - 14 üncü maddede iþveren, iþveren vekili veya gemiadamýna tanýnan akti feshetmek yetkisi, iki taraftan birinin bu çeþit davranýþlarda bulunduðunu öbür tarafýn öðrendiði günden baþlýyarak (6) iþgünü geçtikten ve herhalde fiilin vukuundan itibaren bir sene sonra kullanýlamaz.

Bu hallere dayanýlarak akti süresi içinde fesheden taraf ayrýca mahkemeye baþvurarak öbür taraftan bir tazminat istiyebilir.

Aktin çözülmesinde bildirim:

Madde 16 - A) Süresi belirsiz hizmet akti, 14 üncü maddede yazýlý durumlar dýþýnda gemiadamýnýn iþe alýnmasýndan itibaren altý ay geçmedikçe bozulamaz.

B) Süresi belirsiz hizmet akitlerinin çözülmesinden önce durumun diðer tarafa bildirilmesi gerekir.

Hizmet akti:

a) Ýþi altý ay sürmüþ olan gemiadamý için, bildirimin diðer tarafa yapýlmasýndan baþlýyarak iki hafta sonra,

b) Ýþi altý aydan birbuçuk yýla kadar sürmüþ olan gemiadamý için, bildirimin diðer tarafa yapýlmasýndan baþlýyarak dört hafta sonra,

c) Ýþi birbuçuk yýldan üç yýla kadar sürmüþ olan gemiadamý için bildirimin diðer tarafa yapýlmasýndan baþlýyarak altý hafta sonra,

ç) Ýþi üç yýldan fazla sürmüþ olan gemiadamý için, bildirimin diðer tarafa yapýlmasýndan baþlýyarak sekiz hafta sonra,

Bozulmuþ olur.

C) Öneller asgari olup toplu iþ sözleþmesiyle veya hizmet akti ile artýrýlabilir.

D) Bildirme þartýna uymýyan taraf, yukarýda yazýlý önellere uygun ücret tutarýnda tazminat ödemek zorundadýr.

Gemiadamýnýn sendikaya üye olmasý, þikayete baþvurmasý gibi sebeplerle iþinden çýkarýlmasý hallerinde ve genel olarak hizmet aktini bozma hakkýnýn kötüye kullanýldýðýný gösteren diðer durumlarda “B” bendinde yazýlý önellere ait ücretlerin üç katý tutarý tazminat olarak ödenir.

Taraflarýn ayrýca tazminat isteme hakký saklýdýr.

Fesih hükmünün baþlangýcý:

Madde 17 - 14 ve 16 ncý maddelere göre hizmet aktinin feshinde fesih keyfiyeti, gemi seyir halinde ise, kararlaþtýrýlmýþ limanda ve kararlaþtýrýlmýþ liman deðiþtirildiði takdirde ilk uðrayacaðý limanda geminin emniyet altýna alýnmasýna kadar uzatýlmýþ sayýlýr.

Feshin bildirilmesi:

Madde 18 - Hizmet aktinin iþveren veya iþveren vekili tarafýndan feshedilmesi halinde sebepleri ile birlikte gemiadamýna yazýlý olarak bildirilmesi þarttýr. Bildirim imkaný olmýyan hallerde durum bir tutanakla tespit olunur.

Feshi kapsamayan hal:

Madde 19 - Geminin Türk Bayraðýný taþýma hakký bulunduðu sürece mülkiyetin kýsmen veya tamamen herhangi bir þahsa geçmesi hizmet aktinin feshini gerektirmez.

Kýdem tazminatý:

Madde 20 - (Deðiþik madde: 17/10/1980 - 2319/1 md.)(*)

Bu Kanuna tabi gemi adamlarýnýn hizmet akitlerinin:

1. Ýþveren tarafýndan bu Kanunun 14 üncü maddesinin 1 inci bendinde gösterilen sebepler dýþýnda,

2. Gemi adamý tarafýndan bu Kanunun 14 üncü maddesinin II nci ve III üncü bentleri uyarýnca,

3. Muvazzaf askerlik hizmeti dolayýsýyla,

4. Baðlý bulunduklarý kanunla kurulu kurum veya sandýklardan yaþlýlýk, emeklilik veya malullük aylýðý, yahut toptan ödeme almak amacýyla,

Feshedilmesi veya gemi elamanýnýn ölümü veya 14 üncü maddenin 4 üncü bendi sebebiyle son bulmasý hallerinde gemi adamýnýn iþe baþladýðý tarihten itibaren hizmet akdinin devamý süresince her geçen tam yýl için iþverence gemi adamýna 30 günlük ücreti tutarýnda kýdem tazminatý ödenir. Bir yýldan artan süreler için de ayný oran üzerinden ödeme yapýlýr.

Gemi adamlarýnýn kýdemleri hizmet akdinin devam etmiþ veya fasýlalarla yeniden akdedilmiþ olmasýna bakýlmaksýzýn ayný iþverenin bir veya deðiþik gemilerinde ve hizmetinde çalýþtýklarý süreler gözönüne alýnarak hesaplanýr. Geminin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir iþverenden baþka bir iþverene geçmesi veya baþka bir yere nakli halinde gemi adamýnýn kýdemi, iþyeri veya iþyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamý üzerinden hesaplanýr. 12/07/1975 tarihinden itibaren geminin devri veya herhangi bir suretle el deðiþtirmesi halinde iþlemiþ kýdem tazminatlarýndan her iki iþveren sorumludur. Ancak iþyerini devreden iþverenlerin bu sorumluluklarý gemi adamýný çalýþtýrdýklarý sürelerle ve devir esnasýndaki gemi adamýnýn aldýðý ücret seviyesiyle sýnýrlýdýr.(**)

12/07/1975 tarihinden evvel iþyeri devrolmuþ veya herhangi bir suretle el deðiþtirmiþse devir mukavelesinde aksine bir hüküm yoksa iþlemiþ kýdem tazminatlarýndan yeni iþveren sorumludur.(**)

Gemi adamýnýn birinci bendin 4 üncü fýkrasý hükmünden faydalanabilmesi için aylýk veya toptan ödemeye hak kazanmýþ bulunduðunu ve kendisine aylýk baðlanmasý veya toptan ödeme yapýlmasý için yaþlýlýk sigortasý bakýmýndan baðlý bulunduðu kuruma veya sandýða müracaat etmiþ olduðunu belgelemesi þarttýr. Gemi adamýnýn ölümü halinde bu þart aranmaz.

T.C. Emekli Sandýðý Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanununa veya yalnýz Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak sadece ayný ya da deðiþik kamu kuruluþlarýnda geçen hizmet sürelerinin birleþtirilmesi suretiyle Sosyal Sigortalar Kanununa göre yaþlýlýk veya malullük aylýðýna ya da toptan ödemeye hak kazanan gemi adamýna, bu kamu kuruluþlarýnda geçirdiði hizmet sürelerinin toplamý üzerinden son kamu kuruluþu iþverenince kýdem tazminatý ödenir.

Yukarýda belirtilen kamu kuruluþlarýnda gemi adamýnýn hizmet akdinin evvelce bu maddeye göre kýdem tazminatý ödenmesini gerektirmiyecek þekilde sona ermesi suretiyle geçen hizmet süreleri kýdem tazminatýnýn hesabýnda dikkate alýnmaz.

Ancak, bu tazminatýn T.C. Emekli Sandýðýna tabi olarak geçen hizmet süresine ait kýsmý için ödenecek miktar, yaþlýlýk veya malullük aylýðýnýn baþlangýç tarihinde T.C. Emekli Sandýðý Kanununun yürürlükteki hükümlerine göre emeklilik ikramiyesi için öngörülen miktardan fazla olamaz.

Bu maddede geçen kamu kuruluþlarý deyimi genel, katma ve özel bütçeli idareler ile 468 sayýlý Kanunun 4 üncü maddesinde sayýlan kurumlarý kapsar.

Ayný kýdem süresi için bir defadan fazla kýdem tazminatý veya ikramiye ödenmez.

Kýdem tazminatýnýn hesaplanmasý, son ücret üzerinden yapýlýr. Sefer, parça baþýna akord, götürü veya yüzde usulü gibi ücretin sabit olmadýðý hallerde son bir yýllýk süre içinde ödenen ücretin o süre içinde çalýþýlan günlere bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama ücret bu tazminatýn hesabýna esas tutulur.

Ancak, son bir yýl içinde iþçi ücretine zam yapýldýðý takdirde tazminata esas ücret, gemi adamýnýn iþten ayrýlma tarihi ile zammýn yapýldýðý tarih arasýnda alýnan ücretin ayný süre içinde çalýþýlan günlere bölünmesi suretiyle hesaplanýr.

16 ncý maddenin (D) bendinde sözü geçen tazminat ile bu maddede yer alan kýdem tazminatýna esas olacak ücretin hesabýnda 29 uncu maddenin birinci fýkrasýnda yazýlý ücrete ilaveten gemi adamýna saðlanmýþ olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doðan menfaatler de gözönünde tutulur.

