RSS ile takip et

Av.Orhan AKA

Hakaret Suçu ve Yüksek Mahkeme kararlarına göre irdelenmesi

Bu yazıya Not ver
Türk Ceza Kanunu’nun “Hakaret” başlıklı 125. Maddesi:

“(1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.
(3) Hakaret suçunun; a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı, b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı, c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle, İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.
(4) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
(5) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.”
şeklindedir.

Hakaret fiilinin cezalandırılmasıyla korunan hukuki değer, kişilerin şeref, haysiyet ve namusu, toplum içindeki itibarı, diğer fertler nezdindeki saygınlığı olup, bu suçun oluşabilmesi için, davranışın kişiyi küçük düşürmeye matuf olarak gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Somut bir fiil ya da olgu isnat etmek veya sövmek şeklindeki seçimlik hareketlerden biri ile gerçekleştirilen eylem, bireyin onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte ise hakaret suçu oluşacaktır.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne göre, öncelikle, ifadelerin, bir olgu isnadı mı yoksa değer yargısı mı olduğu belirlenmelidir. Zira olgu isnadı kanıtlanabilir bir husus iken, bir değer yargısının kanıtlanmasının istenmesi dahi ifade özgürlüğüne müdahale sayılabilecektir. Yargılamaya konu olan ifadeler eğer bir değer yargısı içermekte ve somut bir olgu isnadından bahsedilemeyecekse, değer yargılarını destekleyecek 'yeterli bir altyapının' mevcut olup olmadığı göz önünde bulundurulmaktadır. Zira değer yargılarının dahi belli düzeyde olgusal temel içermesi gerektiği kabul edilmektedir. Öte yandan, hiçbir veriye dayanmayan ve hiçbir altyapısı bulunmayan bir değer yargısı AİHM tarafından da ifade özgürlüğü sınırları içerisinde kabul görmemektedir.

Bir hareketin tahkir edici olup olmadığı, zamana, yere ve duruma göre değişebilmektedir. Kamu görevlileri veya sivil vatandaşlara yönelik her türlü ağır eleştiri veya rahatsız edici sözlerin hakaret suçu bağlamında değerlendirilmemesi, sözlerin açıkça, onur, şeref ve saygınlığı rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnadını veya sövmek fiilini oluşturması gerekmektedir.

Hakaret suçunun mağduru, ancak ve ancak bir gerçek kişi olabilir. Tüzel kişi olan şirketler aleyhine bu suç işlenemez. Bir başka deyişle tüzel kişi (örneğin bir şirket) bu suçun mağduru olamaz. Eğer ki, tüzel kişi şirket ile herhangi bir gerçek kişi arasında aidiyet ilişkisi kurularak onur, şeref ve saygınlığı rencide edebilecek bir fiil veya olgu isnat edilir ise o halde aidiyet ilişkisi kurulan gerçek kişi mağdur konumunda olacaktır. Örneğin, “şerefsiz, utanmaz … AŞ” şeklindeki ifade, hakaret suçunu oluşturmaz ise de, şerefsiz … AŞ ve onun sahibi Ahmet” şeklindeki sözler, örnekteki müşteki Ahmet’e karşı hakaret suçunu oluşturur.

Bu konuda olmak üzere Yargıtay 18. Ceza Dairesince incelenen bir olayda şu ifadelere yer verilmiştir: “…gerçek kişilere yöneltildiğinde hakaret suçunu oluşturabileceği, herhangi bir gerçek kişiyle arasında aidiyet ilişkisi kurulmadan tüzel kişiye söylenen sözlerin bu kapsamda değerlendirilemeyeceği gözetilmeden…”

Ayrıca, Yüksek Yargıtay, her olayın kendine özgü gelişiminin dikkatle değerlendirilmesini gerekli görmektedir. Örneğin, mahkeme, bir kararında; “gerici yobazlar” şeklindeki sözlerin, mağdurun, onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmaması nedeniyle hakaret suçunu oluşturmayacağını belirtirken, bir başka kararında, doktor olan müştekiye "burada siz ne işe yarıyorsunuz, bana ilaç vermek zorundasınız, terbiyesiz, saygısız" şeklinde söylenen sözlerin, onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmadığı kabul edilse bile, bu sözlerin, sanığın, elindeki kağıtları buruşturup müştekinin suratına fırlatması eylemi ile bir bütün halinde değerlendirildiğinde hakaret suçunu oluşturduğu ifade edilmiştir.

Bunun yanı sıra, Yargıtay’ın aynı dairesi tarafından verilen bir kararda ise, diş hekimi olarak görev yapmakta olan müştekiye karşı “ahlaksız kadın, sen kimsin, kendini ne zannediyorsun, oraya bizim sayemizde geldin” şeklindeki sözlerin hakaret suçunu oluşturmayacağı, bu sözlerin kaba söz ve ağır eleştiri boyutunda kaldığı belirtilmiştir.

Yargıtay kararlarından, hakaret suçunu oluşturmayacağı kanaatine varılan bazı örneklere aşağıda yer verilmiştir:
“yarın hakkınızda internet sitesi yaptırıp dolandırıcılığınızı anlatacağım ve hakkınızda savcılığa suç duyurusunda bulunacağım” şeklindeki sözler

Sanığın, polis memurlarına söylediği “hepiniz şebekesiniz, hakim, polis, savcı hepiniz aynısınız, savcıya mı güveniyorsunuz lan” şeklindeki ifadeler,

"sen kimsin lan, beni polis aracına bindiremezsin" sözleri ve


“dışarı çık lan adam mısın”
şeklindeki sözler...

Hakaret suçu mağdurun olmadığı veya mağdurun doğrudan vakıf olamayacağı bir şekilde işlendiğinde gıyapta hakaret suçu oluşmaktadır. Ancak gıyapta hakaret suçunun cezalandırılması için, failin mağdur dışında toplu veya dağınık en az üç kişiyle ihtilat ederek bu suçu işlemesi gerekmektedir. Suçun faili ihtilatı bilerek ve isteyerek gerçekleştirmelidir. Yani failin kastı ihtilata da yönelmelidir. İhtilat kişilerle birebir görüşerek gerçekleşebileceği gibi, üç veya daha fazla kişiye mektup göndermek, telefon etmek, SMS veya e-mail göndermek suretiyle de gerçekleştirilebilir.

Aleniyet, hakaret eyleminin herkesin duyabileceği, görebileceği ve sayısı belli olmayan birden fazla kişiler tarafından algılanabilir olması anlamına gelmektedir. Maddenin 4. Fıkrasında, hakaret suçunun alenen işlenmesinin cezada artırıma neden olacağı düzenlenmiştir. Aleniyet nedeniyle artırım yapılmasının amaçlarından biri mağdurun onur ve şöhretinin, fiili başkalarının duyması veya duymasına açık olması nedeniyle daha fazla zarar görmesi diğeri ise hukuka aykırılık teşkil eden fiilin bizatihi aleni olarak icra edilmesidir.

Yargıtay 18. Ceza Dairesi bir kararında, hakaret suçunun facebook isimli internet sitesinde işlenmesi ile aleniyet unsurunun gerçekleştiğini ifade etmiştir. Karara konu olayda sanık, hakaret teşkil eden yazılarını başkalarının da görebileceği bir yere yazmış idi. Bunun yanı sıra failin, müştekinin şahsi telefonuna sms göndererek hakaret etmesinde ise aleniyet unsurunun gerçekleşmediği kabul edilmelidir. Nitekim bu durumda, hakaret teşkil eden fiili başkalarının görmesi ancak hakarete maruz kalan müştekinin iradesi ile gerçekleşebilir.



Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Alıntı yaptığınıza ilişkin link vermek suretiyle makalemizi paylaşabilirsiniz. Kaynak belirtmeksizin makalelerimizden alıntı yapılması durumunda yasal işlem başlatılmaktadır.