Bu maddede belirtilen kýdem tazminatý ile ilgili 20 günlük süre hizmet akitleri veya toplu iþ sözleþmeleri ile gemi adamý lehine deðiþtirilebilir.

(Deðiþik fýkra: 10/12/1982 - 2762/2 md.)(***) Ancak, toplu sözleþmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kýdem tazminatlarýnýn yýllýk miktarý, Devlet Memurlarý Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna 5434 sayýlý T.C. Emekli Sandýðý Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yýlý için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez.

Gemi adamýnýn ölümü halinde yukarýdaki hükümlere göre doðan tazminat tutarý, kanuni mirasçýlarýna ödenir.

Kýdem tazminatýndan doðan sorumluluðu iþveren, özel þahýslara veya sigorta þirketlerine sigorta ettiremez.

Ýþveren sorumluluðu altýnda ve sadece yaþlýlýk, emeklilik, malullük, ölüm ve toptan ödeme hallerine mahsus olmak kaydiyle Devlet veya kanunla kurulu kurumlarda veya %50 hisseden fazlasý Devlete ait bir bankada veya bir kurumda iþveren tarafýndan kýdem tazminatý ile ilgili bir fon tesis edilir.

Fon tesisi ile ilgili hususlar kanunla düzenlenir.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
NOT : (*) Maddenin deðiþen metinleri için Tarihçeye bakýnýz.

(**) 05/05/1981 tarih ve 2457 sayýlý Kanunun 1 inci maddesi ile, bu fýkradaki "Bu Kanunun neþri tarihinden itibaren" deyimi, "12/07/1975 tarihinden itibaren" þeklinde deðiþtirilmiþ ve metne iþlenmiþtir.

(***) 04/07/1975 tarih ve 1926 sayýlý kanunun 2. maddesi ile deðiþtirilen fýkra için Tarihçeye bakýnýz.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
TARÝHÇE : 1 - 04/07/1975 tarih ve 1926 sayýlý kanunun 1. maddesi ile deðiþtirilen madde metni:
Madde 20 - Hizmet akdinin 14 üncü maddesinin II, III ve IV numaralý bentlerinde gösterilen sebeplerle bozulmasý veya muvazzaf askerlik hizmeti dolayýsiyle çözülmesi halinde üç yýldan fazla çalýþmýþ olmak þartiyle iþe baþladýðýndan itibaren her bir tam takvim yýlý için gemiadamýna onbeþ günlük ücreti tutarýnda bir tazminat verilir.
Ýhtiyarlýk aylýðý bakýmýndan baðlý bulunduklarý kurum veya sandýklardan aylýk veya toptan ödeme almak amaciyle hizmet aktini çözen gemiadamlarý da yukarýki bentte yazýlý bulunan tazminata hak kazanýr. Ancak aylýk veya toptan ödeme almak için akti çözen gemiadamýna verilecek tazminatýn hesabýna gemiadamýnýn yalnýz 1 Nisan 1950 tarihinden önceki hizmet süreleri nazara alýnýr.
Gemiadamýnýn bu bent hükmünden faydalanabilmesi için aylýk veya toptan ödemeye hak kazanmýþ bulunduðunu ve kendisine aylýk baðlanmasý veya toptan ödeme yapýlmasý için ihtiyarlýk sigortasý bakýmýndan baðlý bulunduðu kurum veya sandýða baþvurmuþ olduðunu alacaðý bir belge ile belgelemek zorundadýr.
Gemiadamlarýnýn kýdemleri, hizmet aktinin devam etmiþ veya fasýlalarla yeniden yapýlmýþ olmasýna bakýlmaksýzýn ayný iþverenin deðiþik gemilerinde ve hizmetinde çalýþtýklarý süreler gözönüne alýnarak hesaplanýr. Geminin devir ve intikali, yahut diðer bir suretle iþverenden diðer bir iþverene geçmesi halinde kýdem tazminatý yeni iþverene aittir.
Ölen gemiadamlarýnýn kýdem tazminatý kanuni varislerine ödenir.
Ayný kýdem süresi için bir defadan fazla kýdem tazminatý ödenmez.
---------------------------------------------
2 - 17/10/1980 tarih ve 2319 sayýlý kanunun 1. maddesi ile deðiþtirilen madde metni:
Madde 20 - Bu kanuna tabi gemi adamlarýnýn hizmet akitlerinin:
1. Ýþveren tarafýndan bu kanunun 14 üncü maddesinin 1 inci bendinde gösterilen sebepler dýþýnda,
2. Gemi adamý tarafýndan bu kanunun 14 üncü maddesinin II nci ve III üncü bentleri uyarýnca,
3. Muvazzaf askerlik hizmeti dolayýsiyle,
4. Baðlý bulunduklarý kanunla kurulu kurum veya sandýklardan yaþlýlýk, emeklilik veya malullük aylýðý, yahut toptan ödeme almak amaciyle;
Feshedilmesi veya gemi adamýnýn ölümü veya 14 üncü maddenin 4 üncü bendi sebebiyle son bulmasý hallerinde gemi adamýnýn iþe baþladýðý tarihten itibaren hizmet akdinin devamý süresince her geçen tam yýl için iþverence gemi adamýna 30 günlük ücreti tutarýnda kýdem tazminatý ödenir. Bir yýldan artan süreler için de ayný oran üzerinden ödeme yapýlýr.
Gemi adamlarýnýn kýdemleri hizmet akdinin devam etmiþ veya fasýlalarla yeniden akdedilmiþ olmasýna bakýlmaksýzýn ayný iþverenin bir veya deðiþik gemilerinde ve hizmetinde çalýþtýklarý süreler gözönüne alýnarak hesaplanýr. Geminin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir iþverenden baþka bir iþverene geçmesi veya baþka bir yere nakli halinde gemi adamýnýn kýdemi, iþyeri veya iþyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamý üzerinden hesaplanýr. Bu kanunun neþri tarihinden itibaren geminin devri veya herhangi bir suretle el deðiþtirmesi halinde iþlemiþ kýdem tazminatlarýndan her iki iþveren sorumludur. Ancak iþyerini devreden iþverenlerin bu sorumluluklarý gemi adamýný çalýþtýrdýklarý sürelerde ve devir esnasýndaki gemi adamýnýn aldýðý ücret seviyesiyle sýnýrlýdýr.
Bu kanunun neþrinden evvel iþyeri devrolmuþ veya herhangi bir suretle el deðiþtirmiþse devir mukavelesinde aksine bir hüküm yoksa iþlenmiþ kýdem tazminatlarýndan yeni iþveren sorumludur.
Gemi adamýnýn birinci bendin 4 üncü fýkrasý hükmünden faydalanabilmesi için aylýk veya toptan ödemeye hak kazanmýþ bulunduðunu ve kendisine aylýk baðlanmasý veya toptan ödeme yapýlmasý için yaþlýlýk sigortasý bakýmýndan baðlý bulunduðu kuruma veya sandýða müracaat etmiþ olduðunu belgelemesi þarttýr. Gemi adamýnýn ölümü halinde bu þart aranmaz.
T. C. Emekli Sandýðý Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanununa veya yalnýz Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak sadece ayný ya da deðiþik kamu kuruluþlarýnda geçen hizmet sürelerinin birleþtirilmesi suretiyle Sosyal Sigortalar Kanununa göre yaþlýlýk veya malullük aylýðýna ya da toptan ödemeye hak kazanan gemi adamýna, bu kamu kuruluþlarýnda geçirdiði hizmet sürelerinin toplamý üzerinden son kamu kuruluþu iþverenince kýdem tazminatý ödenir.
Yukarýda belirtilen kamu kuruluþlarýnda gemi adamýnýn hizmet akdinin evvelce bu maddeye göre kýdem tazminatý ödenmesini gerektirmeyecek þekilde sona ermesi suretiyle geçen hizmet süreleri kýdem tazminatýnýn hesabýnda dikkate alýnmaz.
Ancak, bu tazminatýn T.C. Emekli Sandýðýna tabi olarak geçen hizmet süresine ait kýsmý için ödenecek miktar, yaþlýlýk veya malullük aylýðýnýn baþlangýç tarihinde T.C. Emekli Sandýðý Kanununun yürürlükteki hükümlerine göre emeklilik ikramiyesi için öngörülen miktardan fazla olamaz.
Bu maddede geçen kamu kuruluþlarý deyimi genel, katma ve özel bütçeli idareler ile 468 sayýlý Kanunun 4 üncü maddesinde sayýlan kurumlarý kapsar.
Ayný kýdem süresi için bir defadan fazla kýdem tazminatý veya ikramiye ödenmez.
Kýdem tazminatýnýn hesaplanmasý, son ücret üzerinden yapýlýr. Sefer, parça baþýna, akord, götürü veya yüzde usulü gibi ücretin sabit olmadýðý hallerde son bir yýllýk süre içinde ödenen ücretin o süre içinde çalýþýlan günlere bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama ücret bu tazminatýn hesabýna esas tutulur.
Ancak, son bir yýl içinde iþçi ücretine zam yapýldýðý takdirde, tazminata esas ücret, gemi adamýnýn iþten ayrýlma tarihi ile zammýn yapýldýðý tarih arasýnda alýnan ücretin ayný süre içinde çalýþýlan günlere bölünmesi suretiyle hesaplanýr.
16 ncý maddenin (D) bendinde sözü geçen tazminat ile bu maddede yer alan kýdem tazminatýna esas olacak ücretin hesabýnda 29 uncu maddenin birinci fýkrasýnda yazýlý ücrete ilaveten gemi adamýna saðlanmýþ olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doðan menfaatler de gözönünde tutulur.
Kýdem tazminatýna esas olacak 30 günlük ücret tutarýnýn beher yýl için nazara alýnacak miktarý 1475 sayýlý Ýþ Kanununa göre tespit edilmiþ olan günlük asgari ücretin 30 günlük tutarýnýn yedibuçuk katýndan fazla olamaz.
Gemi adamýnýn ölümü halinde yukarýdaki hükümlere göre doðan tazminat tutarý, kanuni mirasçýlarýna ödenir.
Bu maddede belirtilen kýdem tazminatý ile ilgili 30 günlük süre hizmet akitleri veya toplu iþ sözleþmeleri ile gemi adamý lehine deðiþtirilebilir.
Kýdem tazminatýndan doðan sorumluluðu iþveren, özel þahýslara veya sigorta þirketlerine sigorta ettiremez.
Ýþveren sorumluluðu altýnda ve sadece yaþlýlýk, emeklilik, malullük ölüm ve toptan ödeme hallerine mahsus olmak kaydýyle Devlet veya kanunla kurulu kurumlarda veya % 50 hisseden fazlasý Devlete ait bir bankada veya bir kurumda iþveren tarafýndan kýdem tazminatý ile ilgili bir fon tesis edilir.
Fon tesisi ile ilgili hususlar kanunla düzenlenir.
---------------------------------------------
3 - 04/07/1975 tarih ve 1926 sayýlý kanunun 2. maddesi ile deðiþtirilen fýkra(ondört) metni:
Ancak, toplu sözleþmelerle ve hizmet akitleri ile belirtilen sürelerle hesap edilen kýdem tazminatýnýn yýllýk miktarý, 1475 sayýlý Ýþ Kanununa göre tespit edilmiþ bulunan günlük asgari ücretin 30 günlük tutarýnýn 7,5 katýndan fazla olamaz.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Yurda iade:

Madde 21 - Hizmet aktinin, 14 üncü maddenin, I, II, III ve IV üncü bentlerine göre iþveren veya iþveren vekili veya gemiadamý tarafýndan yurt dýþýnda feshi halinde, iþveren veya iþveren vekili gemiadamýný hizmet aktinde baþka hüküm yoksa, geminin baðlama limanýna iade etmek ve gemiadamýnýn iadeye iliþkin ve durumuna uygun yol, iaþe ve sair zaruri masraflarýný karþýlamak veya ödemek zorundadýr.

Þu kadar ki, hizmet aktinin feshi 14 üncü maddenin 1 inci bendine ve II nci bentin (a) veya (b) fýkralarýna göre yapýlmýþ ise iþveren veya iþveren vekili yaptýðý iade masraflarýný gemiadamýndan yurtta istiyebilir.

Yabancý gemiadamýnýn iadesi:

Madde 22 - Yabancý gemiadamiyle yapýlan hizmet aktinde ayrý bir hüküm yoksa, iþveren veya iþveren vekili yabancý gemiadamýný ikametgahýnýn bulunduðu mahal limanýna iade etmek zorundadýr.

Yurt içinde iade zorunluluðu:

Madde 23 - Hizmet aktinin herhangi bir Türk limanýnda feshi halinde akitte baþka hüküm yoksa, gemiadamýnýn iþveren veya iþveren vekili tarafýndan 21 inci maddedeki ölçüler içinde baðlama limanýna iadesi zorunludur.

Ancak, hizmet aktinin, 14 üncü maddesinin 1 inci bentine göre, feshi halinde bu madde hükmü uygulanmaz.

Ýade zorunluluðuna uymamak:

Madde 24 - Ýþveren veya iþveren vekilinin 21 ve 23 üncü maddelerde belirtilen zorunluluða uymamasý halinde, gemiadamý yurda dönmek için yaptýðý durumuna uygun yol, iaþe ve sair masraflarý ve ayrýca 15 günlük ücreti tutarýnda bir tazminatý iþveren veya iþveren vekilinden istiyebilir.

Ýade hakkýnda yoksunluk:

Madde 25 - Yabancý bir memlekette iþine son verilen veya hizmet akti yabancý bir memlekette sona eren gemiadamý o memlekette denizcilik iþleriyle ilgili olsun veya olmasýn, baþka bir iþverenle hizmet akti yaparsa eski iþveren veya iþveren vekilinin gemiadamýný yurda iade zorunluluðu kalkar.

21, 22 ve 23 üncü maddelerde yazýlý hallerde gemiadamý, iþine son verilmesi yahutta hizmet aktinin sona ermesi gününden baþlýyarak bir hafta içinde yurda iade edilmesini istemezse iþveren veya iþveren vekili iade ile zorunlu tutulamaz.

Bu kanunun 14 üncü maddesinin (1) numaralý bentinin (b) fýkrasýnda yazýlý durumlar gemiadamýna yüklenemiyecek sebepler altýnda doðmuþsa veya gemiadamý için hastalýk ve sair zorunlu sebepler meydana gelmiþse bu maddenin ikinci fýkrasýndaki bir haftalýk süre, engellerin kalktýðý günden itibaren baþlar.

Ýþ süresi:

Madde 26 - Genel bakýmdan iþ süresi, günde sekiz ve haftada kýrksekiz saattir. Bu süre haftanýn iþ günlerine eþit olarak bölünmek suretiyle uygulanýr.

Ýþ süresi, gemiadamýnýn iþbaþýnda çalýþtýðý veya vardiya tuttuðu süredir.

Ýþveren veya iþveren vekili, gemiadamýnýn vardiyalarýný yemek ve dinlenme zamanlarýný bir çizelge ile belirtmek ve bu çizelgeyi gemiadamlarýnýn görebilecekleri bir yere asmak zorundadýr.

Ýstisnalar:

Madde 27 - Aþaðýdaki iþleri görenler bu kanunun iþ sürelerine iliþkin hükümlerine tabi deðildirler.

1. Birden fazla kaptanýn bulunduðu gemilerde birinci kaptan veya bu kanunun

2 nci maddesinin (C) fýkrasýnda yazýlý olduðu þekilde kendisine vekalet eden kimse (kýlavuz kaptanlar dahil),

2. Birden fazla makinistin bulunduðu gemilerde baþmakinist,

3. Doktor ve saðlýk memurlarý,

4. Hemþire ve hastabakýcýlar,

5. Asli görevleri can, mal ve gemi kurtarma olan kurtarma gemilerinde çalýþan gemiadamlarý,

6. Gemide kendi nam ve hesabýna çalýþanlar.

Fazla saatlerle çalýþma:

Madde 28 - Bu kanuna göre tespit edilmiþ bulunan iþ sürelerinin aþýlmasý suretiyle yapýlan çalýþmalar, fazla saatlerde çalýþma sayýlýr.

Yapýlacak fazla çalýþmanýn her saatine ödenecek ücret normal çalýþma ücretinin saat baþýna düþen miktarý %25 oranýnda artýrýlmak suretiyle bulunacak miktardan az olamaz.

Aþaðýda yazýlý haller fazla saatlerle çalýþma sayýlmaz.

1. Geminin, gemideki þahýslarýn veya gemi hamulesinin selameti için kaptanýn yapýlmasýný zaruri gördüðü iþler,

2. Gümrük, karantina ve sair sýhhi formaliteler dolayýsiyle yerine getirilmesinde zorunluluk bulunan ilave iþler,

3. Gemi seyir halinde veya limanda iken gemide yaptýrýlan (yangýn, gemiyi terketme, denizde çatýþma, denizden adam kurtarma ve savunma) talimleri. Fazla saatlerle çalýþmalarý belgelemek üzere iþveren veya iþveren vekili noterden tasdikli ayrý bir defter tutmak zorundadýr.

Bu defterde gemiadamýna uygulanan zam nispetleriyle fazla çalýþmanýn yapýldýðý gün ve o güne düþen miktarý ve gemiadamýnýn hakettiði fazla çalýþma ücreti gösterilir. Fazla saatlerle çalýþma ücretlerinin asýl ücretler için hizmet aktinde gösterilmiþ bulunan zaman, yer ve devrelerde, iþveren veya iþveren vekili tarafýndan gemiadamlarýna tam olarak ödenmesi zorunludur.

Ücret:

Madde 29 - Ücret gemiadamýna iþi karþýlýðýnda iþveren veya iþveren vekili tarafýndan nakden ödenen meblaðdýr.

Ücretin gemiadamýna hizmet aktine gösterilen yer ve devrelerde tam olarak ödenmesi zorunludur.

Ücret ödeme devresi bir aydan fazla olamaz.

Hizmet aktinin sona ermesi veya bozulmasý halinde iþveren veya iþveren vekili gemiadamýnýn ücretini derhal ve tam olarak ödemek zorundadýr.

Haklý bir sebep olmaksýzýn iþini yapmýyan gemiadamý, keyfiyet gemi jurnaline kaydedilmek ve jurnali yoksa bir tutanakla belgelenmek þartiyle bu müddete ait ücretten mahrum edilir. Bu yüzden uðradýðý zararýn telafisi için iþverenin tazminat istemek hakký saklýdýr.

Avans:

Madde 30 - Ýþveren veya iþveren vekili, gemiadamlarýnýn istekleri halinde kendilerine hizmet aktinde yazýlý esaslara göre avans ödemeye zorunludur.

Ücret defteri:

Madde 31 - Her gemide, noterlikçe tasdikli bir ücret ödeme defteri tutulur. Þu kadar ki, liman seferi yapan gemilerde bu defter iþveren bürosunda da tutulabilir.

Hizmet akitleri gereðince gemiadamlarýna yapýlacak her çeþit ödemelerin bu deftere kaydedilmesi ve kayýtlarýn imza veya makbuzla belgelenmesi zorunludur.

Ýstek halinde, bu kayýtlarýn tasdikli bir örneði gemiadamýna verilir. Bu muameleler her türlü resimden muaftýr.

Belgeye dayanmaksýzýn yapýlan ödeme iddialarý muteber deðildir.

Ücretin saklý kýsmý:

Madde 32 - Gemiadamýnýn ücretinin ayda 240 lirasý haczedilemez veya baþkasýna devir ve temlik olunamaz. Ancak gemiadamýnýn bakmak zorunda olduðu aile üyeleri için hakim tarafýndan takdir edilecek miktar bu paraya dahil deðildir. Bu kayýtlamalar, nafaka borcu alacaklýlarýnýn haklarýný kaldýrmaz.

Ýþveren hesabýna iaþe:

Madde 33 - Bu kanuna tabi gemilerde iaþe servisi kurulmasý zorunludur. Gemiadamlarý hizmete baþladýðý günden baþlýyarak hizmetten çýkýþ anýna kadar gemide iþveren tarafýndan bedelsiz iaþe olunurlar. Ýaþenin zorunlu sebeplerle uygulanamamasý halinde iþveren veya vekilince baþkaca münasip bir iaþe imkaný saðlanýr veya nakden ödeme usulü uygulanýr.

Limanlar içinde, þehir hatlarýnda, körfezlerde, göllerde ve akarsularda yolcu ve yük nakleden gemilerde, mavna, þat ve benzerlerinde iaþe servisi kurulmasý zorunlu deðildir. Bu durumda iþveren veya iþveren vekili iaþe zorunluluðunu nakden ödemek suretiyle yerine getirir.

Ýkamet yeri saðlanmasý:

Madde 34 - Gemiadamlarýna iþe giriþ gününden baþlýyarak iþten çýkýþ gününe kadar rütbeleri, sayýlarý ve geminin büyüklüðüne uygun olarak ve yalnýz kendileriyle eþyalarýna ait olmak üzere gemi içinde ikamet yerleri bedelsiz olarak saðlanýr.

Herhangi bir zorunlu sebep yüzünden gemiadamlarýnýn gemide ikametine imkan olmazsa iþveren veya iþveren vekili tarafýndan baþka bir ikamet imkaný saðlanýr.

Ýkamet yerleri ve iaþe hakkýnda:

Madde 35 - (Deðiþik madde: 04/07/1988 - KHK-336/1 md.; Aynen kabul: 07/02/1990 - 3612/53 md.)(*)

Bu Kanuna tabi gemilerde gemiadamlarý tahsis edilen yatma, dinlenme ve yemek yerleriyle gemide bulundurulacak ilaç, týbbi alet ve malzeme ve revirlerde bulunmasý gereken þartlar ve gemi adamlarýna verilecek iaþe maddelerinin ölçü ve nitelikleri bu þart ve niteliklerinden hangilerinin önemleri bakýmýndan esasa iliþkin ve 1 inci derecede ve hangilerinin ise ikinci derecede sayýlacaklarý ve iaþe ile ilgili ne çeþit kurullar kurulacaðý ve bu kurullarýn görev ve yetkileri Çalýþma ve Sosyal Güvenlik, Saðlýk ve Sosyal Yardým ve Ulaþtýrma bakanlýklarý tarafýndan beraberce hazýrlanacak bir yönetmelikte gösterilir.

Gemiadamý, iþveren veya iþveren vekili tarafýndan saðlanacak iaþenin yukarýda sözü geçen yönetmelikte gösterilen ölçülerden noksan olmasý halinde aradaki farkýn bedelini veya iaþenin hiç verilmemesi halinde tamamýnýn bedelini iþveren veya iþveren vekilinden isteyebilir. Þu kadar ki gemiadamýnýn iddiasýný, tazminde esas teþkil edecek iaþe ve þartlardaki aksamanýn vuku bulduðu günde durumu iþveren veya iþveren vekiline veya kaptana bildirmesi þarttýr.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
NOT : (*) 04/07/1988 tarih ve 336 sayýlý KHK.nýn 1. maddesi ile deðiþtirilen madde için Tarihçeye bakýnýz.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
TARÝHÇE : 1 - 04/07/1988 tarih ve 336 sayýlý KHK.nýn 1. maddesi ile deðiþtirilen madde metni:
Madde 35 - Bu kanuna tabi gemilerde gemiadamlarý tahsis edilen yatma, dinlenme ve yemek yerleriyle gemide bulundurulacak ilaç, týbbi alet ve malzeme ve revirlerde bulunmasý gereken þartlar ve gemi adamlarýna verilecek iaþe maddelerinin ölçü ve nitelikleri bu þart ve niteliklerden hangilerinin önemleri bakýmýndan esasa iliþkin ve 1 inci derecede ve hangilerinin ise ikinci derecede sayýlacaklarý ve iaþe ile ilgili ne çeþit kurullar kurulacaðý ve bu kurullarýn görev ve yetkileri Çalýþma, Saðlýk ve Sosyal Yardým ve Ulaþtýrma Bakanlýklarý tarafýndan beraberce hazýrlanacak bir tüzükte gösterilir.
Gemiadamý, iþveren veya iþveren vekili tarafýndan saðlanacak iaþenin yukarýda sözü geçen tüzükte gösterilen ölçülerden noksan olmasý halinde aradaki farkýn bedelini veya iaþenin hiç verilmemesi halinde tamamýnýn bedelini iþveren veya iþveren vekilinden isteyebilir. Þu kadar ki, gemiadamýnýn iddiasýný, tazminde esas teþkil edecek iaþe ve þartlardaki aksamanýn vuku bulduðu günde durumu iþverene veya iþveren vekiline veya kaptana bildirmesi þarttýr.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ýstisna:

Madde 36 - 35 inci maddede sözü geçen tüzük hükümleri:

a) 500 grostonilatodan daha küçük gemiler,

b) Balýk avý ve benzeri iþlerde çalýþan gemiler,

c) Römorkörler,

d) Yüzer vinçler,

Ýçin uygulanmaz.

Asgari ücret:

Madde 37 - Gemiadamlarýnýn asgari ücretleri, Ýþ Kanununun ilgili maddesi gereðince tespit olunur.

Ücret kesintisi:

Madde 38 - Ýþveren veya iþveren vekili toplu iþ sözleþmesi ve hizmet akitlerinde gösterilmiþ olan sebepler dýþýnda gemiadamýna ücret kesintisi cezasý uygulayamaz.

Gemiadamý ücretlerinden ceza olarak yapýlacak kesintilerin gemiadamýna hemen sebepleriyle bildirilmesi gerekir. Gemiadamý ücretlerinden bu yolda yapýlacak kesintiler bir ayda üç gündelikten fazla olamaz.

Gemiadamlarýndan kesilen ücret kesimi cezalarý hakkýnda Ýþ Kanununun ayný konuya iliþkin diðer hükümleri uygulanýr.