Updated 23-05-2017 at 21:33:56 by Av.Orhan AKA

Hukuk Terimleri: aihm, alenen, hakaret, ihtilat, yargıtay
Kategoriler
Genel , Hukuksal

Yorumlar

Trackbacks

Total Trackbacks 0
Trackback URL:


2022 tarihli Hukuk Blog |  Arabulucu |  Hukuk Kitapları |  Alman Hukuku |  Özel Güvenlik AŞ. |  İş İlanları |  Ankahukuk |  Psikolog |  Site Ekleme |  Sihirli Kadın |  Sağlık |  Satılık Düşecek Domainler |  Bayefendi |  Afternic Alanadı satış (Domain alımı) | 

™ Marka tescili, Patent ve Fikri mülkiyet hakları nasıl korunuyor?
Hukuki.Net’in Telif Hakları ve 2014-2022 yılları arası Marka Tescil Koruması Levent Patent tarafından sağlanmaktadır.
♾️ Makine donanım yapı ve yazılım özellikleri nedir?
Hukuki.Net olarak dedicated hosting serveri bilfiil yoğun trafiği yönetebilen CubeCDN, vmware esx server, hyperv, virtual server (sanal sunucu), Sql express ve cloud hosting teknolojisi kullanmaktadır. Web yazılımı yönünden ise content management (içerik yönetimi) büyük kısmı itibari ile vb olup, wordress ve benzeri çeşitli kodlarla oluşturulan bölümleri de vardır.
Hangi Diller kullanılıyor?
Anadil: 🇹🇷 Türkçe. 🌐 Yabancı dil tercüme: Masaüstü sürümünde geçerli olmak üzere; İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Hintçe, Rusça ve Arapça. (Bu yabancı dil çeviri seçenekleri ileride artırılacak olup, bazı internet çeviri yazılımları ile otomatik olarak temin edilmektedir.
Sitenin Webmaster, Hostmaster, Güvenlik Uzmanı, PHP devoloper ve SEO uzmanı kimdir?
👨‍💻 Feyz Pazarbaşı & Istemihan Mehmet Pazarbasi[İstanbul] vd.
® Reklam Alanları ve reklam kodu yerleşimi nasıl yapılıyor?
Yayınlanan lansman ve reklamlar genel olarak Google Adsense gibi internet reklamcılığı konusunda en iyi, en güvenilir kaynaklar ve ajanslar tarafından otomatik olarak (Re'sen) yerleştirilmektedir. Bunların kaynağı Türkiye, Amerika, Ingiltere, Almanya ve çeşitli Avrupa Birliği kökenli kaynak kod ürünleridir. Bunlar içerik olarak günlük döviz ve borsa, forex para kazanma, exim kredileri, internet bankacılığı, banka ve kredi kartı tanıtımları gibi yatırım araçları ve internetten para kazanma teknikleri, hazır ofis kiralama, Sigorta, yabancı dil okulları gibi eğitim tanıtımları, satılık veya kiralık taşınmaz eşyalar ve araç kiralama, ikinci el taşınır mallar, ücretli veya ücretsiz eleman ilanları ile ilgili bilimum bedelli veya bedava reklamlar, rejim, diyet ve özel sağlık sigortası gibi insan sağlığı, tatil ve otel reklamları gibi öğeler içerebilir. Reklam yayıncıları: ads.txt dosyası.
‼️ İtirazi kayıt (çekince) hususları nelerdir?
Bahse konu reklamlar üzerinde hiçbir kontrolümüz bulunmamaktadır. Bu sebep ile özellikle avukat reklamları gibi Avukatlık kanunu vs. mesleki mevzuat tarafından kısıtlanmış, belirli kurallara tabi tutulmuş veya yasaklanmış tanıtımlardan yasal olarak sorumlu değiliz.
📧 İletişim ve reklam başvuru sayfası nerede, muhatap kimdir?
☏ Sitenin 2022 yılı yatırım danışmanı ile irtibat ve reklam pazarlaması için iletişim kurmanız rica olunur.
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.