Zarar karþýlýðý kesinti:

Madde 39 - Hizmet akitlerinde iþveren veya iþveren vekilinin tazminat karþýlýðý olarak gemiadamý ücretlerinden geçici olarak alýkoyacaðý miktar on haftada eþit taksitlerle kesilmek üzere gemiadamýnýn on günlük ücret tutarýndan fazla olamaz. Tazminat karþýlýðý bu kesintiler, bütün iþ süresi içindir ve bundan bir miktar mahsubedilince yeniden ayný esaslar dairesinde kesinti yapýlabilir.

Tazminat kesintileri, mahsup yapýlmasýný gerektirecek bir zarar yapýlmadan iþten ayrýlma hallerinde gemiadamýna kesintisiz olarak geri verilir. Tazminat karþýlýðý geçici olarak alýkonulan paradan, mahsup yapýlmasý gerektiði zaman gemiadamý isterse iþveren kendisine mahsubun hangi esaslara göre yapýldýðýný anlatmak ve buna ait hesaplarla fatura ve baþka belgeleri göstermek zorundadýr.

Tazminat karþýlýðý olarak alýkonulan paradan ancak o gemiadamý tarafýndan yapýlan zarar için mahsup yapýlýr.

Tazminat kesintileri milli bankalardan birisine en geç üç ay içinde yatýrýlýr. Banka faizleriyle diðer gelirleri iþçilere iadesine kesinti ile birlikte ödenir.

Yýllýk ücretli izin:

Madde 40 - Ayný iþveren emrinde veya ayný gemide bir takvim yýlý içinde bir veya birkaç hizmet aktine dayanarak en az altý ay çalýþmýþ olan gemiadamý, yýllýk ücretli izine hak kazanýr.

Ýzin süresi, altý aydan bir yýla kadar hizmeti olan gemiadamlarý için 15 günden ve bir yýl ve daha fazla hizmeti olanlar için yýlda bir aydan az olamaz.

Ýzin iþverenin uygun göreceði bir zamanda kullanýlýr. Bu haktan feragat edilemez.

Bir aylýk izin, taraflarýn rýzasiyle ayný yýl içinde kullanýlmak suretiyle ikiye bölünebilir.

Gemiadamý, yýllýk ücretli iznini yabancý bir memleket limanýnda veya hizmet aktinin yapýlmýþ bulunduðu mahalden gayri bir yerde kullanmaya zorlanamaz.

Gemiadamý, dilerse, iþveren veya iþveren vekilinden ücretli izne iliþkin olarak 7 güne kadar ücretsiz yol izni de istiyebilir.

Gemiadamýnýn hakettiði yýllýk ücretli izni kullanmadan hizmet akti 14 üncü maddenin II, III ve IV üncü bentlerine göre bozulursa, iþveren veya iþveren vekili izin süresine ait ücreti, gemiadamýna ödemek zorundadýr.

Hafta tatili:

Madde 41 - Liman hizmeti ve þehir hattý gemilerinde gemiadamýnýn haftada altý günden fazla çalýþtýrýlmasý yasaktýr. Bunlardan hafta tatili günü çalýþtýrýlanlara, haftanýn diðer bir gününde nöbetleþe izin verilir.

Hafta tatili ücreti:

Madde 42 - Bu kanunun uygulandýðý gemilerde, haftanýn tatilden önceki günlerinde sürekli olarak çalýþmýþ bulunan gemiadamlarýna çalýþýlmýyan hafta tatili günü için iþveren veya iþveren vekili tarafýndan bir iþ karþýlýðý olmaksýzýn ve ücret ödeme þekline bakýlmaksýzýn bir gündelik tutarýnda ücret ödenir.

Evlenmelerde üç güne, ana ve babanýn, karý ve kocanýn, kardeþ ve çocuklarýn ölümünde iki güne kadar verilmesi gereken izin süreleriyle bir haftalýk süre içinde kalmak üzere iþveren tarafýndan verilen diðer izinler ve hekim raporlarýyla verilen dinlenme ve hastalýk izinleri, fiilen çalýþýlmýþ günler gibi hesaba katýlýr.

Zorlayýcý ve ekonomik bir sebep olmadan gemideki çalýþmalarýn haftanýn bir veya birkaç gününde iþveren veya iþveren vekili tarafýndan tatil edilmesi halinde, haftanýn çalýþýlmýyan günleri, ücretli hafta tatiline hak kazanmak için çalýþýlmasý gereken altý günün hesabýnda gözönünde tutulur.

Gemide iþin bir haftadan fazla süre ile tatil edilmesini gerektiren zorlayýcý sebepler ortaya çýktýðý zaman, bu süreye rastlýyan hafta tatili ücreti, yarým gündelik tutarýnda ödenir.

Kýsa, yakýn ve uzak sefer yapan gemilerde çalýþan gemiadamlarýna iþveren veya iþveren vekili tarafýndan geminin seferde bulunduðu müddete rastlýyan hafta tatili günleri için yukarýdaki þartlar aranmaksýzýn ve bir iþ karþýlýðý olmaksýzýn, ayrýca bir gündelik tutarýnda hafta tatili ücreti ödenir.

Genel tatil ücreti:

Madde 43 - Bu kanun kapsamýna giren gemilerde çalýþan gemiadamlarýna, 2739 sayýlý Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Kanunu ile anýlan kanuna ek 3466 ve 221 sayýlý kanunlarda yazýlý bulunan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde, bir iþ karþýlýðý olmaksýzýn bir günlük ücreti tutarýnda tatil ücreti, ücret ödeme þekline bakýlmaksýzýn ayrýca ödenir.

Tatil ücretlerine girmeyen kýsýmlar:

Madde 44 - Fazla çalýþma karþýlýðý olarak alýnan ücret ve primlerle sosyal yardýmlar, ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri için verilen ücretlerin tespitinde hesaba katýlmaz.

Geçici iþ göremezlik:

Madde 45 - Gemiadamlarýna, geçici iþ göremezlik ödeneði ödenmesi gerektiði zamanlarda, geçici iþ göremezlik süresine rastlýyan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatili ödenekleri, ayný ölçülerle ödeme yapan kurum ve sandýklar tarafýndan ödenir.

Görevli ve yetkili mahkeme:

Madde 46 - Bu kanun kapsamýna giren gemiadamlariyle bunlarýn iþveren veya iþveren vekilleri arasýnda bu kanundan veya hizmet aktinden doðan davalar hakkýnda, 5521 sayýlý kanun hükümleri uygulanýr.

Hizmet aktinde ayrýca bir hüküm yoksa dava, geminin baðlama limanýnda iþ davalarýný bakmaya yetkili mahkemede görülür.

Bildirimler:

Madde 47 - Bildirimlerin ilgiliye yazýlý olarak ve imza karþýlýðýnda yapýlmasý gerekir. Bildirim yapýlan kiþi bunu imzalamazsa; durum o yerde tutanakla tespit edilir. Ancak, 7201 sayýlý kanun kapsamýna giren tebligat, anýlan kanun hükümlerine göre yapýlýr.

Saklý hükümler:

Madde 48 - Bu kanun hükümleri, gemiadamýna daha elveriþli hak ve menfaatler saðlayan kanun, toplu iþ sözleþmesi, hizmet akti, örf ve adetlerden doðan haklara halel getirmez. Bu kanunun uygulanmasý sonucu olarak iþverene düþen yükümlülükler, gemiadamlarýnýn ücret ve sair haklarýnýn daha aþaðý hadlere indirilmesine sebep tutulamaz.

Denetim ve teftiþ:

Madde 49 - Bu kanun hükümlerinin gereði gibi yürütülmesini saðlamak üzere yapýlmasý gereken takip, denetim ve teftiþler Çalýþma Bakanlýðý tarafýndan yapýlýr. Bu konuda Ýþ Kanununun iþ hayatýnýn denetim ve teftiþine iliþkin hükümleri ve ayný kanunun bu hükümlerle ilgili ceza maddeleri uygulanýr.

Ceza hükümleri:

Madde 50 - (Deðiþik madde: 24/04/2003 - 4854 S.K./1. md.)(*)

a) Kanunun 5 inci maddesi gereðince gemi adamlarý ile yazýlý akit yapmayan,

b) 11 inci madde gereðince gemi adamýna çalýþma ve kimlik karnesi vermeyen,

c) 12 nci madde gereðince iþinden ayrýlan gemi adamýna çalýþma belgesi vermeyen, beþ iþçiye kadar (beþ iþçi dahil) iþçi çalýþtýran iþveren veya vekili birmilyar lira, daha fazla iþçi çalýþtýranlara ikimilyar lira idari para cezasý verilir. Eylemin tekrarý halinde belirtilen bu cezalar iki katý olarak verilir.

ç) 13 üncü madde gereðince sakat ve eski hükümlü gemi adamý çalýþtýrma ile ilgili kanun ve tüzük hükümlerine uymayan iþveren veya iþveren vekiline çalýþtýrmadýðý her sakat veya eski hükümlü ve çalýþtýrmadýðý her ay için birmilyarbeþyüzmilyon lira idari para cezasý verilir.(**)
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
NOT : (*) 24/04/2003 kabul tarihli, 06/05/2003 tarih ve 25100 sayýlý R.G.de yayýmlanan 4854 sayýlý Kanunun 1. maddesi ile deðiþtirilen madde için Tarihçeye bakýnýz.

(**) 31/03/2005 tarih ve 25772 mükerrer sayýlý R.G.de yayýmlanan, 30/03/2005 kabul tarihli ve 5326 sayýlý " Kabahatler Kanunu"nun 33. maddesi hükmü gereðince, Kabahatler Kanununun genel hükümleri diðer kanunlardaki kabahatler hakkýnda da uygulanýr.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
TARÝHÇE : 1 - 24/04/2003 kabul tarihli, 06/05/2003 tarih ve 25100 sayýlý R.G.de yayýmlanan 4854 sayýlý Kanunun 1. maddesi ile deðiþtirilen madde metni:
Madde 50 - a) Kanunun 5 inci maddesi gereðince gemiadamlariyle yazýlý akit yapmýyan,
b) 11 inci madde gereðince gemiadamýna çalýþma ve kimlik karnesi vermiyen,
c) 12 nci madde gereðince iþinden ayrýlan gemiadamýna çalýþma belgesi vermiyen,
ç) 13 üncü madde gereðince sakat ve eski hükümlü gemiadamý çalýþtýrma ile ilgili kanun ve tüzük hükümlerine uymýyan iþveren veya iþveren vekili hakkýnda 500 liradan aþaðý olmamak üzere aðýr para cezasýna sulh ceza mahkemesince hükmolunur.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Madde 51 - I - a) 20 nci madde gereðince gemiadamýnýn kýdem tazminatýný ödemiyen,

b) 28 inci madde gereðince gemiadamýnýn fazla çalýþma ücretini ödemiyen,

c) 29 uncu madde gereðince gemiadamýnýn ücretini zamanýnda ve tam olarak ödemiyen,

ç) 33 üncü maddede sözü geçen iaþe veya nakden ödeme zorunluðuna uymýyan,

d) 37 nci maddede sözü geçen asgari ücretten aþaðý ücret ödiyen,

Ýþveren veya iþveren vekili hakkýnda, bu durumda olan her gemiadamýna karþýlýk, ödemediði meblað veya temin ile mükellef olduðu iaþenin tekabül ettiði bedelin, yediyüzmilyon liradan aþaðý olmamak üzere iki katý tutarýnda idari para cezasý verilir.(*)

II - a) 21 ve 23 üncü maddeler gereðince gemiadamýnýn iade zorunluðuna uymýyan,

b) 26 ncý maddede gösterilen iþ sürelerine uymýyan,

Ýþveren veya iþveren vekili hakkýnda birmilyar lira idari para cezasý verilir.(**)(*4*)

Birinci bentteki fiiller yurt dýþýnda iþlendiði takdirde verilecek cezalar iki kat olarak uygulanýr.(***)

(Ek fýkra: 17/10/1980-2319/2 md.) 20 nci madde hükümlerine aykýrý harekette bulunarak kýdem tazminatýnýn öngörülen esaslar dýþýnda veya saptanan miktar veya tavan aþýlarak ödenmesi için emir veya talimat veren veya bu yolda hareket eden özel veya kamu kurumu veya kuruluþlarýn yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, müessese müdürü, muhasebe müdürü gibi yetkili sorumlularý hakkýnda, fiil daha aðýr cezayý gerektiren bir suç teþkil etmediði takdirde altý aydan iki seneye kadar hapis ve yirmi bin liradan elli bin liraya kadar adli para cezasý hükmolunur. Kanuna aykýrý olarak fazla ödenen miktarýn da ayrýca Hazine lehine re’sen tahsiline karar verilir.(*5*)
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
NOT : (*) Bendde yer alan "100 liradan aþaðý olmamak üzere, iki katý tutarýnda aðýr para cezasý hükmolunur." ibaresi, 24/04/2003 kabul tarihli, 06/05/2003 tarih ve 25100 sayýlý R.G.de yayýmlanan 4854 sayýlý Kanunun 1. maddesi ile "yediyüzmilyon liradan aþaðý olmamak üzere iki katý tutarýnda idari para cezasý verilir." þeklinde deðiþtirilmiþ ve metne iþlenmiþtir.

(**) Bendde yer alan "1000 liradan aþaðý olmamak üzere aðýr para cezasý hükmolunur." ibaresi, 24/04/2003 kabul tarihli, 06/05/2003 tarih ve 25100 sayýlý R.G.de yayýmlanan 4854 sayýlý Kanunun 1. maddesi ile "birmilyar lira idari para cezasý verilir." þeklinde deðiþtirilmiþ ve metne iþlenmiþtir.

(***) Bendde yer alan "2 kattan aþaðý olamaz." ibaresi, 24/04/2003 kabul tarihli, 06/05/2003 tarih ve 25100 sayýlý R.G.de yayýmlanan 4854 sayýlý Kanunun 1. maddesi ile "iki kat olarak uygulanýr." þeklinde deðiþtirilmiþ ve metne iþlenmiþtir.

(*4*) 31/03/2005 tarih ve 25772 mükerrer sayýlý R.G.de yayýmlanan, 30/03/2005 kabul tarihli ve 5326 sayýlý " Kabahatler Kanunu"nun 33. maddesi hükmü gereðince, Kabahatler Kanununun genel hükümleri diðer kanunlardaki kabahatler hakkýnda da uygulanýr.

(*5*) 04/11/2004 kabul tarihli, 13/11/2004 tarih ve 25642 sayýlý R.G.de yayýmlanan 5252 sayýlý Kanunun 5. maddesi ile Kanunlardaki "aðýr para" cezalarý "adli para" cezasýna dönüþtürülmüþtür.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Madde 52 - Bu kanunun 35 inci maddesinde bahsi geçen tüzükte esasa müteallik ve birinci derecede olarak gösterilmiþ bulunan vasýf ve þartlara riayet etmiyen iþveren veya iþveren vekili hakkýnda yediyüzmilyon lira idari para cezasý,(*)

Ýkinci derecede olarak gösterilen vasýf ve þartlara riayet etmiyen iþveren veya iþveren vekili hakkýnda üçyüzellimilyon lira idari para cezasý verilir.(**)(***)
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
NOT : (*) Fýkrada yer alan "2000 liradan az olmamak üzere aðýr para cezasý" ibaresi, 24/04/2003 kabul tarihli, 06/05/2003 tarih ve 25100 sayýlý R.G.de yayýmlanan 4854 sayýlý Kanunun 1. maddesi ile "yediyüzmilyon lira idari para cezasý" þeklinde deðiþtirilmiþ ve metne iþlenmiþtir.

(**) Fýkrada yer alan "250 liradan az olmamak üzere aðýr para cezasý hükmolunur." ibaresi, 24/04/2003 kabul tarihli, 06/05/2003 tarih ve 25100 sayýlý R.G.de yayýmlanan 4854 sayýlý Kanunun 1. maddesi ile "üçyüzellimilyon lira idari para cezasý verilir." þeklinde deðiþtirilmiþ ve metne iþlenmiþtir.

(***) 31/03/2005 tarih ve 25772 mükerrer sayýlý R.G.de yayýmlanan, 30/03/2005 kabul tarihli ve 5326 sayýlý " Kabahatler Kanunu"nun 33. maddesi hükmü gereðince, Kabahatler Kanununun genel hükümleri diðer kanunlardaki kabahatler hakkýnda da uygulanýr.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Madde 53 - a) Gemiadamý ücretlerinden 38 inci maddede gösterilen esaslar dýþýnda para cezasý uygulýyan,

b) 39 uncu maddede sözü edilen zarar karþýlýðý kesintileri, anýlan madde hükümlerine uymýyarak yapan,

c) 40 ýncý madde gereðince gemiadamýna yýllýk ücretli izin vermiyen,

ç) 41 inci madde gereðince gemiadamlarýna hafta tatili izni uygulamýyan,

d) 42 nci madde gereðince gemiadamýna hafta tatili ücretini ödemiyen,

e) 43 üncü madde gereðince gemiadamýna genel tatil ücretini ödemiyen,

Ýþveren veya iþveren vekili hakkýnda dörtyüzmilyon lira idari para cezasý verilir.(*)(**)

Bu kanundan doðan suçlara müteallik davalar, geminin baðlama limanýndaki, sulh ceza mahkemelerinde görülür.

Bu davalar mahkemelerce acele mevaddan sayýlýr.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
NOT : (*) Maddede yer alan "500 liradan aþaðý olmamak üzere aðýr para cezasý hükmolunur." ibaresi, 24/04/2003 kabul tarihli, 06/05/2003 tarih ve 25100 sayýlý R.G.de yayýmlanan 4854 sayýlý Kanunun 1. maddesi ile "dörtyüzmilyon lira idari para cezasý verilir." þeklinde deðiþtirilmiþ ve metne iþlenmiþtir.

(**) 31/03/2005 tarih ve 25772 mükerrer sayýlý R.G.de yayýmlanan, 30/03/2005 kabul tarihli ve 5326 sayýlý " Kabahatler Kanunu"nun 33. maddesi hükmü gereðince, Kabahatler Kanununun genel hükümleri diðer kanunlardaki kabahatler hakkýnda da uygulanýr.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Yürürlükten kaldýrýlan kanunlar:

Madde 54 - 10/03/1954 tarihli 6379 sayýlý ve 25/05/1959 tarihli 7283 sayýlý kanunlar yürürlükten kaldýrýlmýþtýr.

Tüzük:

Madde 55 - Bu kanunun 35 inci maddesinde sözü geçen tüzük çýkarýlýncaya kadar, bu kanunla yürürlükten kaldýrýlan 6379 sayýlý Kanunun 31 inci maddesine dayanýlarak çýkarýlmýþ bulunan 07/02/1958 tarihli ve 4/9968 sayýlý Bakanlar Kurulu Kararnamesiyle yürürlüðe konulan (Gemiadamlarýnýn Saðlýk, Ýaþe ve Ýkamet Þartlarýný Gösterir Tüzük) ün ayný konulara iliþkin hükümleri uygulanýr.

Geçici Maddeler:

Geçici Madde 1 - (*)

20 nci maddenin son fýkrasý gereðince tesisi öngörülen Fona iliþkin kanun çýkarýlýncaya kadar, kýdem tazminatýnýn iþveren tarafýndan doðrudan doðruya ödenmesine devam olunur.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
NOT : (*) 04/07/1975 tarih ve 1926 sayýlý Kanunun numarasýz geçici maddesi olup teselsül için numaralandýrýlmýþtýr.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ek Geçici Madde 1 - (*)

Kýdem tazminatýnýn yýllýk tavan miktarý ile Devlet Memurlarý Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna 5434 sayýlý T.C. Emekli Sandýðý Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yýlý için ödenecek azami emekli ikramiye miktarý eþitleninceye kadar, beher yýl için ödenecek kýdem tazminatý tavaný 2 500 göstergenin bütçe kanunlarý ile belirlenen memur aylýk katsayýsý ile çarpýlmasý suretiyle bulunacak tutar ile (75 000) yetmiþbeþbin lira arasýndaki farkýn dörtte birinin (75 000) yetmiþbeþbin liraya eklenmesi suretiyle tespit edilir.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
NOT : (*) 10/12/1982 tarih ve 2762 sayýlý kanunla eklenen numarasýz ek geçici madde olup, teselsül için numaralandýrýlmýþtýr.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ek Madde 1 - (Ek madde: 24/04/2003 - 4854 S.K./2. md.)

51 inci maddenin son fýkrasý hariç olmak üzere, bu Kanundan doðan suçlara iliþkin davalar, geminin baðlama limanýnýn bulunduðu yer yetkili idare mahkemesinde görülür.

Bu Kanunun 50 nci maddesi, 51 inci maddesinin birinci fýkrasý, 52 nci maddesi ve 53 üncü maddesinde yazýlý para cezalarý gerekçesi belirtilmek suretiyle geminin baðlama limanýnýn bulunduðu yer Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý bölge müdürünce verilir. Ýdari nitelikteki para cezalarý ilgililere 11/02/1959 tarihli ve 7201 sayýlý Tebligat Kanunu hükümlerine göre teblið edilir. Bu para cezalarýna karþý teblið tarihinden itibaren yedi gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. Ýtiraz, idarece verilen cezanýn yerine getirilmesini durdurmaz. Ýtiraz üzerine verilen karar kesindir. Ýtiraz, zaruret görülmeyen hallerde evrak üzerinde inceleme yapýlarak en kýsa sürede sonuçlandýrýlýr. Bu Kanuna göre verilen idari para cezalarý 21/07/1953 tarihli ve 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.

Yürürlük:

Madde 56 - Bu kanun yayýmý tarihinde yürürlüðe girer.

Yürütme:

Madde 57 - Bu kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Kanuna Ýþlenemiyen Geçici Maddeler:

1) 17/10/1980 tarih ve 2319 sayýlý Kanuna 05/05/1981 tarih ve 2457 sayýlý

Kanunla eklenen geçici maddeler :

Geçici Madde 1 - 12/09/1980 ile 23/10/1980 tarihleri arasýnda iþten ayrýlan hizmet erbabýna ödenen veya hak edilmiþ olmakla beraber henüz kýsmen veya tamamen ödenmeyen kýdem tazminatlarýnýn, 854 sayýlý Deniz Ýþ Kanununun 2319 sayýlý Kanunla deðiþik 20 nci maddesi ile 1475 sayýlý Ýþ Kanununun 2320 sayýlý Kanunla deðiþik 14 üncü maddesinde belirtilen esaslara göre hesaplanan miktarý veya tavaný aþan kýsýmlarý, iþveren tarafýndan herhangi bir nedenle hizmet erbabýndan geri istenemez, alýnamaz veya yapýlacak kanuni kesintiler dýþýnda eksik ödenemez.(*)
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
NOT : (*) 22/05/2003 kabul tarihli, 10/06/2003 tarih ve 25134 sayýlý R.G.de yayýmlanan 4854 sayýlý "Ýþ Kanunu"nun Geçici 1. Maddesi gereðince, mevzuatta 1475 sayýlý Kanuna yapýlmýþ olan atýflar 4857 sayýlý Kanuna yapýlmýþ sayýlýr.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Geçici Madde 2 - 12/09/1980 ile 23/10/1980 tarihleri arasýnda iþten ayrýlan hizmet erbabýna herhangi bir sebeple ödenmemiþ bulunan kýdem tazminatlarýnýn vergiden istisna edilecek kýsmý, 193 sayýlý Gelir Vergisi Kanununun 2320 sayýlý Kanunla Deðiþik 25 inci maddesinin 7 nci fýkrasýna göre hesaplanýr ve istisna miktarýný aþan kýsmý, ödemenin yapýldýðý anda, Gelir Vergisi Kanununun iþten ayrýlma tarihinde yürürlükte bulunan hükümlerine göre iþveren tarafýndan vergi tevkifatýna tabi tutulur.

Geçici Madde 3 - 12/09/1980 ile 23/10/1980 tarihleri arasýnda iþten ayrýlan hizmet erbabý ile ilgili olarak iþverenler (Genel ve Katma Bütçeye dahil idareler, Mahalli Ýdarelar, Kamu Ýktisadi Teþebbüsleri, Dönersermayeler ve Fonlar ile diðer kamu kurumlarý dahil), her hizmet erbabý için ayrý ayrý olmak üzere, ödedikleri kýdem tazminatýnýn miktarýný, bunlar üzerinden tevkif ettikleri vergileri, iþten ayrýlan hizmet erbabýna yaptýklarý diðer yýllýk ücret ödemeleri ile bunlar üzerinden tevkif ettikleri vergileri, hizmet erbabýnýn kýdem tazminatýna esas hizmet sürelerini, kýdem tazminatýnýn vergiden istisna edilen miktarlarýný ve hizmet erbabýnýn adý soyadý ve adreslerini gösterir cetvelleri ikiþer nüsha olarak düzenlemek, tasdik etmek ve bir nüshasýný bu kanunun yayýmý tarihinden itibaren bir ay içinde vergi sorumlusu sýfatýyla baðlý olduklarý vergi dairelerine, diðer nüshasýný Maliye Bakanlýðýna göndermek zorundadýrlar.

Vergi daireleri tarafýndan iþverenlerce verilecek cetveller üzerinde 193 sayýlý Gelir Vergisi Kanununun 2320 sayýlý Kanunla Deðiþik 25 inci maddesinin 7 nci fýkrasý hükmü dikkate alýnarak, her hizmet erbabý için ayrý ayrý hesaplanacak vergi farklarý bir ay içinde ihbarname ile hizmet erbabýna teblið edilir. Bu suretle teblið edilen vergi farklarý teblið tarihinde 1980 takvim yýlýna iliþkin olarak ikmalen tarh olunmuþ addolunur.

Hizmet erbabý kendilerine teblið edilen bu vergileri, teblið tarihini takip eden 12 ay içinde ve 6 eþit taksitte kendilerine tebligatý yapan vergi dairesine yatýrmak zorundadýrlar. Vadesinde ödenmeyen vergiler için 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýndaki Kanun hükümleri uygulanýr.

193 sayýlý Gelir Vergisi Kanunu uyarýnca yýllýk beyanname veren mükelleflerin, bu madde hükmüne göre 1980 takvim yýlý geliri olarak vergilendirilen ücretleri yýllýk gelir vergisi beyannamelerine dahil edilmez ve bu maddeye göre ödenen vergiler yýllýk beyannameler üzerinden hesaplanacak vergilerden mahsup edilmez.

Ýþverenlerin (muhtasar beyanname verme yükümlülüðü olmayanlar hariç) eksik, yanlýþ veya yanýltýcý bilgi vermesi veya süresinde bilgi vermemesi nedeniyle zamanýnda tarh ve tahsil edilemeyen vergiler, 213 sayýlý Vergi Usul Kanununun hükümlerine göre cezalý olarak iþverenler adýna tarh olunur. Ýþverenlerin münhasýran bu surette ödeyecekleri vergiler için asýl mükelleflere rücu hakký saklýdýr.
---------------------------------------------
Karar

Gemi Adamlarý Ýaþe Bedeli Tespit Kurulu Kararý

Resmi Gazete Tarihi: 25/02/2004
Resmi Gazete Sayýsý: 25384
Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýndan:

Gemi Adamlarý Ýaþe Bedeli Tespit Kurulu, Gemi Adamlarýnýn Ýkamet Yerleri, Saðlýk ve Ýaþelerine Dair Yönetmeliðin 9 uncu maddesi gereðince, Ýþ Saðlýðý ve Ýþ Güvenliði Genel Müdürü Erhan BATUR Baþkanlýðýnda, Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý temsilcisi Özay TURHAN (Hukuk Müþaviri), Saðlýk Bakanlýðý temsilcisi Dr. Canan YÜCESOY (Esenboða Havalimaný Baþtabibi), Denizcilik Müsteþarlýðý temsilcisi E. Nilgün ÜNALMIÞ (Deniz Ulaþtýrmasý Genel Müdürlüðü Deniz Ýþleri Dairesi Þube Müdür Vekili), Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýndan konu ile ilgili bir iþ müfettiþi olarak Esen SABIR (Baþ Ýþ Müfettiþi), en fazla gemi adamýný bulunduran en üst iþçi kuruluþundan TÜRK-ÝÞ adýna H.Turan UZUN (Türkiye Denizciler Sendikasý Genel Baþkaný), Hamit KALKAVAN (Türkiye Denizciler Sendikasý Genel Teþkilatlandýrma Sekreteri), en fazla gemi iþverenini bulunduran en üst iþveren kuruluþundan TÝSK adýna Av. Nurseli TARCAN (TÝSK Genel Sekreter Yrd.), Av. Ali BALIKÇI (TÜHÝS Hukuk Müþaviri), Ýstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri Deniz Ticaret Odasý Baþkanlýðý adýna Çetin TAÞKENT'in katýlýmlarýyla 12 Þubat 2004 Perþembe günü saat 13.30'da Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýnda toplanmýþtýr.

Halen uygulanmakta olan ve iaþe servisi kurulmayan gemi adamlarýna ödenecek 9.500.000.- (Dokuzmilyonbeþyüzbin) TL iaþe bedelinin, 13/03/2003 gün ve 25047 sayýlý Resmi Gazetede yayýmlandýðý, bu miktarýn aradan geçen zaman içinde gýda maddeleri fiyatlarýnda meydana gelen yükselmeler karþýsýnda günün þartlarýna göre yetersiz kaldýðý, iaþe bedelinin yeniden tespitinin zorunlu bulunduðu ve bunun, Yönetmeliðin 8 inci maddesinin verdiði yetkiye dayanýlarak yurt çapýnda uygulanmak üzere tespitinin faydalý olacaðý konusunda görüþ birliðine varýldý.

Yönetmeliðin 7 nci maddesinde "... Ödenecek bedele esas; bir gemi adamýnýn yaptýðý göreve göre almasý mecburi normal günlük gýdasýný saðlayacak para miktarýdýr." þeklindeki hükmü gözönünde bulundurularak;

a) Devlet Ýstatistik Enstitüsü 2003 yýlý 5 il merkezi (Antalya, Ýstanbul, Ýzmir, Ordu, Samsun) tüketici fiyatlarý endeksine giren maddelerden Yönetmeliðe göre besin kompozisyonu için esas alýnan maddelerin 2003 yýlý fiyat aritmetik ortalamasý,

b) Hizmet akidleri ve toplu iþ sözleþmeleriyle tespit edilerek gemi adamlarýna verilen iaþe bedelleri ile uygulanmakta olan iaþe bedelleri,

c) Yönetmeliðin 31 ve 32 nci maddeleri ile EK 2 ve 3 sayýlý cetvellerine göre hazýrlanan beslenme listesine göre 4800 kaloriyi verecek gýda kompozisyonu,

Esas alýnarak bütün sahil mýntýkalarýna ve göllere uygulanmak üzere beher gemi adamýna verilecek günlük nakdi iaþe bedelinin net 11.500.000.- (Onbirmilyonbeþyüzbin) TL. olarak tespitine oy birliði ile karar verildi.

12/02/2004

Gemi Adamlarý Ýaþe Bedeli Tespit Kurulu Kararý

Resmi Gazete Tarihi: 02/03/2005
Resmi Gazete Sayýsý: 25743
Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýndan

Gemi Adamlarý Ýaþe Bedeli Tespit Kurulu,Gemi Adamlarýnýn Ýkamet Yerleri, Saðlýk ve Ýaþelerine Dair Yönetmeliðin 9 uncu maddesi gereðince,Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Genel Müdürü Erhan BATUR Baþkanlýðýnda, Saðlýk Bakanlýðý temsilcisi Dr.Canan YÜCESOY (Esenboða Havalimaný Saðlýk Denetleme Merkezi Baþhekimi), Denizcilik Müsteþarlýðý temsilcisi E. Nilgün ÜNALMIÞ (Deniz Ulaþtýrmasý Genel Müdürlüðü Deniz Ýþleri Dairesi Þube Müdür Vekili), Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýndan konu ile ilgili bir iþ müfettiþi olarak Bünyamin TAÞDELEN (Baþ Ýþ Müfettiþi), en fazla gemi adamýný bulunduran en üst iþçi kuruluþundan TÜRK-ÝÞ adýna Þükrü AKARDAÞ (Türkiye Denizciler Sendikasý Genel Eðitim Sekreteri), Hamit KALKAVAN (Türkiye Denizciler Sendikasý Genel Teþkilatlandýrma Sekreteri), en fazla gemi iþverenini bulunduran en üst iþveren kuruluþundan TÝSK adýna Av. Nurseli TARCAN (TÝSK Genel Sekreter Yrd.), Ali BALIKÇI (TÜHÝS Hukuk Müþaviri),Ýstanbul ve Marmara, Ege,Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri Deniz Ticaret Odasý Baþkanlýðý adýna Çetin TAÞKENT'in katýlýmlarýyla 22 Þubat 2005 Salý günü saat 13.30'da Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýnda toplanmýþtýr.

Halen uygulanmakta olan ve iaþe servisi kurulmayan gemi adamlarýna ödenecek 11.500.000.- (Onbirmilyonbeþyüzbin)TL iaþe bedelinin, 25/02/2004 gün ve 25384 sayýlý Resmi Gazetede yayýmlandýðý, bu miktarýn aradan geçen zaman içinde gýda maddeleri fiyatlarýnda meydana gelen yükselmeler karþýsýnda günün þartlarýna göre yetersiz kaldýðý, iaþe bedelinin yeniden tespitinin zorunlu bulunduðu ve bunun,Yönetmeliðin 8 inci maddesinin verdiði yetkiye dayanýlarak yurt çapýnda uygulanmak üzere tespitinin faydalý olacaðý konusunda görüþ birliðine varýldý.

Yönetmeliðin 7 nci maddesinde “... Ödenecek bedele esas; bir gemi adamýnýn yaptýðý göreve göre almasý mecburi normal günlük gýdasýný saðlayacak para miktarýdýr.” þeklindeki hükmü gözönünde bulundurularak;

a) Devlet Ýstatistik Enstitüsü 2004 yýlý 5 il merkezi (Antalya, Ýstanbul, Ýzmir,Ordu,Samsun) tüketici fiyatlarý endeksine giren maddelerden Yönetmeliðe göre besin kompozisyonu için esas alýnan maddelerin 2004 yýlý fiyat aritmetik ortalamasý,

b) Hizmet akidleri ve toplu iþ sözleþmeleriyle tespit edilerek gemi adamlarýna verilen iaþe bedelleri ile uygulanmakta olan iaþe bedelleri,

c)Yönetmeliðin 31 ve 32 nci maddeleri ile EK 2 ve 3 sayýlý cetvellerine göre hazýrlanan beslenme listesine göre 4800 kaloriyi verecek gýda kompozisyonu,

Esas alýnarak bütün sahil mýntýkalarýna ve göllere uygulanmak üzere beher gemi adamýna verilecek günlük nakdi iaþe bedelinin net 12.10.- YTL (Onikiyenitürklirasýonyenikuruþ) olarak tespitine oy birliði ile karar verildi.